«Η παράταξη που ίδρυσε ο Ανδρέας Παπανδρέου επέστρεψε πρωταγωνιστικά στο πολιτικό προσκήνιο», διαπίστωσε ο Νίκος Ανδρουλάκης στην αρχή της ομιλίας του το βράδυ της Τετάρτης στην προεκλογική συγκέντρωση του ΠΑΣΟΚ στο Θησείο. Στη Χαριλάου Τρικούπη εμφανίζονταν την επόμενη ημέρα ιδιαίτερα ικανοποιημένοι από την προσέλευση στη συγκέντρωση της Αθήνας. Τόσο ικανοποιημένοι, που δεν ήταν λίγοι εκείνοι οι οποίοι προεξοφλούσαν ότι «το 11,5%-12% είναι δεδομένο». Ενα ποσοστό, που το κόμμα δεν καταφέρνει να πιάσει στις δημοσκοπήσεις εδώ και καιρό.
Η επίτευξη διψήφιου ποσοστού στη σημερινή εκλογική αναμέτρηση είναι ένα κρίσιμο στοίχημα για το ΠΑΣΟΚ και προσωπικά για τον Νίκο Ανδρουλάκη. Στις κάλπες θα κριθούν οι επιλογές του προέδρου του κόμματος σε σχέση με τη στρατηγική που ακολουθήθηκε τους προηγούμενους μήνες, αλλά και οι επιλογές σε πρόσωπα που βγήκαν μπροστά μετά την αλλαγή ηγεσίας. Πέραν αυτών, ο ίδιος ο κ. Ανδρουλάκης έχει θέσει την επίτευξη ενός «ισχυρού διψήφιου ποσοστού» ως όρο για να συμμετέχει το κόμμα σε συζητήσεις για σχηματισμό κυβέρνησης. Το ισχυρό διψήφιο ποσοστό τοποθετείται από στελέχη της Χαριλάου Τρικούπη στην περιοχή του 11%-12%, αλλά η γενικευμένη αίσθηση είναι ότι και απλώς η επίτευξη διψήφιου ποσοστού, ανεξαρτήτως ορίου, θα θεωρηθεί ότι πληροί την προϋπόθεση. Αν, όμως, επιβεβαιωθούν οι δημοσκοπικές προβλέψεις και το κόμμα μείνει σε μονοψήφιο ποσοστό, τότε η επόμενη ημέρα είναι άδηλη. Εχει καταστεί σαφές ότι με ένα ποσοστό άνω του 10% η Χαριλάου Τρικούπη θα καθίσει στο τραπέζι των μετεκλογικών συζητήσεων προτάσσοντας το επιχείρημα ότι τα δύο μεγαλύτερα κόμματα σημείωσαν απώλειες –εφόσον επιβεβαιωθούν σε αυτό το σκέλος οι δημοσκοπικές προβλέψεις– και το ΠΑΣΟΚ καταγράφει κέρδη. Ενα ποσοστό της τάξεως του 12% θα σήμαινε αύξηση μεγαλύτερη του 40% σε σχέση με το 8,1% που πήρε το κόμμα στις εκλογές του 2019.
Εάν, ωστόσο, η κάλπη δώσει ένα αποτέλεσμα οριακής βελτίωσης των ποσοστών, τότε είναι άδηλες οι δυνάμεις που θα ενεργοποιηθούν στο εσωτερικό του κόμματος, καθώς θα πρέπει να θεωρείται βέβαιη η αμφισβήτηση κεντρικών επιλογών σε στρατηγική και πρόσωπα. Ο Νίκος Ανδρουλάκης χάραξε μια προεκλογική πορεία με την οποία υπήρξαν διαφωνίες, ωστόσο, με εξαίρεση τη δημόσια διατύπωσή τους από τον Ανδρέα Λοβέρδο, δεν υπήρξε άλλη αμφισβήτηση. Στο επίκεντρο της στρατηγικής Ανδρουλάκη ήταν η επιλογή διακριτής πορείας για το κόμμα και τήρησης αποστάσεων τόσο από τη Ν.Δ. όσο και από τον ΣΥΡΙΖΑ, με κριτική και στους δύο. Βασικό στοιχείο, το οποίο προκάλεσε έκπληξη, απορίες και προβληματισμό, ήταν η σταθερή αναφορά σε τρίτο πρόσωπο για τη θέση του πρωθυπουργού, πέραν των Κυρ. Μητσοτάκη και Αλ. Τσίπρα, ως όρο για να συμμετέχει το ΠΑΣΟΚ σε κυβέρνηση συνεργασίας.
