Καταιγιστική μορφή λαμβάνουν οι εξελίξεις στο ΠΑΣΟΚ έπειτα από το αρχικό μούδιασμα που προκάλεσαν οι κινήσεις αμφισβήτησης της ηγεσίας του κόμματος και την πρώτη αντίδραση του Νίκου Ανδρουλάκη, ο οποίος παρέπεμπε στις προβλέψεις του καταστατικού για εκλογές ηγεσίας το φθινόπωρο του 2025.
Στις ιδιαίτερες συνομιλίες τους, ορισμένοι από τους επικριτές του προέδρου του ΠΑΣΟΚ εμφανίζουν τον Νίκο Ανδρουλάκη ως «έναν πολύ καλό τακτικό παίκτη, αλλά αδύναμο στη διαμόρφωση στρατηγικής». Είναι το εσωκομματικό πεδίο πρόσφορο για κινήσεις τακτικής ή επιβάλλει στρατηγική ανάπτυξη ευρύτερου σχεδιασμού;
Το βέβαιο είναι ότι ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ προχωράει σε κινήσεις τακτικής που δείχνουν ότι είναι αποφασισμένος να διατηρήσει την πρωτοβουλία στο εσωκομματικό πεδίο, καθώς εμφανίζεται αποφασισμένος να δρομολογήσει ο ίδιος τις διαδικασίες προσφυγής στις κάλπες και να αξιοποιήσει όσα πλεονεκτήματα πιστεύει ότι διατηρεί απέναντι στους αμφισβητίες του. Απόψε θα παραχωρήσει συνέντευξη στην ΕΡΤ και θεωρείται δεδομένο ότι θα δώσει ένα πρώτο στίγμα των κινήσεών του.
Φαίνεται ότι το ενδεχόμενο μιας παρατεταμένης κρίσης εσωστρέφειας, από την οποία θα χάσουν όλοι, έφερε τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ πιο κοντά στην απόφαση να πάρει ο ίδιος την πρωτοβουλία κινήσεων και να μην περιμένει το θέμα να τεθεί μέσα από τα κομματικά όργανα. Αυτή η μετατόπιση συνδέεται με δύο παράγοντες:
- Ο πρώτος έχει να κάνει με την επιδίωξη να δείξει ο κ. Ανδρουλάκης ότι κινείται ανεξάρτητα από την ένταση της πίεσης που δέχεται και να μη φανεί ότι σύρεται από τις καταστάσεις και μια πιθανώς κλιμακούμενη αμφισβήτηση στο εσωτερικό του κόμματος, που θα τον δείχνει όλο και πιο απομονωμένο.
- Ο δεύτερος παράγοντας αφορά την ισορροπία δυνάμεων μέσα στο κόμμα και τον έλεγχο των κομματικών οργάνων και ιδιαίτερα της Κεντρικής Επιτροπής, όπου νομοτελειακά θα μεταφερθεί η εσωκομματική σύγκρουση αν δεν υπάρξουν πρωτοβουλίες από την ηγεσία.
Στην αφετηρία
Η απόφαση για προσφυγή στις κάλπες είναι αυτή που «ξεκλειδώνει» τις ανακοινώσεις των ενδιαφερομένων να διεκδικήσουν την ηγεσία. Ολα συνηγορούν ότι η επόμενη ημέρα στο ΠΑΣΟΚ θα κριθεί μέσα από μια μάχη για τρεις: ο πρόεδρος του κόμματος Νίκος Ανδρουλάκης θα επιδιώξει να εξέλθει από τη διαδικασία με ανανεωμένη την εμπιστοσύνη του κόμματος στο πρόσωπό του. Απέναντί του, εκτός απροόπτου, αναμένεται να βρεθούν ο Παύλος Γερουλάνος, που έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο, και ο δήμαρχος Αθηναίων Χάρης Δούκας, ο οποίος επίσης κινείται προς αυτή την κατεύθυνση. Συγκλίνουσες πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Μανώλης Χριστοδουλάκης, που έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο καθόδου του, είναι πιθανό να μην προχωρήσει.
Στο ΠΑΣΟΚ βρίσκεται σε εξέλιξη ένα εργώδες παρασκήνιο, καθώς η απόφαση της ηγετικής ομάδας να επισπεύσει τις κινήσεις και την προσφυγή στις κάλπες ανοίγει το πεδίο αναζήτησης συμμαχιών που θα καθορίσουν την επόμενη ημέρα στο κόμμα.
