Θετική απάντηση στην παρέμβαση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, για λήψη μέτρων κατά των αθέμιτων πρακτικών πολυεθνικών που έχουν ως συνέπεια να πωλούνται ίδια ή παραπλήσια προϊόντα σε διαφορετικές τιμές στις χώρες της Ε.Ε, έδωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Στην απαντητική επιστολή της, όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, η κ. Φον ντερ Λάιεν αναγνωρίζει το πρόβλημα και δηλώνει ότι αναθέτει στις υπηρεσίες της Επιτροπής να συλλέξουν στοιχεία από όλες τις χώρες προκειμένου να αναληφθούν πρωτοβουλίες και να ενισχυθεί το νομικό και ρυθμιστικό πλαίσιο της Ε.Ε.
Συγκεκριμένα, ερευνητική διαδικασία για τις αθέμιτες πρακτικές πολυεθνικών εταιρειών, τις οποίες είχε καταγγείλει ο κ. Μητσοτάκης, που έχουν ως συνέπεια πανομοιότυπα ή παραπλήσια προϊόντα να πωλούνται σε διαφορετικές τιμές εντός της Ε.Ε., εκκινεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπως αναφέρει σε επιστολή της προς τον πρωθυπουργό η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Επίσης, στην επιστολή της, που έρχεται ως απάντηση στο γράμμα που της έστειλε ο κ. Μητσοτάκης τον Μάιο, η κ. Φον ντερ Λάιεν ενημερώνει τον κ. Μητσοτάκη πως αναθέτει στις υπηρεσίες της Επιτροπής να συλλέξουν στοιχεία από έρευνες, μελέτες και αναλύσεις για το ζήτημα, σε στενή συνεργασία με τις Αρχές των κρατών-μελών.
Με βάση τα δεδομένα που θα προκύψουν οι Βρυξέλλες θα ξεκινήσουν διάλογο με όλους τους εμπλεκομένους, ενώ υπό εξέταση θα βρεθούν εταιρικές πρακτικές και ρυθμιστικοί κανόνες που ίσως ευνοούν την εμφάνιση Γεωγραφικών Εφοδιαστικών Περιορισμών, δηλαδή εμποδίων στην ελεύθερη ροή αγαθών σε ορισμένες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Επιπρόσθετα, στην επιστολή της προς τον πρωθυπουργό, η κ. Φον ντερ Λάιεν ενόψει μίας πολύ πιθανής δεύτερης θητείας της στην Κομισιόν, τονίζει ότι αυτό το ζήτημα θα είναι στην πολιτική ατζέντα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά τον επόμενο ευρωπαϊκό κύκλο, προκειμένου να εξεταστούν πιθανά μέτρα κατά των Γεωγραφικών Εφοδιαστικών Περιορισμών.
Η ερευνητική διαδικασία δεν αποκλείεται να οδηγήσει σε εμπλουτισμό του νομικού και ρυθμιστικού «οπλοστασίου» που διαθέτει σήμερα η Ε.Ε., καθώς η κ. Φον ντερ Λάιεν σημειώνει πως τα θέματα που εγείρει ο πρωθυπουργός ενδέχεται να βρίσκονται εκτός του υφιστάμενου ρυθμιστικού πλαισίου. Τα ευρήματα «θα μας επιτρέψουν να εξετάσουμε διαφορετικές επιλογές σε πεδία όπως ο ανταγωνισμός ή οι κανόνες της ενιαίας αγοράς», με στόχο να «αντιμετωπίσουμε τέτοιες άδικες πρακτικές», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Η κ. Φον ντερ Λάιεν ευχαριστεί τον κ. Μητσοτάκη για την «πολύτιμη συνεισφορά» του και για τις λύσεις που πρότεινε στην επιστολή του, εκφράζοντας την αυτοπεποίθηση ότι η ερευνητική διαδικασία θα προσδιορίσει τα επόμενα βήματα ώστε όλοι οι Ευρωπαίοι πολίτες «να απολαμβάνουν ισότιμα τα οφέλη της ενιαίας αγοράς, όπου κι αν κατοικούν».
Αναλυτικά η επιστολή Μητσοτάκη:
Με την παρούσα επιστολή θα ήθελα να αναδείξω την ανάγκη για την περαιτέρω εμβάθυνση της Ευρωπαϊκής Ενιαίας Αγοράς στο πολιτικά κρίσιμο πεδίο της προστασίας των καταναλωτών και των εισοδημάτων τους.
Η πρόσφατη πληθωριστική κρίση, που οδήγησε σε σημαντική διάβρωση της αγοραστικής δύναμης των Ευρωπαίων πολιτών, ανέδειξε τόσο την ασύμμετρη δύναμη που έχουν πολυεθνικοί κολοσσοί ως προς τη διαφοροποιημένη τιμολογιακή πολιτική που ακολουθούν έναντι μεμονωμένων κρατών-μελών, όσο και την αναξιοποίητη συλλογική της Ενωσής μας.
Γι’ αυτό είναι κρίσιμο πολιτικά, ενόψει και των επερχόμενων ευρωεκλογών, η Ε.Ε. να αποδείξει ότι μπορεί όχι μόνο να ιεραρχεί και να θέτει τις σωστές προτεραιότητες με βάση τα προβλήματα που απασχολούν τις ευρωπαϊκές κοινωνίες –και η ακρίβεια είναι αναμφίβολα ένα από αυτά– αλλά και να παρεμβαίνει με τρόπο αποφασιστικό, γρήγορο και αποτελεσματικό ώστε να τα επιλύει.
