Η άνοδος του ποσοστού του ΠΑΣΟΚ στη χθεσινή εκλογική αναμέτρηση των ευρωεκλογών είναι το θετικό στοιχείο για το κόμμα, που κατά τα λοιπά καλείται να διαχειριστεί μια σειρά από επιμέρους δεδομένα του εκλογικού αποτελέσματος, τα οποία προβληματίζουν, καθώς είναι δηλωτικά της αδυναμίας του να καταφέρει να κεφαλαιοποιήσει τις απώλειες των αντιπάλων και τη γενικευμένη ρευστότητα στο πολιτικό σκηνικό, όπως αποτυπώθηκε από τη μεγάλη εικόνα της χθεσινής αναμέτρησης.
Σε απόλυτους αριθμούς, το κόμμα κατάφερε να αυξήσει το ποσοστό του περισσότερο από μία μονάδα σε σχέση με το 11,84% του περυσινού Ιουνίου. Αν η σύγκριση γίνει, βεβαίως, με τις προηγούμενες ευρωεκλογές, η αύξηση του ποσοστού του είναι μεγαλύτερη από 70%. Πάντως, ο βασικός στόχος που είχε τεθεί από τη Χαριλάου Τρικούπη και ήταν η κατάκτηση της δεύτερης θέσης, δεν επιτεύχθηκε.
Αυτό που προκύπτει από το εκλογικό αποτέλεσμα είναι ότι για το ΠΑΣΟΚ τείνει να παγιωθεί η εικόνα του «κόμματος της περιφέρειας». Και αυτό γιατί, ενώ καταφέρνει να διατηρήσει και σε αρκετές περιπτώσεις να αυξήσει τα ποσοστά του στην περιφέρεια, πληρώνει την αδυναμία του να κερδίσει ψηφοφόρους στα μεγάλα αστικά κέντρα και κυρίως στο λεκανοπέδιο της Αττικής.
Αν κάτι έφερε χαμόγελα και μνήμες από την εποχή παντοδυναμίας του κόμματος, είναι ότι κατάφερε να βάψει πράσινους δύο νομούς της Κρήτης, το Λασίθι και το Ηράκλειο, επιβεβαιώνοντας την εκτίμηση που υπήρχε στη Χαριλάου Τρικούπη πως στη Μεγαλόνησο καταγράφεται ισχυρή τάση ανόδου των ποσοστών. Σε επίπεδο εντυπώσεων πρόκειται για μια νίκη και έναντι του ΣΥΡΙΖΑ, που δεν κατάφερε να δει το χρώμα του σε καμιά εκλογική περιφέρεια, αφού πουθενά δεν ήρθε πρώτο το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Πρωτοβουλίες προανήγγειλε ο Νίκος Ανδρουλάκης, προκειμένου να διαμορφωθεί πριν από τις επόμενες εκλογές εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης της χώρας.
Στα συν για το ΠΑΣΟΚ είναι, επίσης, ότι κατάφερε να έρθει δεύτερο σε σημαντικό αριθμό περιφερειών, ενδεχομένως και 21. Να σημειωθεί ότι στις περυσινές εθνικές εκλογές το κόμμα δεν είχε καταφέρει να είναι πρώτο σε καμιά εκλογική περιφέρεια, ενώ πήρε τη δεύτερη θέση σε 10.
Πέραν αυτού, ειδικά σε σύγκριση με τον ΣΥΡΙΖΑ, στη χθεσινή εκλογική αναμέτρηση το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται πιο πάνω από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης στις 23 εκλογικές περιφέρειες όπου είναι πρώτο και δεύτερο και σε επιπλέον έξι περιφέρειες όπου είναι τρίτο κόμμα αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ακόμη πιο χαμηλά.
Ωστόσο, σε όλες τις εκλογικές περιφέρειες της Αττικής το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται σημαντικά πίσω από τον ΣΥΡΙΖΑ, με το ποσοστό του να είναι σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις μονοψήφιο, ενώ έρχεται τέταρτο ή και πέμπτο, με το ΚΚΕ και σε ορισμένες περιπτώσεις και την Ελληνική Λύση να συγκεντρώνουν υψηλότερο ποσοστό.
Στη μεγάλη εικόνα, πάντως, και ενώ στο επιτελείο της Χαριλάου Τρικούπη επιδιώκουν να αναδείξουν τις επιμέρους λεπτομέρειες πάνω στον εκλογικό χάρτη που δίνουν κάποια θετικά μηνύματα για το ΠΑΣΟΚ, το πρόβλημα είναι εμφατικά ορατό: Το κόμμα ενισχύεται μεν, αλλά με ρυθμούς που σε καμιά περίπτωση δεν δίνουν εικόνα ολικής επαναφοράς και προοπτικής διεκδίκησης κεντρικού ρόλου στο πολιτικό σκηνικό. Πολύ περισσότερο, είναι πασιφανής η αδυναμία να κεφαλαιοποιήσει τις απώλειες τόσο του κυβερνώντος κόμματος όσο και του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ενώ συνολικά Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ έχασαν χθες περισσότερο από 15% συγκριτικά με τις περυσινές εθνικές εκλογές, τα κέρδη του ΠΑΣΟΚ ήταν ελάχιστα.
