«Το πιο σημαντικό είναι ότι, πλέον, δεν ζούμε στην άγνοια, γιατί τα θύματα μιλούν και η Πολιτεία κινητοποιείται, η λέξη κλειδί είναι η εμπιστοσύνη, εμπιστοσύνη προς την Πολιτεία ότι θα δράσει» τόνισε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, μιλώντας σε εκδήλωση με θέμα «Πολιτικές για την εξάλειψη της βίας κατά των Γυναικών» με αφορμή την Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των γυναικών.
Ο πρωθυπουργός σημείωσε, εξάλλου, πως «το πρόβλημα δεν θα λυθεί, ούτε εύκολα, ούτε γρήγορα, καθώς είναι σύνθετο και απαιτεί ένα συνολικό όσο και οριζόντιο σχεδιασμό, ήτοι την εμπλοκή διαφόρων Υπουργείων και υπηρεσιών» για να επισημάνει ότι «μιλάμε για μία προσπάθεια που δεν θα έχει ημερομηνία λήξης, καθώς όσο υπάρχουν εγκλήματα έμφυλης ή ενδοοικογενειακής βίας τόσο πολίτες και κοινωνία θα πρέπει να αγρυπνούν».
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε ειδική μνεία στις αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας τονίζοντας ότι η βαριά σωματική βλάβη και η μόνιμη παραμόρφωση και αναπηρία επισύρουν πλέον ποινές κάθειρξης έως και 15 χρόνια, ενώ η εμπορία ανθρώπων έως και ισόβια κάθειρξη.
Προσέθεσε, δε, πως επιτέλους σήμερα έχει ποινικοποιηθεί ένα νέο έγκλημα, όπως είναι η εκδικητική πορνογραφία, ενώ υπενθύμισε πως η προσβολή γενετήσιας αξιοπρέπειας στους χώρους εργασίας διώκεται αυτεπαγγέλτως.
Μάλιστα, επέμεινε πως έχουν γίνει τολμηρά βήματα και στον τομέα της εξιχνίασης και δίωξης των εν λόγω εγκλημάτων.
«Τελευταίο όπλο σε αυτόν τον αγώνα είναι το panic button, που επιτρέπει στις γυναίκες να ενημερώνουν μέσω του κινητού τους και με ασφάλεια την Ελληνική Αστυνομία, έτσι ώστε να γνωρίζει την τοποθεσία του περιστατικού άσκησης βίας σε βάρος κάποιας γυναίκας» τόνισε και χαιρέτισε τη σπουδαία, όπως είπε δουλειά, που κάνει η γραμμή συμπαράστασης 15900.
Στην εκδήλωση μίλησαν επίσης ο Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κωστής Χατζηδάκης, ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη Τάκης Θεοδωρικάκος, η Υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων αρμόδια για τη Δημογραφική Πολιτική και την Οικογένεια Μαρία Συρεγγέλα, ο Υφυπουργός Δικαιοσύνης αρμόδιος για Θέματα Διεθνούς Συνεργασίας και Ανθρώπινων Δικαιωμάτων Γιώργος Κώτσηρας ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας Παπαστράτος Χρήστος Χαρπαντίδης και ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Vodafone Ελλάδας Χάρης Μπρουμίδης.
Δράσεις και παρεμβάσεις απέναντι σε ένα πολυεπίπεδο πρόβλημα
Οι παρεμβάσεις που υλοποιούνται από την κυβέρνηση για την καταπολέμηση της έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας αφορούν στην πρόληψη, την αντιμετώπιση περιστατικών βίας και τη φροντίδα και υποστήριξη των θυμάτων.
Φέτος, έως και τον Οκτώβριο, είχαν καταγγελθεί περισσότερα από 9.500 περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας και 292 περιστατικά βιασμού, περισσότερα από ό,τι το αντίστοιχο διάστημα των περασμένων τριών ετών, γεγονός που καταδεικνύει πως έχει δημιουργηθεί ένα περιβάλλον που ενθαρρύνει τα θύματα να καταγγείλουν κακοποιητικές συμπεριφορές. Περιστατικά που έμεναν στο σκοτάδι, σήμερα βγαίνουν στο φως.
Σε ό,τι αφορά τη φροντίδα γυναικών που κινδυνεύουν ή είναι θύματα κακοποίησης, λειτουργεί πλέον δίκτυο που περιλαμβάνει 64 δομές για την υποστήριξή τους.
Οι υφιστάμενες υποδομές περιλαμβάνουν 44 Συμβουλευτικά Κέντρα σε όλη τη χώρα, όπου τα θύματα έμφυλης βίας μπορούν να λάβουν κοινωνική, ψυχολογική και εργασιακή στήριξη. Τα Κέντρα έχουν προσφέρει βοήθεια σε σχεδόν 45.000 γυναίκες.
