Οποιος ανακατεύεται με τα πίτουρα τον τρώνε οι κότες, λέει η λαϊκή παροιμία, που μοιάζει να ταιριάζει στην Αθηνά Λινού. Σύμφωνα με τους φίλους της, η διαγραφή της από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει καμία σχέση με την όψιμη και προσχηματική κομματική πρεμούρα με τη διαφάνεια. Η φιλανθρωπική δραστηριότητά της ελέγχεται εξονυχιστικά εδώ και χρόνια από ελληνικούς και ευρωπαϊκούς φορείς. Επομένως, η διαγραφή της ερμηνεύεται απλώς ως μια ανθρωποθυσία στον «Μινώταυρο» Παύλο Πολάκη. Ο Κασσελάκης μάλλον ελπίζει ότι ο κατά Τσίπρα «αψύς Κρητικός» (ΠΟΠ), που εξοργίστηκε μετά τη δική του διαγραφή, θα τον φάει τελευταίο.
Το σπίτι των Λινών είναι πολιτικά ανεξίθρησκο. Εχουν περάσει το κατώφλι του όλοι οι ζώντες πρώην πρωθυπουργοί (και ο νυν). Πρώτος από όλους ο Γιώργος Παπανδρέου, οικογενειακός φίλος εδώ και σχεδόν τριάντα χρόνια. Αν ήταν σήμερα αρχηγός του ΠΑΣΟΚ η Αθηνά θα ήταν στο ΠΑΣΟΚ. Αλλωστε υπηρέτησε σε δημόσιες θέσεις την περίοδο Γιώργου (2009-2011) και έως το 2013. «Ο Γιώργος είναι σπουδαίος», λέει. Αλλά και ο Αλέξης δεν είναι κακός. Ηταν αρχές του 2023 όταν ο Τσίπρας τής εξομολογήθηκε ότι τη θέλει στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας. Η σκέψη αυτή μετεξελίχθηκε σε πρόταση να είναι υποψήφια στον Βόρειο Τομέα της Αθήνας.
Η μεταπήδηση
Η Λινού δεν ήταν ΣΥΡΙΖΑ. Ηταν ΠΑΣΟΚ. Στο ζενίθ της πανδημίας, το 2021, ο Τσίπρας την πρότεινε ως υπουργό Υγείας κοινής αποδοχής. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε ότι δεν άκουσε. Εως το 2019 ο Μητσοτάκης και η οικογένεια Λινού είχαν καλές σχέσεις, αλλά στο Μέγαρο Μαξίμου δεν άρεσε η δημόσια κριτική της Αθηνάς σε πλευρές της στρατηγικής για την αντιμετώπιση της πανδημίας (ιδίως στο σκέλος για τα δημόσια μέσα μεταφοράς που δεν αυξήθηκαν, με αποτέλεσμα να παστώνονται τα λαϊκά στρώματα σαν τις σαρδέλες και να πλήττονται δυσανάλογα, όπως σταθερά επαναλάμβανε στα κανάλια).
Η δραστήρια καθηγήτρια Επιδημιολογίας του ΕΚΠΑ αγνόησε τις προειδοποιήσεις των φίλων της να μην μπλέξει με την πολιτική και ορμώμενη από μια ενδόμυχη άρνηση απέναντι στην ιδιώτευση, εκτέθηκε με τον ΣΥΡΙΖΑ. Εξελέγη πρώτη, πάνω από τον Ευκλείδη Τσακαλώτο, στήριξε από τους πρώτους τον Κασσελάκη, μίλησε στη Βουλή πάνω από πέντε φορές για την ανάγκη να καθιερωθεί η δωρεάν σίτιση στα σχολεία, και τελικά το «ευχαριστώ» ήταν η διαγραφή της. «Δεν έδωσε αρκετές εξηγήσεις» για τους πόρους που έλαβε το μη κερδοσκοπικό Ινστιτούτο Prolepsis από ιδιώτες, από ιδρύματα και από την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος προκειμένου να οργανώσει τη σίτιση 8.000 παιδιών την ημέρα, ανάμεσα σε σχεδόν εξήντα άλλα προγράμματα που «τρέχει» για την υγεία και την πρόληψη.
