Ο νόμος για την ίδρυση μη κρατικών ΑΕΙ στην Ελλάδα ψηφίστηκε στις 9 Μαρτίου από 159 βουλευτές – την Κοινοβουλευτική Ομάδα της Ν.Δ. και έναν ανεξάρτητο. Και ψηφίστηκε εν μέσω σφοδρής πολιτικής αντιπαράθεσης, καθώς οι ευρωεκλογές του Ιουνίου φαίνονταν ήδη στον ορίζοντα. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Κυριάκος Πιερρακάκης υποστήριζαν πως μέσω του νομοσχεδίου η χώρα αφήνει πίσω της έναν τεράστιο αναχρονισμό και θα υποδεχθεί πανεπιστήμια εγνωσμένου κύρους, ενώ τα κόμματα της αντιπολίτευσης πως επιχειρείται «διευθέτηση συμφερόντων» ή πως στην Ελλάδα θα εγκατασταθούν κερδοσκοπικά ιδρύματα τρίτης και τέταρτης διαλογής. Ηταν από τότε σαφές πως η πορεία των πραγμάτων θα δικαίωνε τη μία ή την άλλη πλευρά. Και οι εξελίξεις των τελευταίων μηνών δικαιώνουν, επί του παρόντος τουλάχιστον, το κυβερνητικό αφήγημα.
Το Πανεπιστήμιο της Σορβόννης – Université Sorbonne Paris Nord, που αποτελεί ένα από τα δεκατρία αυτόνομα πανεπιστήμια που διαδέχθηκαν το Πανεπιστήμιο του Παρισιού, γνωστό ευρέως ως Πανεπιστήμιο της Σορβόννης, φαίνεται πως θα είναι το πρώτο δημόσιο ευρωπαϊκό πανεπιστήμιο το οποίο θα αξιοποιήσει τον νέο νόμο. Το ίδρυμα στην Ελλάδα δραστηριοποιείται ήδη από το 1995 μέσω του μη κερδοσκοπικού Γαλλικού Κολλεγίου της Ελλάδος – Institution d’ Etudes Francophones (IdEF), προσφέροντας σπουδές Νομικής και Φυσικής Αγωγής. Τον περασμένο Μάιο ο αντιπρόεδρος του πανεπιστημίου Olivier Oudar επισκέφθηκε την Ελλάδα, στο πλαίσιο της υφιστάμενης παρουσίας του πανεπιστημίου στη χώρα, και επιβεβαίωσε την πρόθεση για περαιτέρω ανάπτυξη της παρουσίας του ιδρύματος. Παράλληλα, ακόμη ένα βήμα έγινε πριν από δέκα ημέρες, καθώς με απόφαση του προέδρου του πανεπιστημίου διατυπώνεται σύμφωνη γνώμη στη χρήση του ονόματος Γαλλικό Πανεπιστήμιο της Ελλάδος – International Campus Sorbonne Paris Nord. Το πενταετές επιχειρησιακό σχέδιο (business plan) της ίδρυσης και εγκατάστασης του μη κρατικού, μη κερδοσκοπικού πανεπιστημίου κατά πληροφορίες προβλέπει άμεση επένδυση της τάξης των 10 εκατ. ευρώ σε δύο φάσεις και περιλαμβάνει αρχικά τρεις σχολές, Νομική, Οικονομία – Διοίκηση και Φυσική Αγωγή, με προοπτική την αύξησή τους σε έξι εντός πενταετίας, περιλαμβάνοντας Σχολή Μέσων Ενημέρωσης και Επικοινωνίας. Οσο για τα πτυχία, θα προβλέπεται να αναγνωρίζονται όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε όλο τον κόσμο ως πτυχία του Sorbonne Paris Nord.