Στο ίδιο δίκτυο ανήκουν 19 Ξενώνες Φιλοξενίας, όπου τα θύματα μπορούν να διαμείνουν μαζί με τα παιδιά τους. Σε συνεργασία με τα Συμβουλευτικά Κέντρα, οι Ξενώνες διευκολύνουν την πρόσβαση στις υποστηρικτές υπηρεσίες, ενώ διευκολύνουν την πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας και την εγγραφή παιδιών σε σχολεία.
Άρχισε να λειτουργεί η εφαρμογή «panic button»
Στο μέτωπο της αποτροπής και της πρόληψης, με αξιοποίηση των δυνατοτήτων που δίνει η τεχνολογία, αναπτύχθηκε με τη βοήθεια του Ιδρύματος Vodafone και νομοθετήθηκε η εφαρμογή «panic button», η οποία έχει ήδη τεθεί σε πιλοτική λειτουργία στην Αττική και τη Θεσσαλονίκη. Δίνει τη δυνατότητα σε γυναίκες που διατρέχουν άμεσο κίνδυνο να καλέσουν σιωπηλά σε βοήθεια, με το πάτημα ενός κουμπιού στο κινητό τους τηλέφωνο, μέσω του οποίου ειδοποιείται η Αστυνομία. Λειτουργεί ταυτόχρονα, καθόλη τη διάρκεια του 24ώρου και του έτους, η τηλεφωνική γραμμή SOS 15900.
Μέτρα για τη δημιουργία κουλτούρας πρόληψης της βίας στα σχολεία. Έχουν προσληφθεί 3.200 ψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργοί
Στο ίδιο πεδίο επικεντρώνονται παρεμβάσεις που έχουν εφαρμοστεί στην πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Στο πλαίσιο των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων διδάσκονται θεματικές με στόχο τη δημιουργία κουλτούρας πρόληψης της βίας, την καταπολέμηση του σχολικού και διαδικτυακού εκφοβισμού και την καλλιέργεια του αλληλοσεβασμού. Έχουν, ακόμη, προσληφθεί 3.200 ψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργοί για τις ανάγκες των μαθητών, ενώ υποστηρικτικοί φορείς, όπως τα Κέντρα Διεπιστημονικής Αξιολόγησης και Συνεργασίας (ΚΕΔΑΣΥ) παρεμβαίνουν άμεσα στα σχολεία σε κάθε εμφανιζόμενο περιστατικό.
Επιπρόσθετα, ολοκληρώθηκε στις αρχές Νοεμβρίου η πιλοτική εφαρμογή ενός εργαλείου εκτίμησης του βαθμού επικινδυνότητας εμφάνισης ενδοοικογενειακής βίας, για τον υπολογισμό του κινδύνου φονικής βίας, της σοβαρότητας της κατάστασης και της πιθανότητας επανάληψης περιστατικών βίας. Το εργαλείο, το οποίο παράλληλα διευκολύνει τη συνεργασία μεταξύ φορέων και την καλύτερη ενημέρωσή τους με σημαντικά στοιχεία, δοκιμάστηκε σε τρεις Δήμους και πλέον αξιολογείται ώστε να οριστικοποιηθεί η τελική μορφή και ο τρόπος εφαρμογής του.
Έχουν ιδρυθεί και λειτουργούν 73 επιτελικά τμήματα και 18 επιχειρησιακά γραφεία στην ΕΛ.ΑΣ για την αντιμετώπισή της ενδοοικογενειακής βίας
Το ζήτημα της ενδοοικογενειακής βίας αποτελεί μέρος των καθηκόντων της Ελληνικής Αστυνομίας και την τελευταία τριετία έχουν ιδρυθεί και λειτουργούν 73 επιτελικά τμήματα και 18 επιχειρησιακά γραφεία για την αντιμετώπισή της.
Τα επιτελικά τμήματα έχουν ενταχθεί στη διάρθρωση του Αρχηγείου της Ελληνικής Αστυνομίας, και των Γενικών Αστυνομικών Διευθύνσεων Αττικής, Θεσσαλονίκης και Περιφερειών, ενώ τα επιχειρησιακά γραφεία έχουν ενσωματωθεί σε Αστυνομικά Τμήματα της Αττικής, της Θεσσαλονίκης, της Κρήτης, της Αχαΐας, της Λάρισας, της Μαγνησίας, της Εύβοιας, των Ιωαννίνων, της Ακαρνανίας και των Σερρών.
Στις υπηρεσίες αυτές υπηρετούν πλέον περισσότερα από 400 στελέχη.
