Σήμερα συμπληρώνονται 76 χρόνια από την ίδρυση της Ιταλικής Δημοκρατίας. Γιορτάζοντας την επιλογή εκείνης της ιστορικής ημέρας, μας προσφέρεται η ευκαιρία να επικεντρωθούμε στις αξίες που βρίσκονται στον πυρήνα της χώρας μας: δημοκρατία, ισότητα, αλληλεγγύη, εργασία, ελευθερία και ειρήνη.
Οπως απεδείχθη από τη ρωσική επίθεση στην Ουκρανία, αυτές οι αξίες δεν πρέπει να θεωρούνται δεδομένες. Αντιθέτως θα έπρεπε να νιώσουμε την ανάγκη να υιοθετήσουμε μια προορατική προσέγγιση για την υπεράσπιση και την προώθησή τους. Είναι αυτό που κάνουν καθημερινά η Ιταλία και η Ελλάδα. Το έχουμε αποδείξει, υποστηρίζοντας με συνοχή και συνέπεια την Ουκρανία, αλλά και αυξάνοντας, εν γένει, τις προσπάθειές μας να διευρύνουμε τη διμερή μας σχέση της οποίας τα θεμέλια συνεχίζουν να ενισχύονται από κάθε άποψη.
Oι χώρες μας μοιράζονται κοινές ρίζες και πολιτιστικές ομοιότητες αλλά το βάθος των διμερών μας σχέσεων μπορεί να εξηγηθεί πλήρως μόνο έχοντας κατά νουν ότι η Ιταλία και η Ελλάδα –φίλες χώρες, γειτονικές, συμμαχικές και στρατηγικοί εταίροι– μοιράζονται ένα κοινό όραμα, αποτέλεσμα ιστορικών διεργασιών και συγκεκριμένων πολιτικών επιλογών που καθημερινά επιβεβαιώνουμε.
Αφενός, αναφέρομαι στις συνεχείς μας διαβουλεύσεις, εντός της Ε.Ε., του ΝΑΤΟ και άλλων διεθνών οργανισμών, όπου έχουμε μια εκπληκτικά κοινή αντίληψη των προκλήσεων και των δυνατών λύσεων και συντονισμένα ενισχύουμε τη θέση και την επιρροή μας εντός και εκτός της Ε.Ε. Αφετέρου, αναφέρομαι στους αμέτρητους τομείς της διμερούς μας συνεργασίας.
Θα μπορούσα να περιγράφω για ώρες την πολιτική μας συνεργασία (σε τομείς όπως η μετανάστευση, η ενέργεια, η ευρωπαϊκή κοινωνική και οικονομική ατζέντα, η σταθερότητα των Δυτικών Βαλκανίων κ.ά.), την οικονομική μας συνεργασία (η Ιταλία αποτελεί την πρώτη αγορά προορισμού των ελληνικών προϊόντων και τη δεύτερη χώρα προέλευσης των ελληνικών εισαγωγών. Οι ιταλικές επιχειρήσεις συνεισφέρουν σημαντικά στην ελληνική οικονομία, όσον αφορά την απασχόληση, την ανάπτυξη, τις στρατηγικές επενδύσεις και τις τεχνολογικές λύσεις αιχμής), ή ακόμα την πολιτιστική συνεργασία μας (δύο πολιτιστικές υπερδυνάμεις όπως η Ιταλία και η Ελλάδα δεν μπορούν παρά να επικεντρώνουν τη σχέση τους στον πολιτισμό, γεγονός ανεκτίμητο – όπως αποδεικνύεται, για παράδειγμα, από την υποστήριξη της ιταλικής κυβέρνησης στον μόνιμο επαναπατρισμό στην Αθήνα, του θραύσματος Fagan της ζωφόρου του Παρθενώνα).
Η συνεργασία μας όμως περιλαμβάνει ένα πολύ ευρύτερο φάσμα θεμάτων, τα οποία μπορεί εκ πρώτης όψεως να φαίνονται «τεχνικά», αλλά είναι μάλλον κρίσιμα για την ασφάλεια και την ευημερία των κοινωνιών μας.
Οπως ακριβώς συμβαίνει στη συνεργασία μας στον τομέα της πολιτικής προστασίας, που τροφοδοτείται από το κοινό μας συμφέρον να αναπτύξουμε στρατηγικές και μεθόδους μείωσης των κοινών κινδύνων, ιδίως των δασικών πυρκαγιών, των πλημμυρών και των σεισμών. Οι συνεχείς επαφές μεταξύ των Αρχών Πολιτικής Προστασίας της Ιταλίας και της Ελλάδας θα ενισχύσουν την ικανότητα των χωρών μας να αποτρέπουν, να μετριάζουν τις επιπτώσεις και να ανταποκρίνονται στις φυσικές ή ανθρωπογενείς καταστροφές.
