ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Μετά πέντε χρόνια διαρκών κρίσεων από την πανδημία έως την ενεργειακή κρίση και τις πληθωριστικές πιέσεις, η ευρωπαϊκή οικονομία παραμένει «εύθραυστη», καθώς η Ε.Ε. «τρέχει» πίσω από τους ανταγωνιστές της, τις ΗΠΑ και την Κίνα, την ώρα που επιχειρεί να μετασχηματίσει την οικονομία της –μέσω της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης–, να γίνει πιο ανταγωνιστική και να επιτύχει την πολυπόθητη κεφαλαιακή ένωση. Ενόψει των ευρωεκλογών, που ξεκίνησαν χθες στην Ολλανδία και ολοκληρώνονται την Κυριακή, έχει ενδιαφέρον η καταγραφή βασικών σημείων των στρατηγικών σχεδίων των ευρωπαϊκών πολιτικών «οικογενειών» για την πορεία της ευρωπαϊκής οικονομίας, μέσω των προγραμμάτων τους (μανιφέστο).
Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) –όπου ανήκει η Νέα Δημοκρατία– θέτει στο επίκεντρο την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας και δίνει προτεραιότητα στην ψηφιακή εποχή, περιγράφοντας το όραμα μιας Ευρώπης που μπορεί αφενός να πρωτοπορεί στην καινοτομία, μέσω ενισχυμένων υποδομών και νέων δεξιοτήτων, αφετέρου να εξασφαλίζει ποιοτικές θέσεις εργασίας ώστε να γίνει πιο ανταγωνιστική. Στο μανιφέστο τονίζεται ότι τα περιβαλλοντικά μέτρα δεν πρέπει να θέτουν σε κίνδυνο την ανάπτυξη, ενώ δίνεται έμφαση σε μια Ευρώπη υποστηρικτική έναντι των επιχειρήσεων για την εξασφάλιση ανταγωνιστικών παραγωγικών τομέων και καλού εισοδήματος για τους πολίτες.
Με «κοινωνικό πρόσημο» οι Σοσιαλιστές και Δημοκράτες (PES), όπου ανήκει το ΠΑΣΟΚ, οραματίζονται το τέλος των κοινωνικοοικονομικών διαιρέσεων, ενώ εισηγούνται αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των κλιματικών κρίσεων. Δίνουν έμφαση στην κοινωνική δικαιοσύνη, στην προώθηση της κοινωνικής συνοχής, ενώ καλούν για μια Ευρώπη που δίνει προτεραιότητα στην ευημερία των πολιτών και του πλανήτη.
«Καινοτόμος αγορά και βιωσιμότητα» είναι το κεντρικό σύνθημα των Φιλελεύθερων και Δημοκρατών (ALDE), όπου ανήκουν οι νεοσύστατοι Δημοκράτες. Επικεντρώνονται στη δυναμικότητα της ενιαίας αγοράς με «δικλίδες ασφαλείας» για την προστασία του περιβάλλοντος, δίνουν έμφαση στην πράσινη καινοτομία, που μπορεί να ενισχύσει την ανάπτυξη, με νέες θέσεις εργασίας.
Ριζοσπαστικό κοινωνικοοικονομικό μετασχηματισμό με ισχυρή περιβαλλοντική βιωσιμότητα εισηγείται η Ευρωπαϊκή Αριστερά (EL), όπου ανήκει ο ΣΥΡΙΖΑ, τασσόμενη εναντίον των νεοφιλελεύθερων πολιτικών. Επικεντρώνεται στην προώθηση της πράσινης μετάβασης, στην ενίσχυση των δημόσιων υπηρεσιών και των αυστηρών ρυθμίσεων για τις αγορές.
Οι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές (ECR), όπου ανήκει η Ελληνική Λύση, υπογραμμίζουν την ανάγκη περιορισμού της γραφειοκρατίας και των εμποδίων –μέσω κανονισμών– στην ενιαία αγορά, για πολίτες και επιχειρήσεις, με έμφαση στην εθνική αυτονομία των κρατών-μελών. Καταπολέμηση της κρίσης του κόστους ζωής προκρίνουν οι Πράσινοι υποστηρίζοντας τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ως βασικό δικαίωμα για τους ανθρώπους, την εξάλειψη της ενεργειακής φτώχειας, με έμφαση στην κοινωνική πτυχή της πράσινης μετάβασης.
Τα σημεία σύγκλισης του ευρωπαϊκού Κέντρου (ΕΛΚ, Σοσιαλιστές και Φιλελεύθεροι) αφορούν κυρίως την ανάγκη ολοκλήρωσης της ενιαίας αγοράς, της τραπεζικής και κεφαλαιακής ένωσης. Ενδιαφέρον σημείο αφορά το περιθώριο «ελιγμών» σε σχέση με τους δημοσιονομικούς κανόνες του νέου Συμφώνου Σταθερότητας, όπου δεν καταγράφεται από κανένα κόμμα το πόσο «ευέλικτες» μπορούν να είναι οι διαπραγματεύσεις των κρατών-μελών με την Κομισιόν. Σύγκλιση καταγράφεται στην ανάγκη ενίσχυσης της οικονομικής ασφάλειας μέσω εξασφάλισης κρίσιμων πρώτων υλών και αποφυγής κινδύνων (de-risking) σε σχέση με τους βασικούς εμπορικούς εταίρους της Ε.Ε.