Το «ισχυρό διψήφιο ποσοστό» που έθεσε ως όρο ο κ. Ανδρουλάκης ώστε να συμμετέχει σε συζητήσεις για σχηματισμό κυβέρνησης τοποθετείται από στελέχη της Χαρ. Τρικούπη γύρω στο 11%-12%.
Εσωτερικά στο κόμμα υπήρξαν φωνές που υποστήριξαν ότι θα έπρεπε από νωρίς να είναι ξεκάθαρο ότι γίνεται μια επιλογή ως προς τις συμμαχίες της επόμενης ημέρας. Ο κ. Ανδρουλάκης, ωστόσο, επέλεξε να παραμείνει μέχρι τέλους συνεπής στην αρχική επιλογή του. Εν μέρει αυτό εξηγείται και από τη «χαρτογράφηση» της κομματικής βάσης. Ενα μέρος της, το μεγαλύτερο σύμφωνα με πληροφορίες, εμφανιζόταν θετικά διακείμενο στην προοπτική συνεργασίας με τη Ν.Δ., ενώ ένα άλλο κομμάτι στρεφόταν προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Η στάση του προέδρου του ΠΑΣΟΚ είχε να κάνει και με το γεγονός ότι το κόμμα δεν είχε την πολυτέλεια να χάσει κανένα τμήμα της κομματικής βάσης, αντίθετα, η επιδίωξη ήταν με δεδομένο το 8,1% των προηγούμενων εκλογών, να γίνει προσπάθεια για κάτι περισσότερο.
Σε επίπεδο προγραμματικού λόγου, το κόμμα επιδίωξε να επιστρέψει στις αφετηριακές αξίες του ΠΑΣΟΚ, να επανασυνδεθεί με την κοινωνική βάση που το έκανε παντοδύναμο τις δεκαετίες του 1980-1990. Ετσι, το πρόγραμμα επαναφέρει ένα μεγάλο μέρος του πλέγματος κοινωνικής πολιτικής που εφάρμοσε το κόμμα, με έμφαση και υπόμνηση των προγραμμάτων αναβάθμισης του ΕΣΥ, της δημόσιας Παιδείας, της προστασίας εργασιακών σχέσεων, του πλαισίου ρύθμισης αμοιβών, των πολιτικών για τη στέγη, κ.λπ. Φάνηκε αυτό να αποδίδει περισσότερο στην περιφέρεια, όπου το κόμμα δείχνει να καταγράφει καλύτερες επιδόσεις και μένει να φανεί αν αυτό επιβεβαιωθεί και στην κάλπη. Ωστόσο, στην Αττική υπήρξε μια δυσκολία, που μπορεί, εφόσον παραμείνει και στην εκλογική αναμέτρηση, να κάνει την κρίσιμη διαφορά.
Ο κ. Ανδρουλάκης έβγαλε μπροστά μια ομάδα νέων στελεχών, στενών συνεργατών του στη διαδικασία διεκδίκησης της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ και μετά. Είναι τα πρόσωπα που βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή της επικοινωνιακής εκπροσώπησης για τις εκλογές, όπως ο εκπρόσωπος Τύπου Δημήτρης Μάντζος και ο επικεφαλής του ψηφοδελτίου Επικρατείας Παναγιώτης Δουδωνής. Επίσης η Ελένη Χρονοπούλου, τρίτη στο Επικρατείας μετά τους δύο προαναφερόμενους, αλλά και ο Ανδρέας Σπυρόπουλος, ο γραμματέας του κόμματος, που δεν είναι υποψήφιος αλλά σήκωσε μεγάλο βάρος της προετοιμασίας για τις εκλογές, της διαδικασίας συγκρότησης ψηφοδελτίων και του προεκλογικού συντονισμού.
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ εν πολλοίς κατάφερε να οδηγήσει το κόμμα στις εκλογές με τους δικούς του όρους τόσο όσον αφορά την προεκλογική στρατηγική όσο και σε επίπεδο προβεβλημένων στελεχών. Το αποτέλεσμα της κάλπης θα δείξει τη δικαίωση ή όχι των επιλογών του.
