Ερωτήματα και νέες αγωνίες προκαλεί στα κομματικά επιτελεία το πολιτικό σκηνικό που αποτυπώνεται στις δημοσκοπήσεις σχεδόν τρεις εβδομάδες μετά την τραγωδία στα Τέμπη, καθώς μόνος κερδισμένος εμφανίζεται το «κόμμα τού κανένα», με τους αναποφάσιστους να αυξάνονται θεματικά: Η τελευταία δημοσκόπηση της Pulse για τον ΣΚΑΪ τούς καταγράφει στο 12,5% έναντι 9,5% μόλις ένα μήνα νωρίτερα.
Αποτελεί κοινό τόπο πως το άλμα στον χώρο των αναποφάσιστων οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αποσυσπείρωση της Ν.Δ. (κινείται στο 28,5% έναντι 32%) και δεν μεταφράζεται σε κέρδη για τον ΣΥΡΙΖΑ (σταθερός στο 25%) και πολύ περισσότερο για το ΠΑΣΟΚ, το οποίο εμφανίζει μικρή πτώση (9,5% έναντι 10,5%).
Ως εκ τούτου, ο τρόπος με τον οποίο θα κινηθούν στην πορεία προς τις κάλπες οι αναποφάσιστοι θα κρίνει περισσότερο από κάθε άλλη φορά την τελική έκβαση των επερχόμενων διπλών εκλογών. Πόσο μάλλον που από τις τρέχουσες δημοσκοπήσεις προκύπτει, παράλληλα, πως ο κόσμος προτίθεται να εκφραστεί πολιτικά, καθώς η τραγωδία στα Τέμπη δεν ενισχύει ουσιαστικά ένα αντισυστημικό κύμα αποχής (λευκό, άκυρο, αποχή αυξάνονται οριακά κατά 0,5%).
Tρεις κινήσεις
Για Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ το ποτήρι μπορεί να θεωρηθεί μισογεμάτο ή μισοάδειο μετά τον πρώτο κύκλο δημοσκοπήσεων στον απόηχο της τραγωδίας στα Τέμπη. Σε σχέση με τη Ν.Δ. θεωρείται ρεαλιστικό σενάριο τις επόμενες εβδομάδες να «επαναπατρίσει» ένα ποσοστό της τάξεως του 1,5%-2,5% από τους νέους αναποφάσιστους και να επιστρέψει σε τροχιά αυτοδυναμίας. Κρίσιμο στη συγκεκριμένη κατεύθυνση θεωρείται:
• Πρώτον, να επανακτήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων. Οπως αναγνωρίζεται, η «φιλολογία» για το εάν οι εκλογές θα διεξαχθούν στις 9 Απριλίου ή αργότερα, ενώ στην κοινωνία κυριαρχούσαν το σοκ και ο θυμός, είχε σημαντικό κόστος.
• Δεύτερον, να αποσαφηνιστεί εάν ο Κώστας Καραμανλής θα επιλέξει να είναι εκ νέου υποψήφιος ή όχι. Η συντήρηση της σχετικής συζήτησης, ανεξαρτήτως των τελικών αποφάσεων, αναγνωρίζεται ότι δεν ωφελεί τη Ν.Δ.
• Τρίτον, να αναπροσαρμόσει την προεκλογική εκστρατεία της υπό το φως των νέων δεδομένων: Το Μέγαρο Μαξίμου σχεδίαζε στο επίκεντρο της στρατηγικής του Κυριάκου Μητσοτάκη να βρεθούν η οικονομία και η δέσμευση για «καλύτερους μισθούς», αλλά είναι προφανές πως πλέον, στην τελική ευθεία προς τις κάλπες, θα κυριαρχήσουν οι θέσεις των κομμάτων για το κράτος.
Παράλληλα, κρίσιμες μεταβλητές για τη Ν.Δ. θα είναι: Να «εξισορροπήσει» μέρος των απωλειών της με εισροές από ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ που δεν επιθυμούν την επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα στην πρωθυπουργία. Και, παράλληλα, η «δοκιμασία» του πολιτικού συστήματος να μην οδηγήσει στην είσοδο –πέραν των υφιστάμενων, δηλαδή και του ΜέΡΑ25– ενός ακόμη κόμματος στη Βουλή, καθώς σε αυτή την περίπτωση ο στόχος της αυτοδυναμίας στις δεύτερες εκλογές καθίσταται πρακτικά ανέφικτος.
