Οι Αμερικανοί δημοσιογράφοι Μπέικερ και Γκλάσερ είναι οι συγγραφείς ενός διεισδυτικού βιβλίου για τον Τζέιμς Μπέικερ. Κατά Μπέικερ, «όταν οι τεκτονικές πλάκες της ιστορίας μετακινούνται πρέπει κι εσύ να μετακινηθείς μαζί τους». Μετά τη ρωσική εισβολή, οι πλάκες μετατοπίζονται, οι μεγάλοι παίκτες βγάζουν τα τεφτέρια τους και λογαριάζουν αναλόγως. Από μια μεγάλη καταστροφή (Ουκρανία) είναι εφικτό να προκύψει ένας νέος θρίαμβος για την υπονομευμένη φιλελεύθερη Δύση. Με πρώτη την Ε.Ε. που θα πιεστεί να διορθώσει τις αμαρτίες της. Ανήκω σε εκείνους που θεωρούν πως το υπερεθνικό πείραμα δεν θα «περπατούσε» αν η Ευρώπη δεν είχε κεραυνοβοληθεί από δύο παγκοσμίους πολέμους που η ίδια ξεκίνησε.
Στα καθ’ ημάς, η καθαρή θέση της Ελλάδας πολλαπλασιάζει την αξιοπιστία της και ταυτόχρονα αναβαθμίζεται στη διατλαντική ιεραρχία. Δίπλα της, ο μαχητικός πλην αναξιόπιστος ηγέτης της νέας Τουρκίας (όχι της έκδοσης του ’90 που το πολιτικό σύστημα δείχνει να μην έχει ουσιωδώς αξιολογήσει διότι το ξεβολεύει), συνεχίζει να επενδύει στην πόλωση και στον διχασμό. Εκβιάζοντας για περισσότερα ανταλλάγματα και χώρο αυτονόμησης. Στο πλαίσιο μιας κατά τον ίδιο επιταχυνόμενης υποχώρησης της Δύσης. Διαπραγματευόμενος με την προκατάληψη που διακρίνει την αλλοιωμένη εκτίμηση περί ηγέτη περιφερειακής υπερ-δύναμης. Οσο δεν προσγειώνεται στην πραγματικότητα και δεν διορθώνει τους περιττούς κινδύνους που αναλαμβάνει (τα δημοσιεύματα σε έγκριτα διεθνή μέσα εκεί στοχεύουν, αυτή τη φορά να το «πάρει αλλιώς»), συνεχίζει να εκτελεί μια ανορθολογική πολιτική που του στερεί τα ασφαλή πλεονεκτήματα από μια αλλαγή πορείας σχετικής και α λα καρτ σύμπλευσης με τη Δύση. Με αποτέλεσμα, να μακραίνουν τα μαστίγια και να κονταίνουν τα καρότα. Το ερώτημα τέθηκε από σημαίνοντα δυτικό αξιωματούχο: «Γιατί υπήρξαμε αδύναμοι έναντι της Τουρκίας;». Αρκετά όμως με τη γείτονα εξαιτίας της άνω τελείας έως την επομένη των εκλογών.
Τι συνεπάγονται τα παραπάνω για την Ελλάδα; Το σκληρό εθνικό συμφέρον επιβάλλει τον συγχρονισμό της με τη μεγάλη εικόνα και τις προδήλως ευνοϊκές για την ίδια εξελίξεις. Μεριμνώντας για ούτε μια χαμένη ίντσα (δανειζόμενος τον χαρακτηρισμό από το βιβλίο του Μάικ Πομπέο) από τη γεωπολιτική σύμπλεξη εθνικών με διατλαντικά συμφέροντα. Οσοι εκ των πρωταγωνιστών διατηρούν εναλλακτικές στρατηγικού προσανατολισμού και κρατούν κρυφά χαρτιά διαπραγμάτευσης, ας τα παρουσιάσουν πριν από τις εκλογές. Χωρίς τη μάσκα μεθοδολογικά διάτρητων ιδεολογικών αφηγημάτων. Είναι καιρός να σπάσουμε τα δεσμά και να λυτρωθούμε από το βαθιά ριζωμένο γκέτο των περιορισμένων εθνικών μας αντιλήψεων. Αποβάλλοντας τις υπονομευτικές αντιφάσεις αμφιθυμίας και καχυποψίας. Συναισθανόμενοι τα μετρήσιμα και επ’ ωφελεία της κοινωνίας κέρδη. Σε μια σειρά κριτικού χαρακτήρα τομεακών πολιτικών που συνοδεύουν την επιστροφή της Ελλάδας στον χάρτη. Αυτή τη φορά, ως κεντρικό υποκείμενο και βασικό παράγοντα της περιφερειακής ισορροπίας δυνάμεων. Για να δρέψει τα οφέλη, απαιτείται να παραμείνει ενεργητική, οικονομικά εύρωστη και τέλος αταλάντευτα αξιόπιστη. Ετσι ώστε, διαρκώς να διεκδικεί το κάτι παραπάνω από τη Δύση.
