O ΣΕΒ δεν είναι σωματείο, είναι ο πιο αξιόπιστος φορέας εκπροσώπησης των επιχειρήσεων και ταυτόχρονα κοινωνικός εταίρος και οργανισμός παραγωγής υπεύθυνων προτάσεων πολιτικής για την ενίσχυση της οικονομίας και τη στήριξη της επιχειρηματικότητας, λέει στην «Κ» ο υποψήφιος πρόεδρος του Συνδέσμου κ. Σπύρος Θεοδωρόπουλος. Ο ίδιος θέτει ως μια από τις βασικές προτεραιότητες της θητείας του, εάν εκλεγεί, τη σύναψη ενός νέου κοινωνικού συμβολαίου μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων που θα οδηγήσει σε απλοποίηση της εργατικής νομοθεσίας, καλύτερες αμοιβές και μεγαλύτερη ευελιξία.
– Οι εκλογές στον ΣΕΒ θα έχουν για πρώτη φορά δύο υποψηφίους. Εσάς και την κ. Ιουλία Τσέτη. Καλό ή κακό κατά τη γνώμη σας;
– Εχει τα θετικά του γιατί τα μέλη του Συνδέσμου έχουν περισσότερες επιλογές, αλλά έχει κατά την άποψή μου και τα αρνητικά του. Ας δούμε γιατί πάνω από έναν αιώνα είχαμε εκλογές διοικήσεων με μόνο ένα ψηφοδέλτιο. Ο υποψήφιος πρόεδρος επελέγετο από το διοικητικό συμβούλιο, το οποίο τον πρότεινε στη γενική συνέλευση. Ηταν μια διαδικασία που προϋπέθετε την αναζήτηση και την εύρεση συναινέσεων σε δύο όργανα, στα οποία εκπροσωπούνται όλοι οι κλάδοι της ελληνικής επιχειρηματικότητας. Επίσης, ήταν μια διαδικασία που προστάτευε τον ΣΕΒ από απόπειρες κομματικών ή πολιτικών επιρροών. Στις αρχές της δεκαετίας του ’80 έγινε μια τέτοια απόπειρα, να υπάρξουν δύο ψηφοδέλτια, αλλά απέτυχε.
Ηταν επίσης μια διαδικασία μέσω της οποίας εξασφαλιζόταν όχι μόνο η εκπροσώπηση όλων των κλάδων της επιχειρηματικότητας, αλλά και η συμμετοχή των γυναικών στο διοικητικό συμβούλιο. Γενικώς ήταν μια διαδικασία που έδινε έμφαση στη συνεννόηση και όχι στην αντιπαράθεση. Δεν είμαι σίγουρος ότι με την ύπαρξη δύο ψηφοδελτίων θα έχουμε όλα τα προηγούμενα. Κι υπάρχει και κάτι άλλο που με προβληματίζει: το ενδεχόμενο να ψηφιστούν ως μέλη του Δ.Σ. οι πιο αναγνωρίσιμοι κι όχι οι πιο ικανοί.
– Μια κριτική που ακούγεται είναι ότι με το πέρασμα των χρόνων ο ΣΕΒ έχει εξελιχθεί σε ένα κλειστό κλαμπ, το οποίο εκπροσωπεί κάποιες λίγες μεγάλες επιχειρήσεις.
– Οι αριθμοί λένε άλλα. Ο ΣΕΒ έχει 850 εγγεγραμμένα απευθείας μέλη. Θα ήμασταν πολύ ευτυχείς αν είχαμε στην Ελλάδα 850 μεγάλες επιχειρήσεις. Κατ’ επέκταση μιλάμε και για σημαντικό αριθμό μικρομεσαίων επιχειρήσεων, αλλά και επιχειρήσεων που αντιπροσωπεύουν όλους τους κλάδους της οικονομίας. Επίσης, ex officio, στο διοικητικό συμβούλιο του ΣΕΒ συμμετέχουν οι εκάστοτε πρόεδροι των πέντε περιφερειακών συνδέσμων. Είναι οι σύνδεσμοι Θεσσαλικών Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών, Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών Πελοποννήσου και Δ. Ελλάδος, Βιομηχανιών Στερεάς Ελλάδος, Βιομηχανιών Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδος και, τέλος, Βιομηχανιών Αττικής και Πειραιώς. Συνεπώς, ο συνολικός αριθμός των άμεσων και των έμμεσων, μέσω των περιφερειακών και κλαδικών συνδέσμων συνδέσμων, μελών είναι πάνω από 2.000 επιχειρήσεις. Και μόνο ο αριθμός αποδεικνύει ότι ο ΣΕΒ δεν είναι κλειστό κλαμπ.
