Μόλις 20 ημέρες απομένουν μέχρι τις ευρωεκλογές, με την προεκλογική εκστρατεία να έχει μπει, για όλα τα κόμματα, σε ράγες. Από τις 10 Ιουνίου ο πρωθυπουργός, εκτός από την αποτίμηση του εκλογικού αποτελέσματος, θα κληθεί διαδοχικά να απαντήσει σε τέσσερα βασικά διλήμματα: αν και πότε θα κάνει αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα· τι θα κάνει με τον νέο επίτροπο· τι θα αλλάξει στη στελέχωση και στη δομή του επιτελείου στο Μαξίμου· και, τέλος, αλλά όχι λιγότερο σημαντικό, αν θα στηρίξει την ανανέωση της θητείας της Προέδρου της Δημοκρατίας.
1. Ο ανασχηματισμός
Πολλοί έχουν προεξοφλήσει πως αμέσως μετά τις ευρωεκλογές θα έρθει και ένας ανασχηματισμός. «Ο Μητσοτάκης δεν κάνει πάντως ανασχηματισμούς απλώς για να κάνει, αλλά μόνο εφόσον κρίνει πως υφίσταται σημαντικός λόγος», λέει πηγή προσκείμενη στον πρωθυπουργό. Οσοι ποντάρουν στο ότι ο πρωθυπουργός θα αφήσει να περάσει το καλοκαίρι και μετά θα προχωρήσει σε αλλαγές έχουν συγκεκριμένη επιχειρηματολογία. «Υπάρχει κάποιος σημαντικός λόγος αυτή τη στιγμή για ανασχηματισμό;» αναρωτιούνται, τονίζοντας πως το μεγάλο πρόβλημα της κυβέρνησης όλο το φθινόπωρο ήταν η καθημερινότητα.
Μόλις όμως τον περασμένο Ιανουάριο, με επίκεντρο την αντικατάσταση του Γιάννη Οικονόμου, προέκυψαν αλλαγές σε τρία βασικά υπουργεία «καθημερινότητας»: στο Προστασίας του Πολίτη, στο Υγείας και στο Εργασίας. Συνεπώς ο πρωθυπουργός θα το ζυγίσει πολύ αν πρέπει να κάνει τόσο σύντομα νέες αλλαγές στο σχήμα.
Ενας ακόμη λόγος αναβολής της απόφασης για ανασχηματισμό είναι η ανάγκη να υπάρχει συνοχή και συνέχεια κατά τη θερινή περίοδο, οπότε και πάντα δοκιμάζεται ο μηχανισμός της Πολιτικής Προστασίας. Αν το συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο βρίσκεται ακόμη στα υπό εξέταση για να αλλάξουν χέρια, η έναρξη της αντιπυρικής περιόδου δεν θα ήταν η κατάλληλη στιγμή.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης άλλωστε έχει δείξει έως τώρα πως κάνει ανασχηματισμούς με βάση ένα-δύο πρόσωπα. Δηλαδή εντοπίζει βασικούς υπουργούς που θέλει να μετακινήσει και μαζί με τις καραμπόλες που προκύπτουν προβαίνει σε μίνι αλλαγές του κυβερνητικού σχήματος. Ετσι, είχαμε τον «ανασχηματισμό Θεοδωρικάκου», τον «ανασχηματισμό Χρυσοχοΐδη» μετά τις πυρκαγιές του 2021 και τελευταία τον «ανασχηματισμό Οικονόμου».
Από την άλλη, όμως, υπάρχουν τουλάχιστον τέσσερα υπουργεία (όχι τα προαναφερθέντα) στα οποία ο πρωθυπουργός έχει εντοπίσει δυσλειτουργίες και δεν είναι ικανοποιημένος από το αποτέλεσμα. Με βάση τα παραπάνω, θα ζυγίσει πολύ τον χρόνο των αλλαγών. Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών θα είναι φυσικά κριτήριο των αλλαγών. Μια επιπλέον καθίζηση, για παράδειγμα στη Βόρεια Ελλάδα, μπορεί να ενεργοποιήσει γεωγραφικά κριτήρια που έως τώρα δεν ιεραρχούνταν ψηλά.
