Σε «τρία συν δύο» κλειδιά της κάλπης εστιάζουν τα κομματικά επιτελεία, ενώ ο χρόνος για τις 9 το βράδυ, όταν θα γίνουν γνωστά με μεγάλη ακρίβεια τα τελικά αποτελέσματα, μετράει αντίστροφα.
Τα τρία πρώτα σχετίζονται με το εύρος και την «ταυτότητα» της αποχής, τις τελικές επιλογές των αναποφάσιστων και τη συσπείρωση που τελικώς πέτυχαν Ν.Δ., ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ. Ενώ τα άλλα δύο, με τον βαθμό «επιτυχίας» των κομμάτων αναφορικά με την ατζέντα και τα βασικά διλήμματα τα οποία έθεσαν στο σώμα των ψηφοφόρων κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου.
Οι εκτιμήσεις λίγο πριν από τις κάλπες έκαναν λόγο για αποχή-ρεκόρ –άνω του 50%– με υπαρκτό το ενδεχόμενο για πρώτη φορά να προσέλθουν στο παραβάν λιγότεροι από 5 εκατ. ψηφοφόροι. Μάλιστα ορισμένοι κάνουν λόγο για υπαρκτό σενάριο «απονομιμοποίησης» της εκλογικής διαδικασίας και αδυναμίας εξαγωγής ουσιαστικών πολιτικών συμπερασμάτων σήμερα το βράδυ ακριβώς λόγω του μεγάλου εύρους αποχής.
Πάντως, εκ των πραγμάτων καθοριστικό για το αποτέλεσμα θα είναι ποιο ή ποια από τα τρία κόμματα θα πληγεί περισσότερο από τυχόν επιλογή των ψηφοφόρων να προτιμήσουν τις παραλίες αντί της κάλπης.
Δεύτερο μεγάλο ζητούμενο αποτελούν οι τελικές επιλογές των αναποφάσιστων, οι οποίοι ήταν στην τρέχουσα προεκλογική περίοδο σαφώς περισσότεροι από ό,τι στις ευρωεκλογές του 2019. Στις ευρωεκλογές παραδοσιακά το μεγαλύτερο τμήμα τους κατευθύνεται στα μικρότερα κόμματα, ακόμη και σε εκείνα που δεν έχουν πιθανότητα εκλογής ευρωβουλευτή.
Ομως τούτο μπορεί να μη συμβεί σήμερα, καθώς τα διακυβεύματα της λεγόμενης «κομματικής άνω ζώνης» είναι ισχυρότερα απ’ ό,τι τις προηγούμενες φορές: Η Ν.Δ. έχει προτάξει την ανάγκη διατήρησης της πολιτικής σταθερότητας, ενώ μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ έχει αναδειχθεί το στοίχημα της δεύτερης και της τρίτης θέσης.
Τρίτο ζητούμενο είναι ο βαθμός συσπείρωσης των τριών κομμάτων: Τις δύο τελευταίες εβδομάδες υπήρχε μια εικόνα «ακινησίας», με τη Ν.Δ. να προσεγγίζει την περιοχή του 32%-34%, τον ΣΥΡΙΖΑ να φθάνει στο 16% και το ΠΑΣΟΚ να κινείται περί τις τρεις με τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα. Θα είναι ως εκ τούτου σημαντικό για τα τελικά ποσοστά τους εάν πέτυχαν στο παρά ένα της κάλπης να αυξήσουν έστω κατά τι τη συσπείρωση της εκλογικής βάσης τους ή, αντιθέτως, ανέπτυξαν τάσεις αποσυσπείρωσης.
Παράλληλα, σήμερα θα κριθεί και η αποτελεσματικότητα των διλημμάτων που τέθηκαν από τα κομματικά επιτελεία στους ψηφοφόρους – και μάλιστα σε δύο επίπεδα.
Πρώτον, θα διαφανεί κατά πόσον ήταν ορθή η επιλογή της Ν.Δ. να συνδέσει το εκλογικό αποτέλεσμα με την απρόσκοπτη συνέχιση του κυβερνητικού έργου και της αντιπολίτευσης να προσδώσει στην αναμέτρηση χαρακτηριστικά εθνικών εκλογών. Δεύτερον, θα διαφανεί πώς επέδρασε το γεγονός ότι στην τελική ευθεία προς τις κάλπες στην ατζέντα κυριάρχησε η περιουσιακή κατάσταση του Στ. Κασσελάκη.
