Μπλόκο στη χρηματοδότηση της προμήθειας τουρκικών μη-επανδρωμένων αεροσκαφών τύπου Bayraktar και βλημάτων πυροβολικού για τις ανάγκες της Ουκρανίας, τα οποία θα αγοράζονταν με ευρωπαϊκά κονδύλια, έβαλαν, σύμφωνα με πληροφορίες, η Ελλάδα, η Κύπρος και η Γαλλία.
Καλά ενημερωμένες πηγές επιβεβαιώνουν το περιστατικό στην «Κ», αποκαλύπτοντας ότι επρόκειτο για οπλικά συστήματα τουρκικής κατασκευής. Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν ότι η πρόταση που έφτασε στα αρμόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αφορούσε στην προμήθεια πυρομαχικών αλλά και UAV Bayraktar TB2.
Στο περιστατικό αναφέρεται με δημοσίευμα του και το Politico, επισημαίνοντας ότι στη συνεδρίαση της Επιτροπής Πολιτικής και Ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης που πραγματοποιήθηκε στις αρχές της εβδομάδας, οι τρεις χώρες δήλωσαν την αντίθεση τους θέτοντας βέτο στην πρόταση η οποία φάνηκε να έχει τη στήριξη της πλειοψηφίας των κρατών μελών.
Διπλωματική πηγή από τις Βρυξέλλες μεταφέρει στην «Κ» ότι οι μόνιμες αντιπροσωπείες της Ελλάδας και της Κύπρου στην Ε.Ε. είχαν από καιρό ενδείξεις ότι προετοιμάζεται μια μεγάλη παραγγελία από την Τουρκία η οποία προοριζόταν να χρηματοδοτηθεί από τους κοινοτικούς πόρους που κατευθύνονται για την κάλυψη των εκτάκτων αναγκών της Ουκρανίας. Όταν πιστοποιήθηκε ότι πράγματι αφορά σε προμήθεια συστημάτων που προέρχονται από τρίτη χώρα, οι μόνιμοι αντιπρόσωποι της Ελλάδας, της Κύπρου και της Γαλλίας επέδειξαν άμεσα αντανακλαστικά, ακυρώνοντας τη διαδικασία.
Το μέγεθος και το τελικό κόστος της παραγγελίας δεν έχουν γίνει ακόμη γνωστά, ωστόσο, η αξία αγοράς και ενσωμάτωσης ενός UAV Bayraktar TB2 κυμαίνεται γύρω στα πέντε εκατομμύρια δολάρια.
Δεν είναι, πάντως, η πρώτη φορά που οι τρεις χώρες υιοθετούν κοινή γραμμή απέναντι σε ανάλογες πρωτοβουλίες. «Η Ελλάδα από θέση αρχής είναι υπέρ της αυτόνομης ευρωπαϊκής άμυνας και μιας πολιτικής που θα δίνει έμφαση στην ανάπτυξη της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας», αναφέρει αρμόδια πηγή στην «Κ». Το βέτο έχει γεωπολιτικές αλλά και οικονομικές προεκτάσεις, εξηγεί έμπειρος διπλωμάτης με άριστη γνώση των διαδικασιών. «Οι Γάλλοι δεν θέλουν να ανοίξουν το παράθυρο σε οπλικά συστήματα που ανταγωνίζονται τα δικά τους και εμείς δεν θέλουμε τα χρήματα των φορολογουμένων να ενισχύουν την τουρκική αμυντική βιομηχανία», επισημαίνει.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ανάλογη κατάληξη είχε και η προσπάθεια γερμανικής εταιρείας που ανέλαβε την παραγωγή βλημάτων των 155 χιλιοστών για την Ουκρανία, δίνοντας μερίδιο σε θυγατρική της στη Νότια Αφρική. Ξεκαθαρίζεται, πάντως, ότι η κίνηση δεν αποσκοπεί στη μείωση της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία αλλά στο να διασφαλίσει πως δεν χάνονται κοινοτικοί πόροι επ’ ωφελεία των αμυντικών βιομηχανιών τρίτων χωρών.
Ανεξάρτητη αμυντική βιομηχανία
Καθώς η παγκόσμια ζήτηση για πυρομαχικά και αμυντικό υλικό σημειώνει ιστορικό ρεκόρ, η Κομισιόν ετοιμάζεται να επενδύσει ακόμη και 100 δισ. ευρώ με στόχο την ανάταξη της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, όπως ανέφερε πρόσφατα ο επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς Τιερύ Μπρετόν.
Η Στρατηγική για την Ευρωπαϊκή Αμυντική Βιομηχανία (EDIS) που θα κατατεθεί πιθανότατα στις 27 Φεβρουαρίου, προβλέπει ότι τα κονδύλια αυτά θα προέλθουν τόσο από την Ένωση όσο και από χρηματοδοτικά εργαλεία που έχει στη διάθεση της. Στο επίκεντρο βρίσκεται η ανάπτυξη ενός κοινού συστήματος προμηθειών που θα επιτυγχάνει οικονομίες κλίμακος και θα επιτρέπει στα κράτη μέλη να ενισχύσουν αποτελεσματικά τις αμυντικές τους δυνατότητες. Παράλληλα, θα εξασφαλίζεται η ανάπτυξη και η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, η οποία είναι κατακερματισμένη. Είναι ενδεικτικό ότι σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση υπάρχει μόλις μία μονάδα παραγωγής ΤΝΤ και ανήκει στα ΕΑΣ.
Στην ανάγκη εξορθολογισμού της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας αναφέρθηκε και ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην εναρκτήρια ανοιχτή συζήτηση της 60ης Διάσκεψης Ασφαλείας του Μονάχου. «Όταν ψάχνουμε να αγοράσουμε ένα νέο πλοίο, μια νέα φρεγάτα ή μια νέα κορβέτα, δεχόμαστε πέντε ή έξι διαφορετικές προσφορές από διαφορετικές χώρες, για διαφορετικά ευρωπαϊκά πλοία, αυτό δεν έχει πολύ νόημα» επισήμανε ο πρωθυπουργός, υπογραμμίζοντας ότι «κάποια στιγμή πρέπει να λάβουμε στρατηγικές αποφάσεις για το πού θα κατευθύνουμε τους πόρους μας και αυτό πράγματι θα μας δώσει τη δυνατότητα να αγοράζουμε ευρωπαϊκά αμυντικά συστήματα».
