Τάνια Γεωργιοπούλου
10.06.2024 • 06:31
Του Κωστή Παπαδιόχου
Ηχηρό μήνυμα προς τη Νέα Δημοκρατία, καταγραφή της αδυναμίας του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ να εκμεταλλευθούν την κυβερνητική φθορά, μεγάλη άνοδο των δυνάμεων στο δεξιό άκρο του πολιτικού φάσματος και πρωτοφανή επίπεδα αποχής που «δοκιμάζουν» το πολιτικό σύστημα εμπεριείχε το αποτέλεσμα της χθεσινής ευρωκάλπης.
Το αποτελέσματα στο 100% της ενσωμάτωσης
Ν.Δ., ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ πέρασαν κάτω από τον εκλογικό πήχυ που είχαν θέσει, με μερίδα ψηφοφόρων του κυβερνώντος κόμματος να στρέφονται είτε προς κόμματα στα δεξιά του –πρωτίστως στην Ελληνική Λύση που κατέγραψε ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα– είτε ακόμη περισσότερο στην αποχή, που εκτιμάται πως είχε σε σημαντικό βαθμό «γαλάζιο» χρώμα.
Μόνο θετικό για το Μέγαρο Μαξίμου είναι πως από τις κάλπες δεν προέκυψε εναλλακτικός διεκδικητής της εξουσίας. Πλέον μένει να φανεί πώς ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα απαντήσει στα μηνύματα της κάλπης: εάν δηλαδή θα υπάρξουν αλλαγές σε πολιτικές ή και σε πρόσωπα.
ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ απέτυχαν να καρπωθούν την κυβερνητική φθορά, ενώ το γεγονός ότι η μεταξύ τους διαφορά κινείται στο επίπεδο των δύο ποσοστιαίων μονάδων διατηρεί ανοιχτό το ζήτημα της ηγεμονίας στον χώρο της Κεντροαριστεράς.
Ερώτημα αποτελεί ως εκ τούτου η «επόμενη ημέρα» σε Κουμουνδούρου και Χαριλάου Τρικούπη.
Εάν δηλαδή η συζήτηση για την ανασύνθεση του χώρου θα «ανοίξει» και με ποιον τρόπο, και κατά πόσον το χθεσινό αποτέλεσμα θα αποτελέσει αφετηρία –και τι έκτασης και έντασης– εσωστρέφειας, καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ, που έκανε μια προεκλογική εκστρατεία επικεντρωμένη στον Στέφανο Κασσελάκη, βρέθηκε αρκετά κάτω από το ποσοστό των προηγούμενων εθνικών εκλογών, ενώ το ΠΑΣΟΚ απέτυχε να καταλάβει τη δεύτερη θέση, που είχε θέσει ως στόχο ο Νίκος Ανδρουλάκης.
Μεταξύ των κερδισμένων της κάλπης είναι, πέραν της Ελληνικής Λύσης, το ΚΚΕ, ενώ σημαντικό είναι ότι Νίκη και Πλεύση Ελευθερίας επέδειξαν ισχυρές αντοχές, καθώς μετά την είσοδο στη Βουλή, τον περασμένο Ιούνιο, πέτυχαν χθες να εκλέξουν και ευρωβουλευτή. Αντιθέτως, ιδιαίτερα αρνητικό ήταν το αποτέλεσμα για τη Νέα Αριστερά, που πλέον θα λάβει από ασθενή θέση μέρος στις όποιες διεργασίες στον χώρο της Κεντροαριστεράς.
Εξι στους δέκα πολίτες γύρισαν την πλάτη στις κάλπες
Της Τάνιας Γεωργιοπούλου
Αδιαφορία; Αποστασιοποίηση; Απογοήτευση; Οποιος και να είναι ο λόγος, η αποχή σε αυτές τις εκλογές σημείωσε ποσοστά-ρεκόρ καθώς 6 στους 10 πολίτες γύρισαν την πλάτη στις κάλπες χθες, στέλνοντας καθαρό μήνυμα σε όλο τον πολιτικό κόσμο ανεξαρτήτως πολιτικής τοποθέτησης. Οι ψηφοφόροι δεν πείστηκαν ότι άξιζε να συμμετάσχουν στις ευρωεκλογές, παρά τις προσπάθειες των κομμάτων και των πολιτικών να προσεγγίσουν με νέες επικοινωνιακές τακτικές ευρύτερες ηλικιακές ομάδες και πληθυσμούς.
