Οι σταθμοί για τον μετασχηματισμό του ΣΥΡΙΖΑ ήταν πολλοί μέχρι τώρα. Τον Ιούλιο του 2013 καταργήθηκαν οι συνιστώσες. Η αριστερή πλατφόρμα του Παναγιώτη Λαφαζάνη έφυγε από το κόμμα τον Αύγουστο του 2015. Παρ’ όλα αυτά, πολλαπλασιάστηκαν τα στελέχη που έμειναν στα μετόπισθεν και συνέχισαν να τραβούν τον πρόεδρο από το «αριστερό μανίκι». Είχαν ήδη γεννηθεί άλλωστε οι «53+». Στο συνέδριο του 2016 απλώς περιγράφεται ο εγκλωβισμός του ΣΥΡΙΖΑ σε ένα μνημόνιο. Τίποτα για διεύρυνση. Τα υπόλοιπα κυβερνητικά χρόνια αλλά και η πανδημία του 2020 εμπόδισαν το κόμμα να μετασχηματιστεί.
Από την ψηφοφορία της περασμένης Κυριακής για τη νέα Κεντρική Επιτροπή εξάγεται το συμπέρασμα πως ο πολιτικός κύκλος της «Ομπρέλας» αρχίζει να κλείνει. Ακόμα και ηλικιακά. Oχι πως η σύγκρουση για ταυτοτικά θέματα θα σταματήσει. Οι πρωτιές χάθηκαν, η ριζοσπαστικοποίηση «πνίγηκε» από την ηχηρή παρουσία των «πασοκογενών» – στελεχών της διεύρυνσης, και το άνοιγμα σε νέα μέλη χωρίς face control έγινε πράξη. Τι έμεινε; Το πολιτικό εκτόπισμα του Ευκλείδη Τσακαλώτου, του Νίκου Βούτση, του Νίκου Φίλη και του Πάνου Σκουρλέτη. Είναι αρκετό; Οι τέσσερις «βασικοί μέτοχοι» περιορίστηκαν στις θέσεις 15-17 του ταμπλό, με τον πρώην γραμματέα να υποχωρεί στο νούμερο 22. Ο Δημήτρης Βίτσας, επίσης πρώην γραμματέας του ΣΥΡΙΖΑ, βγήκε 24ος στην ίδια λίστα της Αττικής. Η συγχώνευσή τους με την ομάδα των «53+» του Θεόδωρου Δρίτσα, της Θεανώς Φωτίου, της Τασίας Χριστοδουλοπούλου, του Πάνου Λάμπρου, του Χριστόφορου Παπαδόπουλου, του Μιχάλη Υδραίου, της Αννέτας Καββαδία δεν απέδωσε τα αναμενόμενα. Εβδομήντα δύο μέλη στην Κεντρική Επιτροπή έχει η μειοψηφία και, με δεδομένο τον μετασχηματισμό του ΣΥΡΙΖΑ, το παιχνίδι πλέον θα παιχτεί σε άλλο γήπεδο, με οδηγό την πρώτη δεκάδα.
Η εκλογή του προέδρου αλλά και της Κεντρικής Επιτροπής από τη βάση ήταν η υπόσχεση για μια μεγάλη αλλαγή. Ο Αλέξης Τσίπρας «αναβαπτίστηκε» και ισχυροποίησε ακόμα πιο πολύ τη θέση του. Κατάφερε σχεδόν να τριπλασιάσει τα μέλη του κόμματος. Ωστόσο, η υπόσχεση για σπάσιμο των μηχανισμών δεν εκπληρώθηκε. Σε σχέση με την ανάδειξη των «300», πολλοί μιλούν για τις λίστες σταυροδοσίας που έφτασαν μέχρι τη βάση του ΣΥΡΙΖΑ. Το νέο κόμμα για το οποίο μίλησε ο Αλέξης Τσίπρας από την Κουμουνδούρου την περασμένη Κυριακή έχει δρόμο ακόμα να διανύσει.
