Οι αυτοδιοικητικές εκλογές συχνά λαμβάνουν χαρακτήρα «δημοψηφίσματος» και «μηνύματος» που θέλουν να στείλουν οι πολίτες προς την κεντρική πολιτική σκηνή. Οι εκλογές του Οκτωβρίου απέχουν μόλις τρεισήμισι μήνες από τον δεύτερο γύρο των εθνικών εκλογών, οπότε είναι νωπό το αποτύπωμα στην κάλπη. Ωστόσο, για τα κομματικά επιτελεία παραμένει ιδιαίτερα σημαντική η μάχη των εντυπώσεων που θα προκύψουν και από αυτή την εκλογική αναμέτρηση.
«Βαρόμετρο» θεωρείται η Περιφέρεια Αττικής, όπου στηρίζονται από τη Ν.Δ. ο Νίκος Χαρδαλιάς, από τον ΣΥΡΙΖΑ ο Γιώργος Ιωακειμίδης και από το ΠΑΣΟΚ ο Γιάννης Σγουρός.
Στη Ν.Δ., που στις προηγούμενες εκλογές είχε κερδίσει όλες τις περιφέρειες πλην Κρήτης, επιδιώκουν να επαναλάβουν την ισχυρή επικράτηση. Αυτό όμως απειλείται από τους «αντάρτες» υποψηφίους, ιδιαίτερα σε Βόρειο Αιγαίο και Δυτική Μακεδονία. Ιδιαίτερη περίπτωση αποτελεί η Πελοπόννησος, όπου η υποψηφιότητα του Πέτρου Τατούλη προκαλεί μικρότερες ή μεγαλύτερες αναταράξεις σε Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ.
Οσον αφορά τον ΣΥΡΙΖΑ, οι διαδικασίες για την ανάδειξη νέας ηγεσίας επισκίασαν την προεκλογική δραστηριότητα για τις αυτοδιοικητικές εκλογές. Η επιδίωξη για κοινή κάθοδο υποψηφίων με το ΠΑΣΟΚ σε αρκετές περιπτώσεις έπεσε στο κενό και για την Κουμουνδούρου το διακύβευμα είναι να μπορέσει το κόμμα να διατηρήσει τις δυνάμεις που κέρδισε στις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2019.
Στη Χαριλάου Τρικούπη επιδιώκουν να αποτυπωθεί και στις αυτοδιοικητικές εκλογές η δυναμική που το κόμμα έδειξε να έχει στις εθνικές εκλογές. Για να είναι ξεκάθαρο αυτό, από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ κατέστησαν σαφές ότι δεν κινούνται σε γραμμή συμμαχιών. Ωστόσο, η διαδικασία συγκρότησης των εκλογικών συνδυασμών δεν ήταν ανέφελη και αναδείχθηκαν δυσκολίες, με το κόμμα να εμφανίζεται να καταλήγει σε ορισμένες περιπτώσεις σε λύσεις ανάγκης.
ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Κεντρικός στόχος ο εκλογικός χάρτης να παραμείνει μπλε
Οδεύοντας προς τις αρχές Σεπτεμβρίου, στη Νέα Δημοκρατία αλλά και στο Μαξίμου στρέφουν το βλέμμα προς τις κρίσιμες περιφερειακές εκλογές του Οκτωβρίου, καθώς ο χάρτης θα ξαναβαφτεί με νέα χρώματα και στην κυβέρνηση θέλουν να παραμείνει μπλε, λίγους μήνες μετά τις εθνικές εκλογές. Παρά το γεγονός πως οι αντίπαλοι της Ν.Δ. –ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και το ΠΑΣΟΚ– μοιάζουν αδύναμοι σε αυτοδιοικητικό επίπεδο, για την κυβερνητική παράταξη υπάρχουν περιφέρειες που κρύβουν κινδύνους, στις περισσότερες περιπτώσεις εσωτερικούς.
