Ενας γραβατωμένος επισκέπτης έχει αράξει σταυροπόδι στον μαύρο καναπέ από δερματίνη στο καφενεδάκι του πρώτου ορόφου των γραφείων του ΣΥΡΙΖΑ στην πλατεία Κουμουνδούρου και περιμένει τον αργοπορημένο Στέφανο Κασσελάκη. Αυτός ο καφενές μοιάζει με εκείνους τους λίγους που επιβιώνουν ακόμη στις στοές της πρωτεύουσας. Ιδιος και απαράλλαχτος για δεκαετίες, συνοδεύει τους καφέδες με μια στάλα παρηγοριάς ότι κάτι έχει απομείνει ακόμη όρθιο από την άγουρη Μεταπολίτευση, ότι δεν τα σάρωσαν όλα η Ευρώπη και ο εκσυγχρονισμός. Εξω βουίζει η Πειραιώς, αλλά μέσα σε αυτό το καταφύγιο με τον μουντό φωτισμό ξεχωρίζουν το ψυγείο με τις γκαζόζες, η παλιά τοστιέρα και η καλή καρδιά της κοπέλας που σερβίρει. «Το γεγονός ότι ο πρόεδρος αργεί σημαίνει ότι τελικά είναι αριστερός», λέει ο επισκέπτης, αλλά ένας άνθρωπος του κόμματος σπεύδει να χαλάσει αυτή τη ρομαντική εντύπωση: «Μην ανησυχείς, δεν αργεί ποτέ, μόνο σήμερα έτυχε».
Λέιζερ και χορογραφία
Το προεδρικό γραφείο στον έβδομο όροφο δεν έχει αλλάξει σχεδόν καθόλου. Η μόνη παρέμβαση του Στέφανου Κασσελάκη είναι ένας πίνακας του Τούρκου φιλέλληνα καλλιτέχνη Ατματσάν, που αγόρασε από γκαλερί της Πόλης και τον κρέμασε πίσω από το γραφείο του. «Θέλω να συμβολίσω τη δυνατότητα της ελληνοτουρκικής φιλίας». Ο Κασσελάκης, που όπως ευφυώς γράφτηκε πέρυσι έπεσε σαν «αερόλιθος εξ Αμερικής» στην ελληνική πολιτική σκηνή (μια φράση που πρώτος είπε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης για τον ουρανοκατέβατο Ανδρέα Παπανδρέου του ’60), μοιάζει από κοντά εξίσου αψεγάδιαστος όπως είναι στην τηλεόραση και στα κοινωνικά δίκτυα. Το ανοιχτό κατά ένα κουμπί ανοιχτόχρωμο πουκάμισο αποκαλύπτει ένα τριμαρισμένο στέρνο. Ξεχωρίζουν τα έντονα γαλάζια μάτια του, κυρίως η έκφρασή τους. Αυτό το «γαλάζιο λέιζερ» με το οποίο εστιάζει σε κάμερες και συνομιλητές και όπως φαίνεται από τις δημοσκοπήσεις μάλλον έχει κάποιο αποτέλεσμα. Είναι επίσης χαρακτηριστικό πως, όταν μιλάει, σπανίως μένει ακίνητος. Είτε στέκεται όρθιος είτε καθιστός, μοιάζει σαν να σωματοποιεί τον λόγο του, σαν να μην του αρκεί η γλώσσα για να εκφραστεί.
Στις 21 Μαΐου 2023 έγιναν οι πρώτες εθνικές εκλογές, που οδήγησαν τον ΣΥΡΙΖΑ στην πρώτη πανωλεθρία (20,07%), αλλά έβαλαν για πρώτη φορά στο ραντάρ μας τον Στέφανο Κασσελάκη, ο οποίος ήταν ένατος στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας. Σήμερα, ακριβώς ένα χρόνο μετά, έπειτα από το πιο θυελλώδες «ντου» στην πολιτική σκηνή που έγινε ποτέ στη ζωντανή μνήμη, ο σκανδαλισμός που μας προσέφερε απλόχερα μοιάζει λίγο σαν να έχει κοπάσει. Τα ειρωνικά, σκωπτικά και απαξιωτικά σχόλια, που σταθερά εισπράττει από πολλές πλευρές, μάλλον μειώνονται κατιτίς. Η αιτία είναι προφανής. Είκοσι ημέρες πριν από τις ευρωεκλογές, ο πολιτικός αρχηγός που πολλοί πίστευαν ότι βγήκε κατά λάθος και ότι θα γίνει καπνός με το πρώτο «φου» που θα του κάνουν τα πρωτοκλασάτα στελέχη του κόμματός του, μπορεί να παραμένει ακίνδυνος για τη Νέα Δημοκρατία, αλλά μοιάζει έτοιμος να καπαρώσει ένα αποτέλεσμα που θα τον καταστήσει αμετακίνητο μέχρι τις εθνικές εκλογές.