«Παράθυρο ευκαιρίας»
Νέο σκηνικό διαμορφώνεται όμως και σε σχέση με την Κουμουνδούρου. Στελέχη της θεωρούν σημαντικό πως η αντίδραση των πολιτών εστιάζεται στην κυβέρνηση και δεν «διαχέεται» στα άλλα συστημικά κόμματα και ειδικότερα στον ΣΥΡΙΖΑ. Υπό αυτή την έννοια, για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, παρότι παραμένει δεύτερο και σε απόσταση από τη Ν.Δ., έχει δημιουργηθεί ενδεχομένως ένα «παράθυρο ευκαιρίας»: Με τη μείωση της διαφοράς μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων δημιουργούνται οι όροι για «εισροές» ψηφοφόρων από όμορους πολιτικούς χώρους.
«Κλειδί» στη συγκεκριμένη κατεύθυνση θεωρείται η περαιτέρω μεταβολή στη λεγόμενη παράσταση νίκης. Στον κρίσιμο αυτό δημοσκοπικό δείκτη το προβάδισμα της Ν.Δ. παραμένει ευρύ (48% έναντι 27% του ΣΥΡΙΖΑ σύμφωνα με την Pulse), αλλά και μειούμενο, καθώς το κυβερνών κόμμα εμφανίζεται να καταγράφει πτώση δέκα ποσοστιαίων μονάδων (ήταν στο 58%) σε σχέση με ένα μήνα νωρίτερα. Εάν η τάση συνεχιστεί, η Κουμουνδούρου ευελπιστεί να αντλήσει ψηφοφόρους όχι μόνο από τη δεξαμενή των αναποφάσιστων, αλλά και από το ΠΑΣΟΚ, το ΚΚΕ και το ΜέΡΑ25 ως ο βασικός εκφραστής ενός ρεύματος για «πολιτική αλλαγή» μέσω των επερχόμενων εκλογικών αναμετρήσεων.
Οι ημερομηνίες
Σε σχέση με τον χρόνο των εκλογών, συνομιλητές του πρωθυπουργού αναφέρουν πως ο σχεδιασμός του κ. Μητσοτάκη έχει αποκρυσταλλωθεί. Οι κάλπες της απλής αναλογικής θα στηθούν στις 21 ή 28 Μαΐου και οι δεύτερες στις 2 Ιουλίου, ώστε η εκλογική διαδικασία να απεμπλακεί πλήρως από το χρονοδιάγραμμα των Πανελλαδικών Εξετάσεων. Οι ίδιες πηγές διαψεύδουν με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο τα σενάρια για εκλογές εν μέσω θέρους, ενώ προσθέτουν πως δεν πρέπει να αναμένεται η άμεση ανακοίνωση της ημερομηνίας των εκλογών από τον πρωθυπουργό. Οπως αναφέρεται, κατά τη Μεταπολίτευση πάντα η γνωστοποίηση της ακριβούς ημερομηνίας των εκλογών συνέπιπτε, επί της ουσίας, με την ανακοίνωση της διάλυσης της Βουλής.
Για τις συνεργασίες
Τέλος, πρέπει να επισημανθεί πως η υποχώρηση των ποσοστών της Ν.Δ. επανέφερε στο παρασκήνιο τη συζήτηση περί συνεργασιών. Ο κ. Μητσοτάκης έχει δηλώσει πως σε περίπτωση μη αυτοδυναμίας είναι ανοικτός σε συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ μετά τις δεύτερες εκλογές. Επί της ουσίας, δηλαδή, μπορεί να συζητηθεί ένα μοντέλο συγκυβέρνησης τύπου Σαμαρά – Βενιζέλου, με τον κ. Μητσοτάκη πρωθυπουργό και τον Νίκου Ανδρουλάκη σε θέση αντιπροέδρου. Αντιθέτως απορρίπτονται, ως μη λειτουργικά και θνησιγενή, σχήματα τύπου «κυβέρνησης Παπαδήμου», με πρωθυπουργό τρίτο πρόσωπο, ή «κυβέρνησης Τζαννετάκη», με κάποιο άλλο πρόσωπο από τη Ν.Δ. στην πρωθυπουργία. Με δεδομένη τη θέση του κ. Ανδρουλάκη για «όχι σε Μητσοτάκη ή Τσίπρα», τα περιθώρια συμφωνίας ίσως είναι εξαιρετικά περιορισμένα, ειδικά εάν το ΠΑΣΟΚ εξέλθει αποδυναμωμένο από τις επερχόμενες αναμετρήσεις, οπότε οι τρίτες κάλπες ίσως καταστούν αναπόφευκτες.
