Την ιδεολογική μετακίνηση του μεταναστευτικού ζητήματος –από την ανθρωπιστική προστασία στην πολιτική ασφάλειας– αναμένεται να επιβεβαιώσει για ακόμη μία φορά η Ευρωπαϊκή Ενωση στη διήμερη έκτακτη Σύνοδο Κορυφής (8-9 Φεβρουαρίου) στις Βρυξέλλες. Το σύνολο, άλλωστε, των ευρωπαϊκών χωρών αντιμετωπίζει το εν λόγω ζήτημα ως ζήτημα ασφάλειας, κάτι που είναι φανερό και από το βασικό θέμα που θα τεθεί στην ατζέντα των συνομιλιών των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων, τη διαχείριση δηλαδή των εξωτερικών συνόρων και τους τρόπους ελέγχου των αφίξεων «μέσω θαλάσσιων ή χερσαίων συνόρων».
«Είμαστε μπροστά σε μια νέα, μεγάλη μεταναστευτική κρίση», τόνισε μιλώντας πρόσφατα στην «Κ» ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Μάνφρεντ Βέμπερ και οι αριθμοί ενδεχομένως να δικαιολογούν σε ένα βαθμό την πρόβλεψή του. Οι ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Νορβηγίας και της Ελβετίας, δέχθηκαν περισσότερες από 107.000 αιτήσεις ασύλου τον περασμένο Νοέμβριο, αριθμός-ρεκόρ συγκριτικά με τη μεταναστευτική κρίση του 2016, και για τρίτο συνεχόμενο μήνα σχεδόν 100.000 αιτήσεις. Οι αφίξεις παράτυπων μεταναστών στην Ε.Ε. τον περασμένο χρόνο αυξήθηκαν στο μεγαλύτερο επίπεδο από το 2016.
Η πλειονότητα, πάντως, των κεντροδεξιών κυβερνήσεων στην Ε.Ε. στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής, σύμφωνα με τον Μάνφρεντ Βέμπερ, θα ήταν ικανοποιημένη εάν υπάρξει μια έστω επί της αρχής συμφωνία για τρία ζητήματα: α. την ασφάλεια των εξωτερικών συνόρων, ακόμα και με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση φραχτών, β. την υιοθέτηση «κοινού κώδικα δεοντολογίας» των ΜΚΟ, που αναλαμβάνουν επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στη Μεσόγειο, και γ. τον επαναπατρισμό, που θα επιτευχθεί με την εφαρμογή των συμφωνιών επανεισδοχής με τρίτες χώρες.
Και αν το πρώτο αφορά κατά κύριο λόγο την Ελλάδα, που επιδιώκει ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για την επέκταση του φράχτη στον Εβρο, τα δύο άλλα φαίνεται πως ικανοποιούν τη γειτονική Ιταλία και την κυβέρνηση Μελόνι, το κόμμα της οποίας, ωστόσο, δεν είναι μέλος του ΕΛΚ, παρά το γεγονός ότι κυβερνητικός εταίρος της είναι το κεντροδεξιό Φόρτσα Ιτάλια του Μπερλουσκόνι.
Οπως φαίνεται, η ευρωπαϊκή Κεντροδεξιά βρίσκει πολλά «κοινά» με τον τρόπο που διαχειρίζεται η Μελόνι το μεταναστευτικό. Η Ιταλίδα πρωθυπουργός πέτυχε να θέσει σε εφαρμογή από την αρχή του χρόνου έναν νέο «κώδικα συμπεριφοράς» για τα ανθρωπιστικά σκάφη, βάζοντας νέους όρους στον πολύχρονο δικαστικό και πολιτικό πόλεμο του ιταλικού κράτους στις ΜΚΟ που διασώζουν μετανάστες στην Κεντρική Μεσόγειο. Ο νέος κώδικας συμπεριφοράς περιλαμβάνει υπέρογκα πρόστιμα στις ΜΚΟ, που φθάνουν και τις 50.000 ευρώ. Τον ίδιο μήνα, η Τζόρτζια Μελόνι μετέβη στη Λιβύη, όπου υπέγραψε συμφωνία για το μεταναστευτικό.
Είναι, όμως, μόνο το μεταναστευτικό που φέρνει το ΕΛΚ πιο «κοντά» στις θέσεις της Μελόνι; Ή η «αγωνία» της μεγάλης κεντροδεξιάς ομάδας να ενισχυθεί εκλογικά, ενόψει και των ευρωεκλογών του 2024; Οι εκλογικές επιδόσεις του ΕΛΚ, πάντως, το 2022 σε επίπεδο κρατών-μελών ήταν σαφώς απογοητευτικές, ιδιαίτερα στη Γερμανία, ενώ το ίδιο συνέβη και στη Γαλλία. Για να ισορροπήσει το πολιτικό «ισοζύγιο» εντός της Ε.Ε. φαίνεται ότι το ΕΛΚ αναζητάει νέους πιθανούς και πολύτιμους «συμμάχους».
Ποια θα μπορούσαν να είναι, ωστόσο, τα κριτήρια για να εξελιχθεί ένα «φλερτ» σε μόνιμη πολιτική σχέση ή συνεργασία με κόμματα που αγγίζουν τα άκρα της ευρωπαϊκής Δεξιάς; Ανώτατα στελέχη του ΕΛΚ παραδέχονται σε κατ’ ιδίαν συνομιλίες ότι ένα πιθανό πλαίσιο συνεργασίας θα αφορούσε: ξεκάθαρη στάση υπέρ της Ε.Ε., της Ουκρανίας, του Κράτους Δικαίου. Ακριβώς, όμως, αυτές τις προϋποθέσεις φαίνεται να πληρούν, τουλάχιστον προσώρας, η Τζόρτζια Μελόνι και το ακροδεξιό κόμμα της Αδελφοί της Ιταλίας, ιδιαίτερα με τη στροφή 180 μοιρών τις πρώτες 100 ημέρες στην εξουσία καθησυχάζοντας αγορές και Βρυξέλλες.
Εάν κάποιος αναμένει από τη Σύνοδο Κορυφής κάτι παραπάνω από μια διατύπωση που θα αναφέρει ότι απαιτείται από την Ε.Ε. μια «συνολική προσέγγιση» του μεταναστευτικού, μάλλον θα απογοητευθεί. Για κάποιους άλλους ίσως, όμως, τεθούν τα πρώτα «θεμέλια» μιας πολλά υποσχόμενης πολιτικής συνεργασίας. Η μάχη, άλλωστε, για τις ευρωεκλογές του 2024 φαίνεται ότι έχει ήδη ξεκινήσει.