Με βάση τα ποσοστά των κομμάτων που διαμορφώθηκαν, η αποχή έπληξε κυρίως την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, καθώς οι ψηφοφόροι έκριναν ότι ήταν η κατάλληλη στιγμή να δείξουν συγκρατημένη δυσαρέσκεια, εφόσον βέβαια δεν διακυβεύεται η διακυβέρνηση της χώρας. Τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και το ΠΑΣΟΚ επίσης δεν κατάφεραν να πετύχουν τους εκλογικούς στόχους που είχαν θέσει για την εκλογική αναμέτρηση. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι αρκετοί από εκείνους που έκαναν τον κόπο να φθάσουν στις κάλπες διάλεξαν μη συστημικά κόμματα, όπως η Ελληνική Λύση του Κυριάκου Βελόπουλου, το Δημοκρατικό Πατριωτικό Κίνημα Νίκη και η Φωνή Λογικής της Αφροδίτης Λατινοπούλου. Η αποχή εκτός των άλλων ενίσχυσε τον ακραίο λαϊκισμό.
Συγκεκριμένα, το ποσοστό της αποχής διαμορφώθηκε στο 60,28% και σε σύνολο 6.120.379 εκλογέων συμμετείχαν στις εκλογές μόνον οι 2.431.242. Στις ευρωεκλογές τον Μάιο του 2019, οι οποίες ωστόσο διεξήχθησαν μαζί με τις περιφερειακές και δημοτικές εκλογές, το ποσοστό της αποχής είχε διαμορφωθεί στο 41,31%. Στις εθνικές εκλογές τον Μάιο του 2023 η αποχή ήταν στο 38,24%, ενώ στις δεύτερες εθνικές εκλογές μόλις ένα μήνα αργότερα δεν ψήφισε το 53,74% του εκλογικού σώματος. Το χαμηλό ποσοστό συμμετοχής είχε φανεί από νωρίς, καθώς στις 2.30 το μεσημέρι η συμμετοχή βρισκόταν στο 26,1%, σε σχέση με 31,5% την ίδια ώρα τον περασμένο Ιούνιο. Στις 5.30 το απόγευμα, μόλις μιάμιση ώρα πριν κλείσουν οι κάλπες, η συμμετοχή ήταν στο 32,9%, ενώ την ίδια ώρα στις εθνικές εκλογές του Ιουνίου η συμμετοχή είχε φθάσει στο 48%.
Πρώτη στην αποχή είναι η εκλογική περιφέρεια Φλώρινας, όπου μόνο 2,5 πολίτες στους 10 συμμετείχαν στις εκλογές (ποσοστό αποχής 75,6%), και ακολουθούν με επίσης υψηλά ποσοστά οι εκλογικές περιφέρειες Κεφαλληνίας (72,58%), Λακωνίας (71,40%), Δωδεκανήσου (69,42%), Ευρυτανίας (68,53%) και Λέσβου (67,39%).
Στην Αττική η μεγαλύτερη αποχή σημειώθηκε στην Α΄ Αθηνών (62,30%) και στη Β΄ Πειραιώς (63,04%).
Η συμμετοχή στις εκλογές βαίνει μειούμενη όλα τα τελευταία χρόνια και ειδικά μετά το 2009, οπότε και το ποσοστό της αποχής ξεπερνάει το 30% και αυξάνεται διαρκώς, μέχρι και τις χθεσινές ευρωεκλογές.
Οι επιδόσεις στις περιφέρειες και η καινούργια «πίστα» της επιστολικής
Σημαντική είναι η πτώση της Νέας Δημοκρατίας, που συγκέντρωσε ποσοστό 28,31% στις χθεσινές ευρωεκλογές. Ωστόσο, όπως φαίνεται, συγκεντρώνει μεγάλο ποσοστό των ψήφων των Eλλήνων του εξωτερικού. Με βάση τα ποσοστά της επιστολικής ψήφου για τους Ελληνες του εξωτερικού, που είχαν μετρηθεί χθες αργά το βράδυ, η Ν.Δ. είχε λάβει ποσοστό 41,86%. Γενικά στην καταμέτρηση για την επιστολική ψήφο (45,61% ενσωμάτωση χθες αργά το βράδυ), η Ν.Δ. ήταν πρώτη με 40,81%, ο ΣΥΡΙΖΑ δεύτερος με 11,36% και το ΚΚΕ, τρίτο κόμμα με 9,5%. Πρέπει να σημειωθεί ότι (η ενσωμάτωση των ψήφων που στάλθηκαν με επιστολή τόσο από το εξωτερικό όσο και από το εσωτερικό γινόταν με εξαιρετικά αργούς ρυθμούς λόγω του μεγάλου μεγέθους των εκλογικών τμημάτων που καταμετρούσαν τα συγκεκριμένα ψηφοδέλτια).