2. Ο Eπίτροπος
Το πρώτο θέμα που κατά χρονική προτεραιότητα θα απασχολήσει τον κ. Μητσοτάκη αμέσως μετά τις ευρωεκλογές είναι το ποιος θα είναι ο νέος Ελληνας Eπίτροπος. Εάν η κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν παραμείνει στη θέση της προέδρου της Κομισιόν, τότε φημολογείται πως ο κ. Σχοινάς είναι επίσης φαβορί να παραμείνει στη θέση του. Η σχέση που έχουν αναπτύξει είναι πολύ καλή, σε τέτοιο σημείο μάλιστα που σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες της «Κ» η κ. Φον ντερ Λάιεν έχει ζητήσει από το Μέγαρο Μαξίμου την παραμονή του Θεσσαλονικιού πολιτικού σε αυτή τη θέση.
«Ο Μητσοτάκης δεν κάνει ανασχηματισμούς απλώς για να κάνει, αλλά μόνο εφόσον κρίνει πως υφίσταται σημαντικός λόγος», λέει πηγή προσκείμενη στον πρωθυπουργό.
Εάν δεν είναι πάλι πρόεδρος της Κομισιόν η Γερμανίδα, τότε «το παιχνίδι ανοίγει». Σε αυτή την περίπτωση, ένα πρόσωπο που μπορεί να συζητείται είναι η υπουργός Εσωτερικών Νίκη Κεραμέως. Το γεγονός ότι είναι γυναίκα και έχει διεθνείς παραστάσεις –κάποιοι μάλιστα έλεγαν πως πέρυσι το καλοκαίρι θα μπορούσε να αναλάβει και το χαρτοφυλάκιο του ΥΠΕΞ– της δίνει πόντους. Η ίδια άλλωστε δεν φαίνεται να είναι αρνητική σε μια τέτοια προοπτική.
Υποψήφιος ήταν μέχρι πρότινος και ο Γιώργος Γεραπετρίτης. Ο ΥΠΕΞ εξακολουθεί να είναι στη λίστα των επιλογών του πρωθυπουργού, όχι όμως πια στην κορυφή της. Ο ΥΠΕΞ, παρά τις αυξημένες υποχρεώσεις του στο υπουργείο, εξακολουθεί να αποτελεί βασικό συνομιλητή του πρωθυπουργού για μια σειρά θεμάτων, ειδικά των νομικών, για τα οποία ο κ. Μητσοτάκης τον συμβουλεύεται ανελλιπώς. «Αν με κάποιον ο κ. Μητσοτάκης συζητάει ακόμη και τι έχει στο μυαλό του για τον ανασχηματισμό, αυτός είναι ο Γεραπετρίτης», λέει πηγή που γνωρίζει, προσθέτοντας πως ο υπουργός Εξωτερικών «είναι πιο απαραίτητος στην Ελλάδα από ό,τι στις Βρυξέλλες».
Μία ακόμη επιλογή θα μπορούσε να είναι ο Σταύρος Παπασταύρου. Ο πρώην υπουργός Επικρατείας, παρά την αποχώρησή του από το Μαξίμου, χαίρει της εκτίμησης του πρωθυπουργού. Στα συν που μπορεί να του αναγνωρίσει κάποιος είναι πως γνωρίζει πολύ καλά την ευρωπαϊκή πραγματικότητα, καθώς από το ξεκίνημα της πολιτικής σταδιοδρομίας του ασχολείτο με την Ε.Ε. Λίγοι θυμούνται άλλωστε πως είχε κατέλθει υποψήφιος ευρωβουλευτής επί Κώστα Καραμανλή, ενώ και κατά τη θητεία του στο Μαξίμου εντός του job description ήταν οι επαφές του με τις Βρυξέλλες. Τέλος, στους ενδιαφερομένους συγκαταλέγεται ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας, ο οποίος έχει διατελέσει και πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Περιφερειών.
3. Το Μαξίμου
Οι παραιτήσεις των Παπασταύρου – Μπρατάκου προκάλεσαν στο Μαξίμου ανακατατάξεις. Η αναβάθμιση Βορίδη και η ενίσχυση του Στέλιου Κουτνατζή με επιπλέον ευθύνες αποτέλεσε για πολλούς μια προσωρινή λύση. Το διάστημα που έχει περάσει, ωστόσο, δείχνει πως το «νέο Μαξίμου» λειτουργεί. Πηγή που συμμετέχει στον «πρωινό καφέ» αναφέρει χαρακτηριστικά στην «Κ» πως «υπάρχει απόλυτη ηρεμία» και παρά το γεγονός ότι ασχολούνται «πολλοί με πολλά», η «δουλειά βγαίνει». Στο Μαξίμου δεν υπάρχει πλέον, όπως επί Δημητριάδη, ένας «αντ’ αυτού», αλλά όλοι αναλαμβάνουν αποστολές ανάλογα με το ποιος μπορεί να τις φέρει εις πέρας.
