Ο Αλέξης Τσίπρας, όπως όλοι οι πολιτικοί, έχει διαπράξει και λάθη. Αλλα «αναγνωρισμένα», όπως με την υπόθεση Novartis, και άλλα όχι, με κορυφαίο το 2015 την αδυναμία ανάγνωσης των συσχετισμών στην Ε.Ε., που οδήγησαν την Ελλάδα στο τρίτο μνημόνιο. Ουδείς όμως μπορεί να του αμφισβητήσει την ικανότητα να αναλύει τις δυναμικές του εκάστοτε πολιτικού τοπίου. Υπ’ αυτήν την έννοια η πρόβλεψη του τέως προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ ότι οι ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου μπορεί να θυμίσουν φοιτητικές εκλογές, με όλους να δηλώνουν πως έχουν κερδίσει, δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητη. Πράγματι, η Ν.Δ. ύστερα από πέντε μήνες –από τον Νοέμβριο– πτωτικής πορείας εμφανίζεται να ανακάμπτει και το 33% που έθεσε ως πήχυ ο Κυρ. Μητσοτάκης εμφανίζεται πλέον ρεαλιστικός στόχος. Ο ΣΥΡΙΖΑ επί του παρόντος «κλειδώνει» τη δεύτερη θέση και εκτιμάται πως μπορεί να υπερβεί το 15% – δύσκολα όμως και το 17% του περασμένου Ιουνίου. Το ΠΑΣΟΚ επίσης εκτιμάται ότι θα βελτιώσει την εκλογική του επίδοση έναντι των εθνικών εκλογών. Τέλος, άνοδος αναμένεται για το ΚΚΕ και την Ελληνική Λύση, ενώ η Νέα Αριστερά πιθανότατα θα εκλέξει ευρωβουλευτή. Υπ’ αυτήν την έννοια, όλοι θα μπορούν να δηλώνουν «νικητές» την επομένη της κάλπης. Θα είναι όμως έτσι; Στο παρασκήνιο στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ αναγνωρίζουν πως όχι: ο Στ. Κασσελάκης έχει το άλλοθι της διάσπασης, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί επιτυχία επίδοση κατώτερη εκείνης του Αλ. Τσίπρα – καθώς γι’ αυτό έγινε η αλλαγή ηγεσίας στον ΣΥΡΙΖΑ. Το ίδιο ισχύει και για τον Ν. Ανδρουλάκη, ειδικά στην περίπτωση που επιβεβαιωθεί ότι πέρασε κάτω από τον πήχυ του δεύτερου κόμματος που ο ίδιος είχε θέσει. Και τούτο, ανεξαρτήτως εάν το ΠΑΣΟΚ, σε αντίθεση με τη Ν.Δ. και τον ΣΥΡΙΖΑ, αυξήσει τα ποσοστά του.
Το χειρότερο δε για την Κεντροαριστερά –και καλύτερο για τη Ν.Δ.– σενάριο είναι η κυβέρνηση να παραμείνει χωρίς «καθαρό» αντίπαλο μέχρι το τέλος της τετραετίας. Oπως λέγεται, εάν κάποιος εκ των ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ προσέγγιζε το 20% στις ευρωεκλογές και είχε σαφή απόσταση από το τρίτο κόμμα, θα αναδεικνυόταν ως εναλλακτικός πόλος διακυβέρνησης. Με τα δύο κόμματα, όμως, να κινούνται σε ποσοστά μεταξύ 13%-16%, η πολιτική ηγεμονία του Κυρ. Μητσοτάκη θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να αμφισβητηθεί.
H δοσολογία του διλήμματος
«Λελογισμένη» θα είναι η χρήση του επιχειρήματος της διατήρησης της πολιτικής σταθερότητας από τη Ν.Δ. και τον Κυρ. Μητσοτάκη στην πορεία προς τις ευρωεκλογές. Το Μέγαρο Μαξίμου επισημαίνει ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να βγει συμπαγής από την κάλπη της 9ης Ιουνίου προκειμένου να μην υπάρχουν περιθώρια αμφισβήτησης από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, που θα μπορούσαν να επηρεάσουν το πολιτικό κλίμα και να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομία. Oμως, τα «σκληρά διλήμματα» θα αποφευχθούν, με τη σχετική αποστροφή του Κυρ. Μητσοτάκη να είναι χαρακτηριστική: «Αν το αποτέλεσμα δεν είναι καλό, η ζωή μας θα γίνει λίγο πιο δύσκολη», αλλά «δεν θα καταρρεύσει η κυβέρνηση», ανέφερε στη συνέντευξη στον ΣΚΑΪ ο πρωθυπουργός.