Δημοσίως ο Κασσελάκης κοντρολάρει καλά τα συναισθήματά του κι ας νομίζουν πολλοί το αντίθετο, παρασυρόμενοι από τη χρυσόσκονη που μοιράζει όπου κι αν βρίσκεται. Πίσω από τον φωτογενή παλμό του προσώπου του με την αστραφτερή οδοντοστοιχία, που θυμίζει ηθοποιό στην τελετή των Οσκαρ, κρύβεται μια εγκεφαλική λειτουργία που μοιάζει με ατάραχη εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης. Αλλωστε, σχεδόν ομολογεί ότι σκηνοθετεί τον εαυτό του. «Είναι ψευδές ότι είμαι αυθόρμητος. Είναι αληθές ότι δεν κωλώνω». Μια σπάνια εξαίρεση στον συνεχή αυτοέλεγχο παρατηρήσαμε προ μηνών, όταν χρωμάτισε τα λόγια του με ένα μικρό παράπονο: «Ολοι έπεσαν να με φάνε και αναρωτιέμαι γιατί. Τόσο κακό έχω κάνει στην Ελλάδα;». Ποιος είναι, λοιπόν, κατά τη γνώμη του ο λόγος;
«Κάποιοι παρερμήνευσαν την αντισυμβατικότητά μου ως εγωισμό, φαιδρότητα ή γελοιότητα, με αποτέλεσμα να αποκλείσουν κάθε πιθανότητα ότι μπορεί να διακρίνομαι από σοβαρότητα, εργατικότητα και υπευθυνότητα». Αποκαλεί όλους αυτούς «καλοπροαίρετους», που αρχικά αντέδρασαν αρνητικά απέναντί του γιατί «τους σόκαρε το καινούργιο». Προσθέτει σε αυτούς και «όσους είχαν συνηθίσει σε μια Ελλάδα στην οποία ομοφοβικά υπονοούμενα μπορούσαν να εκφράζονται ελεύθερα». Ολοι οι παραπάνω σταδιακά εξοικειώνονται. Ειδικά οι τελευταίοι βρίσκονται πλέον σε μια διαδικασία εντατικής επανεκπαίδευσης χάρη στην πολυπραγμοσύνη ενός πολιτικού που δεν αφήνει τίποτα να πέσει κάτω.
Υπάρχει όμως και η κατηγορία εκείνων που δεν πρόκειται να αλλάξουν μυαλά. «Πρόκειται για όσους γνωρίζουν πως αν πετύχει αυτό που κάνω, τότε η καριέρα τους θα τελειώσει. Αναφέρομαι σε πολιτικούς κυρίως του κυβερνώντος κόμματος, που έχουν στήσει δουλειές και έχουν αποκτήσει στασίδι στα κανάλια, αλλά και σε πρώην στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, που γνώριζαν από την πρώτη στιγμή ότι δεν θα είχαν θέσεις δίπλα μου». Ωστόσο, εκείνο που τον έθιξε περισσότερο είναι η φήμη ότι σύντομα θα βαρεθεί και θα σηκωθεί να φύγει. «Κάποιοι έλεγαν ότι άλλαξα τη ζωή μου και επέστρεψα στην Ελλάδα χωρίς να το πολυσκεφτώ, χωρίς να αντιληφθώ την ευθύνη που υπάρχει σε αυτή την απόφαση και ότι εύκολα θα τα παρατήσω. Αυτό με έθιξε. Οποιος ξέρει ποιος είμαι, με τα καλά μου και με τα στραβά μου, γνωρίζει ότι ένα είναι το βασικό χαρακτηριστικό μου: Οτι δεν τα παρατάω ποτέ».
Ωραία όλα αυτά τα ηρωικά, αλλά οι αντιρρήσεις είναι πολλές. Γιατί δεν ασχολήθηκε νωρίτερα με την πολιτική για να αποκτήσει εμπειρία και να χτίσει διαδρομή; Ενας instagramable νέος που μπορεί να πέτυχε ως εφοπλιστής και ήρθε από την Αμερική έχοντας στο αίμα του το σαράκι της πολιτικής μπορεί σοβαρά να ισχυριστεί ότι εκφράζει την ελληνική Αριστερά και είναι πανέτοιμος για πρωθυπουργός χωρίς αυτό να ακουστεί προκλητικό, ναρκισσιστικό, ακόμη και προσβλητικό; Ως πότε η Ελλάδα θα αντιμετωπίζεται ως ιδανικός τόπος για κάθε πολιτική μετενσάρκωση του Γιάνη Βαρουφάκη;
«Είναι ψευδές ότι είμαι αυθόρμητος. Είναι αληθές ότι δεν κωλώνω», λέει και στρέφει τα «πυρά» του σε όσους δεν πρόκειται να αλλάξουν μυαλά. «Πρόκειται για όσους γνωρίζουν πως αν πετύχει αυτό που κάνω, τότε η καριέρα τους θα τελειώσει».