«Το Μαξίμου λειτουργεί σήμερα με πρότζεκτ μάνατζερ», αναφέρει η ίδια πηγή, με τον πρωθυπουργό να αναθέτει ο ίδιος συγκεκριμένα εγχειρήματα άλλοτε στον Σκέρτσο, άλλοτε στον Μαρινάκη, στον Βορίδη ή στον Κουτνατζή. «Μοιράζει το παιχνίδι» και το σχήμα μοιάζει να λειτουργεί. Το ερώτημα είναι αν αυτό το νέο μοντέλο αρέσει περισσότερο στον πρωθυπουργό, καθώς τα παλαιότερα, πιο «βαριά» σχήματα έφεραν μαζί και προβλήματα. Αν ισχύει αυτό, τότε δεν αποκλείεται να δούμε μελλοντικά –μαζί με τον ανασχηματισμό– κάποιες μικρές αλλαγές, που μπορεί να προκύψουν από τη μετακίνηση, για παράδειγμα, του Μάκη Βορίδη σε κάποιο υπουργείο. Σε αυτή την περίπτωση συζητείται ακόμη και η αναβάθμιση του γ.γ. Στέλιου Κουτνατζή σε υφυπουργό, καθώς ήδη το τελευταίο διάστημα έχει αυξημένες αρμοδιότητες. Πολλοί λένε πως μελλοντικά υπάρχει πιθανότητα ακόμη και για επιστροφή Γεραπετρίτη. Το ερώτημα ωστόσο που θα εξακολουθήσει να πλανάται σε ένα σχήμα περισσότερο ομαδικό, χωρίς καθαρό alter ego του πρωθυπουργού, είναι με ποιον μιλούν οι υπουργοί όταν θέλουν κάτι. Στο ερώτημα αυτό καλείται να απαντήσει ο πρωθυπουργός, σταθμίζοντας αν η λύση θα ήταν πάλι ένα Μαξίμου με υπερσυγκέντρωση εξουσίας σε ένα πρόσωπο.
4. H εκλογή Προέδρου
Το τελευταίο χρονικά δίλημμα στο οποίο θα κληθεί να απαντήσει ο πρωθυπουργός τους επόμενους μήνες είναι αυτό για την Προεδρία της Δημοκρατίας. Αν έπρεπε να αποφασίσει αυτή τη στιγμή, η πλάστιγγα θα έγερνε σαφώς προς ανανέωση της θητείας τής νυν Προέδρου. Οι προσεκτικές τοποθετήσεις που έχει κάνει το τελευταίο διάστημα για το πρόσωπο της κ. Κατερίνας Σακελλαροπούλου αυτό καταδεικνύουν. Πηγή που γνωρίζει καλά τον κ. Μητσοτάκη έλεγε στην «Κ» πως ο πρωθυπουργός «καταλαβαίνει τις ενστάσεις που υπάρχουν για την κ. Σακελλαροπούλου, αλλά ο ίδιος τη θεωρεί χρήσιμη και καλή Πρόεδρο» που «κάνει τη δουλειά όπως πρέπει».Ενστάσεις πάντως υπάρχουν. Δεν είναι λίγοι εκείνοι στην Κοινοβουλευτική Ομάδα της Ν.Δ. που δεν βλέπουν με καλό μάτι την ανανέωση της θητείας τής νυν Προέδρου. Αυτό ωστόσο δεν σημαίνει ότι θα την καταψήφιζαν σε περίπτωση που ο πρωθυπουργός αποφασίσει να είναι εκ νέου υποψήφια. «Ειδικά αν το ποσοστό στις ευρωεκλογές είναι καλό, ποιος βουλευτής θα πάει κόντρα σε έναν Μητσοτάκη με ορίζοντα τριετίας τουλάχιστον;» αναφέρει πηγή που δεν αποκλείει, στην περίπτωση που η επιλογή του πρωθυπουργού είναι εκ νέου η κ. Σακελλαροπούλου, να δούμε και «μασάζ» προς τους βουλευτές για να καμφθούν οι αντιρρήσεις.