Διέξοδος για Μπελέρη
Ενα από τα «παράπλευρα» θέματα που θα ανακύψουν από τις σημερινές κάλπες είναι η διαχείριση της αναμενόμενης εκλογής Μπελέρη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η επόμενη ημέρα στις ελληνοαλβανικές σχέσεις, αλλά και στις σχέσεις των Τιράνων με την Ε.Ε. Ο Φρέντης Μπελέρης παραμένει έγκλειστος στις αλβανικές φυλακές, με την εκδίκαση της έφεσης που έχει ασκήσει να εκκρεμεί. Είναι, δε, προφανές πως θα συνιστά μείζονα περιπλοκή να μην του δοθεί η δυνατότητα να ορκιστεί ως μέλος του Ευρωκοινοβουλίου, μαζί με όλους τους άλλους ευρωβουλευτές – στις 16 με 19 Ιουλίου, όπως είναι προγραμματισμένο.
Μια πιθανή «διέξοδος», πάντως, για την κυβέρνηση Ράμα θα ήταν η μείωση της ποινής του Φρ. Μπελέρη στο εφετείο. Με βάση την αλβανική νομοθεσία, κάθε μέρα φυλάκισης όταν η καταδίκη είναι πρωτόδικη μετράει ως μιάμιση.
Εάν ως εκ τούτου η ποινή του υποψηφίου με τη Ν.Δ. εκλεγμένου δημάρχου Χειμάρρας μειωθεί από τα δύο χρόνια στους 18 μήνες, θα έχει αποφυλακιστεί πριν από την ορκωμοσία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Σε κάθε περίπτωση η Αθήνα είναι αποφασισμένη να μην κάνει «εκπτώσεις» στην υπόθεση Μπελέρη και εμμένει στη θέση πως οι πρακτικές του Αλβανού πρωθυπουργού Εντι Ράμα, εάν συνεχιστούν, θα έχουν επιπτώσεις στην πορεία των Τιράνων προς την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Ανάλογη στάση θα τηρηθεί, όπως λέγεται, και έναντι της Βόρειας Μακεδονίας στην περίπτωση κατά την οποία η νέα κυβέρνηση του VMRO επιμένει να μην τηρεί τη συμφωνία των Πρεσπών. Οπως αναφέρουν συνομιλητές του, ο Κυρ. Μητσοτάκης εννοούσε απολύτως ότι εάν τα «φάλτσα» από πλευράς Σκοπίων συνεχιστούν, θα θέσει το ζήτημα στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ, στις αρχές Ιουλίου, στην Ουάσιγκτον.
Πάντως, στην Αθήνα δεν αποκλείουν η νέα κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας σταδιακά να κατεβάσει τους τόνους, αφού οι παρασκηνιακές πιέσεις από Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες είναι ιδιαίτερα ισχυρές, με την Αθήνα να βρίσκεται σε ανοιχτή γραμμή για το θέμα με τον Ζοσέπ Μπορέλ, αλλά και τον Ολιβερ Βάρχεϊ, τον αρμόδιο επίτροπο για τη Γειτονία και τη Διεύρυνση.
Εκλογές χωρίς παροχές
Ενας από τους «νεωτερισμούς» της σημερινής αναμέτρησης είναι ότι πραγματοποιήθηκε χωρίς απτές παροχές που θα μπορούσαν να επηρεάσουν συγκεκριμένα εκλογικά ακροατήρια. Παρά τη φημολογία ότι η κυβέρνηση θα έδινε market pass, επίδομα Πάσχα στους πλέον ευάλωτους ή ενισχύσεις και φοροαπαλλαγές μέσω του Σχεδίου για το Δημογραφικό, ο Κυρ. Μητσοτάκης και ο K. Xατζηδάκης επέλεξαν να μην ανοίξουν τη «στρόφιγγα» των κρατικών ταμείων. Οπως λέγεται, οι λόγοι είναι οικονομικοί, αλλά και πολιτικοί. Σε οικονομικό επίπεδο, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, ο κύκλος της «χαλαρότητας» που έφερε ο κορωνοϊός πρέπει να κλείσει οριστικά: επίκεινται οι νέοι κανόνες της Κομισιόν για τις δαπάνες, ο υφιστάμενος δημοσιονομικός χώρος είναι περιορισμένος, καθώς στο τέλος του έτους η χώρα πρέπει να επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 5 δισ. ευρώ, ενώ ένα σημαντικό κονδύλι διοχετεύεται κάθε μήνα στην πρώτη έπειτα από πολλά χρόνια αύξηση στους δημοσίους υπαλλήλους.
Ομως, εξίσου κρίσιμη είναι ίσως η πολιτική διάσταση της απόφασης: Το βασικό κυβερνητικό αφήγημα της νέας τετραετίας είναι σταθερά καλύτεροι μισθοί και συντάξεις και μόνιμα μέτρα ελάφρυνσης των πολιτών. Είναι προφανές ότι το αφήγημα αυτό δεν είναι «συμβατό» με ένα μοντέλο έκτακτων παροχών, που μάλιστα είναι εμφανές στους ψηφοφόρους ότι έχουν ως στόχο βραχυπρόθεσμα πολιτικά οφέλη.
