Σαν να μην το περίμενε και ο ίδιος. Ανέκαθεν ένθερμος υποστηρικτής της ένταξης στο ΝΑΤΟ, ο Αλεξάντερ Στουμπ δεν μπορούσε να κρύψει τη χαρά του, στην τηλεφωνική επικοινωνία μας. Ενδεικτική η στιγμή που αστειεύτηκε με το γεγονός ότι η ευρωατλαντική συμμαχία αποκτά ακόμα μία γαλανόλευκη σημαία, μαζί με της Ελλάδας.
Μιλώντας στην «Κ», μετά την ιστορική συμφωνία που οδήγησε στο 31ο μέλος του ΝΑΤΟ, o πρώην πρωθυπουργός της Φινλανδίας δεν μπορούσε να κάνει πιο σαφές ότι ο Πούτιν προκάλεσε ακριβώς αυτό που ήθελε να αποτρέψει, δηλαδή τη διεύρυνση της δυτικής συμμαχίας. Εντούτοις, με το βλέμμα στη Ρωσία, διαβεβαίωσε για το σκανδιναβικό προφίλ της Φινλανδίας, ως χώρας η οποία «αυξάνει την ασφάλεια, δεν τη μειώνει». Ο ίδιος παραθέτει τα απτά οφέλη για το ΝΑΤΟ από την ένταξη της χώρας του και εμφανίζει ως σχεδόν διαδικαστική την εκκρεμότητα της Σουηδίας. Θεωρεί ότι ο Πούτιν μέχρι στιγμής αποτυγχάνει σε όλους τους στόχους του και εκτιμά ότι έχουμε ακόμη δρόμο μπροστά, στο μέτωπο της Ουκρανίας.
– Ποια θα είναι τα οφέλη από την ένταξη της Φινλανδίας στη συμμαχία του ΝΑΤΟ; Είναι περισσότερο συμβολική εξέλιξη ή έχει σημασία και σε επιχειρησιακό επίπεδο;
– Η ένταξη της Φινλανδίας φέρνει προστιθέμενη αξία στην ασφάλεια του ΝΑΤΟ. Πρώτα απ’ όλα, φέρνει ικανότητα. Η χώρα μας έχει από τους μεγαλύτερους στρατούς στην Ευρώπη, με 900.000 άνδρες σε εφεδρεία. Διαθέτει επίσης 60 F-18 και 64 F-35, καθώς και ένα από τα πιο εξελιγμένα συστήματα αντιπυραυλικής άμυνας στον κόσμο. Επομένως, παρέχουμε ασφάλεια και ικανότητα στο ΝΑΤΟ. Επιπλέον, προσφέρουμε ανθρώπινη ισχύ, υπό την έννοια ότι διαθέτουμε την υψηλότερη βούληση στην Ευρώπη – πάνω από 80% των Φινλανδών είναι διατεθειμένοι να πεθάνουν προκειμένου να υπερασπιστούν τη χώρα τους. Επίσης, η Φινλανδία είναι ένας πραγματικά αξιόπιστος εταίρος για το ΝΑΤΟ. Είμαστε λογικοί, ήρεμοι και ψύχραιμοι. Eχουμε με άλλα λόγια ένα σκανδιναβικό προφίλ. Παράλληλα, σε συνδυασμό και με τη δρομολογημένη ένταξη της Σουηδίας, ολόκληρη η περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας θα είναι βασικά μια λίμνη του ΝΑΤΟ, γεγονός που θα υποστηρίξει την ασφάλεια στη βόρεια και βορειοανατολική Ευρώπη. Aρα, δεν θα υπάρχουν πια κενά στο σύστημα. Από την πλευρά μας βεβαίως αυτό που κερδίζουμε εμείς δεν είναι άλλο από το Aρθρο 5, δηλαδή τη ρήτρα εγγύησης για συλλογική άμυνα και ασφάλεια στο ενδεχόμενο που θα δεχτούμε επίθεση.
