Η τυχαιότητα είναι συχνά ο καταλύτης του νέου στην πολιτική (και όχι μόνο). Τυχαία γεγονότα, όπως π.χ. η αναβολή των εκλογών για την αρχηγία της Ν.Δ. το 2015, ευνόησαν την υποψηφιότητα του κ. Μητσοτάκη. Αν η κ. Γεννηματά δεν είχε πεθάνει πρόσφατα, οι εκλογές στο ΚΙΝΑΛ θα είχαν διαφορετική έκβαση.
Το τυχαίο, εξ ορισμού, δεν προβλέπεται. Επωφελείται όμως αυτός που το εντάσσει πειστικά στη δική του αφήγηση. Αυτός δεν θα μπορούσε να είναι ο Γιώργος Α. Παπανδρέου.
Ποτέ μου δεν πίστεψα ότι ο πρώην πρωθυπουργός είχε σοβαρές ελπίδες να εκλεγεί. Το ίδιο πιστεύω και τώρα. Θα συμμετάσχει αφρόνως στον δεύτερο γύρο και, πιθανότατα, θα κατατροπωθεί. Τι μου δίνει αυτή τη σιγουριά; Κυρίως το γεγονός ότι το αφήγημά του πάσχει από συμβολική δυσαρμονία. Εξηγούμαι.
Την περασμένη Κυριακή, τα 3/4 σχεδόν της Κεντροαριστεράς ζήτησαν επιτακτικά ανανέωση. Το αρχικό μήνυμα του ΓΑΠ ήταν για «νέα αλλαγή», δηλαδή την αλλαγή της πασοκικής Αλλαγής. Τώρα καλεί τους κεντροαριστερούς να αποφασίσουν «για το μέλλον», υπαινισσόμενος ένα νέο, διαφορετικό μέλλον. Δεν αντιλαμβάνεται ότι το μήνυμα αντιφάσκει με τον κομιστή του.
Το νέο δεν μπορεί να το συμβολίσει πειστικά ο άνθρωπος του χθες: ο γόνος του γεννήτορος του κόμματος που σταδιοδρόμησε πολιτικά χάρη στο επώνυμό του.
Το νέο δεν μπορεί να το συμβολίσει πειστικά ο άνθρωπος του χθες: ο γόνος του γεννήτορα του κόμματος που, σωρευτικά, σταδιοδρόμησε πολιτικά χάρη στο επώνυμό του, διαχειρίστηκε ανίκανα την οικονομική κρίση, απήλθε εξευτελιστικά από την πρωθυπουργία και διέσπασε το κόμμα του οποίου τώρα θέλει να ηγηθεί. Είναι στοιχειώδες: υπάρχει καιρός να σπείρεις, καιρός για να θερίσεις· καιρός να ηγηθείς, καιρός να αποσυρθείς.
Ο ΓΑΠ δεν κατάλαβε αυτή την απλή αλήθεια – έναν από τους δείκτες ηγετικού αναστήματος ενός πολιτικού. Δεν θέλησε να την καταλάβει ίσως γιατί πιστεύει ότι έχει κληρονομικά δικαιώματα στο κόμμα του. Την ερχόμενη Κυριακή θα κοπεί μάλλον οριστικά ο ομφάλιος λώρος που συνδέει το ΠΑΣΟΚ με την οικογένεια των γεννητόρων του. Η συμβολική οικογενειοκτονία θα λειτουργήσει απελευθερωτικά.
Ο κ. Ανδρουλάκης θα είναι ο νέος ηγέτης της Κεντροαριστεράς. Πέρα από γενικολογίες, γνωρίζουμε λίγα για τις απόψεις του – το ραντάρ του δημόσιου λόγου δεν τον καταγράφει ευκρινώς. Ξέρουμε ότι προέρχεται από τον κομματικό σωλήνα. Αυτό δεν είναι ευοίωνο. Στα θετικά του, ωστόσο, συγκαταλέγεται η ευρωπαϊκή εμπειρία του και οι συχνές αναφορές στην ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία. Θα κληθεί να αποδείξει ότι η ανανέωση δεν είναι απλώς ηλικιακή, ούτε κενό ρητορικό σχήμα. Αν το εννοεί, ας κοιτάξει το γερμανικό SPD – έχει πολλά να μάθει για το τι συνιστά σύγχρονο σοσιαλδημοκρατικό λόγο, άνοιγμα στο νέο, πολιτική υπευθυνότητα.
* Ο κ. Χαρίδημος Κ. Τσούκας (www.htsoukas.com) είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και ερευνητής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Warwick.
