Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών δεν ήταν καλό για τη Ν.Δ. Το 28% που κατέγραψε την περασμένη Κυριακή προκάλεσε ένα μίνι σοκ στην κυβέρνηση τις πρώτες ώρες, που προσπαθούσε να αποκωδικοποιήσει τι πήγε τόσο λάθος και γιατί οι προβλέψεις για σχεδόν 33% έπεσαν έξω. Το σοκ αποτυπώθηκε λίγα 24ωρα μετά, στην πρώτη μετεκλογική συνέντευξη του πρωθυπουργού κ. Μητσοτάκη, που μιλώντας για τους υπουργούς του χρησιμοποίησε μία γλώσσα με πρωτοφανείς «γωνίες», καλώντας τους «να δουν τον κόσμο και από λίγο πιο χαμηλά», φωτογραφίζοντας την έλλειψη ταπεινοφροσύνης πολλών εξ αυτών και προαναγγέλλοντας πως μερικοί θα πάνε σπίτι τους, φράση μάλιστα που διόρθωσε άμεσα, καθώς θεωρήθηκε σκληρή. Οπως συμβαίνει πάντα, όσο οι μέρες περνούσαν και το «αίμα πάγωνε», τόσο η αρχική αίσθηση για κάτι «σαρωτικό» καταλάγιαζε σε κάτι πιο ήπιο. «Πιο μητσοτακικό», όπως λένε αρμόδιες πηγές. Ο ανασχηματισμός της περασμένης Παρασκευής δεν ήταν τελικά κάτι πολύ διαφορετικό από όσα μας έχει συνηθίσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης, καθώς οι πολύ ηχηρές αποχωρήσεις υπουργών απουσίαζαν και τελικά μεταφέρθηκαν σε πιο «προσιτό» επίπεδο, βγάζοντας εκτός κυβέρνησης τέσσερις υπουργούς χαμηλότερου βεληνεκούς, όπως η Δόμνα Μιχαηλίδου, ο Λευτέρης Αυγενάκης, ο Κώστας Σκρέκας και ο Δημήτρης Καιρίδης.
Την ίδια ώρα, ο ανασχηματισμός είχε δύο βασικά πολιτικά χαρακτηριστικά:
Πρώτον, ο κ. Μητσοτάκης θέλησε σαφώς να ενισχύσει τα ερείσματα της κυβέρνησης στην περιφέρεια και στο κόμμα. Είναι χαρακτηριστικό πως η γεωγραφική κατανομή του νέου σχήματος «πιάνει» περισσότερες περιοχές της Ελλάδας, καθώς υπάρχουν δύο Μακεδόνες πλέον στην κυβέρνηση, ο Νίκος Παναγιωτόπουλος στο υπουργείο Μετανάστευσης και ο Κώστας Γκιουλέκας ως υφυπουργός Μακεδονίας – Θράκης –καλύπτοντας ένα κενό που αποτελούσε «τρύπα» για την κυβέρνηση–, ένας από την Αιτωλοακαρνανία, ο Κώστας Καραγκούνης ως υφυπουργός Εργασίας, ένας από την Κέρκυρα, ο Στέφανος Γκίκας που είναι ο νέος υφυπουργός Ναυτιλίας. Τρεις (!) νέοι βουλευτές στην κυβέρνηση εκλέγονται στην πλημμυροπαθή Θεσσαλία: το δίδυμο του Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστας Τσιάρας (Καρδίτσας) και Χρήστος Κέλλας (Λάρισας) και η Κατερίνα Παπακώστα (Τρικάλων) που ανέλαβε νέα υφυπουργός Οικογένειας.
Ακόμη ένας υφυπουργός, ο Ιάσων Φωτήλας που πηγαίνει στο Πολιτισμού, εκλέγεται στην περιφέρεια και συγκεκριμένα στην Αχαΐα. Την ίδια ώρα οι παραπάνω επιλογές του κ. Μητσοτάκη έχουν ένα ακόμη χαρακτηριστικό: δείχνουν πως το βλέμμα του είναι πλέον στραμμένο στην Κοινοβουλευτική Ομάδα, καθώς όλες οι νέες είσοδοι –11 τον αριθμό– εκλέγονται με σταυρό. «Ο πρωθυπουργός κράτησε ισορροπία», λέει κυβερνητική πηγή στην «Κ», καθώς «ναι μεν δεν αποχώρησαν στελέχη του μεταρρυθμιστικού Κέντρου», αλλά ταυτόχρονα έδειξε πως «η Κοινοβουλευτική Ομάδα αποτελεί πλέον προτεραιότητα», βάζοντας μια νέα φουρνιά «γαλάζιων» στελεχών στην κυβέρνηση.
