Η συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, η οποία εκτιμάται ότι θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη (αν και δεν έχει ανακοινωθεί ακόμα επίσημα), είναι ξεκάθαρα η πιο σημαντική από τις πολλές επαφές που έχουν προγραμματιστεί στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη. Η προγραμματισμένη και συμφωνημένη προ πολλών μηνών συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν στη Νέα Υόρκη αποτελεί ουσιαστικά σημείο καμπής, καθώς οι ελληνοτουρκικές επαφές σε χαμηλότερο επίπεδο (θετική ατζέντα, ΜΟΕ) μπορεί να συνεχίζονται, ωστόσο το ουσιαστικό σκέλος τους, δηλαδή ο πολιτικός διάλογος, ακόμα δεν έχει ξεκινήσει και κρίσεις όπως αυτή του περασμένου Ιουλίου στην Κάσο δείχνουν ότι, ακόμα και να εκκινήσει εκ νέου, τα περιθώρια επιτυχίας του είναι περιορισμένα.
Η δεύτερη πολύ σημαντική συνάντηση του κ. Μητσοτάκη στη Νέα Υόρκη είναι αυτή με τον γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, ενώ αναμένεται με ενδιαφέρον αν θα υπάρξουν και πώς ακριβώς θα εξελιχθούν οι συναντήσεις και του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη, με την ελπίδα ότι είναι δυνατή μια ουσιαστική επανεκκίνηση των διαδικασιών για την επίλυση του Κυπριακού.
Η Μέση Ανατολή αποτελεί, επίσης, μια από τις πιο σημαντικές εστιάσεις της ελληνικής αποστολής στη Νέα Υόρκη. Ο κ. Μητσοτάκης θα συναντηθεί με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου. Η Ελλάδα έχει σφυρηλατήσει στενούς δεσμούς με το Ισραήλ και, πέρα από τα περιφερειακά, στο επίκεντρο θα βρεθούν και οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, μια και ο πόλεμος πλέον επεκτείνεται οριστικά και προς τον νότιο Λίβανο. Μεταξύ των δύο πλευρών φαίνεται να υπάρχει μια κατανόηση για το γεγονός ότι η Ελλάδα από την 1η Ιανουαρίου 2025 αναλαμβάνει τη διετή θητεία της ως μη μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, ως εκ τούτου η στάση της πρέπει να λαμβάνει υπόψη ευρύτερες συνομαδώσεις που πολλές φορές είναι αρνητικές για το Ισραήλ. Μια πρόβα αυτής της στάσης ήταν η υπερψήφιση, την περασμένη Τετάρτη, ψηφίσματος του ΟΗΕ που βασιζόταν σε απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης και ζητούσε ουσιαστικά αποχώρηση του Ισραήλ από τη Γάζα και τη Δυτική Οχθη και προώθηση της λύσης των δύο κρατών. Η Ελλάδα είχε, πάντως, ενημερώσει το Ισραήλ για τη στάση της πριν από την ψηφοφορία και την αιτιολόγησε λαμβάνοντας υπόψη και τις πάγιες θέσεις της περί δικαιώματος αυτοάμυνας των Ισραηλινών, της επιστροφής των ομήρων και της καταδίκης των σφαγών της 7ης Οκτωβρίου 2023.
Οι τριμερείς των ΥΠΕΞ
Σε αυτό το πλαίσιο, ιδιαίτερα σημαντικές θα είναι και οι επαφές του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη, ο οποίος θα συναντηθεί, μεταξύ άλλων, με τον Αιγύπτιο ομόλογό του Μπαντρ Αμπντελάτι. Στη Νέα Υόρκη θα πραγματοποιηθούν και δύο τριμερείς σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών ανάμεσα σε Ελλάδα, Κυπριακή Δημοκρατία, Αίγυπτο και Ιορδανία.
Πολύ σημαντική για την Αθήνα είναι επίσης η κατάσταση ευρύτερα στα Βαλκάνια. Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Γεραπετρίτης θα λάβει μέρος στη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών των κρατών-μελών της Ε.Ε. στο πρόγευμα εργασίας υπουργικού επιπέδου της «Ομάδας Φίλων Δυτικών Βαλκανίων», παρουσία των υπουργών Εξωτερικών των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων, στην τετραμερή συνάντηση Ελλάδας, Ρουμανίας, Κροατίας, Βουλγαρίας, καθώς και σε συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της Διαδικασίας Συνεργασίας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (SEECP).
Για την Ελλάδα, βέβαια, τα Δυτικά Βαλκάνια δεν αποτελούν χώρο αφηρημένης άσκησης εξωτερικής πολιτικής, αλλά εστία προβλημάτων (Βόρεια Μακεδονία και Αλβανία), τα οποία θέλει να αντιμετωπίσει. Μάλιστα, τους επόμενους μήνες θα πρέπει να αναμένεται ανάληψη πιο εντατικών πρωτοβουλιών σε διπλωματικό επίπεδο, προκειμένου οι σχέσεις με τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων να γίνουν πιο λειτουργικές, αλλά και να αποφευχθεί ένα ντόμινο αποσταθεροποίησης που θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις και στα εθνικά συμφέροντα.
