Η πρώτη γνωριμία ενός αδιάκριτου δημοσιογράφου με την Αννα Διαμαντοπούλου έγινε το 2004, όταν η πολιτικός έκλεισε την πενταετή θητεία της ως επιτρόπου Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων λίγους μήνες νωρίτερα και επέστρεψε στην Αθήνα, όπου τοποθετήθηκε επικεφαλής του ψηφοδελτίου Επικρατείας του ΠΑΣΟΚ στις εκλογές της 7ης Μαρτίου. Ο Γιώργος Παπανδρέου μόλις είχε διαδεχθεί τον Κώστα Σημίτη στην ηγεσία του κόμματος, αλλά σνόμπαρε τη Χαριλάου Τρικούπη και νοίκιασε γραφεία στην αρχή της οδού Μαυρομιχάλη, δυο βήματα από τον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών, στα οποία φυσικά δεν πατούσε ποτέ. Πήγαιναν μόνο οι συνεργάτες του, οι οποίοι συσκέπτονταν διαρκώς.
Ενα γραφείο στον δεύτερο όροφο είχε κρατηθεί για την Αννα. Λόγω της έλλειψης χώρου, δεν ήταν λίγοι όσοι έμπαιναν λάθρα (γενικά η κατάσταση ήταν λίγο χύμα) για μία ακόμη σύσκεψη όταν η Αννα απουσίαζε. Εκείνη την εποχή, το κάπνισμα όχι μόνο δεν απαγορευόταν, αλλά σχεδόν επιβαλλόταν σε όλους τους κλειστούς χώρους. Η απαίτηση της Αννας να μην καπνίζουν στο γραφείο της, που μάταια επαναλάμβανε η γραμματέας της, περιφρονούνταν από τους άνδρες «εισβολείς» ως εντελώς παράλογη απαίτηση ενός στελέχους που είχε παρασυρθεί από τον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής.
Ενα μεσημεράκι άνοιξε η πόρτα και μπήκε η Αννα. Εμφανώς ενοχλημένη, άρχισε να προχωράει μέσα στο ντουμάνι για να ανοίξει τα παράθυρα. Τα τσιγάρα σβήστηκαν όπως όπως και οι στελεχάρες μαζί με τον δημοσιογράφο σηκώθηκαν από τις καρέκλες τους άρον άρον. Οι συστάσεις έγιναν, αλλά η επίτροπος έδωσε το χέρι της ψυχρά χωρίς να χαμογελάσει. Σε αυτό το περιστατικό συμπυκνώνονται τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της Αννας. Πιστεύει και υποστηρίζει πράγματα που σήμερα μοιάζουν αδιανόητα, αλλά αύριο θα γίνουν αυτονόητα (π.χ. η απαγόρευση του καπνίσματος). Αγανακτεί όμως περισσότερο από όσο θα έπρεπε όταν διαπιστώνει ότι οι άλλοι δεν παίρνουν χαμπάρι.
Ηδη τότε είχε γράψει κάμποσα χιλιόμετρα στην πολιτική. Μηχανολόγος μηχανικός από την Κοζάνη, ανακατεύτηκε στο φεμινιστικό κίνημα στις αρχές της δεκαετίας του ’80. Η Μαργαρίτα Παπανδρέου την ξεχώρισε και την επέβαλε στο υπουργείο Εσωτερικών για να οριστεί νομάρχης. Κι έτσι η Αννα, στα 25 της, πήγαινε κάθε μέρα στα γραφεία της νομαρχίας Καστοριάς οδηγώντας ένα Ντεσεβό που πολλά χρόνια αργότερα έγινε τίτλος στο βιβλίο της: «Από το Ντεσεβό στο Drone» (Πατάκης, 2020).
Τη δεκαετία του ’90 βρέθηκε στην πλευρά του εκσυγχρονισμού. Το 1996 εξελέγη βουλευτής Κοζάνης και έγινε υφυπουργός Ανάπτυξης αρμόδια για τις ιδιωτικοποιήσεις. Το 1999, ο Κώστας Σημίτης την όρισε επίτροπο. Είκοσι πέντε χρόνια μετά, ήταν η Αννα εκείνη που οργάνωσε την τιμητική εκδήλωση για τον Σημίτη στο Κέντρο Πολιτισμού Ελληνικός Κόσμος (6 Νοεμβρίου 2023). Λίγες εβδομάδες νωρίτερα, οργάνωσε μια σύναξη από παλιές συντρόφισσες για τα 100ά γενέθλια της Μαργαρίτας Παπανδρέου. Η Αννα δεν ξεχνάει και δεν την ξεχνούν.