Πυροτεχνήματα εις διπλούν
Ο Στέφανος (διότι επιβάλλει σε όλους να τον αποκαλούν «Στέφανο») παραδέχεται ότι ήθελε να ασχοληθεί με την πολιτική από μικρό παιδί, αλλά εξηγεί ότι είχε απωθήσει την επιθυμία του αυτή, μάλλον με τον ίδιο τρόπο που πάλευε έως τα 31 του, δηλαδή έως το 2019, για να απωθήσει τον αληθινό σεξουαλικό του προσανατολισμό. Η ανατροπή στην προσωπική του ζωή προφανώς τον άλλαξε συνολικά, όπως όντως συμβαίνει σε ορισμένους ανθρώπους που πετάγονται με κρότο έξω από την πνιγηρή ντουλάπα. Η δύσκολη απόφαση να είναι αυθεντικός και ειλικρινής με τον εαυτό του και τους άλλους στο τόσο κρίσιμο θέμα της προσωπικής ζωής αποκάλυψε ένα μεγάλο και ανεκμετάλλευτο κοίτασμα θάρρους που υπήρχε μέσα του, με αποτέλεσμα να εκδηλωθεί συνειδητά και μια άλλη απωθημένη όψη του εαυτού του, εκείνη του πολιτικού. Αυτό που βλέπουμε, λοιπόν, στο «φαινόμενο Κασσελάκη» τον τελευταίο χρόνο μπορεί να είναι τα πυροτεχνήματα που δεν έχουν καταλαγιάσει ακόμη από αυτή τη διπλή εκδήλωση και εκπλήρωση του εσώτερου εαυτού.
Το καινούργιο στοιχείο που αχνοφαίνεται τους τελευταίους μήνες είναι ότι η αδιανόητη για την Ελλάδα ομολογία ίσως άρχισε να τον βοηθάει όλο και περισσότερο πολιτικά, γιατί ακόμη και στα πιο ομοφοβικά κοινά η πράξη του αυτή του χάρισε τη σφραγίδα του θαρραλέου ή ακόμη και του «τρελού». Αν η Ελλάδα αναζητεί κατά καιρούς έναν «τρελό» για να τα κάνει όλα λίμπα, ποιος είναι πιο κατάλληλος από έναν Κρητικό που παντρεύτηκε έναν άλλον άνδρα (και θα τον ξαναπαντρευτεί στην Κρήτη το καλοκαιράκι); Παρ’ όλα αυτά, εκείνο που πραγματικά έκανε τον Κασσελάκη αρχηγό ήταν όταν στο συνέδριο του κόμματος σήκωσε το γάντι που του πέταξε ο Τσίπρας. «Φέρτε μου αντίπαλο και πάμε». Και όμως, σε αυτό μοιάζει να διαφωνεί. «Οχι, αυτό που είπα στο συνέδριο δεν ήταν πολύ θαρραλέο. Ηξερα ότι θα νικούσα». Ειρήσθω εν παρόδω, ο Κασσελάκης καλωσορίζει όσους τον υποτιμούν: «Το να με υποτιμάει κανείς είναι το καλύτερο για μένα, γιατί θα ξαφνιαστεί άσχημα».
Μήπως ξεχειλίζει ο ναρκισσισμός που πολλοί του καταλογίζουν; Δεν του πολυαρέσει η μομφή. «Αν ο ναρκισσισμός μπορεί να βοηθήσει τους πιο αδύναμους, τότε μακάρι όλοι οι πολιτικοί να ήταν νάρκισσοι. «Νάρκισσος δεν είμαι, αλλά οι ψευτοταπεινότητες δεν χρειάζονται. Εάν θέλει κανείς να δει αν είμαι νάρκισσος, ας έρθει μαζί μου να πάμε σε όποια λαϊκή αγορά και σε όποια συνοικία θέλει, για να διαπιστώσει ποιος πιάνει τον παλμό του κόσμου και ποιος όχι». Πάντως, η γνώση του επί των ελληνικών προβλημάτων δεν μπορεί να θεωρηθεί εντυπωσιακή. «Οντως, δεν έχω τεκμήρια και πολύ χρόνο στην ελληνική πολιτική σκηνή, αλλά γνωρίζω την Ελλάδα αρκετά για να ξέρω ότι αυτό που χρειάζεται είναι αυθεντική και τολμηρή ηγεσία. Δεν έχουμε έλλειμμα προτάσεων και θέσεων. Εχουμε έλλειμμα πολιτικής ηγετικότητας».