Οι «αντάρτες»
Σύμφωνα με πληροφορίες, η εντολή του Κυριάκου Μητσοτάκη προς τον κομματικό μηχανισμό είναι να «πέσουν πάνω» στο Βόρειο Αιγαίο και στη Δυτική Μακεδονία. Ο λόγος είναι πως σε αυτές τις δύο περιφέρειες η Ν.Δ. έχει ισχυρούς «αντάρτες» και η νίκη δεν είναι μόνο θέμα ουσίας, αλλά και γοήτρου. Ειδικά στο Βόρειο Αιγαίο η κόντρα της Ν.Δ. με τον νυν περιφερειάρχη Κώστα Μουτζούρη έχει χαρακτηριστικά βεντέτας. Η μη στήριξή του οφείλεται εν πολλοίς στο γεγονός πως στη μεγάλη κρίση του μεταναστευτικού προ τριετίας ο νυν περιφερειάρχης δημιουργούσε ουκ ολίγες φορές προβλήματα στην κυβέρνηση, ενώ η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι έλαβε χώρα τον Φεβρουάριο του 2020. Τότε, με τα ΜΑΤ να έχουν κάνει απόβαση στο νησί, ήρθε στη δημοσιότητα συνομιλία του κ. Μουτζούρη με τον τότε υπουργό Επικρατείας Γιώργο Γεραπετρίτη, όπου ακούστηκε να του λέει «να κι αν νευριάσει ο πρωθυπουργός». Η συμπεριφορά αυτή ουδέποτε ξεχάστηκε από το Μαξίμου και έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην απόφαση να αναζητήσει η Ν.Δ. άλλον υποψήφιο, τον οποίο βρήκε τελικά στο πρόσωπο του απόστρατου Αλκιβιάδη Στεφανή.
Ενόχληση στο Μαξίμου υπάρχει και για τον Γιώργο Αμανατίδη, που επέλεξε στη Δυτική Μακεδονία να είναι υποψήφιος, παρά το γεγονός πως το επίσημο χρίσμα πήγε στον νυν περιφερειάρχη Γιώργο Κασαπίδη. Η Πειραιώς, με συνοπτικές διαδικασίες, διέγραψε τον κ. Αμανατίδη από μέλος της Ν.Δ., μόλις ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του, με αρμόδιες πηγές να τονίζουν τότε πως «τέτοιες συμπεριφορές δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές». Συνεπώς η νίκη του κ. Κασαπίδη είναι «θέμα τιμής» για τη Ν.Δ.
Διαφορετικές περιπτώσεις
Τρεις διαφορετικές περιπτώσεις αποτελούν για τη Ν.Δ. η Πελοπόννησος, το Ιόνιο και η Αν. Μακεδονία και Θράκη. Για τον «Μοριά» δεν χρειάζεται να ειπωθούν πολλά. Πρόκειται για μια εμβληματική για τη «γαλάζια» παράταξη περιφέρεια, όπου αντίπαλος του επίσημου υποψηφίου Δημήτρη Πτωχού είναι ο πρώην «γαλάζιος» και εδώ και πολλά χρόνια «αντίπαλος», Πέτρος Τατούλης. Η επικράτηση του Πτωχού θα κριθεί στο κατά πόσο ο «γαλάζιος» υποψήφιος θα μπορέσει να ανεβάσει στροφές και αναγνωρισιμότητα, έναντι του «παλιού» Τατούλη. Εκεί θα κριθεί και η μάχη, καθώς ο Πτωχός σε επίπεδο δημοφιλίας –ανάμεσα σε εκείνους που τον γνωρίζουν– είναι πολύ ψηλά. Στο Ιόνιο η κατάσταση είναι πιο μπερδεμένη, με την νυν περιφερειάρχη Ρόδη Κράτσα να έχει κύριο αντίπαλο τον πρώην δήμαρχο Κέρκυρας Γιάννη Τρεπεκλή, που φτιάχνει καλό ψηφοδέλτιο, αλλά και τον πρώην περιφερειάρχη Θοδωρή Γαλιατσάτο. Εσχάτως στις περιφέρειες που μπήκαν στα ραντάρ της Ν.Δ. είναι η Αν. Μακεδονία και Θράκη, καθώς οι καταστροφικές πυρκαγιές στον Εβρο δυσκολεύουν το έργο του «γαλάζιου» υποψηφίου Χρήστου Μέτιου.