Σε κάθε περίπτωση, ήδη η ένταση της σύγκρουσης που μαίνεται είναι τόσο μεγάλη που τα πράγματα, ανεξαρτήτως του αποτελέσματος της μάχης για την ηγεσία, θα είναι πολύ διαφορετικά την επόμενη ημέρα.
Στην ομάδα των υποστηρικτών του Νίκου Ανδρουλάκη επικρατεί κλίμα έντονης καχυποψίας για τις κινήσεις αμφισβήτησης του προέδρου, που πλέον εξετάζονται από ένα διαφορετικό πρίσμα. Η επίθεση που εξαπέλυσε ο Παναγιώτης Δουδωνής την περασμένη Δευτέρα κατά της Νάντιας Γιαννακοπούλου, την οποία κατηγόρησε για προειλημμένη απόφαση αμφισβήτησης της ηγεσίας, ούτε τυχαία ούτε αποσπασματική ήταν. Στο προεδρικό στρατόπεδο κυριαρχεί η άποψη ότι ορισμένοι από τους αμφισβητίες του προέδρου δεν κινήθηκαν στην κατεύθυνση αυτή με βάση το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, αλλά ότι λειτούργησαν όλο το προηγούμενο διάστημα υπονομευτικά στην προσπάθεια του κόμματος. Υποστηρίζουν ότι υπήρξε οργανωμένο σχέδιο και συντονισμός από μια ομάδα που είχε προσχεδιάσει την αλλαγή ηγεσίας και που άρχισε να κινείται όταν το ΠΑΣΟΚ φάνηκε να σταθεροποιείται δημοσκοπικά στη δεύτερη θέση. «Τότε ήταν που συνειδητοποίησαν ότι δεν επρόκειτο να επιτύχουν αυτό που θέλουν και άρχισαν να θέτουν σε εφαρμογή το σχέδιό τους για να τρωθεί η αξιοπιστία του κόμματος», αναφέρεται σχετικά. Οι υπόνοιες που αφήνονται είναι πολύ βαριές και όσα λέγονται είναι ενδεικτικά του κλίματος που επικρατεί ανάμεσα στα δύο στρατόπεδα.
Υπό αυτό το πρίσμα, τώρα πια στελέχη κοντά στην ηγεσία πιστεύουν ότι υπήρξε σκόπιμη υπονόμευση κατά τη διαδικασία νομοθέτησης των δύο κρίσιμων νομοσχεδίων –για τα ομόφυλα ζευγάρια και για τα ιδιωτικά ΑΕΙ–, όπου το κόμμα εμφανίστηκε διχασμένο και με ετερόκλητες απόψεις, κάτι που τελικά λέγεται πως του στοίχισε στην κάλπη. Στο μικροσκόπιο μπαίνει η στάση συγκεκριμένων βουλευτών, ορισμένοι από τους οποίους εμφανίστηκαν να αλλάζουν τη θέση τους όσον αφορά την ψήφιση των συγκεκριμένων νομοσχεδίων, προκαλώντας προβλήματα στην ηγεσία. Οι βουλευτές αυτοί βρίσκονται και τώρα στο μικροσκόπιο όσον αφορά τη στάση που τηρούν απέναντι στο ζήτημα ηγεσίας.
Το ενδεχόμενο μιας παρατεταμένης κρίσης εσωστρέφειας έφερε τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ πιο κοντά στην απόφαση να πάρει ο ίδιος την πρωτοβουλία κινήσεων.
Αλληλοκατηγορίες
Από το αντίπαλο στρατόπεδο, αυτό των αμφισβητιών της ηγεσίας, το κλίμα δεν είναι πολύ καλύτερο. Εντονη καχυποψία για τις προθέσεις της ηγετικής ομάδας είναι το κυρίαρχο στοιχείο που εκπέμπεται. Θεωρούν ότι το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών επιχειρήθηκε να εργαλειοποιηθεί προκειμένου να γίνει ένα γερό ξεκαθάρισμα εσωκομματικών αντιπάλων, των στελεχών που, όπως λένε, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ θεωρεί ότι θα μπορούσαν να αμφισβητήσουν και να απειλήσουν την κυριαρχία του στο κόμμα.