Ελάχιστα γνωστά είναι το χιούμορ της και η ικανότητά της να διακρίνει την κωμικοτραγική πλευρά της πολιτικής. Περισσότερο γνωστό είναι το πείσμα της. Μόλις ασχοληθεί με ένα ζήτημα, πέφτει με τα μούτρα για να το μάθει καλά. Το 2007 ήθελε να μπει σφήνα στο δίπολο Παπανδρέου – Βενιζέλου και να κατέβει για αρχηγός του ΠΑΣΟΚ, αλλά τελευταία στιγμή άλλαξε γνώμη. Ως υπουργός Παιδείας στην κυβέρνηση Παπανδρέου πέτυχε διακομματική συναίνεση στον νόμο για τα ΑΕΙ (νόμος Διαμαντοπούλου) που έφερνε τα πάνω κάτω στη διοίκηση των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων. Το 2012 έχασε την έδρα της στην Α΄ Αθηνών. Κάποιοι καρχαρίες συνυποψήφιοι διατήρησαν στο ψηφοδέλτιο τη σύμβουλο επιχειρήσεων με ίδιο επώνυμο, την Αικατερίνη Διαμαντοπούλου, που ήταν διαρκώς υποψήφια από τις εκλογές του 2004 και ψηφιζόταν (και) λόγω της συνωνυμίας, με αποτέλεσμα στις κρίσιμες εκλογές να «κλαδευτεί» η σταυροδοσία της Αννας (το «Αικατερίνη» είναι πάνω από το «Αννα»).
Το 2013 ίδρυσε το «Δίκτυο για τη Μεταρρύθμιση» στην Ελλάδα και στην Ευρώπη». Το 2020 έφτασε κοντά να γίνει πρόεδρος του ΟΟΣΑ έχοντας την υποστήριξη του Κυριάκου Μητσοτάκη. Μέχρι πρόσφατα δεν έδειχνε να έχει διάθεση να ξαναεμπλακεί στην ενεργό πολιτική. Γνωρίζει ότι οι αντίπαλοί της θα την πολεμήσουν ως «φίλη του Κυριάκου». Παρ’ όλα αυτά, οι φίλοι της την έπεισαν ότι είναι το τελευταίο στέλεχος που έχει απομείνει με κυβερνητική και ευρωπαϊκή εμπειρία και ότι γι’ αυτόν τον λόγο μπορεί να προσδώσει ξανά στο ΠΑΣΟΚ κάτι από την εικόνα και το πολιτικό περιεχόμενο ενός κόμματος εξουσίας.
Η ευθύβολη «Λευτερίστρια»
Η Μιλένα Αποστολάκη επανήλθε πέρυσι στη Βουλή έπειτα από 11ετή απουσία. Ελαβε περισσότερες ψήφους από τον Ανδρέα Λοβέρδο στον Βόρειο Τομέα της Αθήνας, με αποτέλεσμα να κερδίσει τη μοναδική έδρα που αναλογούσε στο ΠΑΣΟΚ. Οσοι είχαν ξεχάσει το κορίτσι της εποχής Σημίτη, που χωρίς να ανήκει στους εκσυγχρονιστές ή στους ακικούς είχε βρει μια θέση στο τότε ολιγομελές και πανίσχυρο Εκτελεστικό Γραφείο του κόμματος, αναγκάστηκαν να φρεσκάρουν τη μνήμη τους.
Η Μιλένα ξεπετάχτηκε κυριολεκτικά από το πουθενά στις εκλογές του 2000, όταν εξελέγη τέταρτη στην αχανή Β΄ Αθηνών παρά το γεγονός ότι λίγους μήνες πριν την ήξερε μόνον η μητέρα της, που ήταν και παραμένει δραστήριο μέλος του ΠΑΣΟΚ. Ηταν το νέο πρόσωπο εκείνων των εκλογών, μια νομικός που συνδύαζε φρεσκάδα, ευφράδεια και «τηλευχέρεια». Τα κανάλια έψαχναν απελπισμένα για νέα πρόσωπα, που θα βγουν στα πάνελ δίπλα στους τυραννόσαυρους. Η Αποστολάκη βγήκε και «τα είπε» με την πρώτη και μετά δεν προλάβαινε να δέχεται προσκλήσεις. Το 2004 κέρδισε την πρωτιά.
Η Αννα γνωρίζει ότι οι αντίπαλοί της θα την πολεμήσουν ως «φίλη του Κυριάκου». Παρ’ όλα αυτά, οι φίλοι της την έπεισαν ότι είναι το τελευταίο στέλεχος που έχει απομείνει με κυβερνητική και ευρωπαϊκή εμπειρία.