Η στρατηγική της κυβέρνησης εδράζεται μεταξύ άλλων και στην εκτίμηση ότι το διακύβευμα της πολιτικής σταθερότητας έχει περιορισμένη «αποδοχή» από την πλειονότητα των πολιτών: οι ψηφοφόροι γνωρίζουν πως η Ν.Δ. έλαβε ποσοστό περί το 41%, λιγότερο από έναν χρόνο πριν. Επίσης, ο Κυρ. Μητσοτάκης διαθέτει ευρεία κοινοβουλευτική πλειοψηφία 158 εδρών, που μάλιστα μπορεί να διευρυνθεί εάν οι Σπαρτιάτες εκπέσουν και οι έδρες τους μοιραστούν αναλογικά στα υπόλοιπα κόμματα. Τέλος, τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και το ΠΑΣΟΚ δεν εμφανίζουν δυναμική που θα τους επέτρεπε να αμφισβητήσουν τη νομιμοποίηση της κυβέρνησης μετά τις ευρωεκλογές. Μάλιστα, τα ανωτέρω δεν συνιστούν μόνο πολιτική εκτίμηση, αλλά αποτυπώνονται και δημοσκοπικά. Στην πρόσφατη δημοσκόπηση της «Μέτρον Ανάλυσις» (για το Mega), στο ερώτημα «εάν κατά τη γνώμη σας το όποιο αποτέλεσμα των ευρωεκλογών υπάρχει περίπτωση να δημιουργήσει πρόβλημα πολιτικής σταθερότητας στη χώρα ή όχι», στα κοινά στα οποία απευθύνεται η Ν.Δ. οι θετικές απαντήσεις είναι μειοψηφικές. Συγκεκριμένα, ανά πολιτική τοποθέτηση, «ναι» απάντησε το 32% των κεντρώων ψηφοφόρων, το 30% των κεντροδεξιών και το 36% των δεξιών. Ενώ, αρνητικά στο ίδιο ερώτημα τοποθετήθηκε το 67% των κεντρώων ψηφοφόρων, το 68% των κεντροδεξιών και το 61% των δεξιών.
Το πακέτο για το δημογραφικό
Το εθνικό σχέδιο για το δημογραφικό είναι το σημαντικότερο ίσως «όπλο» που αναμένεται να επιστρατεύσει η κυβέρνηση στην προεκλογική αρένα ενόψει της αναμέτρησης της 9ης Ιουνίου. Με βάση τον υφιστάμενο σχεδιασμό, η δέσμη μέτρων για το δημογραφικό αναμένεται να ανακοινωθεί από τον Κυρ. Μητσοτάκη περί τα τέλη Μαΐου και εκτιμάται πως μπορεί να έχει πολιτικό αποτύπωμα για δύο λόγους:
Πρώτον, διότι αφορά ένα μεγάλο και υπαρκτό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι οικογένειες που θέλουν να αποκτήσουν δεύτερο ή τρίτο παιδί και βεβαίως συνολικά η χώρα.
Δεύτερον, επειδή έναντι του δημογραφικού είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένοι, για εθνικούς λόγους, οι περισσότερο συντηρητικοί ψηφοφόροι, που ενδιαφέρουν βασικά το Μέγαρο Μαξίμου.
Κατά τις ίδιες πηγές, στον πυρήνα των μέτρων που θα ανακοινωθούν δεν θα βρίσκονται τόσο νέα επιδόματα. Εξάλλου, τα υφιστάμενα εφάπαξ ποσά που δίδονται από το κράτος για τη γέννηση κάθε παιδιού αυξήθηκαν μόλις πρόσφατα. Αντιθέτως, εξετάζονται ισχυρές φοροαπαλλαγές, που θα αυξάνουν εμμέσως το εισόδημα και θα καθιστούν ευκολότερη την απόφαση για κάθε οικογένεια να αποκτήσει δεύτερο ή τρίτο παιδί.
Σημειώνεται πως σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Eurostat του περασμένου χρόνου, η Ελλάδα τις επόμενες δεκαετίες θα έχει την τρίτη μεγαλύτερη μείωση πληθυσμού από όλες τις χώρες της Ε.Ε., ακολουθώντας τη Λετονία και τη Λιθουανία. Ειδικότερα, ο πληθυσμός της χώρας αναμένεται να μειωθεί από τα 10,46 εκατ. το 2022 στα 7,8 εκατ. το 2070.
