Γρήγορες επιτυχίες στο μέτωπο της ακρίβειας επιδιώκει η νέα ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης, το οποίο επισκέφθηκε χθες ο πρωθυπουργός προκειμένου να υπογραμμίσει τη σημασία που δίνει η κυβέρνηση στο θέμα των τιμών. Ο κ. Τάκης Θεοδωρικάκος θα έχει τις επόμενες ημέρες συναντήσεις με τις διοικήσεις σούπερ μάρκετ και βιομηχανιών τροφίμων με στόχο να τις πείσει να μειώσουν τις τιμές σε βασικά προϊόντα. Οι επιχειρήσεις εμφανίζονται επιφυλακτικές υποστηρίζοντας πως έχουν συρρικνώσει τα περιθώρια κέρδους.
Βασικός στόχος, η μείωση τιμών στα τρόφιμα
Του Σταύρου Παπαντωνίου
Τα focus groups στο Μέγαρο Μαξίμου δεν αφήνουν περιθώρια παρερμηνειών. Η κυβέρνηση στις πρόσφατες εκλογές πλήρωσε –κυρίως– την αδυναμία διαχείρισης βασικών θεμάτων της καθημερινότητας. Η χθεσινή επίσκεψη του κ. Κυριάκου Μητσοτάκη σε ένα υπουργείο που αποτελεί κορωνίδα για την καθημερινότητα σηματοδοτεί την προσπάθεια του πρωθυπουργού να στείλει μήνυμα «επανεκκίνησης», όπως έχει πει.
Το στοίχημα για την κυβέρνηση δεν είναι μόνο η πτώση του πληθωρισμού, αλλά το αποτέλεσμα να φανεί στα ράφια των σούπερ μάρκετ.
Η επίσκεψη στο υπουργείο Ανάπτυξης δεν ήταν εθιμοτυπική, καθώς συνοδεύτηκε και από ανακοινώσεις, ενώ ο πρωθυπουργός δημοσιοποίησε την απόφασή του να δοθεί παράταση για έξι ακόμη μήνες στις παρεμβάσεις που έχουν ήδη γίνει με στόχο τη συγκράτηση των τιμών. «Απόφασή μας είναι να συνεχίσουμε να υλοποιούμε τολμηρές διαρθρωτικές παρεμβάσεις, τις οποίες έχουμε ήδη κάνει στην αγορά, για τουλάχιστον ένα εξάμηνο ακόμη», είπε ο πρωθυπουργός, τονίζοντας πως ήδη «έχουν αρχίσει να φέρνουν τα πρώτα αποτελέσματα», καθώς τον Μάιο «είχαμε τον έβδομο χαμηλότερο πληθωρισμό στην Ευρώπη, κάτω του ευρωπαϊκού μέσου όρου, και αρχίζουμε πια να βλέπουμε και ενδείξεις αποκλιμάκωσης των τιμών». Ο κ. Μητσοτάκης, ωστόσο, υπογράμμισε πως ο στόχος δεν είναι μόνο η πτώση του πληθωρισμού, αλλά η μείωση να φανεί περαιτέρω στα ράφια των σούπερ μάρκετ, κάτι που όπως είπε πιστεύει πως θα γίνει σύντομα.
Ευρωπαϊκή διάσταση
Ο πρωθυπουργός πάντως δεν παρέλειψε να επαναλάβει πως το φαινόμενο της ακρίβειας έχει και ευρωπαϊκή διάσταση, θυμίζοντας την επιστολή του στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα ζητήματα των πρακτικών πολυεθνικών επιχειρήσεων, η οποία –όπως είπε– προκάλεσε πολλές συζητήσεις και την αντίδραση της αντιπολίτευσης, που μάλλον δεν τον πτοεί, δηλώνοντας πως θα επιμείνει στο ζήτημα αυτό, «το οποίο πρέπει να απασχολήσει και τη στρατηγική ατζέντα της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την επόμενη πενταετία».
