Νέα δεδομένα στη βραχυπρόθεσμη διαχείριση των ελληνοτουρκικών σχέσεων προκαλούν εκ των πραγμάτων για την Αθήνα οι καταστροφικοί σεισμοί στη νότια Τουρκία.
Η αναγκαστική στροφή του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο εσωτερικό μέτωπο οδηγεί εκ των πραγμάτων σε εκτόνωση της έντασης, ιδιαίτερα στο ρητορικό επίπεδο, δίχως, ωστόσο, να αφαιρεί από το τραπέζι τα ζητήματα που έχουν εγερθεί τα τελευταία χρόνια από την Αγκυρα.
Τα αντανακλαστικά της Αθήνας ήταν για ακόμη μια φορά ταχύτατα (παρόμοια με εκείνα του πολέμου της Ουκρανίας, όταν η Ελλάδα ήταν από τις πρώτες χώρες που έστειλε στο Κίεβο πυρομαχικά και εκτοξευτήρες RPG), καθώς το Μέγαρο Μαξίμου ήθελε να δείξει τόσο προς την Αγκυρα όσο και προς τους Δυτικούς εταίρους ότι μπροστά σε μια ανθρωπιστική κρίση οι διαφορές μπαίνουν στην άκρη.
Η παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στις Βρυξέλλες ως πρωτεργάτη της ανάγκης για περαιτέρω ενίσχυση της Τουρκίας με ευρωπαϊκή βοήθεια και η αναγνώριση του ρόλου της Ελλάδας από τον καγκελάριο Ολαφ Σολτς, ο οποίος αναφέρθηκε με θετικό τόνο για την επικοινωνία Αθήνας – Αγκυρας, αλλά και τη βοήθεια που έχει αποσταλεί έως τώρα.
Οι διθύραμβοι, όχι μόνο των διεθνών, αλλά και των τουρκικών ΜΜΕ, σχετικά με τη βοήθεια των Ελλήνων της ΕΜΑΚ, δημιουργούν θετικούς συνειρμούς για την Ελλάδα έπειτα από μια περίοδο κατά την οποία το βασικό –προωθούμενο από την κυβέρνηση Ερντογάν– αφήγημα ήταν πως η Αθήνα απεργάζεται σενάρια κατά της Τουρκίας.
Το Μαξίμου ήθελε να δείξει τόσο προς την Αγκυρα όσο και προς τους Δυτικούς εταίρους ότι μπροστά σε μια ανθρωπιστική κρίση οι διαφορές μπαίνουν στην άκρη.
Οι εκλογές στην Τουρκία
Ωστόσο, κανένας στην Αθήνα δεν έχει ψευδαισθήσεις σχετικά με τις μακροπρόθεσμες ελληνοτουρκικές υποθέσεις. Κατ’ αρχάς, ακόμη είναι πάρα πολύ νωρίς να εκτιμηθεί με ποιον τρόπο θα αντιδράσει ο Ερντογάν ενόψει των εκλογών της 14ης Μαΐου. Ενα πρώτο ερωτηματικό είναι αν αυτές πράγματι θα γίνουν τότε.
Ενα δεύτερο είναι πώς θα διαχειριστεί αυτή την τεραστίων διαστάσεων καταστροφή στο εσωτερικό. Στην περίπτωση που –όπως λένε αρμόδιες πηγές– κατορθώσει να εκκινήσει την οικονομία του ταχέως, λόγω της ανάγκης να κατασκευαστούν γρήγορα ολόκληρες πόλεις, ίσως αυτό να βοηθήσει στην επιστροφή σε κάποιας μορφής ανάπτυξη, καθώς θα δημιουργηθούν δουλειές και μάλιστα στις κατεστραμμένες περιοχές.
Αν η διαχείριση της κρίσης αποδειχθεί αδύνατη και η πίεση στο εσωτερικό αυξηθεί –γεγονός διόλου απίθανο για τη συντριπτική πλειονότητα των χωρών που θα βρισκόταν σε αυτές τις συνθήκες–, οι ίδιες πηγές δεν αποκλείουν την επιστροφή του Ερντογάν στον «εξωτερικό εχθρό» για τη δημιουργία και πάλι ατμόσφαιρας προεκλογικής πόλωσης.
Την ίδια στιγμή, από την Αθήνα τίθεται και ένα ζήτημα σχετικά με την ανάγκη να υποστηριχθεί η Συρία, η οποία είναι κατεστραμμένη ήδη από τον πόλεμο και αποτελεί πηγή και προσφυγικής και μεταναστευτικής πίεσης.
Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, από τη Λατινική Αμερική που έτυχε να βρίσκεται αυτή την εβδομάδα σε προγραμματισμένη περιοδεία, έθεσε το ζήτημα της βοήθειας και στη Συρία. Τόνισε δε ότι «η χώρα μου είναι μια χώρα αρχών και οι αρχές της επιβάλλουν να βρισκόμαστε πάντα στις κοινωνίες που δοκιμάζονται και να προσπαθούμε, όσο μπορούμε, να ανακουφίσουμε τον ανθρώπινο πόνο».
