Η απόφαση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη να μη σταλεί πρόσκληση στον Εντι Ράμα για το δείπνο των ηγετών των Δυτικών Βαλκανίων στην Αθήνα, αλλά στον πρόεδρο της Αλβανίας, δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη. Πρόκειται για μια κίνηση διπλωματική μεν, αλλά που συνιστά «μήνυμα» για την απόφαση της αλβανικής κυβέρνησης να τραβήξει το σχοινί στην υπόθεση του Φρέντι Μπελέρη, που όχι μόνο συνεχίζει να είναι προφυλακισμένος, αλλά δεν του έχει επιτραπεί καν να ορκιστεί δήμαρχος Χειμάρρας. Η απόφαση της Αθήνας να σταλεί πρόσκληση στον πρόεδρο της Αλβανίας Μπαϊράμ Μπεγκάι αποτυπώνει τη στόχευση να σταλεί μήνυμα ενόχλησης για τον Εντι Ράμα, καθώς στην αντίστοιχη περίπτωση της Βόρειας Μακεδονίας, όπου επίσης ο πρόεδρος έχει περιορισμένες αρμοδιότητες και ο πρωθυπουργός έχει την πραγματική εξουσία, εστάλη πρόσκληση στον πρωθυπουργό Ντίμιταρ Κοβατσέφσκι. Ενώ επιβεβαίωση ότι το «ρήγμα» στις σχέσεις Αθήνας – Τιράνων βαθαίνει αποτελεί το γεγονός ότι ο Αλβανός πρόεδρος γνωστοποίησε πως δεν θα την αποδεχθεί. Διπλωματικές πηγές εξηγούν στην «Κ» πως η απόφαση του πρωθυπουργού αποτελεί έναν διπλωματικό τρόπο να δείξει όχι μόνο στον κ. Ράμα αλλά και στους υπόλοιπους ηγέτες των Δυτικών Βαλκανίων πως η Ελλάδα δεν διαπραγματεύεται θέματα αρχών, όπως είναι η τήρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που στην περίπτωση του Μπελέρη θεωρεί πως καταπατά η Αλβανία.
Βαθαίνει το ρήγμα μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας, με την ελληνική πλευρά να διαμηνύει πως «δεν διαπραγματεύεται ζητήματα αρχών, όπως η τήρηση των ανθρω-πίνων δικαιωμάτων».
Το τραβάει στα άκρα
Παρά το γεγονός πως η Αθήνα έχει στείλει τους τελευταίους μήνες επανειλημμένως μήνυμα στα Τίρανα να σεβαστούν την ετυμηγορία των κατοίκων της Χειμάρρας και να σταματήσει η κράτηση του δημάρχου, ο πρωθυπουργός της Αλβανίας τραβάει συνεχώς το σχοινί. Χαρακτηριστικό είναι πως πριν από τέσσερις ημέρες, με αφορμή τη συγκέντρωση διαμαρτυρίας στη Χειμάρρα υπέρ του φυλακισμένου δημάρχου, ο κ. Ράμα προχώρησε σε μια ιδιαίτερα επιθετική ανάρτηση που δεν ήχησε καθόλου καλά στην Αθήνα. Ο Αλβανός πρωθυπουργός μεταξύ άλλων κατηγόρησε την ελληνική πλευρά για παρέμβαση στη Δικαιοσύνη, χαρακτηρίζοντας «σουρεαλιστική» την προσπάθεια της Αθήνας, ενώ επιτέθηκε και στον Μαργαρίτη Σχοινά για την πρόσφατη παρέμβασή του κατηγορώντας την ελληνική πλευρά εν γένει –σε Αθήνα και Βρυξέλλες– για προσπάθεια «να παρουσιάσουν αυτό το θέμα για το οποίο επιλήφθηκε η Δικαιοσύνη ως θέμα της ελληνικής μειονότητας».