ΣΥΡΙΖΑ
Μάχη σε εξαιρετικά δυσμενές περιβάλλον
Για τον ΣΥΡΙΖΑ, η διαδικασία ανάδειξης νέας κομματικής ηγεσίας κυριαρχεί και βάζει στο περιθώριο οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα, ακόμη και τις αυτοδιοικητικές εκλογές. Για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, η ούτως ή άλλως δύσκολη εκλογική μάχη του Οκτωβρίου γίνεται ακόμη πιο απαιτητική, καθώς η προεκλογική εκστρατεία έρχεται στον απόηχο της μεγάλης ήττας στις εθνικές εκλογές και μέσα στο κλίμα εσωστρέφειας που προκαλούν οι διαδικασίες ανάδειξης νέας ηγεσίας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν κατάφερε ούτε την εποχή της μεγάλης ενίσχυσης των ποσοστών του ούτε καν την περίοδο που ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας να αποκτήσει αντίστοιχη επιρροή σε αυτοδιοικητικό επίπεδο. Οι αντιστάσεις του κομματικού μηχανισμού στις προσπάθειες ανοίγματος στις τοπικές κοινωνίες για διεύρυνση του κύκλου υποψηφίων από τη μία και από την άλλη οι ισχυροί δεσμοί που κατάφερε να διατηρήσει το ΠΑΣΟΚ σε επίπεδο αυτοδιοικητικών μηχανισμών και φορέων, λειτούργησαν ανασχετικά.
Για τις προσεχείς αυτοδιοικητικές εκλογές, θα ήταν ένα πολύ καλό σενάριο για την Κουμουνδούρου να καταφέρει ο ΣΥΡΙΖΑ να διατηρήσει τη δύναμη που κέρδισε στις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2019. Αν και τότε το εκλογικό αποτέλεσμα είχε αποτιμηθεί ως αποτυχία – να σημειωθεί ότι η Ν.Δ. είχε κερδίσει όλες τις περιφέρειες πλην Κρήτης, στην οποία, όμως, κέρδισε ο Σταύρος Αρναουτάκης, ο οποίος μπορεί να είχε την υποστήριξη και του ΣΥΡΙΖΑ, προέρχεται, ωστόσο από το ΠΑΣΟΚ, με το οποίο έχει μακρά πορεία και δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί κομματική υποψηφιότητα.
Στο διάστημα από τις εθνικές εκλογές και μετά, ήταν εμφανής η δυσκολία του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης να κλείσει τους αυτοδιοικητικούς συνδυασμούς. Η απογοήτευση από την ήττα των εθνικών εκλογών και οι εσωκομματικοί ανταγωνισμοί δημιούργησαν ένα εξαιρετικά δύσκολο περιβάλλον. Το κλίμα αποτυπώθηκε εμφατικά στη διαδικασία για την επιλογή του Κώστα Ζαχαριάδη ως υποψηφίου για τον δήμο της Αθήνας, που επισκιάστηκε από τακτικισμούς με αναφορά στη μάχη για την εκλογή νέου προέδρου.
Από την Κουμουνδούρου, έδειξαν διάθεση να επιδιωχθεί κοινή κάθοδος με το ΠΑΣΟΚ σε περιφέρειες και μεγάλους δήμους, ωστόσο η στάση της Χαριλάου Τρικούπη ήταν αρνητική απέναντι σε αυτό το ενδεχόμενο. Ετσι, «ναυάγησαν» οι σχετικές προσπάθειες για τη Δυτική Ελλάδα και την Πελοπόννησο, ενώ τελικά ο ΣΥΡΙΖΑ αποφάσισε να στηρίξει τους υποψηφίους που ανακοίνωσε το ΠΑΣΟΚ σε Δυτική Μακεδονία (Γεωργία Ζεμπιλιάδου) και Θεσσαλία (Δημήτρη Κουρέτα). Αντίστοιχα, μετά τις αναταράξεις που προκλήθηκαν από την πρωτοβουλία τοπικών στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ να προτείνουν στήριξη του Κώστα Μουτζούρη στο Βόρειο Αιγαίο, η Κουμουνδούρου αποφάσισε να στηριχθεί η υποψήφια που στηρίζει το ΠΑΣΟΚ, Βάσω Χοχλάκα.
Κεντρικό στοίχημα για την Κουμουνδούρου είναι να καταφέρουν στους μεγάλους δήμους οι υποψήφιοι του κόμματος να περάσουν τουλάχιστον στον δεύτερο γύρο.
