Σταθερά προσανατολισμένος στην ολοκλήρωση της τετραετίας παραμένει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ενώ πλέον καθίσταται σαφές πως στο πεδίο της οικονομίας τους επόμενους μήνες θα αναπτυχθούν δύο «αντίρροπες» δυνάμεις που θα ασκήσουν καθοριστική επιρροή στο πολιτικό κλίμα.
Στο «θετικό ισοζύγιο» που η κυβέρνηση εκτιμά ότι τελικώς θα επικρατήσει, συμπεριλαμβάνονται η προαναγγελθείσα αύξηση του κατώτατου μισθού, η αναμενόμενη ιδιαίτερα θετική τουριστική περίοδος και, κυρίως, η διάχυση του οφέλους από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, που θα αρχίσει να γίνεται αντιληπτή από τα τέλη του πρώτου εξαμήνου του έτους. Στον αντίποδα, το Μέγαρο Μαξίμου αντιλαμβάνεται πλήρως την πίεση που ασκεί στα νοικοκυριά το ράλι στις τιμές της ενέργειας, καθώς μάλιστα πυροδοτεί ευρύτερες πληθωριστικές πιέσεις, αλλά και τη σημασία του μηνύματος που, σύμφωνα με πληροφορίες, έχουν εκπέμψει οι Βρυξέλλες ότι ο κύκλος των κάθε φύσεως μέτρων στήριξης θα πρέπει να τερματιστεί.
Ειδικότερα, σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχουν βάσιμες προσδοκίες ότι από την άνοιξη θα αρχίσει η σταδιακή αποκλιμάκωση των τιμών της ενέργειας. Ομως, το επικρατέστερο –και με δυσμενείς επιπτώσεις– σενάριο προβλέπει ότι μέχρι το τέλος του 2022, στην καλύτερη περίπτωση, θα έχει απορροφηθεί περί το 50% των αυξήσεων που καταγράφηκαν τους τελευταίους μήνες. Αρα η δοκιμασία για νοικοκυριά και επιχειρήσεις θα παραμείνει ισχυρή, ενώ τα «εργαλεία» στήριξης από την κυβέρνηση –σε αντίθεση με την περίοδο της πανδημίας– θα είναι περιορισμένα. Κατά τις ίδιες πηγές, λόγω και της ευρύτερης τάσης που αναμένεται να επικρατήσει στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ενωσης:
• Είναι εξαιρετικά δυσχερής η επί μακρόν παράταση των κρατικών ενισχύσεων στο μέτωπο της ενέργειας, καθώς το κόστος τους ανέρχεται στα 400 εκατ. μηνιαίως. Πάντως, εντός της εβδομάδας θα πραγματοποιηθεί σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό στο Μέγαρο Μαξίμου προκειμένου να ληφθούν αποφάσεις για τα μέτρα του Φεβρουαρίου.
• Εχουν αποκλειστεί άλλες οριζόντιες παρεμβάσεις, όπως οι μειώσεις στον ΦΠΑ ή νέες άμεσες φοροελαφρύνσεις. Γενικότερα, όπως αναφέρουν συνομιλητές του πρωθυπουργού, η Αθήνα είναι υποχρεωμένη να κινηθεί εντός του γενικότερου πλαισίου που διαμορφώνεται στην Ευρωπαϊκή Ενωση, σύμφωνα με το οποίο, παρά τις όποιες αλλαγές συντελεστούν στο Σύμφωνο Σταθερότητας, «δεν μπορεί να συνεχιστεί η πολιτική των μεγάλων ελλειμμάτων» –που έγιναν αποδεκτά την τελευταία διετία– λόγω των σημαντικών οικονομικών παρενεργειών εξαιτίας της πανδημίας.
Οπως προαναφέρθηκε, πάντως, το επόμενο διάστημα αναμένονται και θετικά νέα, που εκτιμάται πως θα αντισταθμίσουν το πολιτικό κόστος από την ακρίβεια και θα οδηγήσουν τη Ν.Δ. στον στόχο της αυτοδυναμίας έπειτα από διπλές εκλογές το φθινόπωρο του τρέχοντος έτους ή εντός του 2023.
Μήνυμα από τις Βρυξέλλες για τον περιορισμό των μέτρων στήριξης και την ανάγκη επιστροφής στη δημοσιονομική πειθαρχία.
Τα δυνατά χαρτιά
Ειδικότερα, η κυβέρνηση επενδύει:
• Πρώτον, στην αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 6% περίπου τον Μάιο, που θα αποτελέσει «ανάσα» για τα νοικοκυριά, παρότι αναγνωρίζεται πως μπορεί να πυροδοτήσει πληθωριστικές πιέσεις.
• Δεύτερον, σε νέους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, καθώς εκτιμάται πως για πρώτη φορά έπειτα από δύο χρόνια η οικονομία θα κινηθεί απαλλαγμένη από το φάσμα του κορωνοϊού. Ειδική αναφορά γίνεται μάλιστα στον τουρισμό, καθώς σύμφωνα με εκτιμήσεις η πορεία του μπορεί να είναι καλύτερη ακόμη και από ό,τι ήταν το «έτος ορόσημο» του 2019.
• Τρίτον και βασικότερον, στο Ταμείο Ανάκαμψης, καθώς αρχίζουν πλέον να τρέχουν τα προγράμματα που ενέκρινε τους τελευταίους μήνες ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θ. Σκυλακάκης. Ειδικότερα, όπως αναφέρεται, το πρώτο εξάμηνο του έτους αρχίζουν να υλοποιούνται τα επενδυτικά προγράμματα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αλλά και το πρόγραμμα «Εξοικονομώ», τα κονδύλια από το οποίο διαχέονται ευρύτερα στην πραγματική οικονομία. Επίσης το ίδιο διάστημα αρχίζει η ροή της πρώτης δόσης των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης στις επιχειρήσεις, με τα «εργοτάξια» να στήνονται μέσα στον χρόνο, ενώ από τις αρχές του 2023 ακολουθεί ο δημόσιος τομέας.
«Κάθε μέρα που θα “τρέχει” το Ταμείο Ανάκαμψης είναι μια κερδισμένη μέρα», είναι το μότο που συζητείται, ενώ προστίθεται πως θα ήταν πολιτικό λάθος για την κυβέρνηση να οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές με την ακρίβεια να πιέζει τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, χωρίς το αντίβαρο των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Η συγκεκριμένη αποστροφή συνιστά μήνυμα πως ο πολιτικός σχεδιασμός του κ. Μητσοτάκη, που αποκλείει τις πρόωρες εκλογές, δεν πρόκειται να αλλάξει. Εξάλλου από τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις είναι σαφές πως η πρωτοκαθεδρία της Ν.Δ. δεν αμφισβητείται. Επίσης, ένα από τα σημαντικότερα πολιτικά κεφάλαια που έχει οικοδομήσει ο πρωθυπουργός είναι η αξιοπιστία. Και αυτή θα μπορούσε να πληγεί εάν επέλεγε το χαρτί των πρόωρων εκλογών, χωρίς να έχουν μεσολαβήσει γεγονότα που τις επιβάλλουν.