Αυτή είναι η ευκαιρία που η Δύση μας προσφέρει. Να εισέλθουμε στο παιχνίδι. Δεν είμαι καθόλου βέβαιος πόσο το έχουμε αντιληφθεί.
Ας μη λησμονούμε πως αν η νέα Τουρκία είχε δικαίωμα ψήφου, θα επέλεγε την Ελλάδα «Ψωροκώσταινα». Εκείνης που χρεοκόπησε, απαξιώθηκε και εν τέλει διαπομπεύθηκε. Προκειμένου να διευκολυνθεί η αποδοχή της δορυφοριοποίησής της ως χώρα μειωμένης και ελεγχόμενης κυριαρχίας. Εξαιρετικά φιλόδοξο πρότζεκτ για ένα πολιτικό σύστημα που όταν «έσκασε» η δημοσιονομική κρίση αρνήθηκε την ιδιοκτησία των μεταρρυθμίσεων και παρέδωσε τη συνταγογράφηση της θεραπείας στους δανειστές του. Γι’ αυτό και μέχρι η Τουρκία να αλλάξει μυαλά και να αποκηρύξει τον ευφάνταστο μεγαλοϊδεατισμό της, επιλέγοντας την απαιτητική και χρονοβόρα πολιτισμική μετάβαση σε μια δυτική πορεία η οποία σήμερα είναι λιγότερο εφικτή από ποτέ, ο φάκελός της θα παραμένει δυσβάσταχτος για τον εκάστοτε πρωθυπουργό. Σαν τη θέση του προσωπάρχη στον Λευκό Οίκο. Ο Μπέικερ τη χαρακτήρισε ως την πιο σκληρή, τη χειρότερη δουλειά στην Ουάσιγκτον. Κι όμως, πέτυχε να αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση. Οχι εξαιτίας του ιδεολογικού του ζήλου αλλά διότι κατάφερνε να συνάπτει συμφωνίες μέσω του κατάλληλου χειρισμού των μοχλών της εξουσίας.
Στην άναρχη διεθνή αρένα, δεν μπορεί η Ελλάδα να μοχλεύσει ασκώντας κριτική από την εξέδρα. Πρέπει να σου επιτραπεί να συμμετέχεις στο παιχνίδι προτού καταφέρεις να το κερδίσεις. Αυτή είναι η ευκαιρία που η Δύση μας προσφέρει. Να εισέλθουμε στο παιχνίδι. Δεν είμαι καθόλου βέβαιος πόσο το έχουμε αντιληφθεί. Από εδώ και πέρα, είναι και στο χέρι μας να μετουσιωθεί σε άσκηση πολιτικής.
Τέλος, για κάθε ενάρετο εγχείρημα, υπάρχει ένα φυλακτό ως πηγή έμπνευσης και ανατροφοδότησης. Ούτως ώστε να διατηρείται ζωντανή η ομολογία πίστης. Απέναντι στην αξιοπρέπεια ενός έθνους που όχι μόνο τιμά την ιστορία του αλλά και συλλαμβάνει το παρόν για να ελευθερώσει το μέλλον του. Μια έννοια αυθεντικά ελληνική που δεν μπορεί να αποδοθεί μονολεκτικά σε άλλη γλώσσα εξαιτίας του πλούτου της. Φιλότιμο.
Ο κ. Σωτήριος Κ. Σέρμπος είναι αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Πρώην σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής στην Κ.Ο. του ΠΑΣΟΚ.
