Ως απογοητευτικό και βαθιά ανησυχητικό και ζημιογόνο για τις σχέσεις Ηνωμένου Βασιλείου και Ε.Ε. χαρακτηρίζει τον τελευταίο νόμο της κυβέρνησης Τζόνσον για το πρωτόκολλο της Βόρειας Ιρλανδίας, στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ», ο υπουργός Εξωτερικών και Αμυνας της Ιρλανδίας Σάιμον Κόουβνι, ο οποίος βρέθηκε χθες για επίσημη επίσκεψη στην Αθήνα. Ο κ. Κόουβνι μεταφέρει μήνυμα στήριξης της Αθήνας, λέγοντας ότι η αμφισβήτηση της κυριαρχίας των νησιών της Ελλάδας στο Αιγαίο δεν είναι αποδεκτή.
– Πριν από λίγες ημέρες η βρετανική κυβέρνηση έλαβε μια αμφιλεγόμενη απόφαση για τη Βόρεια Ιρλανδία. Πώς επηρεάζει αυτό τις σχέσεις Ε.Ε. – Η.Β. και πιο συγκεκριμένα την Ιρλανδία, ειδικά από τη στιγμή που υπάρχει σύνδεση με τη συμφωνία του Μπέλφαστ;
– Η κατάθεση αυτής της νομοθεσίας είναι απογοητευτική και βαθιά ανησυχητική. Εκτός από την επίλυση των προκλήσεων που προκύπτουν από το πρωτόκολλο της Βόρειας Ιρλανδίας, θα δημιουργήσει μια εντελώς νέα σειρά αβεβαιοτήτων και σχέσεων ζημίας στη Βόρεια Ιρλανδία, μεταξύ Ιρλανδίας και Ηνωμένου Βασιλείου (Η.Β.) και μεταξύ Η.Β. και Ε.Ε. Πρέπει να δούμε αυτή την κίνηση ως προς αυτό που είναι – μια ξεκάθαρη και σκόπιμη παραβίαση των δεσμεύσεων του Η.Β. από τη συνθήκη και του διεθνούς δικαίου. Το Brexit, και ειδικότερα το «σκληρό» Brexit που επέλεξε η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου, είναι η βασική αιτία της αβεβαιότητας στη Βόρεια Ιρλανδία. Το πρωτόκολλο είναι η λύση, η οποία επιλέγεται ελεύθερα και σχεδιάστηκε από κοινού από τη βρετανική κυβέρνηση για να μετριάσει τις προκλήσεις που θέτει η προτιμώμενη εκδοχή του Brexit. Το επιχείρημα ότι η συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής και το πρωτόκολλο είναι ασυμβίβαστα είναι ανειλικρινές και ανεύθυνο. Το πρωτόκολλο προστατεύει σθεναρά τη συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής σε όλες τις διαστάσεις της. Αναγνωρίζει πλήρως τη συνταγματική θέση της Βόρειας Ιρλανδίας, την αρχή της συναίνεσης και προστατεύει τα κέρδη της ειρηνευτικής διαδικασίας. Η συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής βασίζεται σε μια εταιρική σχέση μεταξύ της ιρλανδικής και της βρετανικής κυβέρνησης, οι οποίες είναι συνεγγυητές της συμφωνίας. Η τρέχουσα μονομερής προσέγγιση του Η.Β. είναι αντίθετη με αυτή την εταιρική σχέση. Οι ενέργειες της κυβέρνησης του Η.Β. σηματοδοτούν ένα ιστορικό χαμηλό σημείο που καταδεικνύει μια περιφρόνηση των βασικών αρχών των διεθνών σχέσεων – και μάλιστα της σχέσης Ε.Ε. – Η.Β. Είναι σημαντικό να μην μπερδεύουμε την ήρεμη και μετρημένη απάντηση της Ε.Ε. ως συμφωνία ή συναίνεση. Καλώ τη βρετανική κυβέρνηση να επιστρέψει στο τραπέζι.
– Μπορεί ο πόλεμος στην Ουκρανία να οδηγήσει σε αλλαγή της στάσης ουδετερότητας της Ιρλανδίας;
– Η πολιτική στρατιωτικής ουδετερότητας της Ιρλανδίας παραμένει ένα σημαντικό σκέλος της ανεξάρτητης εξωτερικής πολιτικής μας. Πρακτικά η πολιτική αυτή προβλέφθηκε ώστε να μη συμμετέχουμε σε στρατιωτικές συμμαχίες ή αμοιβαίες αμυντικές ρυθμίσεις. Ταυτόχρονα, ωστόσο, ο πόλεμος στην Ουκρανία, οι αποφάσεις της Φινλανδίας και της Σουηδίας να επιδιώξουν την ένταξη στο ΝΑΤΟ και η επερχόμενη απάντηση της ιρλανδικής κυβέρνησης στις πρόσφατες συστάσεις της «Επιτροπής για τις Αμυντικές Δυνάμεις» έφεραν όλα τα ζητήματα για την ασφάλεια και την άμυνα στη δική μας εσωτερική συζήτηση. Σαφώς ζούμε σε μια νέα εποχή στην Ευρώπη, στην οποία η Ιρλανδία αντιμετωπίζει σημαντικές νέες προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας, και πρέπει επίσης να εξετάσουμε πώς να ανταποκριθούμε καλύτερα. Η παράνομη, αδικαιολόγητη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει προκαλέσει αμέτρητα δεινά στην Ουκρανία και ο αντίκτυπος των ενεργειών της Ρωσίας εκτείνεται πολύ πέρα από τα κυρίαρχα σύνορα της Ουκρανίας.