«Ο πρωθυπουργός κράτησε ισορροπία», λέει κυβερνητική πηγή, καθώς «δεν αποχώρησαν στελέχη του μεταρρυθμιστικού Κέντρου», ενώ ταυτόχρονα έδειξε πως «η K.O. αποτελεί πλέον προτεραιότητα», προωθώντας μια νέα φουρνιά «γαλάζιων» στελεχών.
Δεύτερες ευκαιρίες
Το δεύτερο βασικό μήνυμα είναι πως και οι τρεις νέοι υπουργοί, ο Τάκης Θεοδωρικάκος στο Ανάπτυξης, ο Κώστας Τσιάρας στο Αγροτικής Ανάπτυξης και ο Νίκος Παναγιωτόπουλος στο Μετανάστευσης και Ασύλου είναι… παλιοί, καθώς έχουν διατελέσει ξανά και οι τρεις υπουργοί του Κυριάκου Μητσοτάκη. Αν σε αυτούς συμπεριληφθεί η μετακίνηση της Νίκης Κεραμέως στο Εργασίας και η αναβάθμιση του Θοδωρή Λιβάνιου στο Εσωτερικών, τότε σχηματίζεται μία πεντάδα «νέων» υπουργών, την οποία ο Μητσοτάκης γνωρίζει καλά και δείχνει πως στην παρούσα φάση «δεν θέλει πειράματα», αλλά «πρόσωπα που ξέρουν», όπως επισημαίνουν οι ίδιες πηγές που γνωρίζουν πώς διαμορφώθηκε το νέο σχήμα.
Στο Μαξίμου
Η επιλογή του Γιώργου Μυλωνάκη, που μεταπηδά από τη Βουλή στο Μέγαρο Μαξίμου, είναι στην ίδια λογική. Παλιός γνώριμος και συνεργάτης του πρωθυπουργού από το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης, ήταν μια «σίγουρη» επιλογή και δοκιμασμένη σε σχέση με άλλες που είχαν πέσει στο τραπέζι. Παράλληλα ο Μάκης Βορίδης, που είχε θεωρηθεί μετά τις αποχωρήσεις Σταύρου Παπασταύρου και Γιάννη Μπρατάκου ως μία «μεταβατική» επιλογή, παρέμεινε στο πόστο του στην κυβέρνηση. Ο «συντηρητικός» ανασχηματισμός –με την έννοια των επιλεκτικών αλλαγών– αποτυπώνεται και στο γεγονός πως συνολικά 45 κυβερνητικά στελέχη έμειναν ακούνητα στα πόστα τους, επιβεβαιώνοντας πως και αυτός ήταν ένας «ανασχηματισμός Μητσοτάκη», που δεν επιλέγει να αλλάξει άρδην τις ισορροπίες, αλλά να παρέμβει μόνο εκεί που θεωρεί πως υπάρχει πρόβλημα.
Γιατί άλλαξαν
Οσον αφορά τις αλλαγές υπουργών, ήταν όλες σε «κρίσιμα» χαρτοφυλάκια που θεωρείται πως κόστισαν στο εκλογικό αποτέλεσμα της περασμένης Κυριακής και έχουν κατά κανόνα σχέση με την καθημερινότητα. Πρώτον, στο υπουργείο Ανάπτυξης ο κ. Σκρέκας θεωρείται πως έχασε τη μάχη με την ακρίβεια. Ο Τάκης Θεοδωρικάκος θεωρείται ένα πρόσωπο που μπορεί να χειριστεί το πρόβλημα καλύτερα τόσο επί της ουσίας όσο και σε επίπεδο επικοινωνίας, «καθώς ξέρει καλύτερα αυτή τη δουλειά». Στο Αγροτικής Ανάπτυξης το νέο δίδυμο από τη Θεσσαλία, ο υπουργός Κώστας Τσιάρας και ο υφυπουργός Χρήστος Κέλλας έχουν «συνάφεια με τον κόσμο του Κάμπου» και θεωρείται πως μπορούν να ξαναπιάσουν το νήμα με τον αγροτικό κόσμο, κάτι που είχε χάσει τελείως ο Λευτέρης Αυγενάκης. Στο Μεταναστευτικής Πολιτικής και Ασύλου, το Μέγαρο Μαξίμου θεωρεί πως «ο κ. Καιρίδης δεν έκανε κακή δουλειά», όπως μαρτυρούν οι αριθμοί, καθώς η μετανάστευση περιορίστηκε, αλλά κρίθηκε πως στη συγκεκριμένη θέση χρειάζεται ένας υπουργός με πιο παραδοσιακό προφίλ, όπως του Νίκου Παναγιωτόπουλου. Τέλος στο Εργασίας, παρότι η Δόμνα Μιχαηλίδου «έκανε προσπάθειες», υπήρχαν οργανωτικά και ουσιαστικά κενά που η πρώην υπουργός δεν μπορούσε να καλύψει λόγω απειρίας και επιλέχθηκε τελικά η τέως υπουργός Εσωτερικών.