Εκτός αυτού, το διοικητικό συμβούλιο ανανεώνεται κατά περίπου 25% κάθε δύο χρόνια. Μπαίνουν νέα μέλη, νέα στελέχη, νέοι επιχειρηματίες. Δεν νομίζω ότι ένα κλειστό κλαμπ έχει τέτοια χαρακτηριστικά ανανέωσης.
– Μπορεί η κριτική να μην εδράζεται μόνο ή τόσο στο ποιοι στελεχώνουν το Δ.Σ., όσο στα θέματα με τα οποία ασχολείται ο ΣΕΒ. Κι αυτά, λένε, είναι όσα απασχολούν πρωτίστως τις μεγάλες επιχειρήσεις της Αθήνας, ενώ η πλειονότητα των επιχειρήσεων-μελών σας είναι μικρομεσαίες.
– Κατ’ αρχάς, ας δούμε πάλι τα δεδομένα. Από το 2016 έως το 2020, στη διάρκεια της προεδρίας Φέσσα, τα μέλη του Συνδέσμου αυξήθηκαν κατά 23%-24%. Από το 2020 έως σήμερα, επί προεδρίας Παπαλεξόπουλου, αυξήθηκαν κατά 30% επιπλέον. Θυμίζω ότι ο ΣΕΒ δεν είναι επιμελητήριο, η συμμετοχή δεν είναι υποχρεωτική, είναι εθελοντική. Κι επίσης έχει συνδρομή που είναι ανάλογη του τζίρου της επιχείρησης, αλλά διόλου ευκαταφρόνητη. Συνεπώς, για να αυξάνονται σταθερά τα μέλη, σημαίνει πως βρίσκουν κάποια αξία στη συμμετοχή τους στον Σύνδεσμο.
Πέραν των αριθμών τώρα, τα περισσότερα από τα θέματα με τα οποία ασχολείται ο ΣΕΒ αφορούν όλες τις επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως μεγέθους. Για παράδειγμα, όταν υπογράφουμε συλλογική σύμβαση εργασίας αφορά όλα τα μέλη. Επιπλέον, στα φορολογικά θέματα ή στα εργασιακά δεν υπάρχουν διακρίσεις μικρών ή μεγάλων.
Σε ό,τι αφορά τη διάκριση μεταξύ επιχειρήσεων της Αθήνας και της περιφέρειας: Σας είπα πριν ότι στο διοικητικό συμβούλιο του ΣΕΒ συμμετέχουν οι πρόεδροι των πέντε περιφερειακών συνδέσμων. Επιπλέον, μέλη του Δ.Σ. του ΣΕΒ συμμετέχουν στους περιφερειακούς συνδέσμους. Εγώ τα τελευταία πέντε χρόνια είμαι μέλος στον Σύνδεσμο Θεσσαλικών Επιχειρήσεων. Θέλω να πω, έχουμε καθημερινή επαφή, αναλαμβάνουμε κοινές δράσεις.
Να μου πείτε ότι θα έπρεπε τα τελευταία χρόνια να δώσουμε μεγαλύτερη προσοχή σε κάποια ιδιαίτερα προβλήματα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, να συμφωνήσω.
– Οπως; Ποια είναι αυτά τα ιδιαίτερα προβλήματα;
– Η πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα, η δημιουργία υποδομών για την ασφαλή και ανταγωνιστική λειτουργία τους, με ενίσχυση των δικτύων, των έργων κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, της ψηφιακής διασυνδεσιμότητας. Επίσης, θέματα κατάρτισης για τα στελέχη τους, για τις εξαγωγές και την εξωστρέφεια. Εχουμε κάνει πολλά και μπορούμε να κάνουμε ακόμη περισσότερα.
– Τι σχεδιάζετε να κάνετε προς αυτή την κατεύθυνση;
– Να δημιουργήσουμε άμεσα έναν τομέα μικρομεσαίων επιχειρήσεων ο οποίος να είναι σε επαφή με τα μέλη μας, να ακούμε καλύτερα τα θέματα που τους απασχολούν και να δρούμε με μεγαλύτερη ταχύτητα και αποτελεσματικότητα.
– Δεν είναι, λέτε, κλειστό ελιτίστικο κλαμπ, δεν είναι επιμελητήριο. Τι είναι ο ΣΕΒ;
– Είναι κατ’ αρχάς ο πιο αξιόπιστος συνομιλητής της πολιτείας από την πλευρά της επιχειρηματικότητας. Πέραν αυτού, όμως, είναι κοινωνικός εταίρος και ως τέτοιος πρέπει να φροντίσει και για την κοινωνική συνοχή. Να σας δώσω ένα παράδειγμα: Στα εργασιακά, από τη μια πλευρά, πρέπει να φροντίσουμε ώστε οι ελληνικές επιχειρήσεις να έχουν ένα ανταγωνιστικό μισθολογικό κόστος. Ταυτόχρονα, όμως, πρέπει να φροντίσουμε και για το εισόδημα των εργαζομένων, το οποίο σε μεγάλο βαθμό δημιουργεί τη ζήτηση για τα μέλη του ΣΕΒ.