Για την κυβέρνηση η ακρίβεια δεν αποτελεί ένα οικονομικό πρόβλημα, αλλά είναι πολιτικής και κοινωνικής φύσεως, υπονομεύοντας την ίδια την κοινωνική συνοχή. Εξ ου και ο πρωθυπουργός κατά τη χθεσινή επίσκεψή του στο υπουργείο Ανάπτυξης έκανε για πρώτη φορά με τέτοια σαφήνεια άνοιγμα και στον επιχειρηματικό κόσμο. «Χρειαζόμαστε και την υγιή επιχειρηματικότητα στο πλευρό μας, είτε μιλάμε για τους μεγάλους Ελληνες παραγωγούς είτε μιλάμε για τις εταιρείες σούπερ μάρκετ, τους Ελληνες εμπόρους. Πρέπει να αντιληφθούμε ότι αυτό είναι ένα στοίχημα το οποίο πρέπει και θα το κερδίσουμε όλοι μαζί», είπε χαρακτηριστικά, προαναγγέλλοντας νέους ελέγχους στην αγορά. «Η ΔΙΜΕΑ είναι μια σημαντική κατάκτηση του υπουργείου», τόνισε, προαναγγέλλοντας πως θα προστεθούν ακόμη 30 στελέχη «για εξειδικευμένους ελέγχους στην αγορά».
Από την πλευρά του ο υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος σημείωσε πως το υπουργείο Ανάπτυξης «έχει δύο κρίσιμες αποστολές που αφορούν το σύνολο της οικονομίας και της κοινωνίας: η πρώτη είναι να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για την ομαλή λειτουργία της αγοράς και του ανταγωνισμού των επιχειρήσεων, με βασικό στόχο την αποκλιμάκωση των τιμών και ασφαλώς την ενίσχυση των μέτρων για την αντιμετώπιση της αισχροκέρδειας», από την άλλη όμως τόνισε πως το υπουργείο Ανάπτυξης δεν είναι μόνο ένα υπουργείο τιμών και καταναλωτή, αλλά έχει έναν «κρίσιμο ρόλο να παίξει στη στήριξη της αναπτυξιακής δυναμικής της ελληνικής οικονομίας, στη δημιουργία περισσότερων θέσεων εργασίας». Ο κ. Θεοδωρικάκος έκανε αναφορά και στην έρευνα και καινοτομία, που είναι ένα διακριτό χαρτοφυλάκιο, το οποίο μπορεί να προσφέρει πολλά στην ανάπτυξη, με νέες θέσεις εργασίας.
«Μεγάλοι “παίκτες” πρέπει να βάλουν πλάτη»
Της Δήμητρας Μανιφάβα
«Συμφωνίες κυρίων» με τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ και τις βιομηχανίες τροφίμων, προκειμένου να μειωθούν άμεσα οι τιμές σε βασικά τρόφιμα, θα αναζητήσει το επόμενο διάστημα ο νέος υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος. Στόχος της νέας ηγεσίας του υπουργείου Ανάπτυξης είναι η ταχύτερη αποκλιμάκωση του πληθωρισμού και κυρίως του πληθωρισμού των τροφίμων, επιθυμώντας να στηριχθούν τα νοικοκυριά και κυρίως αυτά που ανήκουν στις χαμηλότερες εισοδηματικές κατηγορίες. Ταυτόχρονα, κάποια από τα μέτρα που ίσχυαν έως τις 30 Ιουνίου 2024 αποφασίστηκε ότι θα παραταθούν έως το τέλος του έτους, ενώ μέτρα που είχαν μόνιμο χαρακτήρα θα ισχύσουν τελικά μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2024.
Συναντήσεις με φορείς της αγοράς με στόχο τον έλεγχο των τιμών θα έχει το προσεχές διάστημα ο νέος υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος.
«Το αμέσως επόμενο διάστημα θα έχω συναντήσεις με τις ενώσεις των σούπερ μάρκετ και των βιομηχανιών τροφίμων, καθώς και με βασικούς “παίκτες” της αγοράς. Είναι υπόθεση όλων μας η διασφάλιση της σταθερότητας και της κοινωνικής συνοχής. Οι εταιρείες σε πολλά είδη πρέπει να μειώσουν τις τιμές και να ρίξουν το μεσοσταθμικό κέρδος. Ορισμένοι μεγάλοι “παίκτες” πρέπει να βάλουν πλάτη», δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Θεοδωρικάκος στη διάρκεια της πρώτης ενημερωτικής συνάντησης που είχε με εκπροσώπους των ΜΜΕ. Σε επόμενη φάση ο υπουργός Ανάπτυξης θα πραγματοποιήσει συναντήσεις και με εκπροσώπους πολυεθνικών εταιρειών.