– Ποιες να είναι άραγε οι σκέψεις του Πούτιν αυτές τις ημέρες; Μετράει ως αποτυχία για εκείνον η ένταξη της Φινλανδίας στην ευρωατλαντική συμμαχία;
– Απολύτως. Oπως αποτυχία είναι άλλωστε για εκείνον ο ίδιος ο πόλεμος στην Ουκρανία. Ας θυμηθούμε τι προσπαθούσε να πετύχει. Πρώτον, επεδίωκε μια ρωσική Ουκρανία: έλαβε όμως πίσω μια ευρωπαϊκή Ουκρανία. Δεύτερον, ήθελε να διαιρέσει την Ευρωπαϊκή Eνωση: δεν την έχω δει ποτέ πιο ενωμένη. Τρίτον, ήθελε να διχάσει τη διατλαντική συνεργασία: όμως επέστρεψε πλέον στο σημείο όπου βρισκόταν την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου. Τέταρτον, ήθελε να διαιρέσει το ΝΑΤΟ: ωστόσο το ΝΑΤΟ επανήλθε στον αρχικό του ρόλο, που είναι να λειτουργεί ως αποτρεπτικός παράγοντας για έναν μεγάλο επιτιθέμενο – στην αρχή ήταν η Σοβιετική Eνωση, τώρα είναι η Ρωσία. Πέμπτον, ο Πούτιν είχε στόχο να μην επεκταθεί το ΝΑΤΟ: τώρα όμως το ΝΑΤΟ επεκτείνεται, και δεν θα σταματήσει εδώ – θεωρώ ότι στο τέλος της ημέρας όλη η Ευρώπη θα έχει ενταχθεί στη συμμαχία. Κι αυτό, πολύ απλά, εξαιτίας της δικής του επιθετικότητας. Για κανέναν άλλον λόγο.
– Τι μήνυμα στέλνουν με αυτήν τη συμφωνία το ΝΑΤΟ και η Φινλανδία στη Ρωσία;
Είμαι πεπεισμένος ότι η Σουηδία θα γίνει κι αυτή μέλος του ΝΑΤΟ μέχρι τη Διάσκεψη του Βίλνιους τον Ιούλιο.
– Το μήνυμα είναι διπλό. Από το ΝΑΤΟ: είναι δικαίωμα κάθε μιας χώρας να αποφασίζει σε ποιο κλαμπ χωρών επιθυμεί να συμμετέχει. Από τη Φινλανδία: δεν θα είχαμε ενταχθεί στο ΝΑΤΟ αν δεν ήταν για την επιθετικότητα του Πούτιν – και από τη στιγμή που ενταχθήκαμε, το προφίλ μας θα είναι το σκανδιναβικό: θα είμαστε εκεί για να αυξήσουμε την ασφάλεια, και όχι για να τη μειώσουμε.
– Τι ακολουθεί λοιπόν; Η Σουηδία; Βλέπουμε ότι η Τουρκία προκαλεί κάποιες καθυστερήσεις εκεί.
– Δεν ανησυχώ ιδιαίτερα για αυτό. Υπήρξαν πράγματι εξωτερικές επιδράσεις που επηρέασαν τη διαδικασία. Ιδανικά, η Φινλανδία και η Σουηδία ήθελαν να ενταχθούν μαζί, ταυτόχρονα στο ΝΑΤΟ. Από τη στιγμή που αυτό δεν ήταν δυνατό, αποφασίσαμε να πάμε ξεχωριστά. Είμαι όμως πεπεισμένος ότι η Σουηδία θα γίνει κι αυτή μέλος του ΝΑΤΟ μέχρι τη Διάσκεψη του Βίλνιους τον Ιούλιο.
– Ποια είναι πλέον η δική σας εκτίμηση για την εξέλιξη του πολέμου στην Ουκρανία;
– Βρισκόμαστε σε αδιέξοδο. Προσωπικά δεν πιστεύω ότι θα καταλήξουμε σε «παγωμένη» σύγκρουση. Δυστυχώς, ο πόλεμος θα συνεχιστεί κι άλλο. Κάποια στιγμή, η μία από τις δύο πλευρές –θέλω να πιστεύω η Ρωσία– θα φτάσει στο σημείο να συμπεράνει ότι το κόστος για να συνεχίσει θα είναι πλέον πολύ υψηλό. Πότε θα γίνει αυτό; Πραγματικά, δεν ξέρω.