Η Διαμαντοπούλου και οι τρεις πρώην
Νέα δεδομένα στην κούρσα για την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ δημιουργεί η ειλημμένη απόφαση συμμετοχής σε αυτήν της Αννας Διαμαντοπούλου. Η πρώην επίτροπος και υπουργός θα δημοσιοποιήσει την επιλογή της εντός της εβδομάδας. Ομως, κινούμενη «θεσμικά», έχει γνωστοποιήσει κατά πληροφορίες ήδη τις προθέσεις της σε κατ’ ιδίαν συναντήσεις με τους πρώην προέδρους του ΠΑΣΟΚ Κ. Σημίτη και Ευ. Βενιζέλο, ενώ με τον Γ. Παπανδρέου είχε τηλεφωνική επικοινωνία, καθώς ο πρώην πρωθυπουργός απουσίαζε εκτός Αθηνών. Η υποψηφιότητα της Αννας Διαμαντοπούλου αποτελεί σε κάθε περίπτωση game changer, καθώς θεωρείται η τέταρτη «ισχυρή» έπειτα από εκείνες των Ν. Ανδρουλάκη, Χ. Δούκα και Π. Γερουλάνου, με τους Μ. Κατρίνη, Μιλένα Αποστολάκη και Νάντια Γιαννακοπούλου να προσεγγίζονται περισσότερο ως αουτσάιντερ. Η πρώην επίτροπος εισέρχεται στη μάχη για την προεδρία του ΠΑΣΟΚ με τρία πλεονεκτήματα. Πρώτον, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις της περιόδου –που μένει να αποδειχθεί κατά πόσον είναι ακριβείς λόγω θέρους– μπορεί, όπως και ο Χ. Δούκας, να υπηρετήσει τον στόχο της προσέλκυσης «νέων ψήφων» στις εθνικές εκλογές, κάτι που φέρεται να αποτελεί ζητούμενο για τους δυνητικούς ψηφοφόρους στις εσωκομματικές κάλπες του ΠΑΣΟΚ στις 6 Οκτωβρίου. Επίσης είναι προφανές ότι έναντι των ανθυποψηφίων της διαθέτει ισχυρή «πρωθυπουργησιμότητα». Τρίτον, είναι πιθανόν να «κληρονομήσει» μεγάλη μερίδα όσων στην προηγούμενη αναμέτρηση για την ηγεσία επέλεξαν τον Ανδρ. Λοβέρδο, ο οποίος το 2021 συγκέντρωσε 25,98%. Στον αντίποδα, οι αντίπαλοί της ενδέχεται να της καταλογίσουν μακρά απουσία από τα εσωκομματικά δρώμενα, αλλά και να αφήσουν να εννοηθεί πως υπό την ηγεσία της το ΠΑΣΟΚ δεν αποκλείεται να συνεργαστεί, εάν καταστεί αναγκαίο για λόγους πολιτικής σταθερότητας, με τη Ν.Δ. Πάντως έχει ενδιαφέρον ότι παρότι οι υποψηφιότητες της Αννας Διαμαντοπούλου και του Χ. Δούκα απευθύνονται και σε ψηφοφόρους εκτός των παραδοσιακών τειχών του ΠΑΣΟΚ, είναι πιθανό στον πρώτο γύρο να μη λειτουργήσουν αντιπαραθετικά, αλλά απλώς να διευρύνουν σημαντικά την εκλογική βάση, εξέλιξη που ενδεχομένως δεν θα ευνοήσει τον Ν. Ανδρουλάκη: Η Αννα Διαμαντοπούλου εκτιμάται πως μπορεί να προσεγγίσει κεντρώους ψηφοφόρους και πρώην ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ που στις εθνικές εκλογές του 2019 και του 2023 στράφηκαν στον Κυρ. Μητσοτάκη. Στον αντίποδα, η δεξαμενή του Χ. Δούκα βρίσκεται πρωτίστως στον χώρο της Κεντροαριστεράς.
Εκλογικός νόμος και σενάρια
Παράλληλα με τη σεναριολογία περί πρόωρων εκλογών, στα κομματικά γραφεία συζητείται ως «αλληλένδετη» εξέλιξη και το ενδεχόμενο αλλαγής του υφιστάμενου εκλογικού νόμου. Το σκεπτικό όσων θεωρούν πιθανή τη συγκεκριμένη επιλογή από τον Κυρ. Μητσοτάκη είναι πως με το 28,5% των πρόσφατων ευρωεκλογών η Ν.Δ. βρίσκεται 9 ποσοστιαίες μονάδες κάτω από τον πήχυ της αυτοδυναμίας. Είναι προφανές πως ενδεχόμενη αλλαγή του εκλογικού νόμου –που ούτως ή άλλως θα ίσχυε από τη μεθεπόμενη εκλογική αναμέτρηση– προκειμένου να διευκολυνθεί η αυτοδυναμία θα μπορούσε να στηριχθεί είτε στην ενίσχυση του μπόνους εδρών στο πρώτο κόμμα, ώστε να φθάνει στις 151 έδρες με μικρότερο ποσοστό, είτε μέσω της «αξιοποίησης» της διαφοράς μεταξύ πρώτου και δεύτερου κόμματος. Πάντως, εισηγήσεις προς τον Κυρ. Μητσοτάκη προκειμένου να μεταβάλει τον εκλογικό νόμο ώστε να «πριμοδοτείται» το πρώτο κόμμα αναλόγως του εύρους της διαφοράς του από το δεύτερο υπήρξαν, ως γνωστόν, και το 2022, αλλά ο πρωθυπουργός τις απέρριψε για λόγους αρχής, καθώς δεν ήθελε να αλλάξει «εν πλω» τους κανόνες του παιχνιδιού. Εχει ίσως σημασία πως όσοι έζησαν στο Μέγαρο Μαξίμου τις σχετικές διεργασίες την περασμένη τετραετία εκτιμούν πως θα είναι και πάλι απορριπτικός. Εξάλλου, μεταξύ των επιτελών του Κυρ. Μητσοτάκη επικρατεί βεβαιότητα πως εάν διαφανεί «απειλητικός» αντίπαλος για τη διακυβέρνηση της χώρας, το ποσοστό της Ν.Δ. θα ανέβει σημαντικά.
