Ενα άγνωστο παρασκήνιο από τη θυελλώδη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ στις 20 Φεβρουαρίου, δύο ημέρες πριν ξεκινήσει το συνέδριο, φέρνει σήμερα στο φως η «Κ». Σύμφωνα με παρόντες στη συζήτηση, ο Στέφανος Κασσελάκης στην εισήγησή του είχε ξεκαθαρίσει πως σε περίπτωση που προχωρήσει η ιδέα δημιουργίας ενός μεγάλου κόμματος της Κεντροαριστεράς, θα είναι υποψήφιος. Hταν η εποχή που η σχετική συζήτηση φούντωνε. Είχε ήδη πραγματοποιηθεί η εκδήλωση με τους Διονύση Τεμπονέρα, Μανώλη Χριστοδουλάκη και Εφη Αχτσιόγλου και ο ΣΥΡΙΖΑ δημοσκοπικά εμφάνιζε οριακές διαφορές με το ΠΑΣΟΚ, με ποσοστά πολύ χαμηλά. Λίγο καιρό πριν, ο Αλέξης Τσίπρας και ο Γιώργος Παπανδρέου είχαν δειπνήσει μυστικά στο Στρασβούργο, πίνοντας, σύμφωνα με τις τότε πληροφορίες, «στην υγειά της Κεντροαριστεράς».
Σε καφέ, εστιατόρια, σε μεσημεριανές ή βραδινές συνάξεις σε βεράντες και σαλόνια είτε στην Αθήνα είτε στην περιφέρεια έχουν ξεκινήσει τα πρώτα «πολιτικά μαγειρέματα» για την επόμενη ημέρα των ευρωεκλογών και την προοπτική της ενωμένης Κεντροαριστεράς. Το ερώτημα είναι ένα: μπορεί να υπάρξει απάντηση στην κυριαρχία της Νέας Δημοκρατίας; Η τελευταία δημοσκόπηση της Pulse έδειξε στην εκτίμηση ψήφου πως το άθροισμα των ποσοστών των ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ (περνούν και τα δύο κόμματα κάτω από τον πήχυ που βάζουν), Νέας Αριστεράς υπολείπεται του 33% της «γαλάζιας» παράταξης.
Παρά το γεγονός ότι το πολιτικό υπόβαθρο υπάρχει, όλοι σε αυτή τη φάση περιμένουν να δουν τι θα γράψει το «κοντέρ» το βράδυ της 9ης Ιουνίου: στελέχη από τα τρία κόμματα που δείχνουν μια έντονη ανησυχία, κινήσεις πολιτών, αποσκιρτήσαντες από προοδευτικές δυνάμεις, καθώς και καθηγητές πανεπιστημίου που θεωρούν επιτακτική ανάγκη τη δημιουργία ενός νέου σχήματος. Αλλη θα είναι η βάση συζήτησης αν ο ΣΥΡΙΖΑ περάσει το «ψυχολογικό φράγμα» του 20% και η Νέα Δημοκρατία πέσει κάτω από το 30%. Δημοσκόποι αλλά και όσοι εξετάζουν ήδη το τοπίο της επόμενης ημέρας δεν θεωρούν πως είναι πιθανό ένα τέτοιο σενάριο. «Ακόμη όμως και αν ο ΣΥΡΙΖΑ φτάσει το 18%, η προοπτική να το ανεβάσει στο 22% μέσα σε ένα χρόνο δεν φτάνει», τονίζουν χαρακτηριστικά και συμπληρώνουν: «Για να κυβερνήσεις χρειάζεται σχεδόν 40% και κανείς μόνος του δεν έχει τη δυναμική να το καταφέρει».
«Θα αφήσουν ο Κασσελάκης και ο Ανδρουλάκης τον Μητσοτάκη να κερδίσει και τρίτη τετραετία στη σειρά;», αναρωτιούνται, σχεδόν ρητορικά, στελέχη που μελετούν το μέλλον του προοδευτικού χώρου.
