Αρκετό παρασκήνιο είχε ο ανασχηματισμός, που συνολικά άφησε εκτός σχήματος 11 μέλη της κυβέρνησης και συγκεκριμένα τέσσερις υπουργούς, τον Κώστα Σκρέκα, τον Δημήτρη Καιρίδη, τη Δόμνα Μιχαηλίδου και τον Λευτέρη Αυγενάκη και επτά συνολικά υφυπουργούς, καθώς εκτός κυβέρνησης έμειναν ο Χάρης Θεοχάρης, ο Στάθης Κωνσταντινίδης, η Χριστίνα Αλεξοπούλου, ο Μάξιμος Σενετάκης, η Μαρία Κεφάλα, ο Σταύρος Κελέτσης και ο Γιάννης Παππάς.
«Χαμηλών τόνων» στελέχη
Τα νέα 11 στελέχη που μπαίνουν στην κυβέρνηση είναι όλα από την Κοινοβουλευτική Ομάδα και πρόκειται για τους Τάκη Θεοδωρικάκο, Νίκο Παναγιωτόπουλο, Κώστα Τσιάρα σε θέσεις υπουργών και σε θέσεις υφυπουργών τη Ζωή Ράπτη, τον Κώστα Γκιουλέκα στη θέση του υφυπουργού Μακεδονίας-Θράκης, τον Βασίλη Οικονόμου υφυπουργό Υποδομών και Μεταφορών, τον Κώστα Καραγκούνη υφυπουργό Εργασίας, τον Ιάσονα Φωτήλα υφυπουργό Πολιτισμού, την Κατερίνα Παπακώστα υφυπουργό Οικογένειας, τον Χρήστο Κέλλα υφυπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και τον Στέφανο Γκίκα υφυπουργό Ναυτιλίας.
Κυβερνητική πηγή έλεγε αρχικά στην «Κ» πως επί της αρχής όποιος δει προσεκτικά τη λίστα των νέων υπουργών θα διαπιστώσει πως πρόκειται για στελέχη «χαμηλών τόνων», που ουδέποτε προκάλεσαν κάποια αρνητική δημοσιότητα με τη συμπεριφορά τους. Πίσω, ωστόσο, από την κάθε επιλογή υπήρξε ένα συγκεκριμένο σκεπτικό.
Οι υπουργοί
Κρίθηκε πως ο Τάκης Θεοδωρικάκος μπορεί, ως υπουργός Ανάπτυξης, να διαχειριστεί καλύτερα το θέμα της ακρίβειας τόσο σε επίπεδο ουσίας όσο και επικοινωνίας. Ο κ. Θεοδωρικάκος είναι σαφώς πιο «λαϊκός» και πιο «σκληρός» από τον κ. Σκρέκα, ενώ λόγω επαγγελματικής ιδιότητας μπορεί να επικοινωνήσει τα όσα γίνονται.
Στην κυβέρνηση δεν ήταν δυσαρεστημένοι από τη δουλειά του κ. Καιρίδη στο μεταναστευτικό, αλλά θεωρήθηκε πως δεν ταιριάζει στο υπουργείο. Τη θέση του πήρε ο Νίκος Παναγιωτόπουλος, ένα πιο δεξιό στέλεχος, που η θητεία του στο υπουργείο Αμυνας εκπέμπει σαφέστερα το μήνυμα που θέλει να περάσει η κυβέρνηση. Στα συν του Παναγιωτόπουλου είναι πως εκλέγεται στη Βόρεια Ελλάδα.
Η επιλογή του Κώστα Τσιάρα δεν χρειάζεται μεγάλη ανάλυση. Ως «παιδί» του Κάμπου ο νέος υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης μπορεί να διαχειριστεί καλύτερα τους αγρότες από τον προκάτοχό του Λ. Αυγενάκη, που όσο αγαθές προθέσεις και να είχε, στην πράξη δημιουργούσε παντού εντάσεις.
Στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού επί σειράν ετών είναι ο Γιώργος Μυλωνάκης, που μετακομίζει ως υφυπουργός από τη Βουλή στο Μέγαρο Μαξίμου.
Η αντικατάσταση της Δόμνας Μιχαηλίδου από τη Νίκη Κεραμέως στο Εργασίας ήταν η πιο οριακή απόφαση. Τελικά επικράτησε η βουλευτής των βορείων προαστίων, καθώς θεωρήθηκε πιο έμπειρη από την επιρρεπή στα λάθη Δόμνα, η οποία πάντως, όπως μου μετέφερε πηγή, «αν ήταν υφυπουργός θα είχε μείνει στο σχήμα».