Αντιστοίχως η συνεργασία μας είναι το ίδιο κρίσιμη όσον αφορά τη γεωργία, την επισιτιστική ασφάλεια και τη διατροφή. Στη διατροφή, συγκεκριμένα, μοιραζόμαστε την ίδια προσέγγιση, που εμπνέεται από την προσήλωσή μας στη μεσογειακή διατροφή –την «άυλη πολιτιστική κληρονομιά της ανθρωπότητας» της UNESCO– και την προώθηση ενός προτύπου που να συνδυάζει την ισορροπημένη, βιώσιμη διατροφή και τρόπο ζωής. Γι’ αυτό συνεργαζόμαστε για να στηρίξουμε την υιοθέτηση ενός ξεκάθαρου και δίκαιου συστήματος επισήμανσης των συσκευασιών των τροφίμων.
Η συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, τα οποία είναι κρίσιμα για την ασφάλεια και την ευημερία των κοινωνιών μας.
Στην ίδια γραμμή με το θέμα της ιταλικής προεδρίας του G20 για το 2021 –«Πλανήτης, ευημερία και άνθρωποι»– ο διάλογός μας με την Ελλάδα εστιάζει με νόημα στον προβληματισμό σχετικά με τον κόσμο όπου θα επιθυμούσαμε να ζήσουμε. Αυτό συνεπάγεται, για παράδειγμα, έρευνα για λύσεις αιχμής στον ψηφιακό τομέα: ένα θέμα στο οποίο οι χώρες μας συνεργάζονται τους τελευταίους μήνες, λαμβανομένης υπ’ όψιν και της σημαντικής προόδου που σημείωσαν οι ελληνικές αρχές στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση.
Οι παγκόσμιες προκλήσεις απαιτούν να σκεφτούμε και τις μελλοντικές μας κοινωνίες. Για να βελτιώσουμε τις ζωές μας, είναι σημαντικό να αναπτύσσουμε ολοένα και πιο συμπεριληπτικές και διασυνδεδεμένες πόλεις.
Αυτός είναι και ο στρατηγικός στόχος της υποψηφιότητας της Ρώμης να φιλοξενήσει την επόμενη Παγκόσμια Εκθεση, το 2030. Η Ιταλία σχεδιάζει να εστιάσει στο θέμα «Ανθρωποι και εδάφη: αστική αναγέννηση, συμπερίληψη και καινοτομία». Αν η Ρώμη κέρδιζε αυτό το στοίχημα θα ωφελούνταν ιδιαίτερα και η Ελλάδα: αναπτύσσοντας κοινές στρατηγικές με τους Ελληνες φίλους μας, η «Expo 2030 Roma» θα μεγιστοποιούσε την ισχυρή προοπτική της να γίνει τουριστικός κόμβος, προσελκύοντας επισκέπτες από όλο τον κόσμο στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας.
Επιπλέον, η «Expo 2030 Roma» θα μπορούσε να αποτελέσει ένα ανεκτίμητο εφαλτήριο προόδου σε θέματα ουσιαστικά για την Ελλάδα, όπως η βιωσιμότητα και η ποιότητα ζωής των μεγάλων μητροπολιτικών περιοχών, η ενεργειακή μετάβαση, η σχέση μεταξύ μεγάλων πόλεων/πρωτευουσών και των «υπόλοιπων περιοχών» και η κατασκευή έξυπνων πόλεων μέσω της ψηφιοποίησης.
Ολα αυτά τα παραδείγματα συνεργασίας μάς δείχνουν πως η Ιταλία και η Ελλάδα έχουν μπροστά τους ένα λαμπρό μέλλον και ότι οι χώρες μας δεσμεύονται να ακολουθήσουν μαζί αυτό το μονοπάτι. Γιατί η Ιταλία και η Ελλάδα δεν μπορούν παρά να βασίζονται η μία στην άλλη εάν επιθυμούν την επίτευξη των στρατηγικών τους συμφερόντων.
Η Ιταλία στηρίζεται σε όλους τους Ελληνες φίλους για την ανακάλυψη παλιών και νέων σημείων κοινού ενδιαφέροντος που θα μας βοηθήσουν να δυναμώσουμε περισσότερο τους δεσμούς μας. Ζήτω η Ιταλική Δημοκρατία! Ζήτω η Ιταλία, ζήτω η ελληνοϊταλική φιλία!
* Η κ. Πατρίτσια Φαλτσινέλι είναι πρέσβειρα της Ιταλίας στην Ελλάδα.