Ποιος εξέδωσε την ετυμηγορία; Ενα κόμμα. Το ίδιο κόμμα όπου πρόεδρος και ηγετικά στελέχη έφτασαν πρόσφατα να αλληλοεκβιάζονται δημοσίως («μαύρα ταμεία»). Αυτό το κόμμα καταδίκασε ένα πρόγραμμα σίτισης μαθητών, οι προδιαγραφές του οποίου, σύμφωνα με την πλευρά Λινού, έχουν μελετηθεί σε επιστημονικό άρθρο που έχει εγκριθεί για να δημοσιευτεί σύντομα στο διεθνές ιατρικό περιοδικό Lancet.
Οι εξηγήσεις 459 σελίδων που δόθηκαν από τη Λινού στο γραφείο του προέδρου δεν κρίθηκαν επαρκείς και ζητήθηκαν συμπληρωματικές. Η Κουμουνδούρου έλαβε έγγραφα με τη μισθοδοσία των 32 υπαλλήλων του Ινστιτούτου, αλλά οι εγγραφές των ονομάτων έγιναν μόνο με τα αρχικά τους ενώ τα ΑΦΜ αποκαλύφθηκαν μόνο εν μέρει, όπως ορίζει ο νόμος περί προσωπικών δεδομένων. Από το γραφείο Κασσελάκη ζήτησαν τα πλήρη ονόματα, πρόσθετες εξηγήσεις, «γιατί στο τέλος του έτους υπήρχε υπόλοιπο» και περισσότερες λεπτομέρειες ακόμη και για το ενοίκιο των γραφείων.
Οι εξηγήσεις 459 σελίδων που δόθηκαν στον ΣΥΡΙΖΑ δεν κρίθηκαν επαρκείς και ζητήθηκαν συμπληρωματικές. Η Λινού δεν έστειλε τίποτα. Μόνο ένα εξώδικο στον Πολάκη.
Η Λινού τούς γύρισε την πλάτη και δεν τους έστειλε τίποτα επιπλέον. Εστειλε μόνο ένα εξώδικο στον Πολάκη (και δεν αποκλείεται να ακολουθήσει αγωγή). Η διαγραφή της –σύμφωνα με τους πολιτικούς φίλους της– έγινε για να εξευμενιστεί ο Πολάκης, να ανοίξει ο δρόμος για την ανάκληση της δικής του διαγραφής και να ματαιωθεί (για πόσο;) η ανταρσία που μαγειρεύει. Τι γνώμη έχει για όλα αυτά η βουλευτής;
Από την Καρδίτσα στο Χάρβαρντ
Η Αθηνά Λινού γεννήθηκε το 1951 στην Καρδίτσα. Είναι το ένα από τα δύο παιδιά ενός αρτοποιού με φούρνο δικό του, προίκα από τον τσιφλικά πεθερό του. Οι γονείς της τη μεγάλωσαν με τρόπο ώστε να μη δέχεται πολλά πολλά. «Με καμάρωναν που ήμουν αντιδραστική». Ηταν στο δημοτικό όταν επέστρεψε μια μέρα στο σπίτι κλαμένη γιατί οι ζηλιάρες συμμαθήτριές της άρπαξαν το αγαπημένο της καπέλο και το κατέστρεψαν. Ο πατέρας της την κοίταξε και της είπε: «Εσένα τα χέρια σου ήταν ξερά;». Από τότε δεν έκλαψε ξανά για κανένα καπέλο. Γιατί έκλαψε τώρα, στη Βουλή, την ώρα που καταδίκασε την προσβλητική συμπεριφορά του Παύλου Πολάκη απέναντι σε μια σύμβουλο του υπουργού Υγείας («μη στρίβετε τη μούρη σας, κυρία μου»);
Η Λινού είναι αριστερή. Ο πατέρας της βρέθηκε εξόριστος στη Μακρόνησο το 1948, πριν παντρευτεί, αλλά δεν μιλούσε ποτέ γι’ αυτό. Στα πέτρινα χρόνια τηρούσε ισορροπίες, αλλά στήριζε τις οικογένειες όσων έλιωναν στην εξορία. Οταν έκλεινε τον φούρνο, πολλές γυναίκες εξορίστων της Καρδίτσας πήγαιναν κρυφά για να πάρουν ψωμί δωρεάν. Η μικρή Αθηνά πέρασε πρώτη στο γυμνάσιο (τότε έδιναν εξετάσεις από το δημοτικό στο γυμνάσιο) και θαύμαζε μια φιλόλογο που ήταν μέλος της εκκλησιαστικής οργάνωσης «Ζωή», με αποτέλεσμα το 1963 να γραφτεί και η ίδια στη «Ζωή».