Τα «κλειδιά»
Αν το βράδυ των ευρωεκλογών έρθει το «Βατερλώ» της Κεντροαριστεράς, δεν θα υπάρχει χρόνος για χάσιμο, καθώς μια τέτοια πρωτοβουλία δεν είναι μια απλή διαδικασία, αλλά εξαιρετικά σύνθετη, επίπονη και απαιτεί πολλές υπερβάσεις. «Σκοντάφτει» σε δύο σημεία: Πρώτον, στη φύση που θα έχει η κοινή πορεία, συμπόρευση, συνεργασία των πολιτικών δυνάμεων. Ακόμη και οι λέξεις έχουν ειδική βαρύτητα. Δεύτερον, στις ηγεσίες των δύο βασικών πόλων που δύσκολα θα παραδώσουν τα «κλειδιά». Το δίλημμα, ωστόσο, που θα τους τεθεί θα είναι σκληρό, όπως το μετέφεραν στην «Κ» πρόσωπα που ήδη μελετούν το μέλλον του προοδευτικού χώρου. «Θα αφήσουν ο Κασσελάκης και ο Ανδρουλάκης τον Μητσοτάκη να κερδίσει και τρίτη τετραετία στη σειρά; Για πρώτη φορά μεταπολιτευτικά; Ισως και τέταρτη;». Αυτό που επισημαίνουν όσοι έχουν ήδη σκύψει πάνω από τον αυξημένης δυσκολίας «γρίφο» της «κυβερνώσας Κεντροαριστεράς» είναι πως οι βάσεις των κομμάτων θα πρέπει να λάβουν τις σχετικές αποφάσεις.
«ΚΙΝΑΛ version 2»
Αρκετοί πιστεύουν πως οι κοινωνικές ισορροπίες μπορούν να αλλάξουν βαδίζοντας στον δρόμο που κινήθηκε η Δημοκρατική Συμπαράταξη και αργότερα το ΚΙΝΑΛ. Τον Αύγουστο του 2015 ο εκλογικός συνασπισμός του ΠΑΣΟΚ, της ΔΗΜΑΡ και Κινήσεων Πολιτών για τη σοσιαλδημοκρατία οργάνωσε την κοινή τους κάθοδο στις κάλπες του Σεπτεμβρίου. Ακολούθησε δύο χρόνια μετά η δημιουργία του ΚΙΝΑΛ με τη συμμετοχή του Σταύρου Θεοδωράκη και του Ποταμιού (αποχώρησε στην πορεία) και το ιδρυτικό συνέδριο τον Μάρτιο του 2018. Η συναίνεση των ηγεσιών και οι ανοιχτές διαδικασίες θεωρούνται απαραίτητες ώστε να συγκροτηθεί κάτι νέο που να αποτυπώνει ένα καινοτόμο πολιτικό σχέδιο. Ποιος θα είναι ο πρόεδρος; Οποιος εκλεγεί από τη βάση, και σε μια τέτοια περίπτωση το κύμα που θα δημιουργηθεί θα καθορίσει και τις υποψηφιότητες, που μπορεί να μην προέρχονται μόνο από τις σημερινές ηγεσίες.
Το δεύτερο σενάριο περιλαμβάνει ένα εκ των ΣΥΡΙΖΑ ή ΠΑΣΟΚ που θα έχει εξασφαλίσει ξεκάθαρα τη δεύτερη θέση και ένα καλό ποσοστό –προφανώς κοντά στη ζώνη του 20%– να αποτελέσει τη «ραχοκοκαλιά» του νέου εγχειρήματος. Η τρίτη λύση δεν είναι η καλύτερη δυνατή, καθώς θέλει τα στελέχη που επιθυμούν την ένωση, σε πείσμα των ηγεσιών που θα έχουν «στυλώσει τα πόδια», να διαφοροποιηθούν προχωρώντας μόνα τους. Αμφισβητώντας προφανώς τις ηγεσίες τους πρώτα. Κανείς δεν διαφωνεί πως θα αποτελεί μια κίνηση απελπισίας που θα οδηγήσει σε περαιτέρω κατακερματισμό του χώρου.
Οι υπέρμαχοι της ιδέας της συνολικής επανίδρυσης της Κεντροαριστεράς θεωρούν πως μόνο ένας ισχυρός πόλος θα μπορέσει να «αγκαλιάσει» κοινωνικές ομάδες που ήδη «βράζουν» και ψάχνουν διεξόδους. Ποια ήταν η αφετηρία της συζήτησης που εξελίσσεται για τη δημιουργία ενός νέου προοδευτικού σχήματος; Οι πρόσφατες ανατροπές στις δημοτικές εκλογές σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Από τον Οκτώβριο και μετά, το «μεσανατολικό» της ενωμένης Κεντροαριστεράς άνοιξε με πρώτο ζητούμενο την ήττα της κομματικής γραφειοκρατίας. Ενδεχομένως το πρώτο μετεκλογικό άτυπο «ραντεβού» των «ενδιαφερομένων» να πραγματοποιηθεί με φόντο τη συμφωνία των Πρεσπών και την κοινή εκδήλωση των ιδρυμάτων του Αλέξη Τσίπρα και του Ζόραν Ζάεφ στις 17-18 Ιουνίου.