Δεν υπάρχει όμως αμφιβολία πως, με ποσοστό άνω του 75%, οι «προεδρικοί» και οι σύμμαχοί τους, όπως η ΡΕΝΕ, στην οποία ανήκει ο δεύτερος στην Αττική Διονύσης Τεμπονέρας, κάνουν πλέον κουμάντο. Οι 30άρηδες και οι 40άρηδες παίρνουν το τιμόνι της Κουμουνδούρου, με τους πρώτους δέκα εκλεγμένους στο λεκανοπέδιο να είναι πρόσωπα του περιβάλλοντος του Αλέξη Τσίπρα. Αυτό που δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο είναι ότι ανάμεσά τους είναι ο Δημήτρης Τζανακόπουλος και ο Νίκος Παππάς. Η χημεία μεταξύ τους δεν ήταν ποτέ η καλύτερη και ανήκουν σε διαφορετικά ρεύματα. Είναι κατά πολλούς δύο καινούργιοι πόλοι, πίσω από τους οποίους έχουν ήδη στοιχιστεί τα στελέχη που πρώτευσαν. Η Eφη Αχτσιόγλου και ο Νάσος Ηλιόπουλος συμπορεύονται με τον γραμματέα και οι Ρένα Δούρου, Κώστας Ζαχαριάδης και Χρήστος Σπίρτζης, με τον επικεφαλής των «προεδρικών». Αν και η «Ομπρέλα» ήρθε σε απόλυτη σύγκρουση με τον Δημήτρη Τζανακόπουλο κατά τη διάρκεια του συνεδρίου, βλέπει στο πρόσωπο του γραμματέα έναν εν δυνάμει σύμμαχο απέναντι στον Νίκο Παππά. Τα στελέχη της διεύρυνσης, την ίδια ώρα, δεν θα μπορούσαν ποτέ να συνυπάρξουν με την αριστερή πτέρυγα του ΣΥΡΙΖΑ.
Από την ψηφοφορία της περασμένης Κυριακής για τη νέα Κεντρική Επιτροπή εξάγεται το συμπέρασμα πως ο πολιτικός κύκλος της «Ομπρέλας» αρχίζει να κλείνει. Ακόμα και ηλικιακά.
Από τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας ξεχωρίζει το δίπολο της Eφης Αχτσιόγλου (6.606 ψήφοι) και της Ρένας Δούρου (6.577 ψήφοι), που έδωσαν μάχη μέχρι την τελευταία στιγμή για την πρωτιά. Φαίνεται να «κλειδώνουν» την υποψηφιότητά τους για τη λίστα της Δυτικής Αθήνας στις επόμενες εκλογές. Για την τομεάρχη Οικονομικών οι φήμες φούντωσαν όταν βρέθηκε μαζί με τον Αλέξη Τσίπρα στην περιοδεία του στο Περιστέρι. Και η πρώην περιφερειάρχης Αττικής είναι έτοιμη να κάνει το μεγάλο comeback. Η μάχη των ψηφοδελτίων ξεκινάει στην Κουμουνδούρου και ο σχεδιασμός είναι να έχει ολοκληρωθεί μέσα στο καλοκαίρι.
Στην ομάδα των πρώτων υπολογίζεται και η Ολγα Γεροβασίλη. Η γραμματέας της Κ.Ο., που κράτησε τον νομό της «ροζ» το 2019, εξελέγη με ποσοστό 43% παίρνοντας 827 ψήφους και αφήνοντας πολύ πίσω τη δεύτερη Μερόπη Τζούφη, που την ψήφισαν 540 Ηπειρώτες. Τον τόνο της σύγκρουσης, που εξακολουθεί να υπάρχει μέσα στο κόμμα, έδωσε ο Παύλος Πολάκης. Με την αδιαμφισβήτητη υπεροχή του στην Κρήτη αιτιολόγησε γιατί ο Αλέξης Τσίπρας «συγχωρεί» τα παραπτώματά του. Με 1.440 ψήφους, ανήρτησε στο Facebook πως πήρε την πρωτιά «με διαφορά 400 περίπου σταυρών από τον επόμενο…». Ούτε το όνομα του Ανδρέα Ξανθού (1.055), ενός ακόμα εκπροσώπου της «Ομπρέλας», δεν ήθελε να πει. Αδιαμφισβήτητος νικητής στην Πελοπόννησο, ο Αλέξης Χαρίτσης (845 ψήφοι).
