«Κάθε μεμονωμένη χώρα πρέπει να πληροί τις προϋποθέσεις, δεν υπάρχουν συντομεύσεις», λέει στην «Κ» η πρόεδρος της Σλοβενίας Νατάσα Πιρτς Μουσάρ σχετικά με την ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων. Η κ. Μουσάρ, η οποία βρίσκεται αυτές τις ημέρες στην Ελλάδα και χθες συναντήθηκε με την ομόλογό της Κατερίνα Σακελλαροπούλου, σημειώνει ταυτόχρονα ότι «η ανάσχεση της προόδου των υποψήφιων χωρών με κάθε κόστος δεν συμβάλλει και δεν θα συμβάλει στη σταθεροποίηση των Δυτικών Βαλκανίων». Υπογραμμίζει ακόμη την ανάγκη συνοχής της Ευρώπης έναντι της ρωσικής επιθετικότητας στην Ουκρανία.
– Διακυβεύονται πολλά σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Μπορεί η Ε.Ε. να δείξει μεγαλύτερη συνοχή απέναντι στη γεωπολιτική αναταραχή που προκύπτει από τη ρωσική επιθετικότητα στην Ουκρανία;
– Το ερώτημα δεν είναι αν η Ε.Ε. μπορεί να είναι πιο συνεκτική – πρέπει να είναι συνεκτική. Νομίζω ότι η Ρωσική Ομοσπονδία κατάλαβε πολύ καλά από την αντίδραση της Ε.Ε. στη ρωσική επιθετικότητα κατά της Ουκρανίας πριν από δύο χρόνια πόσο πολύ μπορεί να βλάψει οποιονδήποτε αντίπαλο όταν η Ευρώπη είναι ενωμένη στις ενέργειές της. Αυτό το είδος γλώσσας και τελικά η απάντηση δεν πρέπει ποτέ να αλλάξει. Εάν άλλαζε, θα αποκάλυπτε την αδυναμία της Ε.Ε. και θα αποδείκνυε ότι οι ευρωσκεπτικιστές έχουν δίκιο: ότι η Ε.Ε. δεν ήταν τίποτα άλλο από ένα μάτσο κράτη που δεν μπορούσαν να συμφωνήσουν σε βασικά ζητήματα υψηλής πολιτικής. Η αποστολή αυτού του είδους μηνυμάτων στον κόσμο θα ήταν άσχημα νέα για όλα τα κράτη-μέλη. Με την ίδια λογική, θα συμβούλευα ενάντια σε μεμονωμένες, ασυντόνιστες δηλώσεις για το πώς να προχωρήσουμε σε αυτόν τον πόλεμο. Μόνο η φωνή μιας ενωμένης Ευρώπης για την υπεράσπιση του δικαιώματος της Ουκρανίας στην εδαφική ακεραιότητα, ή ό,τι η Ουκρανία και μόνο η Ουκρανία βλέπει ως διέξοδο από τον πόλεμο, είναι η φωνή που θα μετρήσει. Ενωμένοι στεκόμαστε, διαιρεμένοι πέφτουμε.
Η Πρόεδρος Σακελλαροπούλου και εγώ είμαστε πρότυπο για τις κοινωνίες μας. Σε πολλές χώρες οι γυναίκες εξακολουθούν να αποτελούν μειοψηφία σε ηγετικές θέσεις.
– Η Ελλάδα και η Σλοβενία γενικά συμφωνούν για την ανάγκη ένταξης των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στην Ε.Ε. Η διαδικασία πρέπει να επιταχυνθεί;
– Η διαδικασία ολοκλήρωσης είναι πρώτον και κύριον μια διαδικασία. Δεν είναι θέμα ταχύτητας. Πρόκειται για την αποδοχή των ευρωπαϊκών αξιών και την υιοθέτηση του κοινοτικού κεκτημένου – μερικές φορές χρειάζεται περισσότερος χρόνος, μερικές φορές όχι. Ωστόσο, οι υποψήφιες χώρες δεν μπορούν να επωμιστούν ολόκληρο το βάρος των διαπραγματεύσεων. Σε κάθε ιστορία προσέγγισης προς την ένταξη εμπλέκονται πάντα αρκετοί παράγοντες: η υποψήφια χώρα, τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. με την Επιτροπή στο τιμόνι και τα κράτη-μέλη. Η ανάσχεση της προόδου των υποψήφιων χωρών με κάθε κόστος δεν συμβάλλει και δεν θα συμβάλει στη σταθεροποίηση των Δυτικών Βαλκανίων. Η Ελλάδα και η Σλοβενία αποτελούν εξαιρετικά παραδείγματα της συνειδητοποίησης ότι τα Δυτικά Βαλκάνια πρέπει να συμπεριληφθούν στη συνολική εικόνα της διαδικασίας ολοκλήρωσης στην Ε.Ε. Και οι δύο χώρες αντιμετώπισαν ένα δύσκολο δίλημμα όταν επρόκειτο να κατευνάσουν τις μεγαλύτερες ανησυχίες για τις υποψήφιες χώρες. Τελικά, η Αθήνα και η Λιουμπλιάνα έκαναν σημαντικά βήματα για την εξεύρεση αποδεκτών λύσεων για τις υποψήφιες χώρες, λύσεις που σίγουρα συνέβαλαν στη σταθεροποίηση της περιοχής. Αυτό είναι το μήνυμά μου προς τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., τα οποία μπορεί επί του παρόντος να έχουν παρόμοιες ανησυχίες με τις σημερινές υποψήφιες χώρες.