Και σε αυτό το πλαίσιο εντάσσουν το ότι επιδιώχθηκε, όπως λένε, την επαύριον των ευρωεκλογών να φορτωθεί το αρνητικό για το ΠΑΣΟΚ αποτέλεσμα στους βουλευτές της Αττικής, με την ηγετική ομάδα να τους αποδίδει ότι δεν κινήθηκαν προεκλογικά και επέλεξαν να εξυπηρετήσουν καθένας προσωπική στρατηγική και φιλοδοξίες, αντί να δώσουν μάχη για να αυξηθούν τα ποσοστά του κόμματος. Στο λεκανοπέδιο Αττικής με το ΠΑΣΟΚ έχουν εκλεγεί πέντε βουλευτές: ο Παύλος Γερουλάνος στην Α΄ Αθηνών, η Μιλένα Αποστολάκη στον Β1 Βόρειο Τομέα Αθηνών, η Νάντια Γιαννακοπούλου στον Β2 Δυτικό Τομέα Αθηνών, ο Παύλος Χρηστίδης στον Β3 Νότιο Τομέα Αθηνών και ο Μανώλης Χριστοδουλάκης στην Α΄ Ανατολικής Αττικής.
Πρόκειται για στελέχη πρώτης γραμμής: οι κ. Γερουλάνος και Χρηστίδης ήταν υποψήφιοι για τη διεκδίκηση της ηγεσίας το 2021, η Μιλένα Αποστολάκη έχει πίσω της σημαντική διαδρομή και θητεία σε κυβερνητικές θέσεις και κομματικά όργανα, ο Μανώλης Χριστοδουλάκης θήτευσε ως γραμματέας του κόμματος και η Νάντια Γιαννακοπούλου έχει καταστήσει σαφές με παρεμβάσεις της ότι με πολλές από τις επιλογές της ηγεσίας διαφωνεί και ότι τη διαφωνία της την εκφράζει.
«Για καθέναν από αυτούς ο Νίκος Ανδρουλάκης είχε λόγο να επιδιώξει να τον “κοντύνει”, καθώς θεωρούσε ότι θα μπορούσαν να αποτελέσουν εν δυνάμει απειλή για τον ίδιο, να ασκήσουν κριτική στα πεπραγμένα του και να αμφισβητήσουν το αφήγημά του ότι το ΠΑΣΟΚ είναι σε πορεία διαρκούς ενίσχυσης», λέγεται χαρακτηριστικά.
Μέσα σε αυτή την «ωραία ατμόσφαιρα», το ΠΑΣΟΚ οδηγείται σε μια εσωκομματική διαδικασία που προεξοφλείται ότι θα έχει έντονα συγκρουσιακά χαρακτηριστικά. Η ηγετική ομάδα επιδιώκει να παρουσιάσει τους αντιπάλους ως καιροσκόπους που δεν ορρωδούν προ ουδενός προκειμένου να επιτύχουν τις επιδιώξεις τους και που δεν θα διστάσουν να βυθίσουν το κόμμα σε καταστροφική εσωστρέφεια ώστε να ικανοποιήσουν τις φιλοδοξίες τους.
Το αντίπαλο στρατόπεδο υποστηρίζει ότι η σημερινή ηγεσία αποδοκιμάστηκε εμφατικά στις κάλπες, όπου οι επιλογές της δεν απέδωσαν. Οτι ήταν ο ίδιος ο Νίκος Ανδρουλάκης που είχε χαρακτηρίσει «ήττα» την τρίτη θέση. Οτι απέτυχε να εκλεγεί ο γραμματέας του κόμματος Ανδρέας Σπυρόπουλος, κάτι που ήταν σαφές μήνυμα της βάσης προς τον πρόεδρο και τους μηχανισμούς του. Οτι δεν δικαιώθηκαν οι επιλογές που έγιναν στην κατεύθυνση διεύρυνσης, όπως δείχνουν οι χαμηλές επιδόσεις υποψηφίων όπως ο Θοδωρής Ζαγοράκης και ο Γιώργος Καλλιακμάνης, που είχαν ενταχθεί στο ψηφοδέλτιο στο πλαίσιο «ανοίγματος» του κόμματος.
Από όλες τις πλευρές προεξοφλείται ένα πράγμα: ότι τις προηγούμενες ημέρες είδαμε μόνο τον πρόλογο μιας σύγκρουσης που προδιαγράφεται ιδιαίτερα σκληρή και με άδηλη κατάληξη.
