ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Την εκτίμηση πως η επαναπροσέγγιση της Τουρκίας με την Αίγυπτο έχει βασικό στόχο την ελαχιστοποίηση των λαθών του παρελθόντος της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, που οδήγησε στην ενίσχυση της Ελλάδας και της Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο, κάνουν έμπειροι αναλυτές της γειτονικής χώρας.
Πάντως, προβλέπουν πως με τη σύσφιγξη των σχέσεων του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον Αιγύπτιο ομόλογό του Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι, μάλλον θα ξεκινήσει νέα περίοδος διαβουλεύσεων όλων των παράκτιων χωρών της Ανατολικής Μεσογείου, που ανάμεσά τους βρίσκεται και η Ελλάδα!
Σύμφωνα με δημοσίευμα της «Χουριέτ», παράκτιες χώρες της Ανατολικής Μεσογείου, μεταξύ των οποίων Τουρκία, Ελλάδα, Λιβύη και Αίγυπτος θα μπορούσαν να συζητήσουν για τις διαφορές τους.
Ο κ. Σίσι, στην κοινή συνέντευξη Τύπου μετά τη συνάντηση με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Αγκυρα, δήλωσε ότι στόχος είναι η διατήρηση της σημερινής κατάστασης μείωσης της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο και η εξεύρεση λύσης στις υπάρχουσες διαφορές μεταξύ των παράκτιων χωρών της περιοχής, ως κοινή στάση. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Αιγύπτου, αυτό θα καταστήσει δυνατή τη χρήση των φυσικών πόρων της περιοχής για την ευημερία όλων των λαών μέσω της συνεργασίας.
Ο πολιτικός αναλυτής της εφημερίδας «Χουριέτ», Σεντάτ Εργκίν, υποστηρίζει ότι «όταν ο κ. Σίσι λέει “παράκτιες χώρες της Ανατολικής Μεσογείου” εννοεί ένα πολλαπλό πλαίσιο, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας». Στο άρθρο του στην τουρκική εφημερίδα τονίζει ότι «εδώ προκύπτει ένα θεμελιώδες ζήτημα. Η διμερής συμφωνία που υπέγραψε η Τουρκία με την κυβέρνηση εθνικής συμφιλίωσης στην Τρίπολη, τον Νοέμβριο του 2019, καθορίζει τις περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας στα νότια, ξεκινώντας από το τέλος των χωρικών υδάτων του νησιού της Κρήτης, στη δικαιοδοσία της Λιβύης. Από την άλλη πλευρά, η Αίγυπτος και η Ελλάδα έχουν μια συμφωνία θαλάσσιας δικαιοδοσίας που υπέγραψαν τον Αύγουστο του 2020 ως αντίδραση σε αυτό το μνημόνιο. Οι δικαιοδοσίες στις δύο συμφωνίες αλληλοεπικαλύπτονται σε ορισμένους τομείς. Ολες αυτές οι πτυχές του θέματος προμηνύουν ότι μια πολύ περίπλοκη και πολυπαραγοντική διαδικασία διαπραγμάτευσης έρχεται την επόμενη περίοδο, η οποία θα περιλαμβάνει πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας, της Αιγύπτου, της Λιβύης και της Ελλάδας».
Ο πρώην πρέσβης της Τουρκίας και πολιτικός αναλυτής Χασάν Γκιογούς παρατηρεί ότι η Αγκυρα αρχικά «υπερέβαλε πολύ και παρέτεινε άσκοπα τη δικαιολογημένη αντίδρασή της στο πραξικόπημα στην Αίγυπτο».
Η αντιπολίτευση
Στην Τουρκία μέλη της αντιπολίτευσης υπενθυμίζουν πως στην τελευταία του επίσκεψη ο πρόεδρος Ερντογάν ξεπέρασε το κρατικό πρωτόκολλο και φρόντισε να υποδεχθεί τον κ. Σίσι στο αεροδρόμιο και να τον αγκαλιάσει, αποκαλώντας τον «αδελφό μου». Ενώ υπενθυμίζουν ότι κάποτε τον αποκαλούσε δικτάτορα, τύραννο και δεν είχε πάει στο παραδοσιακό δείπνο που παρέθεσε ο Γ.Γ. του ΟΗΕ για να μην τον δουν στο ίδιο τραπέζι με τον Σίσι στη Νέα Υόρκη, αλλά τώρα τον φιλοξένησε στο Προεδρικό Μέγαρο της Τουρκίας.
