Ο ηγέτης της Χεζμπολάχ, Νασράλα, απείλησε την Κυπριακή Δημοκρατία με επιθέσεις στην επικράτειά της, σε περίπτωση που συνδράμει το Ισραήλ σε ενδεχόμενη επίθεση του τελευταίου εναντίον της σιιτικής οργάνωσης που κατοικοεδρεύει στον νότιο Λίβανο. Είναι η πρώτη φορά που η εν λόγω στρέφεται εις βάρος της Κύπρου και έχει σημασία να διαγνώσουμε τους λόγους αλλά και τη χρονική στιγμή που επιλέγει να το κάνει.
Σχεδόν από την αρχή των επιχειρήσεων του Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας, άρχισε να συζητείται εντός της χώρας, στους πιο συντηρητικούς κύκλους, οι οποίοι όμως αυτή τη στιγμή εκφράζονται και εκπροσωπούνται στην ισραηλινή κυβέρνηση, η ιδέα ταυτόχρονου ξεκαθαρίσματος λογαριασμών με τη Χεζμπολάχ. Η λογική είναι ότι όσο παραμένουν ενεργοί πυρήνες των πληρεξουσίων του Ιράν στη γειτονιά του Ισραήλ, οι πολίτες του τελευταίου δεν μπορούν να αισθανθούν ξανά ασφαλείς. Επομένως, χωρίς απαραίτητα να είναι κυρίαρχη άποψη, αλλά πάντως ισχυρή, το momentum ίσως να είναι το κατάλληλο προκειμένου το Ισραήλ να επιχειρήσει να εξουδετερώσει και τη Χεζμπολάχ, ακόμη κι αν πρόκειται για μία κατά πολύ ισχυρότερη στρατιωτική μηχανή σε σύγκριση με τη Χαμάς.
Φέρονται μάλιστα Ισραηλινοί να προετοιμάζονται για επίθεση εναντίον της Χεζμπολάχ. Επειδή όμως η δύναμη πυρός της είναι αξιοπρόσεκτη, ο Νασράλα εκτιμά, μάλλον σωστά, ότι θα χρειαστεί να εμπλακούν κι άλλες δυνάμεις πέραν του Ισραήλ σε αυτή τη σύγκρουση. Βλέποντας την Κύπρο να έρχεται πολύ κοντά με τις ΗΠΑ, φοβάται ότι οι Αμερικανοί μπορούν να χρησιμοποιήσουν την κυπριακή επικράτεια για να πλήξουν στόχους της Χεζμπολάχ, αλλά και ότι εν γένει λόγω της εμβάθυνσης της σχέσης Κύπρου – Ισραήλ, η πρώτη θα είναι πρόθυμη να παράσχει όποια διευκόλυνση της ζητηθεί από το δεύτερο.
Η επιλογή στοχοποίησης της Κύπρου δεν είναι τυχαία, γιατί η Λευκωσία στερείται των αμυντικών δυνατοτήτων να υπερασπιστεί την επικράτειά της, σε περίπτωση που δεχτεί επίθεση με ρουκέτες ή και drones από τη Χεζμπολάχ, με αποτέλεσμα να θεωρείται αδύναμος κρίκος. Είναι σαφές ότι ο Νασράλα, προειδοποιώντας την ηγεσία της Κύπρου, προσπαθεί να δημιουργήσει εντός αυτής ένα μέτωπο εναντίον της οποιασδήποτε εμπλοκής σε ενδεχόμενο πόλεμο ανάμεσα σε Ισραήλ και Χεζμπολάχ. Και πράγματι, της απειλής του ακολούθησαν διπλωματικές ενέργειες επαναβεβαίωσης της καλής σχέσης Κύπρου – Λιβάνου αλλά και δήλωση αλληλεγγύης του εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις εξωτερικές υποθέσεις, Πίτερ Στάνο. Δεν έχουν, ωστόσο, πρακτική αξία, ούτε καθησυχάζουν τη Λευκωσία, καθώς η απειλή προέρχεται από μία μπαρουτοκαπνισμένη οργάνωση, που συνήθως εννοεί όσα λέει.
Η Χεζμπολάχ μπορεί να πλήξει την κυπριακή επικράτεια, ακόμη και ενεργειακές εγκαταστάσεις εντός της ΑΟΖ, χωρίς να υπάρχει απαραίτητα η δυνατότητα αναχαίτισης. Ας πούμε, μία επίθεση με πολλά drones θα ήταν τουλάχιστον προβληματική για τον τουρισμό. Ή μια στοχοποίηση ενός ενεργειακού κοιτάσματος στο οποίο γίνονται γεωτρητικές εργασίες. Ολο αυτό ασφαλώς εντάσσεται στο πλαίσιο ενός ψυχολογικού πολέμου, αφού δεν υπάρχει κάποιο εργαλείο πίεσης ή κάποιος φορέας για να μεταπείσει τη σιιτική οργάνωση, ώστε αν έχει αποφασίσει να πλήξει την Κύπρο να μην το κάνει. Οι σχέσεις Κύπρου και κυρίως Ελλάδας με το Ιράν είναι διαταραγμένες. Δεν είναι πάντως βέβαιο ότι στην παρούσα φάση η Τεχεράνη, που ακόμη δεν έχει ξεπεράσει το σοκ της απώλειας Ραϊσί θα έδινε το πράσινο φως για επίθεση εις βάρος της Κύπρου. Από την άλλη, η λήψη αποφάσεων, πολύ περισσότερο εν μέσω εμπόλεμης κατάστασης και μάλιστα μιας οργάνωσης με τα χαρακτηριστικά της Χεζμπολάχ, είναι πολύ διαφορετική απ’ αυτή που υποθέτουμε στη Δύση. Επιπροσθέτως, πρόκειται για μία πολεμική μηχανή, που έχει μάθει να συγκρούεται, και μάλιστα αν η επιβίωση τεθεί σε κίνδυνο, μπορεί να στραφεί εναντίον οποιουδήποτε, και όχι μόνο εγκαταστάσεων αλλά και άμαχου πληθυσμού. Και πάνω σε αυτό ποντάρει για να σπείρει την ανησυχία. Αλλωστε, στο πρόσωπο της Κύπρου, η Χεζμπολάχ στέλνει μηνύματα προς οποιαδήποτε δύναμη σχεδιάζει να συμμετάσχει στη χερσαία εισβολή του Ισραήλ στον νότιο Λίβανο ή όποια συντονισμένη επίθεση εναντίον της.
Εν τέλει, αυτό είναι το τίμημα που καλείται να καταβάλει κάθε χώρα που βρίσκεται στο μεταίχμιο μεταξύ ειρήνης και πολέμου, ενώ έχει αναπτύξει στρατηγικές σχέσεις με ένα από τα εμπλεκόμενα μέρη (εν προκειμένω το Ισραήλ), τοποθετούμενη πλέον με ξεκάθαρο τρόπο στον δυτικό συνασπισμό, και ας έχει η Κύπρος επιχειρήσει φιλότιμα και με σχέδιο να συμβάλει στο άνοιγμα ανθρωπιστικών διαδρόμων προς τη Γάζα, τηρώντας μία ισορροπημένη στάση στη σύγκρουση Ισραήλ – Χαμάς. Είναι, πάντως, αυτονόητη υποχρέωση των συμμάχων της Λευκωσίας να δημιουργήσουν ασπίδα προστασίας γύρω από αυτήν.
* O κ. Κωνσταντίνος Φίλης είναι διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων (IGA) και καθηγητής του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος.