Στο ΠΑΣΟΚ, βέβαια, την ήξεραν και κάποιοι άλλοι εκτός από τη μητέρα της. Ο Αντώνης Βγόντζας, νομικός σύμβουλος του Ανδρέα Παπανδρέου, την προσέλαβε στο πρωθυπουργικό γραφείο το 1994. Ο Παρασκευάς Αυγερινός την «ανακάλυψε» στο πλαίσιο της ανανέωσης για τη μάχη του 2000. Εκείνη την εποχή στις συνεδριάσεις της Κεντρικής Επιτροπής οι πρωτοκλασάτοι κάθονταν επιδεικτικά ο ένας δίπλα στον άλλον απέναντι από τα μέλη. Ολοι είχαν το καφεδάκι τους, εκτός από τη Μιλένα, που πάντα είχε μπροστά της ένα τεράστιο ποτήρι με φυσικό χυμό πορτοκαλάδας. Οι καρχαρίες του κόμματος τη γλυκοκοίταζαν και την κουτσομπόλευαν, αλλά όπως έχει γραφτεί σε παραπολιτική στήλη της εποχής, η Μιλένα είναι η «Μπάμπι, το ελαφάκι με δόντια τίγρεως».
Προ εικοσαετίας, το ευρύ κοινό απασχόλησαν ο γάμος της, το διαζύγιο και η πολυετής δικαστική διένεξη που ακολούθησε με τον επιχειρηματία Πολυχρόνη Συγγελίδη. Στα επόμενα χρόνια η πολιτικός διακρίθηκε ως «Λευτερίστρια», καθώς υπήρξε η μοναδική γυναίκα που έγινε μέλος της παρέας των «Λευτεριστών», δηλαδή των φίλων του στιχουργού Λευτέρη Παπαδόπουλου. Εχει ελάχιστη κυβερνητική εμπειρία, αλλά διαθέτει το χάρισμα να μην περνάει απαρατήρητη ακόμη κι όταν οι αρμοδιότητες που αναλαμβάνει δεν είναι εντυπωσιακές.
Για παράδειγμα, έγινε υφυπουργός Ανάπτυξης το 2000. Η διπλή αναγραφή των τιμών μετά την εισαγωγή του ευρώ είναι μια κυβερνητική απόφαση που έχει την υπογραφή της. Το 2010 ορίστηκε υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης στην κυβέρνηση Παπανδρέου και σύντομα κατέβασε προς ψήφιση το νομοσχέδιο για την προστασία των αδέσποτων (τσιπάρισμα κ.λπ.). Ηταν υποστηρίκτρια του Ευάγγελου Βενιζέλου στις εσωκομματικές συρράξεις και το 2011 παραιτήθηκε από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ επειδή ο Παπανδρέου πρότεινε τη διενέργεια δημοψηφίσματος για το πρόγραμμα διάσωσης.
Η επόμενη δεκαετία δεν ήταν εύκρατη, αφού παρέμεινε εκτός Βουλής λόγω της σχετικής εκλογικής αφλογιστίας του ΠΑΣΟΚ, αλλά έχτισε σχεδόν από το μηδέν ένα καλό δικηγορικό γραφείο. Τα τελευταία χρόνια συνδέθηκε με τον θεσμό των εξωδικαστικών διαμεσολαβήσεων. Η πρόσφατη δήλωσή της ότι είναι έτοιμη να γίνει πρωθυπουργός είναι μάλλον υπερβολική. Η πρωθυπουργία δεν είναι ατομική υπόθεση. Προϋποθέτει πρόσωπα και πρόγραμμα και αυτή τη στιγμή το μόνο που υπάρχει στο κόμμα είναι καμιά δεκαριά υποψήφιοι έτοιμοι για καβγά.
Η Μιλένα χρωστάει τη διαδρομή της στην πολιτική στο γεγονός ότι είναι εξίσου καλή στην τηλεόραση όσο και στη διαπροσωπική επαφή. Εχει την ίδια ευκολία να κερδίζει τους άλλους και στις λαϊκές αγορές και στα κανάλια. Είναι μαχητική χωρίς να είναι εριστική, είναι ευθύβολη χωρίς να προσβάλλει και είναι φιλολαϊκή χωρίς να καταφεύγει στον λαϊκισμό.
Η αντάρτισσα και ο εκσυγχρονισμός
Η μόνιμη αντάρτισσα του ΠΑΣΟΚ που συχνά περνάει ξυστά από τη διαγραφή (αλλά πάντοτε ξέρει πώς να την αποφεύγει) είναι η πρώτη που άνοιξε τον χορό της αμφισβήτησης του Νίκου Ανδρουλάκη ήδη από τη νύχτα των ευρωεκλογών. Κατηγορήθηκε γι’ αυτό, όμως όπως αποδείχθηκε δεν ήταν μια πρωτοβουλία που θα μπορούσε να θεωρηθεί… «εκτός κλίματος». Η Νάντια είπε αυτό που όλοι είχαν στο μυαλό τους. Παρότι είναι μια πολιτικός που γελάει διαρκώς, ζωντανεύει πραγματικά μόνον όταν αρχίζουν οι φασαρίες και οι συγκρούσεις. Γυμνασμένη και πάντα καλοντυμένη, μοιάζει σαν να είναι φτιαγμένη για κόντρες και αντιπαραθέσεις. Οι τηλεφωνικοί διάλογοι στα γαλλικά με τον Ανδρουλάκη σίγουρα έχουν ενθουσιάσει τους ωτακουστές. Ο δε Παναγιώτης Δουδωνής, που την κατηγόρησε ότι ήδη πριν από τις εκλογές «είχε έτοιμη δήλωση κατά του Ανδρουλάκη», τιμωρήθηκε με μια βροχή από δηλητηριώδη μηνύματα.