Η ελληνική πλευρά έχει εντελώς αντίθετη άποψη βεβαίως, θεωρώντας πως η κυβέρνηση Ράμα είναι αυτή που παρενέβη στη Δικαιοσύνη επειδή το αποτέλεσμα στη Χειμάρρα δεν ήταν αυτό που ανέμενε. Εν κατακλείδι, η απόφαση της κυβέρνησης Μητσοτάκη να μην καλέσει στο δείπνο τον Εντι Ράμα δείχνει πως έως ότου τα Τίρανα αντιληφθούν όσα λέει η Αθήνα, οι σχέσεις μπαίνουν στον πάγο. Μαζί και η ευρωπαϊκή προοπτική της Αλβανίας, για την οποία ο κ. Μητσοτάκης έχει δηλώσει επανειλημμένως πως περνάει μέσα από τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ελληνικής μειονότητας.
Η διεύρυνση της Ε.Ε. στο επίκεντρο
Με ανακοίνωσή του το Μέγαρο Μαξίμου γνωστοποίησε πως το βράδυ της ερχόμενης Δευτέρας, 21 Αυγούστου, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα υποδεχθεί στη «Μεγάλη Βρεταννία» τους ηγέτες των Δυτικών Βαλκανίων και κρατών-μελών της Ε.Ε. της περιοχής, «για ένα άτυπο δείπνο για τη διεύρυνση και το ευρωπαϊκό μέλλον της περιοχής με αφορμή τη συμπλήρωση 20 ετών από τη Σύνοδο Ε.Ε. – Δυτικών Βαλκανίων και τη “Διακήρυξη της Θεσσαλονίκης”». Στην πρόσκληση, μάλιστα, του πρωθυπουργού ανταποκρίθηκαν και θα μετάσχουν η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ. Σύμφωνα με πληροφορίες, το δείπνο οριστικοποιήθηκε κατά την παραμονή της κ. Φον ντερ Λάιεν στην Κρήτη, όπου τέθηκαν και θέματα Δυτικών Βαλκανίων, με τον πρωθυπουργό να συμφωνεί με την πρόεδρο της Κομισιόν πως μια τέτοια άτυπη σύσκεψη θα βοηθήσει.
Οσον αφορά τον κατάλογο των προσκεκλημένων, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» στο κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας θα βρεθούν για να μετάσχουν στο δείπνο ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς, του Μαυροβουνίου Γιάκοβ Μιλάτοβιτς, ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας Ντίμιταρ Κοβατσέφσκι, του Κοσόβου Αλμπιν Κούρτι, η πρόεδρος του Συμβουλίου Υπουργών της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης Μποργιάνα Κρίστο, η πρόεδρος της Μολδαβίας Μάγια Σαντού, αλλά και οι ηγέτες των χωρών της περιοχής που είναι μέλη της Ε.Ε. και πιο συγκεκριμένα ο πρωθυπουργός της Βουλγαρίας Νικολάι Ντενκόφ, της Κροατίας Αντρέι Πλένκοβιτς και της Ρουμανίας Ιον-Μαρσέλ Τσιολάκου.
Το δείπνο που θα παραθέσει τη Δευτέρα ο κ. Μητσοτάκης στους ηγέτες της περιοχής αναδεικνύει τον ηγετικό ρόλο της Ελλάδας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει πως η Αθήνα επέλεξε να μη στείλει πρόσκληση στον Εντι Ράμα, αλλά στον πρόεδρο της Αλβανίας που δεν ανταποκρίθηκε, και έτσι η γειτονική χώρα θα απουσιάζει από το δείπνο που έχει ως βασικό θέμα συζήτησης τη διεύρυνση. Απών θα είναι και ο ηγέτης της Σλοβενίας. Η σύσκεψη μπορεί μετά βεβαιότητος να θεωρηθεί και ως μια έμμεση απάντηση στην Τουρκία, που επιχειρεί διαχρονικά να «απλώσει το πόδι της» στο βαλκανικό τόξο και να αυξήσει την επιρροή της στην περιοχή.