Μπορούμε να πραγματοποιήσουμε ακόμη πιο τολμηρά βήματα ώστε η ενιαία αγορά να λειτουργεί με περισσότερο ανταγωνισμό και διαφάνεια υπέρ των καταναλωτών. Μόνον έτσι οι πολίτες της Ενωσης, ανεξάρτητα από τη χώρα όπου διαμένουν, θα μπορούν να απολαύσουν τα αποτελέσματα του φιλόδοξου κοινού ευρωπαϊκού εγχειρήματος για μία Ευρώπη που διαπνέεται από τις αρχές της συλλογικότητας, της συμπεριληπτικότητας, της κοινωνικής συνοχής και της κοινής επιδίωξης για τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών της.
Η συνεχιζόμενη οξεία πληθωριστική κρίση, που πλήττει το σύνολο της ευρωπαϊκής ηπείρου, ανέδειξε σημαντικά και μακροχρόνια προβλήματα στη λειτουργία των αγορών βασικών καταναλωτικών προϊόντων που οδήγησαν στη δημιουργία σημαντικών προκλήσεων για τους καταναλωτές, και ιδίως για όσους διαθέτουν χαμηλότερη αγοραστική δύναμη.
Ενα από τα σημαντικότερα ζητήματα που απασχολούν την ελληνική αγορά, αλλά και τις αγορές άλλων κρατών-μελών, όπως η Ολλανδία, το Βέλγιο, η Κροατία, η Δημοκρατία της Τσεχίας, η Δανία, το Λουξεμβούργο και η Σλοβακία, είναι οι αδικαιολόγητα υψηλές τιμές στις οποίες πωλούνται επώνυμα βασικά καταναλωτικά προϊόντα πολυεθνικών επιχειρήσεων σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Ενας από τους βασικούς λόγους που προκαλούν την ανεπιθύμητη αυτή κατάσταση είναι οι Γεωγραφικοί Εφοδιαστικοί Περιορισμοί (Territorial Supply Constraints – TSCs) που επιβάλλουν οι μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις μεταξύ των αγορών των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, προκειμένου να αξιοποιήσουν τη δεσπόζουσα θέση που έχουν στις αγορές, κυρίως, των μικρότερων από αυτά. Το αποτέλεσμα αυτής της πρακτικής είναι η δημιουργία σημαντικών διαφορών στις τιμές πώλησης βασικών καταναλωτικών προϊόντων, που δεν δικαιολογούνται από αντικειμενικούς παράγοντες ή το μέσο εισοδηματικό επίπεδο των πολιτών των κρατών-μελών.
Πιστεύω ότι οι διαφορές αυτές πλήττουν την εμπιστοσύνη των Ευρωπαίων πολιτών στην Ενιαία Αγορά και τους εμποδίζουν να απολαύσουν τα οφέλη από τη διαρκή εμβάθυνσή της στην καθημερινότητά τους. Στο πλαίσιο αυτό, προτείνω την υιοθέτηση νομοθεσίας, στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της πολιτικής των Γεωγραφικών Εφοδιαστικών Περιορισμών (TSC) όπου αυτή δεν δικαιολογείται από αντικειμενικούς παράγοντες που προάγουν την ευημερία των κοινωνιών μας.
Ειδικότερα, είναι κρίσιμη η αντιμετώπιση των προσπαθειών ορισμένων πολυεθνικών επιχειρήσεων παραγωγής βασικών ταχέως κινούμενων καταναλωτικών προϊόντων για τη διάσπαση της Ενιαίας Αγοράς σε απομονωμένες αγορές με γεωγραφικά κριτήρια διά της εισαγωγής εμποδίων στον ανταγωνισμό, στις παράλληλες εισαγωγές και στη δυνατότητα των λιανοπωλητών να αξιοποιούν ευκαιρίες αρμπιτράζ (arbitrage) που μπορούν να εξομαλύνουν αποτελεσματικά τις διαφορές τιμών μεταξύ των καταναλωτικών αγορών των κρατών-μελών.
Στο πλαίσιο αυτό προτείνουμε:
– Τον εμπλουτισμό του ενωσιακού δικαίου περί προστασίας του ανταγωνισμού με διατάξεις που παρέχουν νέα εργαλεία και εξουσίες στις εθνικές αρχές ανταγωνισμού αλλά και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την αντιμετώπιση των αδικαιολόγητων TSCs.
– Την απαγόρευση αθέμιτων εμπορικών πρακτικών στις σχέσεις μεταξύ προμηθευτών και λιανοπωλητών που εδράζονται στη διάκριση μεταξύ των λιανοπωλητών ανάλογα με τον τόπο εγκατάστασής τους και την εθνική αγορά που εξυπηρετούν, και ειδικότερα σε πρακτικές που εμποδίζουν το παράλληλο εμπόριο και τις διασυνοριακές παθητικές πωλήσεις.
– Την απαλοιφή των γλωσσικών περιορισμών στη σήμανση βασικών καταναλωτικών προϊόντων, όπου δεν είναι απολύτως απαραίτητοι, προκειμένου να μην εμποδίζεται το αρμπιτράζ μέσω παράλληλου εμπορίου, ή τη διερεύνηση των θετικών και αρνητικών στοιχείων της πολυγλωσσικής ψηφιακής σήμανσης των βασικών καταναλωτικών προϊόντων.
– Την αποτροπή της πολιτικής ορισμένων πολυεθνικών επιχειρήσεων να διαθέτουν ίδια ή παραπλήσια καταναλωτικά προϊόντα κάτω από διαφορετικές μάρκες σε διαφορετικά κράτη-μέλη, προκειμένου να είναι δυνατή η εφαρμογή διαφορικής τιμολόγησης σε συνάρτηση με τη δεσπόζουσα θέση ή το μερίδιο αγοράς που έχουν επιτύχει σε κάθε χώρα.