Θέλω να πω ότι ο ΣΕΒ διαχειρίζεται καταστάσεις πολύπλοκες, που απαιτούν εμπειρία και δεξιότητες στην αναζήτηση ισορροπιών και συναινέσεων. Για να το κάνει αυτό, για να διαμορφώσει τις θέσεις του ως εκπρόσωπος των επιχειρήσεων και ως κοινωνικός εταίρος, πρέπει να έχει επιχειρήματα, στοιχεία, μελέτες.
Γι’ αυτό, ο ΣΕΒ είναι ταυτόχρονα κι ένας οργανισμός που απασχολεί 68 μόνιμα στελέχη και ασχολείται με κάθε τομέα της ελληνικής επιχειρηματικότητας. Μόνο την τελευταία διετία έγιναν 45 παρεμβάσεις του ΣΕΒ για διάφορα θέματα, από τη φορολογία και την απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης έως τις εργασιακές σχέσεις και τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων. Εκπαιδεύουμε ανθρώπους για επανένταξη στην αγορά εργασίας. Είκοσι πέντε χιλιάδες άνθρωποι συμμετείχαν σε τέτοιες δράσεις του ΣΕΒ την τελευταία τετραετία. Εκδώσαμε 80 χρηστικούς οδηγούς για τα μέλη μας. Διαπραγματευόμαστε 30 συλλογικές διαπραγματεύσεις ετησίως.
Για να το πω απλά, ο ΣΕΒ είναι ένας πολύ μεγάλος οργανισμός, δεν είναι σωματείο, και ο πρόεδρος δεν είναι το παν. Στο διοικητικό συμβούλιο πρέπει να έχουμε καλά και ικανά μέλη. Οπως και στην εκτελεστική επιτροπή. Η δική μου πρόταση για την προεδρία της Εκτελεστικής θα είναι η κ. Ράνια Αικατερινάρη. Πρέπει να μελετάμε, να έχουμε στοιχεία, να συνθέτουμε απόψεις και να προσπαθούμε να πείσουμε. Για να είμαστε δυνατοί πρέπει να είμαστε όλοι μαζί. Ούτε οι μεγάλοι μπορούν να το επιτύχουν γιατί δεν έχουν αντιπροσωπευτικότητα, ούτε οι μικροί από μόνοι τους. Δεν μπορούμε να διαιρούμε τον ΣΕΒ λόγω της εκλογικής διαδικασίας σε μικρούς και μεγάλους, Αθηναίους και επιχειρήσεις της περιφέρειας.
Κανένας μόνος του δεν θα γεμίσει την Ελλάδα φουγάρα και κανένας μόνος του δεν θα αυξήσει τις εξαγωγές.
– Αναφερθήκατε στους μισθούς των εργαζομένων. Η κυβέρνηση έχει εξαγγείλει τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά μία ποσοστιαία μονάδα σε δύο δόσεις το 2025 και το 2027. Είναι επαρκής;
– Οχι. Εχουν γίνει βέβαια κι άλλες μειώσεις. Αλλά αν αναλογιστούμε το ύψος του μη μισθολογικού κόστους στην Ελλάδα, δυστυχώς και με τις νέες μειώσεις δεν θα πλησιάζουμε καν τον μέσο όρο της Ε.Ε. Χρειάζεται τόλμη σε αυτόν τον τομέα.
Δεν μπορούμε να διαιρούμε τον ΣΕΒ λόγω της εκλογικής διαδικασίας σε μικρούς και μεγάλους, Αθηναίους και επιχειρήσεις της περιφέρειας. Κανένας μόνος του δεν θα γεμίσει την Ελλάδα φουγάρα και κανένας μόνος του δεν θα αυξήσει τις εξαγωγές.