«Ερχόμενη σε αντιπαράθεση με την Αίγυπτο, η Τουρκία έμεινε μόνη, όχι μόνο στον αραβικό κόσμο αλλά και στην Ανατολική Μεσόγειο, τόσο στην ενεργειακή εξίσωση όσο και στη διαδικασία οριοθέτησης των θαλάσσιων δικαιοδοσιών. Με τα χέρια της η ίδια η Τουρκία άφησε την Αίγυπτο στην αγκαλιά του “μετώπου του κακού”, που αποτελείται από την Ελλάδα, το Ισραήλ και την Ελληνοκυπριακή Διοίκηση της Νότιας Κύπρου» (σ.σ. Κυπριακή Δημοκρατία) αναφέρει ο κ. Γκιογούς.
Στο άρθρο του προσθέτει ότι «και οι δύο χώρες θέλουν να δοκιμάσουν η μία την ειλικρίνεια της άλλης για λίγο. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η Τουρκία δεν πρέπει να επιτρέψει στους Αδελφούς Μουσουλμάνους να διεξάγουν δραστηριότητες εναντίον του Σίσι και δεν πρέπει να ενοχλήσει την Αίγυπτο στη Λιβύη. Είναι σημαντικό και η Αίγυπτος να εγκαταλείψει την αγάπη της για την Ελλάδα και την Ελληνοκυπριακή Διοίκηση της Νότιας Κύπρου (Κυπριακή Δημοκρατία), να αποφεύγει συμπεριφορές που ενοχλούν την Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο και να προσπαθεί να ακολουθήσει μια κάπως ουδέτερη στάση στο Κυπριακό».
Στην Αγκυρα υπάρχουν φιλοδοξίες για ενεργειακή συνεργασία με την Αίγυπτο, κάτι που εξέφρασε και ο υπουργός Ενέργειας της Τουρκίας Σελτσούκ Μπαϊρακτάρ. Ομως, πληροφορίες αναφέρουν ότι το Κάιρο δείχνει πως χρειάζεται χρόνος και δεν έχει απαντήσει ξεκάθαρα ούτε στα αιτήματα αυτά της Αγκυρας αλλά ούτε και έχει καταλήξει στις προτάσεις της Τουρκίας για συζήτηση σχετικά με τις θαλάσσιες ζώνες στην Ανατολική Μεσόγειο.
Οι ένοπλες δυνάμεις και ο Γκιουλέρ
Για αναστάτωση στις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις μιλούν αντιπολιτευόμενα μέσα ενημέρωσης σχετικά με το περιστατικό στο οποίο συμμετείχαν ορισμένοι από τους ανθυπολοχαγούς που αποφοίτησαν από τη στρατιωτική ακαδημία και φώναξαν συνθήματα όπως «είμαστε οι στρατιώτες του Μουσταφά Κεμάλ» και όσα ακολούθησαν. Το υπουργείο Εθνικής Αμυνας την περασμένη Τετάρτη ανακοίνωσε ότι τα όσα συνέβησαν «διερευνώνται και εξετάζονται από κάθε άποψη με μεγάλη προσοχή και ευαισθησία». Eνώ λίγες ημέρες νωρίτερα ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε ανακοινώσει εκκαθαρίσεις δεκάδων ανθυπολοχαγών, καθώς είχε θεωρήσει πως απειλούν και είχε αναρωτηθεί «εναντίον ποιου υψώνουν τα ξίφη». Η ανακοίνωση του υπουργείου Αμυνας φαίνεται σαν μια προσπάθεια να μειωθεί η ένταση.
Στην Αγκυρα κυκλοφόρησαν έντονες φήμες περί παραίτησης του υπουργού Αμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ, που φέρεται να ενοχλήθηκε από τη διαδικασία. Μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει καμία δήλωση σχετικά με αυτές τις πληροφορίες, ούτε από τον κ. Γκιουλέρ ούτε από άλλες Αρχές.
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα T24, «η δυσφορία του κ. Γκιουλέρ πηγάζει από το ότι δεν θέλει να είναι ο υπουργός που “διώχνει” υπολοχαγούς από τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις».
Αμέσως μετά την εμφάνιση των παρασκηνιακών πληροφοριών για τον κ. Γκιουλέρ, ο Ταγίπ Ερντογάν και ο κ. Γκιουλέρ συναντήθηκαν στην τελετή παράδοσης του σκάφους Savarona που χρησιμοποιούσε ο Κεμάλ Ατατούρκ, το οποίο επισκευάστηκε στην Κωνσταντινούπολη.
Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου. Ο κ. Γκιουλέρ παραβρέθηκε, δεν θέλησε όμως να κάνει κάποια δήλωση.