Στο πλαίσιο δε της ενεργοποίησης όλων των δυνάμεων για την αντιμετώπιση της ακρίβειας, ο κ. Θεοδωρικάκος θα έχει διαβουλεύσεις το επόμενο διάστημα με τον Συνήγορο του Καταναλωτή, την πρόεδρο της Επιτροπής Ανταγωνισμού, με τον υπουργό να επισημαίνει ότι η Αρχή θα πρέπει να ενισχυθεί, καθώς και με καταναλωτικές οργανώσεις.
«Καλάθι του νοικοκυριού»
Παράλληλα, θα συνεχισθεί μέχρι το τέλος του 2024 η εφαρμογή μέτρων που είχαν ληφθεί ήδη από την περίοδο που υπουργός Ανάπτυξης ήταν ο Αδωνις Γεωργιάδης, όπως και των μέτρων που ξεκίνησαν να εφαρμόζονται από την 1η Μαρτίου 2024, επί υπουργίας Κώστα Σκρέκα. Ετσι, το μέτρο για το «καλάθι του νοικοκυριού», που ξεκίνησε στις 2 Νοεμβρίου 2022, λαμβάνοντας συνεχώς παρατάσεις στην εφαρμογή του –η τελευταία έληγε στις 30 Ιουνίου 2024–, θα συνεχισθεί μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2024. Το ίδιο θα γίνει με ένα ακόμη πιο παλιό μέτρο, το πλαφόν στο περιθώριο κέρδους βασικών προϊόντων.
Από την άλλη, τρία από τα τέσσερα μέτρα Σκρέκα που είχαν ανακοινωθεί ως μόνιμα αποφασίστηκε τελικά ότι θα ισχύσουν μέχρι το τέλος του 2024, κίνηση η οποία γίνεται μεταξύ άλλων και στο πλαίσιο της αναζήτησης συναίνεσης με την αγορά. Πρόκειται για τα μέτρα: α) της μείωσης των παροχών κατά τουλάχιστον 30% των προμηθευτών προς τους λιανεμπόρους και της μεταφοράς του οφέλους στην τιμή τιμοκαταλόγου, με στόχο τη μείωση των τιμών και τον περιορισμό των πλασματικών προσφορών, β) του πλαφόν στο μεικτό περιθώριο κέρδους για το βρεφικό γάλα και γ) των «καθαρών» τιμών στα νωπά προϊόντα, μέτρο που προέβλεπε πιστωτικό τιμολόγιο ύψους έως 3% μόνο για επιστροφές προϊόντων ή φύρας.
Το τέταρτο από τα μέτρα Σκρέκα, αυτό που αφορά την τρίμηνη απαγόρευση προωθητικών ενεργειών σε περίπτωση που έχουν προηγηθεί ανατιμήσεις, ίσχυε έτσι κι αλλιώς μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2024 βάσει του νόμου 5082/2024.
Τέλος, ο υπουργός Ανάπτυξης ανακοίνωσε ότι η Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου της Αγοράς (ΔΙΜΕΑ) θα ενισχυθεί από την 1η Ιουλίου με 30 άτομα.
Αρνητική έκπληξη αποτέλεσε για τις αλυσίδες των σούπερ μάρκετ η παράταση για ένα εξάμηνο στο πλαφόν του περιθωρίου κέρδους. «Η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης μας είχε πει ότι το μέτρο θα αρθεί στο τέλος Ιουνίου 2024», δήλωσε στην «Κ» ο επικεφαλής της ΜΕΤΡΟ ΑΕΒΕ και πρόεδρος της Ενωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδας, Αριστοτέλης Παντελιάδης. Κληθείς να σχολιάσει τις δηλώσεις του υπουργού για μείωση των τιμών άμεσα σε βασικά προϊόντα, ο κ. Παντελιάδης επιφυλάχθηκε να απαντήσει μέχρι να συναντηθεί με τον κ. Θεοδωρικάκο. Υποστήριξε, ωστόσο, ότι «συμφωνίες κυρίων» δεν μπορούν να υπάρξουν, προσθέτοντας ότι «ο στόχος όχι απλώς για επιβράδυνση του πληθωρισμού, αλλά για αρνητικό πληθωρισμό στο σύνολο, είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί δεδομένου ότι οι παράγοντες κόστους, όπως ενέργεια, επιτόκια, παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, ενώ πλέον αυξάνονται, και καλώς αυξάνονται, και οι μισθοί». Αντέκρουσε, τέλος, το επιχείρημα περί υψηλής κερδοφορίας των σούπερ μάρκετ, τονίζοντας ότι υπάρχουν ακόμη και μεγάλες αλυσίδες με ζημίες.