Την ημέρα που έγινε το πραξικόπημα, οι δάσκαλοι είπαν στα παιδιά να επιστρέψουν στα σπίτια τους. «Μη φοβάσαι, οι δικτατορίες έρχονται και φεύγουν», της είπε ο πατέρας της. Το 1969 πέρασε από τους πρώτους στην Ιατρική Αθηνών, αλλά διαπίστωσε ότι η εγγραφή της στη σχολή κόλλησε. «Τότε κατάλαβα ότι ο πατέρας μου είχε φάκελο». Επενέβη άνθρωπος από τη «Ζωή» για να γραφτεί στην Ιατρική. Σύντομα ο ασυμβίβαστος χαρακτήρας της ήρθε σε σύγκρουση με τους «Ζωικούς». «Δεν μας άφηναν να διαβάζουμε Γιανναρά». Εφυγε από την οργάνωση, αλλά όχι από την εκκλησία. «Πιστεύω στον Θεό, έχω δει θαύματα στη ζωή μου».
Στη σχολή γνώρισε τον Δημήτρη Λινό, σημερινό καθηγητή Χειρουργικής στην Ιατρική Αθηνών, λέκτορα του Χάρβαρντ και επικεφαλής του χειρουργικού τμήματος του «Υγεία». Πήγαν μαζί στην Αμερική και έκαναν το μεταπτυχιακό τους στο Χάρβαρντ και ειδικότητα και έρευνα στην κλινική Μάγιο. Απέκτησαν πέντε παιδιά, τέσσερις κόρες και έναν γιο, όλοι με ακαδημαϊκή και επαγγελματική πορεία στην Αμερική. Θα περίμενε κανείς ότι ο Κασσελάκης θα στήριζε τη Λινού λόγω των παράλληλων αμερικανικών βίων και επιρροών, αλλά προφανώς πρυτάνευσε το κρητικό ένστικτο αυτοσυντήρησης. Υπάρχει και κάτι άλλο. Τους τελευταίους μήνες, η Λινού πέρασε στην εσωκομματική αντιπολίτευση και ο Στέφανος δεν συγχωρεί τις απιστίες.
Θα περίμενε κανείς ότι ο Κασσελάκης θα στήριζε τη Λινού λόγω παράλληλων αμερικανικών βίων και επιρροών, αλλά προφανώς πρυτάνευσε το κρητικό ένστικτο αυτοσυντήρησης.
Η Αθηνά Λινού είναι υπερήφανη για τα παιδιά της. Οι τέσσερις κόρες της είναι ακαδημαϊκοί στις ΗΠΑ, στο Χάρβαρντ, στο Στάνφορντ, στο Μπέρκλεϊ. Ο γιος της εργάζεται στη Νέα Υόρκη στο πεδίο της επικοινωνίας. Πολλά παιδιά μεγαλογιατρών γίνονται κουμπούρες στα ακριβά σχολεία τους. Τι έκανε σωστά η Λινού; «Ημουν διαρκώς παρούσα. Φρόντιζα να μην έχουν ελεύθερο χρόνο. Να κάνουν δραστηριότητες. Μάθαινα διακριτικά από τους καθηγητές τους τα πάντα. Και είχα τοποθετήσει ένα μυστικό κουμπί στο υπόγειο του σπιτιού μας που το πατούσα και έπεφτε το τηλέφωνο όταν διαπίστωνα ότι μιλούσαν πολύ. Στη συνέχεια έβριζα τον ΟΤΕ, γιατί υποτίθεται ότι έφταιγε ο ΟΤΕ. Τότε δεν είχαμε ακόμη κινητά».