Μια εποικοδομητική σχέση Ε.Ε. – Τουρκίας μπορεί να αναπτυχθεί μόνο εάν δεν υπάρχουν προκλήσεις, τονίζει στην «Κ» ο υπουργός Εξωτερικών και Αμυνας της Ιρλανδίας.
– Η Τουρκία χρησιμοποιεί προκλητική ρητορική και απειλεί κυρίαρχο ελληνικό έδαφος στο Αιγαίο. Ποιο είναι το δικό σας μήνυμα;
– Γνωρίζω ότι η σχέση με την Τουρκία ήταν πάντα ευαίσθητη και έχουμε δει κάποια πολύ ανησυχητικά δημόσια σχόλια από την Τουρκία. Είμαι πολύ χαρούμενος που βρέθηκα στην Ελλάδα για να ενημερωθώ από τον κ. Δένδια για την άποψή του για αυτή την κατάσταση. Η Ιρλανδία είναι συνεπής τα τελευταία χρόνια, καλώντας την Τουρκία να επιδείξει αυτοσυγκράτηση και να σεβαστεί την κυριαρχία της Ελλάδας και της Κύπρου και να απόσχει από ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο που παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο. Ενθαρρύνουμε την Τουρκία να λάβει θετικά βήματα από αυτή την άποψη και επαναλαμβάνουμε ότι μια εποικοδομητική σχέση Ε.Ε. – Τουρκίας μπορεί να αναπτυχθεί μόνο εάν δεν υπάρχουν προκλήσεις ή μονομερείς ενέργειες που παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο. Η αμφισβήτηση του καθεστώτος των νησιών της Ελλάδας δεν είναι αποδεκτή. Ομοίως, μας ανησυχεί η απότομη αύξηση των υπερπτήσεων σε κατοικημένα ελληνικά νησιά τον περασμένο μήνα. Τέτοιες ενέργειες χρησιμεύουν μόνο στην αύξηση των εντάσεων, σε μια εποχή ήδη αυξημένων απειλών για την ασφάλεια στην Ευρώπη. Είναι προς το συμφέρον όλων μας να προωθήσουμε καλύτερες σχέσεις Ε.Ε. – Τουρκίας. Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για να το επιτύχουμε αυτό, σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
– Η χώρα σας ήταν πολύ ενεργή στην προσπάθεια επίλυσης της συριακής κρίσης. Ποια είναι τα επόμενα βήματα;
– Η Ιρλανδία υποστηρίζει σθεναρά όλες τις προσπάθειες, υπό την αιγίδα του ειδικού απεσταλμένου Πέντερσεν, για να τερματιστεί η τρομερή σύγκρουση στη Συρία. Η Ιρλανδία και η Νορβηγία διαδραματίζουν ηγετικό ρόλο στον ανθρωπιστικό φάκελο της Συρίας στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, ενεργώντας ως οι λεγόμενοι «συνδικαιούχοι». Τον Ιούλιο του περασμένου έτους, μαζί με τη Νορβηγία, ηγηθήκαμε διαπραγματεύσεων για την επέκταση της εντολής της επιχείρησης του ΟΗΕ στο συνοριακό πέρασμα Μπαμπ-αλ Χάουα στα βορειοδυτικά. Παραμένει ζωτικής σημασίας η σανίδα σωτηρίας για εκατομμύρια ανθρώπους στη βορειοδυτική Συρία, και πριν από τη λήξη της εντολής για αυτή τη συνοριακή επιχείρηση, στις 10 Ιουλίου, συμμετέχουμε σε εκτεταμένη προσέγγιση σε όλο το Συμβούλιο προκειμένου να προσπαθήσουμε να εξασφαλίσουμε ανανέωση.
– Ποια η άποψη του Δουβλίνου για τη διεύρυνση της Ε.Ε. στα Δυτικά Βαλκάνια;
– Η Ιρλανδία ήταν ανέκαθεν σθεναρός υποστηρικτής της διεύρυνσης της Ε.Ε., υπό τον όρο ότι οι υποψήφιες χώρες πληρούν τις απαραίτητες προϋποθέσεις για ένταξη. Ο χρόνος που χρειάζεται ώστε μια χώρα να προχωρήσει στο αρχικό ενδιαφέρον για ένταξη στην Ε.Ε., να γίνει πλήρως υποψήφια χώρα, να ενταχθεί πραγματικά στην Ενωση, είναι σημαντικός, όπως και οι επίσημες προϋποθέσεις, να πληροί τους όρους για ένταξη. Θα θέλαμε να δούμε την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία χωρίς καθυστέρηση.