Τι γνώμη έχει για τις πρόσφατες τσιπρικές αιχμές περί αντιπολιτικής; «Δεν αφορούν τον κόσμο». Μήπως όμως αφορούν τον κόσμο όλες αυτές οι αντιφάσεις που τον χαρακτηρίζουν; Δεν θα χαρίσει το «πατρίς-θρησκεία-οικογένεια» στη Δεξιά, μίλησε για σταυρούς στην κολυμβήθρα και ταυτόχρονα αποκάλεσε «Ελλαδέμπορους» όσους είναι «σκληροί» στα εθνικά θέματα. Ζει στο Κολωνάκι, εργάζεται στην Κουμουνδούρου, είναι εφοπλιστής και αρχηγός της Αριστεράς, είναι γκέι με μάτσο συμπεριφορά. Γελάει ακούγοντας όλα αυτά. Είναι προφανές ότι λατρεύει τις αντιφάσεις του. Εχει όμως μια κρίσιμη διαφωνία. «Δεν δέχομαι ότι είμαι μάτσο. Εσύ λες ότι είμαι;». Είσαι. «Εντάξει τότε, είμαι». Κατά τη γνώμη του, όλες αυτές οι αντιφάσεις είναι δευτερεύουσας σημασίας για τον κόσμο. «Εγώ θέλω να σπάσουμε τα στερεότυπα και προκαλώ τους συμπολίτες μου να τα σπάσουμε μαζί. Είμαι λαϊκός αριστερός». Τι άλλο θα ακούσουμε; Γελάει και πάλι. «Το πώς κάποιος που ζει στο Κολωνάκι και ασχολείται με τη ναυτιλία είναι λαϊκός αριστερός, ας το κρίνει η Ιστορία. Πάντως, εγώ είμαι λαϊκός αριστερός, γιατί θέλω όλοι οι συμπολίτες μου να πάνε μπροστά και κανένας να μην πάει πίσω».
Αχρηστεύοντας τους συμβούλους
Ξεκαθαρίζει ότι δεν μπήκε στην πολιτική για να γίνει μέρος των ελίτ της χώρας μας. «Για να σ’ το πω ωμά, ξέρω τις ελίτ της Νέας Υόρκης. ∆εν είχα ανάγκη τις ελίτ της Αθήνας». Και μας καθησυχάζει ότι δεν υπάρχει κανένας μυστικός Αμερικανός επικοινωνιολόγος. Αντίθετα, κάνει του κεφαλιού του σε όλα, παρακούοντας συνεχώς τους ανυπεράσπιστους συμβούλους του. Αυτοσαρκάζεται. «Η χειρότερη δουλειά στον ΣΥΡΙΖΑ είναι να είσαι σύμβουλος του Στέφανου». Αρα είναι πια ο ΣΥΡΙΖΑ «ενός ανδρός αρχή»; «Οχι, βέβαια. Εχω ανοίξει τις πόρτες σε τόσους νέους και σπουδαίους επιστήμονες, αλλά χρειάζεται χρόνος για να τους μάθετε».
Μετά τις ευρωεκλογές θα σπάσει τα πορτοπαράθυρα του κόμματος. «Θέλω να έρθει κόσμος από όλες τις παρατάξεις και από την αποχή». Θα προχωρήσει και σε ένα ονομαστικό προσκλητήριο προσωπικοτήτων από όλες τις παρατάξεις. Προς το παρόν είναι αγχωμένος, όχι όμως φοβισμένος. Δείχνει βέβαιος για τη δεύτερη θέση και δεν κρύβει καθόλου ότι πλέον ο στόχος του είναι να πλησιάσει ή να ξεπεράσει το 20%. «Οσο γίνεται πιο κοντά στην πρωτιά». Θα τα καταφέρει; Θα πρέπει να διαψεύσει όλες τις προβλέψεις. Το μόνο βέβαιο είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μάλλον θα χάσει σύντομα αυτό το ταπεινό καφενεδάκι του πρώτου ορόφου της Κουμουνδούρου. Ο «αερόλιθος εξ Αμερικής» αποκλείεται να μην το κάνει καλοκαιρινό.