ΠΑΣΟΚ
Στρατηγική επιλογή η αποφυγή συνεργασιών με τον ΣΥΡΙΖΑ
Το ΠΑΣΟΚ διεκδικεί στις προσεχείς αυτοδιοικητικές εκλογές την επιβεβαίωση της εικόνας δυναμικής ενίσχυσης που αποτυπώθηκε και στις εθνικές εκλογές. Στη Χαριλάου Τρικούπη επενδύουν στην ισχυρή αυτοδιοικητική παράδοση του κόμματος, το οποίο κατάφερε να διατηρήσει μια αξιοπρεπή παρουσία ακόμη και στις εξαιρετικά δύσκολες εποχές στην κεντρική πολιτική σκηνή. Ετσι, αμέσως μετά τις εκλογές η ηγετική ομάδα του κόμματος φρόντισε να διαμηνύσει προς κάθε κατεύθυνση ότι κεντρική επιλογή ήταν να κατέβει το ΠΑΣΟΚ με δικούς του υποψηφίους, ώστε να είναι καθαρή η εικόνα της δύναμης και της δυναμικής που διαθέτει. Η κάθοδος του Σταύρου Αρναουτάκη στην Κρήτη θα μπορούσε να δώσει μια «πράσινη» περιφέρεια στον εκλογικό χάρτη. Η επιλογή, ωστόσο, να στηριχθεί η υποψηφιότητα Αρναουτάκη και από τη Ν.Δ. δεν επιτρέπει κάτι τέτοιο.
Πάντως, παρά τη διάθεση να δοθεί ο αγώνας για τις αυτοδιοικητικές εκλογές με ανανεωμένη ορμή, στην πράξη προέκυψαν όχι λίγες δυσκολίες, που αποτυπώθηκαν και στην κατάρτιση των συνδυασμών. Ετσι, στην Αττική το ΠΑΣΟΚ υποστηρίζει την υποψηφιότητα του Γιάννη Σγουρού, με πληροφορίες να αναφέρουν ότι σε κάποιο βαθμό υποχρεώθηκε σε αυτή την επιλογή καθώς ο πρώην περιφερειάρχης έσπευσε να ανακοινώσει την πρόθεσή του να είναι υποψήφιος πριν ολοκληρωθούν οι σχετικές διεργασίες στη Χαριλάου Τρικούπη. Στην Πελοπόννησο ξέσπασε μικρός «εμφύλιος» καθώς, παρά την επίσημη γραμμή για στήριξη της υποψηφιότητας του Δημήτρη Κουτσούλη, υπάρχουν στελέχη που υποστηρίζουν την υποψηφιότητα του Πέτρου Τατούλη, η οποία προκάλεσε προβλήματα και στον ΣΥΡΙΖΑ. Η Πελοπόννησος ήταν μία από τις περιφέρειες που από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ έγινε προσπάθεια για κοινό υποψήφιο, η οποία όμως δεν καρποφόρησε.
Η δυστοκία του ΠΑΣΟΚ να κλείσει «δυνατές» υποψηφιότητες, που θα αποτύπωναν και τη δυναμική επάνοδο του κόμματος σε αναβαθμισμένο ρόλο, φάνηκε εμφατικά και στη Στερεά Ελλάδα, όπου έπειτα από πολλές άκαρπες προσπάθειες το κόμμα κατέληξε στην υποψηφιότητα του παλαίμαχου Λουκά Αποστολίδη. Ανάλογη δυστοκία καταγράφηκε και στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων, όπου τελικά ανακοινώθηκε η υποψηφιότητα της Μαρίας Δρυ, κόρης του αείμνηστου βουλευτή Κέρκυρας και υπουργού των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ, Γιώργου Δρυ. Χαρακτηριστική ήταν, επίσης, η αδυναμία του κόμματος να στηρίξει υποψήφιο για τον Δήμο Θεσσαλονίκης, όπου καταγράφεται πολυδιάσπαση των τοπικών στελεχών.
Στη Χαριλάου Τρικούπη επενδύουν πολύ στην υποψηφιότητα του Χάρη Δούκα για τον Δήμο Αθηναίων, καθώς θεωρούν ότι καταγράφει αξιόλογη δυναμική.
