Η νίκη του Στέφανου Κασσελάκη στον α΄ γύρο των εσωκομματικών εκλογών του ΣΥΡΙΖΑ έχει αρκετές ερμηνείες.
Κατ’ αρχάς, ο κ. Κασσελάκης έκανε καμπάνια. Οχι αλάνθαστη, όχι πάντα πρωτότυπη, αλλά έκανε κανονική, επαγγελματική καμπάνια. Κινήθηκε επιθετικά, έβγαλε έναν δυναμισμό, κάλεσε τον κόσμο να ψηφίσει. Σε αντίθεση με τους βασικούς συνυποψηφίους του, που περιορίστηκαν σε κάποιες ομιλίες και συνεντεύξεις, όχι ιδιαιτέρου σφρίγους. Είναι προφανές ότι είχαν εξαρχής επιλέξει μια μάλλον ήπιων τόνων στρατηγική, θεωρώντας κάποια πράγματα δεδομένα. Απεδείχθη όμως λάθος ότι δεν φρόντισαν να την αναθεωρήσουν όταν εμφανίστηκε το «new kid in the town».
Επιπλέον, ο ίδιος ο κ. Κασσελάκης ως υποψήφιος κεντρίζει το ενδιαφέρον. Αγνωστος έως πρόσφατα, με ασυνήθιστο βιογραφικό και προσωπική διαδρομή, ασαφές πολιτικό στίγμα, απέχει πολύ από τον συνηθισμένο επίδοξο αρχηγό ενός κόμματος εξουσίας. Ισχύει συνεπώς το «καινούργιο κοσκινάκι μου και πού να σε κρεμάσω…». Προκαλεί βέβαια και ανησυχίες, αλλά με μια προϋπόθεση: ότι κάποιος θα πρέπει να τις επισημάνει. Ο κ. Κασσελάκης δεν δέχθηκε καμία απολύτως κριτική, με εξαίρεση το βίντεο για τη Μακρόνησο. Υποτιμήθηκε; Φοβήθηκαν οι αντίπαλοί του κάποιους περιώνυμους υποστηρικτές του; Εκτιμήθηκε ότι οι επιθέσεις «από το κομματικό κατεστημένο» ίσως τον ενίσχυαν; Το αποτέλεσμα είναι ότι καθώς αφέθηκε να «παίξει μπάλα» μόνος του, εισέπραξε μόνο τα θετικά της ασυνήθιστης υποψηφιότητάς του.
Ο βασικότερος, ωστόσο, λόγος για την εκλογική επίδοσή του είναι ότι από την πρώτη στιγμή επιχείρησε να πλασαριστεί ως κάποιος που ακριβώς επειδή είναι «ασυνήθιστος» και «άφθαρτος» και «διαφορετικός», ακριβώς γι’ αυτό μπορεί να κερδίσει τις εκλογές. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι σχεδόν οκτώ χρόνια πίσω στις δημοσκοπήσεις. Εχει βιώσει απανωτές ήττες, στρατηγικού χαρακτήρα σε όλες τις εκδοχές του. Τα πρόσωπα που πρωταγωνίστησαν σε όλη αυτή την περίοδο κουβαλούσαν (δικαίως ή αδίκως) φθορά από τις συνεχείς ήττες και τη δυσκολία ανάκαμψης. Ενας εντελώς διαφορετικός υποψήφιος, κάποιος που δεν θυμίζει σε τίποτα τον ΣΥΡΙΖΑ της περιόδου των ηττών, δημιουργούσε προσδοκίες και οι προσδοκίες δημιούργησαν εσωκομματικό ρεύμα. Πολλώ δε μάλλον, όταν επί πολλά χρόνια ένα τμήμα ψηφοφόρων και στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ είχε εκπαιδευτεί –μέσα από κεντρικές πολιτικές επιλογές της περασμένης 10ετίας– ότι «μπροστά στον τελικό στόχο όλα επιτρέπονται».
Το πολιτικό μομέντουμ ενόψει του β΄ γύρου των εσωκομματικών εκλογών, λέει Κασσελάκης. Αλλά ακόμη κι αν η κ. Αχτσιόγλου μπορέσει να κάνει μια δύσκολη –αλλά όχι ακατόρθωτη αριθμητικά– ανατροπή, οι παραπάνω διαπιστώσεις δεν αλλάζουν. Ενας υποψήφιος που πριν από τέσσερις μήνες δεν γνώριζε κανένας και πριν από έναν μήνα ουδείς συζητούσε για πρόεδρο του κόμματος, πήρε το 45% στον α΄ γύρο. Αυτό, για κάποιους λόγους συνέβη.
Τα δύσκολα, πάντως, για όποιον κι αν εκλεγεί, θα ξεκινήσουν μετά. Και για τον κ. Κασσελάκη θα είναι ακόμη δυσκολότερα. Πρώτον, επειδή το ζητούμενο για έναν πολιτικό με αυτά τα χαρακτηριστικά δεν είναι να προκαλέσει το ενδιαφέρον, είναι να το συντηρήσει. Ειδικά όταν οι προσδοκίες είναι αυξημένες. Δεύτερον, γιατί οι προβολείς της δημοσιότητας φωτίζουν τις όποιες αδυναμίες. Και τρίτον, γιατί στην κεντρική πολιτική αρένα θα συναντήσει λιγότερο αμήχανους αντιπάλους.
* Ο κ. Ευτύχης Βαρδουλάκης είναι σύμβουλος στρατηγικής και επικοινωνίας.