– Η ενσωμάτωση των Δυτικών Βαλκανίων στην Ε.Ε. πρέπει να συνεχιστεί πάση θυσία, ακόμη και αν υπάρχουν προβλήματα με τον σεβασμό του κράτους δικαίου;
– Και πάλι, η ολοκλήρωση στην Ε.Ε. δεν έγινε με μία κίνηση. Είναι μια διαδικασία. Είναι μια διαδικασία από τη δεκαετία του 1950, όταν ιδρύθηκαν οι τρεις κοινότητες. Τελικά, ωστόσο, πρέπει να επικρατήσει το όραμα ώστε τα Δυτικά Βαλκάνια να γίνουν αυτό που είναι – φυσικό μέρος μιας ενωμένης Ευρώπης. Κάθε μεμονωμένη χώρα πρέπει να πληροί τις προϋποθέσεις, δεν υπάρχουν συντομεύσεις. Ο ρυθμός ένταξης καθορίζεται πρωτίστως από τις χώρες που θέλουν να ενταχθούν στην Ε.Ε., αλλά η Ε.Ε. και τα κράτη-μέλη πρέπει να επιδείξουν μεγαλύτερη δέσμευση να πουν στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, στην Ουκρανία, στη Μολδαβία και στη Γεωργία ότι είναι ευπρόσδεκτες.
– Με την Ελληνίδα ομόλογό σας έχετε συναντηθεί αρκετές φορές. Ως δύο γυναίκες που βρίσκονται στην κεφαλή των χωρών τους λειτουργείτε ως πρότυπο για την κοινωνία; Είστε ικανοποιημένη με τη θέση των γυναικών στη χώρα σας;
– Σίγουρα πιστεύω ότι η Πρόεδρος Σακελλαροπούλου και εγώ είμαστε πρότυπο για τις κοινωνίες μας. Σε πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο οι γυναίκες εξακολουθούν να αποτελούν μειοψηφία στην πολιτική και σε ηγετικές θέσεις. Ευτυχώς αυτό δεν συμβαίνει επί του παρόντος στη Σλοβενία. Μάλλον δεν υπερβάλλω όταν λέω ότι η Σλοβενία είναι ο παγκόσμιος ηγέτης όσον αφορά τον αριθμό των γυναικών σε ηγετικές θέσεις στη χώρα: εκτός από εμένα, έχουμε γυναίκα πρόεδρο της Εθνοσυνέλευσης, γυναίκα υπουργό Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και γυναίκα γενική εισαγγελέα, καθώς και 40% γυναίκες βουλευτές. Νομίζω ότι αυτό είναι ένα πολύ πολύ σημαντικό μήνυμα για τη σλοβενική κοινωνία και ελπίζω ότι δεν θα επιστρέψουμε ποτέ ξανά στην κατάσταση όπου μόνο άνδρες ηγούνται της σλοβενικής πολιτικής. Μη με παρεξηγείτε: δεν λέω ότι οι γυναίκες πρέπει να καταλαμβάνουν ηγετικές θέσεις με κάθε κόστος. Το μόνο που λέω είναι ότι ένα άτομο που θέλει να ανταγωνιστεί για μια κορυφαία θέση, πολιτική ή άλλη, δεν πρέπει να επιλέγεται με βάση το φύλο, αλλά με τις κατάλληλες ικανότητες και δεξιότητες.