Ανάλογη μέριμνα έχει ληφθεί και στο μέτωπο της εκπαίδευσης για την αναγνώριση και τη σωστή αντιμετώπιση περιστατικών έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας, περιλαμβανομένων εγκλημάτων κατά της γενετήσιας ελευθερίας ή αξιοπρέπειας, πράξεις εκμετάλλευσης και εμπορίας, με έμφαση σε θυματοκεντρική προσέγγιση. Αυτό αποτυπώνεται στην αλλαγή του τρόπου εξέτασης των ενήλικων θυμάτων, ώστε να αποφεύγεται η δευτερογενής θυματοποίησή τους. Οι κακοποιημένες γυναίκες εξετάζονται υποχρεωτικά παρουσία ψυχολόγου.
Η ενδοοικογενειακή βία έχει ενταχθεί ως γνωστικό αντικείμενο στα προγράμματα σπουδών των Σχολών της Αστυνομικής Ακαδημίας και από το 2020 έχουν διοργανωθεί πλήθος εκπαιδευτικών δράσεων. Περίπου 115 δράσεις και εκδηλώσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης πολιτών έχουν πραγματοποιηθεί με άμεση ανάμειξη των ειδικών επιτελικών τμημάτων και επιχειρησιακών γραφείων.
Αυστηροποίηση των ποινών στον νέο Ποινικό Κώδικα
Με τις αλλαγές που έγιναν στον Ποινικό Κώδικα, υπάρχει αυστηροποίηση των ποινών που έχουν σχέση με εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας και της οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής.
Μεταξύ άλλων, πλέον ο βιασμός ανηλίκου και ο θανατηφόρος βιασμός τιμωρούνται μόνο με ισόβια κάθειρξη, η αιμομιξία αναβαθμίστηκε ποινικά σε κακούργημα και η αποπλάνηση ανηλίκων τιμωρείται ως κακούργημα σε όλες τις μορφές της, ενώ προηγουμένως υπήρχε περίπτωση πλημμεληματικής τιμωρίας.
Παράλληλα, οι ποινές για το αδίκημα της βαριάς σωματικής βλάβης, το οποίο πολλές φορές διαπράττεται στο πλαίσιο της έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας αυστηροποιήθηκαν σε έως 15 χρόνια στη φυλακή, ενώ σε αυτή την έννοια βλάβης προστέθηκαν η αναπηρία και η μόνιμη παραμόρφωση. Με τροποποίηση του Ποινικού Κώδικα χαρακτηρίστηκε αξιόποινη η μη συμμόρφωση συζύγων ή συντρόφων σε δικαστικές αποφάσεις που επιβάλλουν περιοριστικά μέτρα.
Στο ίδιο πλαίσιο, αυξήθηκε η προβλεπόμενη ποινή κάθειρξης για κατάχρηση ανθρώπων που είναι ανύμποροι να αντισταθούν, ενώ ποινικοποιήθηκε η εκδικητική πορνογραφία (revenge porn).
Επίσης, έγιναν πιο αυστηρές οι προϋποθέσεις όσον αφορά την απόλυση όσων εκτίουν ποινή ισόβιας κάθειρξης για αδικήματα αυτού του είδους, καθώς ο χρόνος πραγματικής έκτισης αυξήθηκε από τα 16 στα 18 έτη. Προκειμένου δε να θεμελιωθεί δικαίωμα αίτησης απόλυσης υπό όρους, απαιτείται ελάχιστος χρόνος πραγματικής παραμονής σε σωφρονιστικό κατάστημα που θα αντιστοιχεί στα 3/5 της επιβληθείσας ποινής, αντί των 2/5.
Οι παρεμβάσεις που έγιναν προβλέπουν επίσης τη μετάθεση της έναρξης παραγραφής των εγκλημάτων αυτών όταν τα θύματα είναι παιδιά. Συγκεκριμένα, με τις τροποποιήσεις του Ποινικού Κώδικα η προθεσμία της παραγραφής ξεκινά από την ενηλικίωση του θύματος, με παρέκταση ενός επιπλέον έτους εφόσον πρόκειται για πλημμέλημα ή τριών επιπλέον ετών εφόσον πρόκειται για κακούργημα.
Για περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας σε βάρος παιδιών, τέθηκαν στο Αστικό Δίκαιο κριτήρια που ορίζουν την κακή άσκηση της γονικής μέριμνας, με βάση τα οποία το δικαστήριο έχει τη δυνατότητα να αφαιρέσει μερικώς ή ολικώς την άσκηση τη μέριμνα ή την επιμέλεια από τον υπαίτιο γονέα.
Το δικαστήριο μπορεί μάλιστα, προκειμένου να διασφαλιστούν τα συμφέροντα του ανηλίκου, να διατάξει -μεταξύ άλλων- την καταδίκη του γονέα για ενδοοικογενειακή βία ή για εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας ή για εγκλήματα οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής.
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr
