Τις διαχρονικές ανεπάρκειες και ελλείψεις του συστήματος ελέγχου των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης από την αρμόδια επιτροπή της Βουλής έρχεται με εμφατικό τρόπο να αναδείξει εκ νέου η υπόθεση Α. Πάτση. Μια απλή αναδρομή σε όσα έχουν γίνει τα αρκετά τελευταία χρόνια, πάντως, είναι αρκετή για να φανεί πως το θέμα δεν αφορά μόνο τον συγκεκριμένο διαγραφέντα από την Κ.Ο. της Ν.Δ. βουλευτή. Με την επίμαχη περίπτωση διαπιστώνεται και πάλι πως η σύνταξη και κατάθεση των δηλώσεων γίνεται αποδεκτή από το ελεγκτικό σύστημα κατά κανόνα σχεδόν με τυπικό και μηχανικό τρόπο και με την εκτίμηση πως οι υπόχρεοι προσέρχονται με καλή πίστη και ειλικρίνεια.
Η περίπτωση Πάτση
Ενδεικτικά της κατάστασης είναι όσα έχουν λεχθεί ειδικά για τον κ. Πάτση: Μετά τις τελευταίες αποκαλύψεις, επισήμως από το γραφείο του προέδρου της Επιτροπής «πόθεν έσχες» Αθ. Μπούρα επισημάνθηκε μεταξύ άλλων: «Κατά τον έλεγχο του συγκεκριμένου υπόχρεου, μετά από καταγγελία για τη χρήση του έτους 2019, εντοπίστηκαν από τον αρμόδιο ορκωτό λογιστή που διενήργησε τον έλεγχο στη δήλωση, ανακρίβειες στην καταγραφή των συμμετοχών του και μη δηλωθείσα επένδυση, οι οποίες συμπληρώθηκαν καθώς προσκομίστηκαν τα απαραίτητα παραστατικά στις εμπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις του που έγιναν αποδεκτές από την Επιτροπή». Την ίδια στιγμή, αρμόδιος κοινοβουλευτικός παράγοντας φέρεται να υποστήριξε ότι «η επιτροπή έχει ελέγξει τις δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης του βουλευτή Α. Πάτση για τις χρήσεις έως και το 2019 και του ζήτησε τρεις φορές εξηγήσεις για διάφορα θέματα».
Πώς δημιουργήθηκε το πρόβλημα Πάτση – Ποτέ δεν ανακοινώθηκε ποιοι ή πόσοι βουλευτές αυθορμήτως ή κατόπιν αιτήματος των ελεγκτών υπέβαλαν τροποποιη- τικές δηλώσεις.
Σε πραγματικό χρόνο, δηλαδή το 2020, και συγκεκριμένα στην έκθεση πεπραγμένων της για το 2019, η επιτροπή υπογράμμιζε ότι όλα πήγαν καλά: Επειτα από καταγγελίες «εξετάστηκαν συνολικά οκτώ υποθέσεις οι οποίες μετά από διερεύνηση αποφασίστηκε να τεθούν στο Αρχείο», αναφερόταν χαρακτηριστικά.
Από το σύνολο των έως τώρα επίσημων εκθέσεων, από τις συνολικά για μία τριετία (2018-2020) 56 καταγγελίες, μόνον τέσσερις στάλθηκαν στον αρμόδιο εισαγγελέα, ενώ όλες οι υπόλοιπες «τέθηκαν στο αρχείο». Εννοείται πως δεν υπήρξε ενημέρωση ως προς το ποια είναι αυτά τα πρόσωπα. Αντιστοίχως, δεν ανακοινώθηκε ποτέ ποια κόμματα έχουν τιμωρηθεί στο πρόσφατο παρελθόν: Μετά τον έλεγχο για τα οικονομικά 23 κομμάτων «για το έτος 2019 προτάθηκαν ποινές σε 8 κόμματα», χωρίς περαιτέρω διευκρινίσεις από την επιτροπή.
Στα αξιοσημείωτα είναι επίσης ότι ο έλεγχος των δηλώσεων οι οποίες αφορούσαν τη χρήση οικονομικού έτους 2019 «προβλέπεται να ολοκληρωθεί εντός του 2022». Οι καθυστερήσεις αποδίδονται κυρίως στην πανδημία, σε ενστάσεις δικαστικών αναφορικά με τη δημοσιοποίηση των δηλώσεων, αλλά και στο γεγονός ότι κατά καιρούς «οι υπόχρεοι μπορούν αυθορμήτως να υποβάλουν τροποποιητικές δηλώσεις». Ποτέ δεν ανακοινώθηκε ποιοι ή πόσοι αυθορμήτως ή κατόπιν αιτήματος των ελεγκτών υπέβαλαν τροποποιητικές δηλώσεις – όπως στην περίπτωση Πάτση.
Υπενθυμίζεται ότι ελέγχονται από ορκωτούς λογιστές υπό την εποπτεία της επιτροπής, στην οποία συμμετέχουν μόλις τρία πολιτικά πρόσωπα και εννέα δικαστικοί λειτουργοί, ετησίως περίπου 5.500 πρόσωπα (βουλευτές, ευρωβουλευτές, κόμματα, διαχειριστές οικονομικών κομμάτων, δικαστικοί και εισαγγελικοί λειτουργοί, περιφερειάρχες και δήμαρχοι).