Ξεκάθαρο την περασμένη Κυριακή ήταν πως οι «πασοκογενείς» έδειξαν τον δρόμο της διεύρυνσης, «κλειδώνοντας» ακόμα πιο σημαντικές θέσεις μέσα στο κόμμα. Ο Χρήστος Σπίρτζης, που βγήκε 5ος στην Αττική, αποτελεί την πρώτη γενιά που ήρθε στον ΣΥΡΙΖΑ πριν από το 2015. Η έκτη και η έβδομη θέση από τον Γιάννη Ραγκούση και τη Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, η πρώτη του Θάνου Μωραΐτη (Δυτική Ελλάδα) και αντιστοίχως της Θεοδώρας Τζάκρη (Κεντρική Μακεδονία) ήταν μια επίδειξη ισχύος μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ. Στέφανος Τζουμάκας, Μενέλαος Γκίβαλος, Νίκος Μαδεμλής, Γιάννης Ματζουράνης, Χάρης Τσιόκας είναι μερικά ακόμα νέα μέλη της Κ.Ε. που μεταπήδησαν από το ΠΑΣΟΚ.
Η διεύρυνση
Ικανοποιημένα εμφανίζονται τα στελέχη της διεύρυνσης, καθώς αρκετά πρόσωπα κατάφεραν χωρίς την ποσόστωση που προβλεπόταν να εκλεγούν (46 από τα 60 συνολικά). Από τη ΔΗΜΑΡ, 12 μπήκαν στην Κ.Ε. (έξι με ποσόστωση), μεταξύ αυτών οι Θανάσης Θεοχαρόπουλος, Δημήτρης Χατζησωκράτης, Τζένη Αρσένη, Δημήτρης Αναγνωστάκης, Στέργιος Καλπάκης, Δημήτρης Χαλαζωνίτης. Και από τη «Γέφυρα» χαμογελούν εξαιτίας της εκπροσώπησης από 11 άτομα (5 με ποσόστωση), μεταξύ των οποίων οι Νίκος Μπίστης, Σπύρος Δανέλλης, Ζωή Ακριβούλη, Παναγιώτης Παναγιώτου, Μαρία Ρεπούση. Τέσσερις είναι οι είσοδοι από την ομάδα του Φώτη Κουβέλη, πέντε από την Κοινωνική Συμφωνία και έξι από τη Σοσια-λιστική Πρωτοβουλία.
O «γρίφος» του γραμματέα
Με αυτά τα δεδομένα, η θέση του γραμματέα θεωρείται κομβική για τις νέες ισορροπίες. H «Κ» είχε δημοσιεύσει από τις 8 Μαΐου πως ο Αλέξης Τσίπρας έχει αφήσει στη διακριτική ευχέρεια του Δημήτρη Τζανακόπουλου την απόφαση για το κατά πόσον θα συνεχίσει με την ίδια χρέωση. Και αυτό μπορεί να ερμηνευθεί ποικιλοτρόπως. Η πλειοψηφία στον ΣΥΡΙΖΑ «ποντάρει τα λεφτά της» στην παραμονή του, καθώς η θητεία του κρίνεται επιτυχημένη σε όλα τα επίπεδα. Αν επιλεγεί άλλο πρόσωπο, η Ολγα Γεροβασίλη, που κατά καιρούς έχει αναλάβει δύσκολες αποστολές, θα μπορούσε να είναι η διάδοχός του. Είναι επιβεβαιωμένο πως δεν έχει δεχθεί καμία πρόταση ακόμα. Η πρώτη δεκάδα της Αττικής, ωστόσο, δίνει πολλές επιλογές στον κ. Τσίπρα αν αποφασίσει να ψάξει. Οι παρασκηνιακές διαβουλεύσεις θα κορυφωθούν μέσα στην εβδομάδα, αφού η Κ.Ε. θα κληθεί να αναδείξει το νέο Πολιτικό Συμβούλιο των 41 μελών. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η σκέψη είναι να δημιουργηθεί και ένα Εκτελεστικό Γραφείο που θα είναι ο θεσμοθετημένος πρωινός καφές του Αλέξη Τσίπρα. Συνεπώς, η νέα ηγετική ομάδα δεν θα αργήσει να γίνει γνωστή και η «προίκα» των ψήφων στη νέα Κ.Ε. θεωρείται πολύ σημαντική. Λόγω του «κόφτη» στην Αττική για τους βουλευτές, εκτός του οργάνου έμειναν οι Χαρά Καφαντάρη, Νίνα Κασιμάτη, Νάσος Αθανασίου και ο Χριστόφορος Βερναρδάκης. Εκτός έμεινε και ο ανεξάρτητος Παναγιώτης Κουρουμπλής εξαιτίας της ποσόστωσης 50%-50% για τη συμμετοχή ανδρών – γυναικών. Οι ποσοστώσεις δεν επέτρεψαν την είσοδο στους «300» και στον Μάριο Κάτση από
την Ηπειρο.
