Τι πρέπει να αλλάξει στην επιλογή των υποψηφίων βουλευτών; Πώς θα αποφύγει το κόμμα υποθέσεις όπως η πολύκροτη του Ανδρέα Πάτση, ή άλλες περιπτώσεις νεοεκλεγέντων βουλευτών που άφησαν «σκιές» όπως ο κ. Μαραβέγιας στη Μαγνησία; Η συζήτηση έχει ανοίξει τόσο στο προσκήνιο όσο και στο παρασκήνιο. Οι ιθύνοντες του κόμματος αναζητούν τρόπους να μην επαναληφθούν παρόμοια φαινόμενα με αυτό του βουλευτή Γρεβενών.
Μία πρώτη και αυτονόητη σκέψη που έχει διατυπωθεί και δημόσια είναι να υπάρξουν παραπάνω «φίλτρα» στην επιλογή των υποψηφίων βουλευτών. Από τη θεωρία στην πράξη ωστόσο υπάρχει απόσταση. Φίλτρα, όπως λένε κομματικοί παράγοντες, υπήρχαν από τις προηγούμενες εκλογές. Οι υποψήφιοι βουλευτές του κόμματος καλούνταν να υπογράψουν έγγραφες δηλώσεις, στις οποίες έπρεπε, μεταξύ άλλων, να βεβαιώσουν ότι δεν εκκρεμεί εναντίον τους κάποια καταδίκη. Τέτοιες διαδικασίες όμως φαίνεται ότι δεν επαρκούν για να αποφευχθούν αρρυθμίες.
«Καμπανάκια»
Οπως σημειώνει στην «Κ» έμπειρη κομματική πηγή, που γνωρίζει πώς γίνεται η διαδικασία, όσα φίλτρα και αν μπουν, πάντα θα υπάρχει η αίρεση ότι κάποιος μπορεί να προβεί σε πράξεις μη νόμιμες ακόμα και μετά την εκλογή του ή να έχει υπάρξει κάποια σκιά που έμεινε αφώτιστη κατά τη διαδικασία επιλογής. «Αυτό που μπορούμε να κάνουμε με βεβαιότητα είναι να διασφαλίσουμε πως τα ψηφοδέλτια δεν θα έχουν πρόσωπα για τα οποία υπάρχει κακή περιρρέουσα ατμόσφαιρα», λέει στην «Κ» η ίδια πηγή, προτάσσοντας ως ένα όπλο του κόμματος την ενδελεχή έρευνα σε τοπικό και όχι μόνο επίπεδο για την επιλογή υποψηφίων. Στο πλαίσιο αυτό η «έξτρα εγγύηση» που είναι βέβαιο πως θα προστεθεί, είναι μία ομάδα που θα ερευνά εξονυχιστικά το παρελθόν του κάθε υποψηφίου.
«Καμπανάκια που μπορεί να χτυπάνε για πρόσωπα, αυτή τη φορά θα τα ακούμε καλύτερα», λέει η ίδια πηγή. Οι τοπικές κοινωνίες και το… Google search, αλλά και το ξεψάχνισμα των προσωπικών μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να ακούγονται πολύ πεζά ως μέθοδοι εξέτασης, αλλά πολλές φορές οδηγούν σε συμπεράσματα. Σε κάθε περίπτωση, ο έλεγχος που θα επιχειρήσει η Νέα Δημοκρατία πριν από την τελική επιλογή, θα θυμίζει δημοσιογραφική έρευνα και όπου υπάρχει έστω καπνός ο υποψήφιος θα κόβεται.
Οσον αφορά τη σχετική φημολογία, πως μεταξύ της ρήτρας που θα υπογράφουν όλοι οι υποψήφιοι βουλευτές θα είναι και η υποχρέωση για παράδοση της έδρας στην περίπτωση διαγραφής, φαίνεται πως είναι μάλλον ένα σενάριο ανεφάρμοστο, αποτυπώνοντας και τη δυσκολία που έχουν τα λεγόμενα φίλτρα. «Ο βουλευτής εκλέγεται από τον λαό και όχι από το κόμμα. Συνεπώς ακόμα και αν υπογράψει μία τέτοια ρήτρα, εάν διαγραφεί από το κόμμα δεν θα είναι υποχρεωμένος μετά να παραδώσει την έδρα, που την έχει πάρει από τους πολίτες», εξηγεί στην «Κ» νομικός που ερωτήθηκε σχετικά.
