Μια «κρυφή» απειλή, που εάν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα ενδέχεται να καθυστερήσει στο άμεσο μέλλον την αξιοποίηση του μεγάλου πρότζεκτ του Ταμείου Ανάκαμψης –αλλά και εθνικών πόρων– και ως εκ τούτου την ταχύτερη ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας: ο λόγος για την κατάσταση που επικρατεί –και συνεχώς επιδεινώνεται– στην Αρχή Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (ΑΕΠΠ), που είναι πολύ κακή, κυρίως λόγω της υποστελέχωσης που είχε ξεκινήσει από την προηγούμενη κυβέρνηση. Το πρόβλημα είναι μεγάλο αν αναλογιστεί κανείς πως ο λόγος ύπαρξης αυτής της Αρχής είναι ακριβώς η ταχεία και αποτελεσματική επίλυση των διαφορών που δημιουργούνται στο στάδιο των διαγωνισμών ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων. Πρόκειται για διαφορές μεταξύ των συνυποψηφίων για την ανάθεση. Επίσης, στόχος της Αρχής είναι η επίλυση των διαφορών στο επίπεδο της ΑΕΠΠ και η αποτροπή κατά το δυνατόν της δημιουργίας δικαστικών διενέξεων, που επιβαρύνουν και τα ήδη πολύ βεβαρημένα δικαστήρια.
Σήμερα πλέον πολλές προσφυγές που ασκούνται ενώπιον της ΑΕΠΠ δεν εξετάζονται, αλλά απορρίπτονται «σιωπηρά», επειδή περνάει ο χρόνος που προβλέπει ο νόμος για την έκδοση απόφασης. Τούτο έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ακόμη μεγαλύτερης καθυστέρησης: οι ενδιαφερόμενοι προσφεύγουν στα δικαστήρια κατά των «σιωπηρών απορρίψεων» των προσφυγών τους. Τα δικαστήρια δεν μπορούν να κρίνουν πρωτογενώς τις προσφυγές. Μάλιστα εκδόθηκε σχετικά απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (194/2022) σε επταμελή σύνθεση, με την οποία κρίθηκε ότι σε περίπτωση «σιωπηρής απόρριψης» από την ΑΕΠΠ, το δικαστήριο δεν μπορεί να δικάσει τη διαφορά αλλά πρέπει να τη στείλει πίσω στην ΑΕΠΠ για να εκδώσει ρητή απόφαση, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο κωλυσιεργίας, ο οποίος προκαλεί μεγάλες καθυστερήσεις στις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων, στις οποίες στο άμεσο μέλλον θα προστεθούν και αυτές του Ταμείου Ανάκαμψης.
Λύση γόρδιου δεσμού
Η κυβέρνηση ετοιμάζει λύση στο μείζον αυτό πρόβλημα. Με πρόταση του αντιπροέδρου Παναγιώτη Πικραμμένου, είναι έτοιμο νομοσχέδιο που προβλέπει την ενοποίηση δύο ανεξάρτητων Αρχών: της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΑΔΗΣΥ) και της εν λόγω ανεξάρτητης Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (ΑΕΠΠ), που αμφότερες συνδέονται άμεσα με την ταχύτητα που μπορεί να προχωρήσει ένα έργο και την αξιοποίηση τελικά των διαθεσίμων πόρων. Με το σχέδιο νόμου του αντιπροέδρου προβλέπεται η ενοποίηση των δύο ανεξάρτητων Αρχών. Παράλληλα προβλέπεται ένα εκτελεστικό συμβούλιο, που κάθε μέλος του θα προεδρεύει σε ξεχωριστά κλιμάκια, ώστε να ελέγχει την ορθή αλλά και γρήγορη διεκπεραίωση των υποθέσεων. Τελικός στόχος του νομοσχεδίου είναι να βάλει τάξη στο χαώδες τοπίο που επικρατεί σήμερα στον χώρο των λεγόμενων ανεξάρτητων Αρχών, οι οποίες είναι περίπου 30 (είτε πραγματικές είτε κατ’ όνομα), με εντελώς μάλιστα ανομοιόμορφο νομικό καθεστώς και πλαίσιο λειτουργίας.
Προτεραιότητα του σχεδίου είναι ο εξορθολογισμός και η εξάλειψη της πολυδιάσπασης, με πρώτο βήμα για να γίνει αυτό να είναι η ενοποίηση Αρχών με όμοιο ή συναφές αντικείμενο, όπως οι προαναφερθείσες για τις δημόσιες συμβάσεις. Το νομοσχέδιο αναμένεται να έρθει το επόμενο διάστημα για να λύσει έναν γόρδιο δεσμό, ο οποίος είναι κρίσιμης σημασίας, ώστε τα χρήματα που θα έρθουν από το Ταμείο Ανάκαμψης να αξιοποιηθούν με διαφάνεια και ταχύτητα και να μη χαθούν στα γρανάζια της ελληνικής γραφειοκρατίας. Το ζήτημα άλλωστε της ανάθεσης και εκτέλεσης των δημοσίων συμβάσεων με βάση τις συγκεκριμένες προθεσμίες του Ταμείου Ανάκαμψης αποτελεί βασική προτεραιότητα για την κυβέρνηση.