Ως άνθρωπος των «ειδικών αποστολών», αναλαμβάνει ακόμη μία. Ο Θοδωρής Λιβάνιος αναβαθμίστηκε στη θέση του υπουργού Εσωτερικών με βασικό σκοπό τη μεταρρύθμιση στον ΑΣΕΠ. Εξ ου και οι πιο προσεκτικοί θα διαπίστωσαν πως ο νέος υφυπουργός Εσωτερικών Βασίλης Σπανάκης αναλαμβάνει την τοπική αυτοδιοίκηση, που είχε μέχρι τώρα ο Λιβάνιος για να τον… ξεκουράσει.
Οι υφυπουργοί
Η είσοδος του βουλευτή Αιτωλοακαρνανίας Κώστα Καραγκούνη αποτελεί μια δεξιά πινελιά στο σχήμα. Ο πρωθυπουργός τον θεωρεί «από τους πιο σοβαρούς αυτού του χώρου» και μάλιστα στο Μαξίμου θεωρούν πως η αντίθεσή του στο θέμα του γάμου ομοφύλων ήταν «η πιο σοβαρή και στοιχειοθετημένη».
Η επιλογή ενός Κοζανίτη, του κ. Κωνσταντινίδη, για τη θέση του υφυπουργού Μακεδονίας-Θράκης «δεν βγήκε». Συνεπώς, για το συγκεκριμένο υφυπουργείο επικράτησε η λογική της «επιστροφής στη Θεσσαλονίκη», εξ ου και η επιλογή του Κώστα Γκιουλέκα, που είχε «αντίπαλο» τον Ευριπίδη Στυλιανίδη, ο οποίος έχασε λόγω Θεσσαλονίκης. Ο Ιάσων Φωτήλας μπήκε ουσιαστικά σε αντικατάσταση του Χρίστου Δήμα, που ουδέποτε ταίριαξε με τη θέση του υφυπουργού Πολιτισμού, με τον δεύτερο να μετακινείται στο πιο οικείο υπουργείο Οικονομίας.
«Πρέπει κάποιος υφυπουργός να αρχίσει να μπαίνει στα λεωφορεία και τα μετρό», έλεγε κυβερνητική πηγή, με τον κεντροαριστερό βουλευτή Αν. Αττικής, Βασίλη Οικονόμου, να αναλαμβάνει θέση στο Μεταφορών. Αντικαθιστά άλλωστε τη Χριστίνα Αλεξοπούλου, που ούτε έργο παρουσίασε, ενώ προεκλογικά εμφανίστηκε με… Πόρσε.
Η επιλογή του Χρήστου Κέλλα για τη θέση του υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης έχει κοινά σημεία με την επιλογή Τσιάρα. Βουλευτής Λαρίσης και γειωμένος με τον κόσμο, θεωρείται πως θα συστήσει με τον υπουργό ένα καλό δίδυμο. Το γεγονός πως ο Στέφανος Γκίκας προέρχεται από νησιωτική περιοχή, την Κέρκυρα, και το επάγγελμά του είναι αρχιπλοίαρχος, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην επιλογή του ως υφυπουργός Ναυτιλίας. Οι δύο γυναίκες υφυπουργοί, η Κατερίνα Παπακώστα και η Ζωή Ράπτη, εκτός του… φύλου τους –ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει γυναίκες στο υπουργικό– επελέγησαν καθώς έχουν δείξει πως εργάζονται αθόρυβα χωρίς να κάνουν λάθη.
Τέλος, στο κυβερνητικό σχήμα μπαίνει ο Γιώργος Μυλωνάκης ως υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ. Στενός και έμπιστος συνεργάτης του πρωθυπουργού για χρόνια, θα αναλάβει μαζί με τον Βορίδη να ενισχύσει πολιτικά το Μαξίμου.
Ανασχηματισμός ακρίβειας και «γαλάζιας» Κ.Ο.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με τις χθεσινές αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα επιχείρησε να δείξει πως έλαβε το μήνυμα της κάλπης, ξεκινώντας την «επανεκκίνηση» που είπε μια μέρα μετά τις ευρωεκλογές, με αλλαγές σε βασικά υπουργεία στα οποία αποδεδειγμένα υπήρχε πρόβλημα και κόστισαν εκλογικά στην κυβέρνηση: στο Ανάπτυξης, στο Μετανάστευσης, στο Εργασίας και στο Αγροτικής Ανάπτυξης.