Το Μητρώο Στελεχών
Τις υποψηφιότητες εξετάζουν ο υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ Γ. Μπρατάκος, ο παλαιότερος συνεργάτης του κ. Μητσοτάκη, Θ. Νέζης, ο γραμματέας της Ν.Δ. Π. Μαρινάκης, και ο γραμματέας οργανωτικού Στ. Κονταδάκης.
Οσον αφορά την επιλογή εν γένει των υποψηφίων, φαίνεται πως βρισκόμαστε σε διαφορετική φάση από ό,τι στις εκλογές του 2019. Κατ’ αρχήν οι εν ενεργεία βουλευτές θα είναι άπαντες εκ νέου υποψήφιοι. Αντίστοιχα, όσοι ήταν την προηγούμενη φορά στα ψηφοδέλτια έχουν προβάδισμα να είναι εκ νέου στις λίστες. Συνεπώς τεράστια περιθώρια ανανέωσης δεν υπάρχουν, καθώς εκτός των άλλων παραδοσιακά η μεγάλη ανανέωση γίνεται όταν ένα κόμμα είναι αντιπολίτευση και ετοιμάζεται να γίνει κυβέρνηση ή εκλέγει νέο αρχηγό. Στην περίπτωση της Ν.Δ. δεν υπάρχει καμία από τις δύο προϋποθέσεις. Οσον αφορά το Μητρώο Στελεχών, έχει σταματήσει να τροφοδοτείται και άρα να τροφοδοτεί με στελέχη, συνεπώς και από εκεί η δεξαμενή είναι πεπερασμένη. Το Μητρώο άλλωστε δεν τροφοδοτεί το κόμμα με υποψήφιους βουλευτές, καθώς ήταν άλλη η δουλειά του.
Τo πάθημα Πάτση οδηγεί το κόμμα σε επιλογή στελεχών με πιο παραδοσιακούς τρόπους. Δεν είναι τυχαίο πως η τετράδα που κάνει το «κάστινγκ» των υποψηφίων προέρχεται από το βαθύ κόμμα και γνωρίζει πολύ καλά τα στελέχη, αλλά και να εξετάζει νέες περιπτώσεις. Πρόκειται για τον υφυπουργό παρά τω Πρωθυπουργώ Γιάννη Μπρατάκο, τον παλαιότερο συνεργάτη του κ. Μητσοτάκη, Θανάση Νέζη, τον γραμματέα της Ν.Δ. Παύλο Μαρινάκη, που παρά το νεαρό της ηλικίας του είναι σχεδόν 15 χρόνια στη Ν.Δ., και τον έμπειρο γραμματέα οργανωτικού Στέλιο Κονταδάκη. Οι τέσσερίς τους είναι αυτοί που κάθονται και κάνουν την πρώτη τουλάχιστον επιλογή πριν φτάσει στον ίδιο τον κ. Μητσοτάκη που έπειτα από εισηγήσεις θα δώσει το τελικό πράσινο φως. Αυτή τη στιγμή η διαδικασία επιλογής των υποψηφίων έχει ολοκληρωθεί κατά περίπου 70%.
Οι δεξαμενές
Η πρώτη Κυριακή των εκλογών θα είναι αναμφίβολα η πιο κρίσιμη μάχη. Στο πλαίσιο αυτό η κυβέρνηση θέλει να «κατεβάσει» καλά αυτοδιοικητικά στελέχη και δη αντιπεριφερειάρχες που είναι δεδομένο πως θα φέρουν επιπλέον σταυρούς στην παράταξη με το προσωπικό τους αποτύπωμα στις τοπικές κοινωνίες. Και εδώ το εγχείρημα δεν είναι ανέφελο αφού πολλοί βουλευτές αντιδρούν, λέγοντας πως η κίνηση αυτή θα προκαλέσει αθέμιτο ανταγωνισμό, καθώς οι αντιπεριφερειάρχες ασκούν διοίκηση και θα πάνε στη μάχη του σταυρού με πλεονέκτημα. Η σκέψη στην Πειραιώς είναι, εφόσον προχωρήσει το μοντέλο, να υπάρξει προϋπόθεση πως με την ανακοίνωση της υποψηφιότητας θα παραιτηθούν από τη θέση τους, αμβλύνοντας έτσι τις αντιδράσεις.