Περήφανη παπαδιά
Πριν από τρία χρόνια, ο Δημήτρης Λινός αιφνιδίασε τους φίλους του με την απόφασή του να γίνει ιερέας χωρίς να εγκαταλείψει το ιατρικό λειτούργημα. Πλέον ιερουργεί σχεδόν κάθε Κυριακή στο παρεκκλήσιο του Αγίου Ανδρέα στο Κτήμα Συγγρού. Ο μητροπολίτης Κηφισιάς Κύριλλος επισκέφθηκε το ζεύγος Λινού. «Απαιτείται η υπογραφή σας ως πρεσβυτέρας για να γίνει ο άνδρας σας ιερέας». «Προτιμώ να με αποκαλείτε παπαδιά». Πώς αισθάνεται που εκτός από καθηγήτρια, βουλευτής, μητέρα και γιαγιά είναι πλέον και παπαδιά; «Οταν μου έκανε την ίδια ερώτηση ένας φίλος μου τού απάντησα ότι η παπαδιά φτιάχνει πρόσφορο κάθε Σάββατο και τον προσκάλεσα να έρθει στην εκκλησία, γιατί η παπαδιά προσφέρει καλό καφέ, καλά μπισκότα και καλά σάντουιτς».
Στο πολιτικό γραφείο της Αθηνάς Λινού, στο κέντρο της Αθήνας, κυριαρχούν δύο πίνακες του συζύγου της, ο οποίος εκτός από χειρουργός και ιερέας, είναι και ζωγράφος. Δύο πίνακες με δύο δέντρα, λιτά, με καφέ κορμό και κλαδιά μέσα σε ένα έντονο, φωτοβόλο κίτρινο φόντο (χαρακτηριστικό των πινάκων του Λινού). Οι δύο πίνακες «συνομιλούν» με μια μικρή εικόνα της Παναγίας. Το «Χαρβαρδιανό» κύρος της κυρίας Λινού επλήγη επί πανδημίας, τουλάχιστον στα μάτια των πεφωτισμένων, όταν δήλωσε ότι θα κοινωνήσει γιατί δεν πιστεύει ότι θα κολλήσει. Θα έλεγε το ίδιο σε ένα ιατρικό συνέδριο στις ΗΠΑ; «Βεβαίως θα το έλεγα. Αλλωστε αποδείχθηκε ότι ο κορωνοϊός μεταδίδεται μόνο από την αναπνοή».
Είναι δυνατόν μια επιδημιολόγος να ισχυρίζεται ότι το κουταλάκι της Θείας Κοινωνίας είναι απρόσβλητο και αμόλυντο από ιούς και βακτήρια; «Αν δεν πιστεύεις, κολλάει. Αν πιστεύεις δεν κολλάει, ή μπορεί να κολλάει, αλλά δεν σε νοιάζει». Αυτή είναι –περίπου– η θρησκευτική εξήγηση.
Τελικά, γιατί έκλαψε; Κλαίω σημαίνει συμπάσχω. Εχει υπάρξει και η ίδια θύμα σεξιστικού λόγου; «Οχι, δεν έχω υπάρξει θύμα. Ισως έκλαψα γιατί αισθάνθηκα συμπόνια για την κοπέλα. Ισως έκλαψα γιατί απλώς ήμουν κουρασμένη». Ο Πολάκης ισχυρίστηκε ότι η συγκίνηση της Λινού ήταν σκηνοθετημένη για να προκληθεί η διαγραφή του. Ο θύτης αυτοπροβλήθηκε πάλι ως θύμα των θυμάτων του.
Παρ’ όλα αυτά, η Αθηνά Λινού έχει κάποια ευθύνη. Δεν ήξερε ότι ο πολακισμός βρίσκεται στην καρδιά του κόμματος που διακόνησε; Δεν γνώριζε ότι η σταλινική εξόντωση του «άλλου» και η καλλιέργεια του διχασμού και του μίσους βγήκαν από τη «βαθιά ψυχή» της ριζοσπαστικής Αριστεράς (και ότι ο Πολάκης είναι ένας γνήσιος εκφραστής αυτής της πολιτικής και όχι μια παράφωνη εξαίρεση); «Εγώ δεν ξέρω από πολιτική. Εγώ μπήκα γιατί με κάλεσαν και γιατί ήθελα να βοηθήσω». Και τώρα; Δήλωσε ορθά-κοφτά ότι δεν θα επιστρέψει την έδρα στον Κασσελάκη. Τι θα κάνει; Η απάντηση, με την ελαφρώς βραχνή φωνή και το διαπεραστικό βλέμμα της, πείθει ότι μπορεί να ανακατεύτηκε με τα πίτουρα, αλλά δεν θα τη φάνε εύκολα οι κότες. «Δεν τους έχω ανάγκη. Τώρα είμαι ανεξάρτητη βουλευτής, όπως ο Πολάκης. Θα συνεργαστώ, λοιπόν, με τον Πολάκη».