– Οι επιχειρήσεις λένε ότι δεν βρίσκουν εργαζομένους. Μήπως εάν έδιναν υψηλότερους μισθούς να αντιμετωπιζόταν το πρόβλημα;
– Η συνολική προσφορά στην αγορά εργασίας είναι μικρότερη από τη ζήτηση. Πώς θα λύσουν οι μισθοί αυτό το πρόβλημα; Πού θα βρούμε εργαζομένους; Θα πάρει η μια εταιρεία από την άλλη, αλλά το κενό θα παραμένει. Για πρώτη φορά έπεσε ο αριθμός των εγγεγραμμένων ανέργων κάτω από τις 900.000, κι αυτό είναι θετικό. Νομίζω, όμως, ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτών δεν είναι άνεργοι, είναι άεργοι, άνθρωποι που δεν θέλουν να εργαστούν, τουλάχιστον επισήμως.
– Αρα δεν είναι πρόβλημα το επίπεδο των μισθών…
– Οι μισθοί πρέπει να αυξάνονται εφόσον αυξάνεται η παραγωγικότητα. Οι εργαζόμενοί μας είναι και καταναλωτές ταυτόχρονα και βοηθούν στη συνολική λειτουργία της οικονομίας. Οι αποδοχές θα μπορούν να αυξάνονται όσο αυξάνεται ο πλούτος που παράγεται. Ομως αυτή τη στιγμή το 70%-75% του ΑΕΠ είναι από την κατανάλωση. Τέτοιο μείγμα στην οικονομία δεν είναι διατηρήσιμο. Πρέπει να υπάρξει περισσότερη παραγωγή αγροτικών προϊόντων, περισσότερη παραγωγή βιομηχανικών προϊόντων, περισσότερη παραγωγή υπηρεσιών κ.λπ. Και πρέπει να εστιάσουμε σε επενδύσεις με υψηλή προστιθέμενη αξία. Οι επενδύσεις στη βιομηχανία είναι τέτοιες. Στη βιομηχανία απασχολούνται επιστήμονες σαν αυτούς που φεύγουν στο εξωτερικό. Στη βιομηχανία ο μέσος μισθός είναι σχεδόν διπλάσιος από τον μέσο μισθό στο σύνολο της οικονομίας.
Για ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο
– Εάν εκλεγείτε, ποιες θα είναι οι προτεραιότητές σας;
– Πρώτον, η σύναψη ενός νέου κοινωνικού συμβολαίου μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων. Να θέσουμε τα θέματα των εργασιακών σχέσεων στην Ελλάδα σε μια εντελώς νέα βάση. Οι εργαζόμενοι να έχουν υψηλότερες αμοιβές και οι επιχειρήσεις μεγαλύτερη ευελιξία. Ο εργασιακός νόμος στην Κύπρο έχει 32 άρθρα. Στην Ελλάδα δεν έχουμε κατορθώσει καν να κωδικοποιήσουμε την εργατική νομοθεσία. Αρα απλούστερες εργασιακές σχέσεις, επ’ ωφελεία και των δύο μερών.
∆εύτερον, σε ό,τι αφορά τη βιομηχανία, να πείσουμε την κυβέρνηση για ένα καλύτερο πλαίσιο υποστήριξης, ιδιαίτερα των επιχειρήσεων που καινοτομούν ή επενδύουν στην πράσινη οικονομία.
Να διαμορφωθεί ένα επιχειρηματικό περιβάλλον που θα επιτρέψει στις ελληνικές επιχειρήσεις όλων των κλάδων να νιώσουν σιγουριά, να ανθήσουν, αλλά και στους ξένους επενδυτές να έρθουν να κάνουν επενδύσεις υψηλής προστιθέμενης αξίας. ∆εν πιστεύω ότι η Ελλάδα είναι μια οικονομία μόνο υπηρεσιών. Μπορούμε να παραγάγουμε καλά προϊόντα με ανταγωνιστικές τιμές σε όλους τους τομείς. Αρκεί να συνειδητοποιήσουμε όλοι την αξία της παραγωγής.
Τρίτον, στον ΣΕΒ πρέπει να κάνουμε μια γενναία αναδιοργάνωση στην οποία θα δώσουμε μεγαλύτερη προσοχή στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Τέταρτον, να συμβάλουμε ως ΣΕΒ, μέσα από τη συμμετοχή μας στον αντίστοιχο ευρωπαϊκό φορέα, να ξαναγίνει η Ευρώπη και η ευρωπαϊκή οικονομία ανταγωνιστική. ∆εν είναι δυνατόν να δίνουν οι ΗΠΑ επιδοτήσεις 370 δισ. δολ. και να προσελκύουν τις ευρωπαϊκές επενδύσεις κι η Ευρώπη να παρακολουθεί αμέριμνη.
Και τέλος, να αγκαλιάσουμε ακόμη περισσότερο τους νέους επιχειρηματίες που δημιουργούν startups κι αποτελούν το μέλλον της οικονομίας μας. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι πολλοί από αυτούς είναι ήδη μέλη του ΣΕΒ.
