Oι μεταρρυθμιστικές τομές, ως διαχωριστική γραμμή με τον ΣΥΡΙΖΑ, θα είναι ένας από τους πυλώνες στους οποίους θα επενδύσει πολιτικά ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης, στην πορεία προς τις προσεχείς «διπλές» εκλογές, στις οποίες διακηρυγμένος στόχος της Ν.Δ. είναι ο σχηματισμός αυτοδύναμης κυβέρνησης.
Οι προωθούμενες το αμέσως επόμενο διάστημα μεταρρυθμίσεις στους χώρους της Υγείας, της Παιδείας –περιλαμβανομένης της Πανεπιστημιακής Αστυνομίας– και της αναμόρφωσης του ΕΦΚΑ, εκ των πραγμάτων θα αποτελέσουν δοκιμασία και για τον πρόεδρο του ΚΙΝΑΛ Ν. Ανδρουλάκη, που θα υποχρεωθεί να τοποθετηθεί επί συγκεκριμένων πολιτικών: ή θα στηρίξει τις αλλαγές που δρομολογεί η κυβέρνηση ή θα στοιχηθεί μαζί με τον ΣΥΡΙΖΑ στο στρατόπεδο του «όχι».
Σύμφωνα μάλιστα με πληροφορίες, στη μεταρρυθμιστική ατζέντα της κυβέρνησης και συγκεκριμένα του υπουργού Εργασίας Κ. Χατζηδάκη θα περιληφθεί σε δεύτερο χρόνο και το «φορτισμένο» ζήτημα του ΟΑΕΔ. Παρότι η στήριξη των ανέργων θα παραμείνει βασική προτεραιότητα –η κυβέρνηση έδειξε, εξάλλου, όπως λέγεται, σαφές δείγμα γραφής στηρίζοντας ενεργά την εργασία κατά την περίοδο της πανδημίας– προκύπτει ανάγκη ριζικών αλλαγών στον Οργανισμό, καθώς από τα στοιχεία προκύπτουν σημαντικότατα ερωτήματα για την αποτελεσματικότητα των μηχανισμών εύρεσης εργασίας που διαθέτει. Μάλιστα, από τα ίδια στοιχεία προκύπτουν παράλληλα μεγάλα «ερωτηματικά» για τα πιθανά κίνητρα πολλών από εκείνους που παραμένουν επί σειρά ετών στο μητρώο του Οργανισμού, καθώς δημιουργείται η αίσθηση ότι ενδεχομένως στην πραγματικότητα δεν αναζητούν εργασία.
Ειδικότερα, με βάση τα δεδομένα του μητρώου του ΟΑΕΔ του περασμένου Δεκεμβρίου για τους ανέργους:
• Περισσότεροι από τους μισούς (52,67% ή 579.400) είναι εγγεγραμμένοι στον Οργανισμό για περισσότερο από ένα χρόνο.
Ο κ. Χατζηδάκης δρομολογεί αλλαγές στον Οργανισμό, καθώς το 54% των ανέργων παραμένει στο μητρώο για περισσότερο από 3 χρόνια, ακόμη και πάνω από 10 – Ενδείξεις ότι κάποιοι επιλέγουν το καθεστώς της «ισόβιας ανεργίας».
• Από αυτούς τους μακροχρόνια ανέργους (πάνω από 12 μήνες), το 54% παραμένει στο μητρώο για περισσότερα από 3 χρόνια, ενώ το 9% παραμένει πάνω από… μία δεκαετία.
Επί της ουσίας λοιπόν προκύπτει πως ανεξαρτήτως των προθέσεων όλων των προηγούμενων κυβερνήσεων, το μητρώο του ΟΑΕΔ αντί να βοηθάει τους εγγεγραμμένους σε αυτό να βρουν δουλειά, έχει μετατραπεί σε παγίδα μακροχρόνιας έως και… «ισόβιας» ανεργίας για χιλιάδες άτομα. Μάλιστα, όπως προαναφέρθηκε, δεν μπορεί να αποκλειστεί για τη συγκεκριμένη κατάσταση υπαίτιες να μην είναι μόνο οι «ανεπάρκειες» του Οργανισμού, αλλά εν μέρει και η προσπάθεια ορισμένων να αξιοποιήσουν τις «μαύρες τρύπες» του συστήματος: κάποιος, δηλαδή, είτε να έχει άλλες πηγές εισοδήματος, όπως η σύνταξη των γονιών του ή ενοίκια είτε να προτιμάει να εργάζεται με «μαύρα» προκειμένου να παραμένει στο μητρώο του Οργανισμού και να συνεχίσει να επωφελείται από τις παροχές που συνδέονται με αυτό, παρότι δεν λαμβάνει κανένα επίδομα. Παροχές οι οποίες περιλαμβάνουν σημαντικά οφέλη, όπως μειωμένο έως και μηδενικό ΕΝΦΙΑ, ρυθμίσεις δανείων, χαμηλό τιμολόγιο ρεύματος, δωρεάν μετακινήσεις, κ.ά.
Σε κάθε περίπτωση τα «παράδοξα» του ΟΑΕΔ προκύπτουν και από άλλα συμπληρωματικά στοιχεία:
• Την ώρα που στο μητρώο του ΟΑΕΔ είναι εγγεγραμμένοι 1,1 εκατ. άνεργοι, οι επιχειρήσεις δηλώνουν ότι δυσκολεύονται ή αδυνατούν να βρουν εργαζομένους.
• Ενώ η ανεργία, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ακολουθεί φθίνουσα πορεία, οι εγγεγραμμένοι στον ΟΑΕΔ παραμένουν σχεδόν σταθερά στο επίπεδο του 1 εκατ., από το 2013 μέχρι σήμερα.
Οπως προαναφέρθηκε, πληροφορίες αναφέρουν πως το υπουργείο Εργασίας προσανατολίζεται τον επόμενο μήνα ή το αργότερο στις αρχές Απριλίου, στο πλαίσιο νομοσχεδίου για την Επαγγελματική Κατάρτιση, να φέρει ρύθμιση με στόχο τη «διόρθωση» των στρεβλώσεων στον ΟΑΕΔ, με τη δέσμευση τα όποια οφέλη προκύψουν να «διαχυθούν» και πάλι σε όσους πραγματικά πλήττονται από την ανεργία. Επί του παρόντος ο σχεδιασμός δεν έχει αρχίσει. Ομως, θα πρέπει να επισημανθεί πως ο ΟΑΕΔ αποτελεί ευρωπαϊκή εξαίρεση ως προς τον κανόνα που προβλέπει ότι οι εγγεγραμμένοι στα μητρώα εργασίας πρέπει όχι μόνο να δηλώνουν ότι αναζητούν εργασία, αλλά και να το αποδεικνύουν, κάνοντας για παράδειγμα επαφές με τις υπηρεσίες εξεύρεσης εργασίας, παρακολουθώντας σεμινάρια, αποστέλλοντας βιογραφικά κ.ά. Επίσης σε πολλές από τις χώρες αυτές, όσοι δεν καλύπτουν αυτές τις προϋποθέσεις ή απορρίπτουν θέσεις εργασίας αποκλείονται προσωρινά ή οριστικά από τις παροχές. Μένει λοιπόν να αποδειχθεί εάν οι παρεμβάσεις που θα δρομολογηθούν θα είναι πραγματικά τολμηρές, αλλά και κατά πόσον τα κόμματα της αντιπολίτευσης θα τις στηρίξουν ή θα επιλέξουν να συνταχθούν με τη διαιώνιση της υφιστάμενης προβληματικής κατάστασης.