Ο ΣΥΡΙΖΑ διατήρησε τη δεύτερη θέση, όχι όμως και το ποσοστό που είχε καταφέρει στις τελευταίες εθνικές εκλογές, όπου είχε συγκεντρώσει ποσοστό 17,83%. Στο σύνολο της επικράτειας συγκέντρωσε ποσοστό 14,92%. Ωστόσο, στον νομό Αρτας, που ήταν το υψηλότερο ποσοστό του σε αυτές τις εκλογές (22,77%) σημείωσε πτώση της τάξης του 12% σε σχέση με τις εθνικές εκλογές τον Μάιο του 2023. Χαρακτηριστικά, στη συγκεκριμένη περιφέρεια τον Μάιο του 2023 είχε ψηφιστεί από 16.033 πολίτες και τώρα έλαβε 6.358 ψήφους. Ποσοστό 20,53% σημείωσε ο ΣΥΡΙΖΑ στην εκλογική περιφέρεια Κεφαλληνίας καταγράφοντας πάντως πτώση της τάξης τους 3,49% συγκριτικά με τις εθνικές εκλογές του Μαΐου 2023. Το τρίτο καλύτερο ποσοστό του το κόμμα συγκέντρωσε στην Κέρκυρα με 19,21%. Οι χαμηλότερες επιδόσεις του ΣΥΡΙΖΑ σημειώθηκαν στη Ροδόπη, 7,09%, στον Εβρο, 9,83% και στην Ξάνθη, 9,86%. Μάλιστα, στον νομό Εβρου η δύναμη του κόμματος σημείωσε δραματική πτώση της τάξης του 10,38% ενώ πτώση 9,29% κατέγραψε στην Ξάνθη και 6,66% στον Ροδόπη.
Το ΠΑΣΟΚ επίσης έμεινε κάτω από τον εκλογικό πήχυ που είχε θέσει ο αρχηγός του Νίκος Ανδρουλάκης, συγκεντρώνοντας ποσοστό 12,79% στο σύνολο της επικράτειας. Ωστόσο, κατάφερε να αυξήσει το ποσοστό του κατά 14,30% στην περιφέρεια Λασιθίου και κατά 13,43% στην εκλογική περιφέρεια του Ηρακλείου, όπου πέρασε μάλιστα στην πρώτη θέση σε σχέση με τη Νέα Δημοκρατία. Επίσης στην εκλογική περιφέρεια του Ρεθύμνου συγκέντρωσε ποσοστό 11,99%. Στις συγκεκριμένες τρεις περιφέρειες, το ΠΑΣΟΚ καταγράφει τα μεγαλύτερα ποσοστά του, ενώ φαίνεται ότι είχε μικρή διείσδυση στους εκλογείς από το εξωτερικό, όπου το ποσοστό του ήταν 7,27%.
Η Ελληνική Λύση με ποσοστό 9,30% στην Επικράτεια κατάφερε να αυξήσει σημαντικά το ποσοστό της σε Ημαθία, όπου συγκέντρωσε 18,53% (+12,04%), Πέλλα 17,50% (+10,60%) και Κιλκίς 16,51% (+10%). Τα χαμηλότερα ποσοστά του κόμματος σημειώθηκαν στους ψηφοφόρους του εξωτερικού, 2%, στη Λευκάδα, 5,15% και Β΄ 1 Βόρειου Τομέα Αθηνών, 5,33%.
Το ΚΚΕ σημείωσε άνοδο του ποσοστού στην Επικράτεια και τα ψηλότερα ποσοστά του στη Σάμο με 20,39%, ανεβάζοντας την εκλογική του δύναμη κατά 5,29%. Αύξησε επίσης τη δύναμή του κατά 7,40% στη Ζάκυνθο, όπου συγκέντρωσε ποσοστό 17,87%. Τα χαμηλότερα ποσοστά του κόμματος σημειώθηκαν στη Ροδόπη, 3,79%, στην Ξάνθη, 4,01%, και στον Εβρο, 4,27%. Τα υψηλότερα ποσοστά του κόμματος Νίκη σημειώθηκαν στις εκλογικές περιφέρειες Πιερίας, 10,51%, Πέλλας, 8,10%, Κιλκίς, 7,53% και τα χαμηλότερα, στη Λευκάδα, 2,05%, στο Λασίθι, 2,08%, και στη Ζάκυνθο, 2,32%. Η Πλεύση Ελευθερίας σημείωσε τα ψηλότερα ποσοστά της στη Β΄ Πειραιώς, 4,57%, στις Κυκλάδες, 4,41%, και στην Κέρκυρα, 4,33%, ενώ τα χαμηλότερα στη Ροδόπη, 1,17%, στην Ξάνθη, 1,95%, και στο εξωτερικό, 2,02%.