Στην κορυφή των αλλαγών είναι το υπουργείο που σχετίζεται με την ακρίβεια, όπου η αποχώρηση Σκρέκα σηματοδοτεί το τέλος ενός κύκλου που κόστισε πολιτικά στην κυβέρνηση, καθώς οτιδήποτε και να γινόταν στον τομέα αυτόν δεν είχε τελικά αντίκρισμα στην κοινωνία, η οποία διαρκώς βαθμολογούσε άσχημα την κυβέρνηση στο θέμα αυτό.
Την ίδια ώρα η απομάκρυνση του Χάρη Θεοχάρη, που κατείχε τη θέση του υφυπουργού Οικονομικών, ήταν ένα είδος mea culpa της κυβέρνησης στους ελεύθερους επαγγελματίες, καθώς ήταν από τους πιο φανατικούς υποστηρικτές του νομοσχεδίου για τη φορολόγησή τους, που είχε εκλογικό κόστος.
Παράλληλα, σε ένα πολύ προβληματικό υπουργείο, το Αγροτικής Ανάπτυξης, οι αλλαγές ήταν ίσως οι πιο στοχευμένες από οποιοδήποτε άλλο.
Η αποχώρηση του κ. Αυγενάκη, που η σχέση του με τον αγροτικό κόσμο είχε αποκτήσει τοξικά χαρακτηριστικά, συνοδεύτηκε από την είσοδο δύο Θεσσαλών. «Πιο ξεκάθαρα δεν μπορούσε να καταστήσει σαφές ο πρωθυπουργός πως θέλει νέα αρχή με τους αγρότες», λέει κυβερνητική πηγή, καθώς η διαμάχη με τους αγρότες ήταν μια δεύτερη ανοιχτή πληγή για την κυβέρνηση, όχι μόνο στη Θεσσαλία αλλά σε όλη την Ελλάδα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Αργολίδα.
Από εκεί και πέρα ο πρωθυπουργός δεν άφησε το κομμάτι του εκσυγχρονισμού του κράτους πιο πίσω. Οι αλλαγές στο Εργασίας δείχνουν πως ο κ. Μητσοτάκης θέλει στο συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο «περισσότερη δουλειά», βάζοντας ένα στέλεχος πιο έμπειρο και πιο βαρύ, που έχει προϋπηρεσία στις μεταρρυθμίσεις, όπως έδειξε η Νίκη Κεραμέως στο υπουργείο Παιδείας.
Ο ανασχηματισμός, όμως, μπορεί να χαρακτηριστεί και ως «ανασχηματισμός περιφέρειας και “γαλάζιας” Κοινοβουλευτικής Ομάδας», καθώς ο κ. Μητσοτάκης έχει δώσει μεγάλη έμφαση –για πρώτη φορά τόσο έντονη– στην περιφέρεια, ενισχύοντας παράλληλα την παρουσία της Κοινοβουλευτικής Ομάδας στην κυβέρνηση και πιο ειδικά της Μακεδονίας, με την είσοδο δύο νέων στελεχών από τη Βόρεια Ελλάδα.
Παρότι το Μαξίμου ξορκίζει τη γεωγραφική επιλογή, εν προκειμένω η ενίσχυση της Βόρειας Ελλάδας ήταν κάτι που έπρεπε να κοιτάξει η κυβέρνηση μετά τα ηχηρά ποσοστά των κομμάτων δεξιά της Ν.Δ. στην περιοχή. Στο σχήμα μπαίνει και τρίτη βουλευτής από τη Θεσσαλία –η κ. Κατερίνα Παπακώστα που αναλαμβάνει το χαρτοφυλάκιο υφυπουργού Κοινωνικής Συνοχής– κάτι που επίσης έχει γεωγραφικά χαρακτηριστικά.
Τέλος, η ενίσχυση της περιφέρειας και της «νεοδημοκρατικής τάσης» καταγράφεται και στο πρόσωπο του Κώστα Καραγκούνη, βουλευτή Αιτωλοακαρνανίας. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, όμως, το νέο σχήμα είναι κυρίως αποτέλεσμα της αξιολόγησης του πρωθυπουργού σε δύο επίπεδα: στην αποτελεσματικότητα και την εργατικότητα.
Είναι δεδομένο πάντως πως οι αλλαγές θα ήταν πιο μεγάλες εάν είχε προχωρήσει μία αρχική σκέψη, που τελικά έμεινε εντός Μαξίμου: το σενάριο ήθελε τη μετακίνηση του Κωστή Χατζηδάκη στο ΥΠΕΞ και την επιστροφή του Γιώργου Γεραπετρίτη στο Μαξίμου, αλλά και τη συγχώνευση βασικών υπουργείων.