Κόρη του πρώην βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Γιάννη Γιαννακόπουλου, εξελέγη στη Μεσσηνία το 2009 και το 2012 και στον Δυτικό Τομέα της Αθήνας το 2019 και το 2023. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και έκανε μεταπτυχιακά στο Μπρίστολ και στο Λονδίνο. Σπούδασε ακόμη κλασικό πιάνο. Εχει αδυναμία στον Σοπέν και στον Μπαχ, αλλά το πιάνο που έχει στο σπίτι της έχει χρόνια να τη δει. Μόνο τρέχει. Σχεδόν κάθε μέρα τρέχει πέντε χιλιόμετρα. Στην κλασική εσωκομματική τομή του ΠΑΣΟΚ είναι σταθερά με τους εκσυγχρονιστές χωρίς να είναι φανατική εκσυγχρονίστρια. Στην προηγούμενη αναμέτρηση για την ηγεσία υποστήριξε τον Ανδρέα Λοβέρδο.
Η πλευρά Ανδρουλάκη την κατατάσσει στη «δεξιά πτέρυγα», διότι προ μηνών ήταν η πρώτη που διαφώνησε με τις επιλογές της ηγεσίας και πρότεινε να υπερψηφίσει το ΠΑΣΟΚ το νομοσχέδιο της κυβέρνησης για τα παραρτήματα ξένων ΑΕΙ. «Υπάρχει απόφαση συνεδρίου υπέρ των ιδιωτικών», υπενθύμισε. Απείλησε μάλιστα ότι θα ψηφίσει υπέρ η ίδια, με αποτέλεσμα ο Ανδρουλάκης να αναγκαστεί να επιβάλει κομματική πειθαρχία. Φυσικά, δεν πρωτοτυπεί στην κριτική της για τον αψύ «βοσκό», αφού του καταλογίζει τα ίδια που του καταλογίζουν και οι υπόλοιποι δελφίνοι, δηλαδή έλλειψη πρωτοβουλιών και περιχαράκωση σε μια μικρή κλειστή ομάδα βουλευτών και συνεργατών.
Οι άσπονδοι φίλοι της λένε ότι ο λόγος που έβαλε υποψηφιότητα είναι για να ενισχύσει ακόμη περισσότερο την αναγνωρισιμότητά της, να καθιερωθεί στην περιφέρειά της και να διαπραγματευθεί για έναν καλύτερο ρόλο με τον επόμενο πρόεδρο (αν υποθέσουμε ότι δεν θα επανεκλεγεί ο ίδιος). Προφανώς, όλα αυτά μπορεί να ισχύουν. Ταυτόχρονα, όμως, αποφάσισε να εκτεθεί για την αδρεναλίνη, για την κόντρα, για την αντιπαράθεση, γιατί δεν θα ήθελε να πει στον εαυτό της ότι κιότεψε. Οχι ότι δεν έχει ιδέες και άποψη για το κόμμα της. Ισως μάλιστα να έχει ιδέες και απόψεις πολύ πιο ξεκάθαρες από άλλους. Για παράδειγμα, πιστεύει ότι το ΠΑΣΟΚ θα περάσει το 20% και θα ξαναμπεί στο παιχνίδι της διακυβέρνησης μόνο αν ξαναπάρει την εκσυγχρονιστική πλατφόρμα από τα χέρια του Κυριάκου Μητσοτάκη αντί να αναλώνεται σε μίζερες ισορροπίες και σε σχέδια επί χάρτου για προσεταιρισμό αριστερών ψηφοφόρων ή για συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ.
Η Αννα, η Μιλένα και η Νάντια ανέβασαν το ενδιαφέρον για το αύριο του ΠΑΣΟΚ, αλλά προς το παρόν όλη αυτή η συζήτηση μάλλον ξεθωριάζει μέσα στον καύσωνα. Η τύχη των τριών γυναικών, αλλά και των ανδρών υποψηφίων, θα αρχίσει να συζητείται σοβαρά μετά τον Δεκαπενταύγουστο, με αφετηρία την επέτειο της 3ης Σεπτεμβρίου.