Ο Νίκος Ανδρουλάκης σε δήλωσή του έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην αποχή αλλά και στην ισχυρή στροφή των ψηφοφόρων στην Ακροδεξιά και στον ανορθολογισμό, κατηγορώντας την κυβέρνηση ότι τα εξέθρεψε. Είπε ότι η Ν.Δ. υπέστη βαριά ήττα και αποδοκιμάστηκαν η περιφρόνηση στα προβλήματα της κοινωνίας και η αλαζονεία. Τέλος, προανήγγειλε ότι ο ίδιος θα αναλάβει όλες τις αναγκαίες πρωτοβουλίες, προκειμένου με τις προοδευτικές δυνάμεις της κοινωνίας να διαμορφωθεί πριν από τις επόμενες εκλογές εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης της χώρας.
Ρευστό τοπίο στον απόηχο του αποτελέσματος
Το χθεσινό εκλογικό αποτέλεσμα αφήνει ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα για την επόμενη μέρα στο ΠΑΣΟΚ, και συνακόλουθα για την πολυαναμενόμενη συζήτηση για την ανασύνθεση της Κεντροαριστεράς, που καθίσταται όλο και πιο επιτακτική. Η ηγεσία της Χαριλάου Τρικούπη απέφυγε την άμεση και με εκρηκτικούς όρους αμφισβήτηση, καθώς έστω και με μικρά κέρδη, το κόμμα είναι στους κερδισμένους της χθεσινής μέρας. Ωστόσο, από κομματικά στελέχη ήδη επισημαίνεται ότι ο στόχος της δεύτερης θέσης χάθηκε και μάλιστα από έναν ΣΥΡΙΖΑ που πέρασε από μια περίοδο μεγάλης περιδίνησης, υπέστη διπλή διάσπαση και άλλαξε ηγεσία, ενώ κατάφερε να ανακτήσει τη δεύτερη θέση που για κάποιο διάστημα το ΠΑΣΟΚ έδειχνε δημοσκοπικά να έχει κατακτήσει.
Το βασικό πρόβλημα που κομματικά στελέχη διαπιστώνουν, είναι ότι το κόμμα εισέρχεται σε μια περίοδο κατά την οποία στερείται αφηγήματος. Οπως εξηγούν, ενώ το προσκλητήριο προς τους ψηφοφόρους για τις ευρωεκλογές ήταν να ενισχύσουν την πολιτική δύναμη που μπορούσε να είναι η πειστική και αξιόπιστη αντιπολίτευση απέναντι στην κυβέρνηση της Ν.Δ., αυτό δεν κατακτήθηκε. «Τι θα λέμε από εδώ και στο εξής; Ψηφίστε ΠΑΣΟΚ για να κερδίσει τον ΣΥΡΙΖΑ; Δεν είμαστε εμείς απέναντι στη Ν.Δ.», ανέφερε χαρακτηριστικά στέλεχος του κόμματος.
Ετερος βουλευτής του ΠΑΣΟΚ επισημαίνει την αδυναμία του κόμματος να καταφέρει να συνομιλήσει με ένα ευρύτερο πολιτικό ακροατήριο. «Καταφέραμε να συσπειρώσουμε την κομματική βάση μας. Αυτό έδειξε η κάλπη. Αλλά πέρα από αυτό, τι γίνεται; Πώς προχωράμε;».
Η αίσθηση μουδιάσματος ήταν κυρίαρχη στη χθεσινή εκλογική βραδιά, όσον αφορά το ΠΑΣΟΚ. Η διαπίστωση, όμως, ότι το κόμμα αδυνατεί να κερδίσει από τις απώλειες των άλλων, σίγουρα θα δρομολογήσει εξελίξεις. Η συζήτηση στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ θα ανοίξει και θα αφορά πρόσωπα, επιλογές και στρατηγική. Είναι δεδομένο ότι στο κάδρο μπαίνει και η ηγεσία, καθώς στην πορεία προς τις κάλπες υπήρχαν διαφωνίες για σημαντικές επιλογές που έγιναν, οι οποίες, όμως, παραμερίστηκαν ενόψει της εκλογικής αναμέτρησης.
Αυτή η συζήτηση σε πολλά σημεία εφάπτεται με την ευρύτερη συζήτηση για την ανασύνθεση της Κεντροαριστεράς. Ο ρόλος του «ισχυρού παράγοντα» του χώρου που διεκδικούσε η Χαριλάου Τρικούπη δεν εξασφαλίστηκε. Ανάλογη είναι και η εικόνα στον ΣΥΡΙΖΑ, που μπορεί να ήρθε δεύτερος αλλά σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να επικαλείται κυριαρχία στον χώρο της Κεντροαριστεράς.
Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει ο πόλος που από θέση ισχύος θα ορίσει το πλαίσιο της συζήτησης για την επόμενη μέρα. Το πώς αυτή θα εξελιχθεί και ποιοι θα επιδιώξουν να λάβουν θέση στην αφετηρία, διεκδικώντας κεντρικό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία, θα φανεί το αμέσως προσεχές διάστημα, καθώς οι ενδιαφερόμενοι θα ανοίγουν τα χαρτιά τους.