Αυτή τη στιγμή υπάρχουν πολλά αυτοδιοικητικά στελέχη που διεκδικούν με αξιώσεις την είσοδό τους στα ψηφοδέλτια της Ν.Δ. Ο Γιάννης Γάτσιος, αντιπεριφερειάρχης Γρεβενών, είναι ένα πρόσωπο που θεωρείται πολύ πιθανόν πως θα κατέλθει μετά και την αποχώρηση από το ψηφοδέλτιο του Ανδρέα Πάτση. Ο Χρήστος Μιχαλάκης από τα Τρίκαλα είναι μία αντίστοιχη περίπτωση που έχει αξιώσεις να εκλεγεί. Η Δωροθέα Κολυνδρίνη από τη Μαγνησία είναι μία ακόμα επιλογή όπως και ο Γιώργος Δημόπουλος αντιπεριφερειάρχης Κεντρικού Τομέα που μπορεί να κατέλθει στην Α΄ Αθηνας αλλά και η Δήμητρα Νάνου στον Νότιο Τομέα. Αντίστοιχα συζητείται η υποψηφιότητα του Αγγελου Χαριστέα στην Α΄ Θεσσαλονίκης, του Νίκου Τσαλικίδη αντιπεριφερειάρχη Ροδόπης, του Γιάννη Γιώργου στη Χαλκιδική, του Βασίλη Ψαθά αντιπεριφερειάρχη Αρτας, της Γιώτας Ναυρόζογλου στα Γιάννενα και του Φάνη Παπαθωμά στη Βοιωτία.
Υποψήφιος αναμένεται να είναι και ο Χρήστος Λαμπρόπουλος, αντιπεριφερειάρχης Αρκαδίας. Ευρύτερα από αυτοδιοικητικούς, χωρίς να έχουν θέση αντιπεριφερειάρχη, θα είναι υποψήφια η κ. Ροκοφύλλου στην Α΄ Αθήνας που έχει ήδη ανακοινωθεί, ενώ μία θέση στο ψηφοδέλτιο διεκδικούν ο Χρήστος Τεντόμας στην Α΄ Αθήνας, ο Νίκος Βλαχάκος στον Πειραιά και ο Αλέξανδρος Μαρκογιαννάκης στα Χανιά.
Αντίστοιχα στην Πειραιώς ενδιαφέρονται να έχουν όσο το δυνατόν περισσότερα στελέχη στα ψηφοδέλτια που είναι κάτω των 40 ετών, συμβολίζοντας μία ηλικιακή ανανέωση που έχει ανάγκη το κόμμα. Στο πλαίσιο αυτό συζητείται να είναι υποψήφιοι ο Λευτέρης Βαρουξής στην Ηλεία, ο Κώστας Κεφαλογιάννης στο Ηράκλειο, ανιψιός του Μανώλη Κεφαλογιάννη, χωρίς πάντα να μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο στο τέλος να επιστρατευτεί ο ίδιος ο ευρωβουλευτής, ο Αγγελος Σπύρου στην Κέρκυρα, ο Φώτης Βρέκος στην Καρδίτσα, ο Γιώργος Βρετάκος στην Β΄ Πειραιά, ο Μανώλης Κουτσογιαννάκης στα Βόρεια της Αθήνας, ο Γιάννης Παπαγεωργίου στην Α΄ Θεσσαλονίκης, ο Μιχάλης Πάσσου στη Δράμα, ο Ορέστης Παπαδημάτος στην Αχαΐα, ο Γιώργος Σταμάτης, γιος του παλαιού βουλευτή Δημήτρη στην Αιτωλοακαρνανία, ο Τάσος Πέζος στην Αργολίδα, ενώ για την Εύβοια υπάρχει σκέψη για τη συμμετοχή του διεθνολόγου Νίκου Λυσιγάκη.