Τον Νίκο Ανδρουλάκη
Του Πάνου Βάρδα
Η σοσιαλδημοκρατία στην Ευρώπη πρέπει σήμερα να εστιάσει σε αρκετές βασικές πολιτικές προτεραιότητες για να παραμείνει επίκαιρη και αποτελεσματική. Πρώτον, η αντιμετώπιση της οικονομικής ανισότητας είναι κεντρική. Καθώς η παγκοσμιοποίηση και οι τεχνολογικές αλλαγές έχουν διευρύνει το χάσμα πλούτου, οι σοσιαλδημοκράτες πρέπει να προωθήσουν προοδευτικές φορολογικές μεταρρυθμίσεις, δίκαιους μισθούς και ισχυρά κοινωνικά δίκτυα προστασίας για την εξασφάλιση της οικονομικής δικαιοσύνης.
Δεύτερον, η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης είναι υψίστης σημασίας. Οι σοσιαλδημοκράτες πρέπει να υποστηρίξουν μια πράσινη μετάβαση που να διασφαλίζει τη βιωσιμότητα, ενώ ταυτόχρονα να δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας και να στηρίζει τους εργαζομένους που επηρεάζονται από τις αλλαγές στις ενεργοβόρες βιομηχανίες. Αυτό απαιτεί επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, δημόσιες μεταφορές και βιώσιμες υποδομές.
Τρίτον, η ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών είναι κρίσιμη σε μια εποχή ανόδου του λαϊκισμού και του αυταρχισμού. Οι σοσιαλδημοκράτες πρέπει να εργαστούν για την προστασία των πολιτικών ελευθεριών, τη διασφάλιση της διαφάνειας στη διακυβέρνηση και την προώθηση της πολιτικής συμμετοχής για την αντιμετώπιση της απογοήτευσης από τα δημοκρατικά συστήματα.
Τέλος, η αναμόρφωση των συστημάτων κοινωνικής πρόνοιας για την αντιμετώπιση σύγχρονων προκλήσεων, όπως η γήρανση του πληθυσμού και η ψηφιοποίηση, είναι ζωτικής σημασίας. Η διεύρυνση της πρόσβασης σε εκπαίδευση, υγειονομική περίθαλψη και υπηρεσίες φροντίδας πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο της ατζέντας τους.
Oπωσδήποτε, η σύγχρονη σοσιαλδημοκρατία, πέρα από τα κεντρικά ευρωπαϊκά χαρακτηριστικά της, συνεξαρτάται επιμέρους από τα ευρωπαϊκά κράτη και τις εκάστοτε ηγεσίες τους.
Οι ερχόμενες εκλογές στο ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ είναι αναμφισβήτητης σημασίας. Απαιτούνται επιλογές ορθής λογικής με βάση όχι ασφαλώς φυσιογνωμικά στοιχεία, αλλά κριτήρια ορθολογισμού.
Ταπεινά θεωρώ ότι τα κύρια κριτήρια, πέρα από την πολιτική ωριμότητα, το ήθος και τις ανθρωπιστικές αξίες των υποψηφίων, θα μπορούσαν να ιεραρχηθούν ως εξής:
Πλήρης απασχόληση και κοινοβουλευτική παρουσία του εκλεγμένου προέδρου. Οι μεγάλες κοινοβουλευτικές προκλήσεις απαιτούν αναμφισβήτητα τον εκλεγέντα να ηγείται στο Κοινοβούλιο.
Αταλάντευτη πίστη στις αρχές της σοσιαλδημοκρατίας, όπως αυτές αναγνωρίζονται στα διεθνή και τα ευρωπαϊκά φόρουμ. Mακρόχρονη συμμετοχή στα προηγούμενα.
Ορθός, μη λαϊκιστικός λόγος, ως αναγκαία προϋπόθεση εθνικής συνοχής και προόδου της χώρας.
Ισχυρή προσωπικότητα με αποδεδειγμένη οργανωτική ικανότητα μέσα στον κομματικό ιστό.
Θεωρώ ότι η παρούσα ηγεσία του κόμματος διαθέτει όλα τα προαπαιτούμενα ώστε να διατηρήσει μια εξελικτικά επιτυχή διαδρομή, χωρίς καιροσκοπισμούς και πισωγυρίσματα. Αντίθετα, η καθημερινά βελτιούμενη οργανωτική δομή του Κινήματος και το ηθικό του θα έχαναν δραματικά από κάθε νέο πείραμα.
Συνέπεια, συνοχή και όραμα χρειάζεται να είναι τα προαπαιτούμενα μιας σωστής επιλογής.
*Ο κ. Πάνος Βάρδας είναι ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Κρήτης, πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας.
Τον Παύλο Γερουλάνο
Του Αντύπα Καρίπογλου
Αν και έχω ψηφίσει πολλές φορές ΠΑΣΟΚ, δεν υπήρξα, ούτε είμαι μέλος του. Και θεωρώ ότι δεν είναι ηθικά και πολιτικά σωστό να συμμετάσχω στην επικείμενη εκλογή απλώς επειδή είμαι εν δυνάμει ψηφοφόρος ή, ακόμη χειρότερα, καταβάλλοντας ένα πρακτικά μηδενικό αντίτιμο. Αν και φαίνεται παράδοξο, αυτός είναι ο λόγος που η προτίμησή μου ίσως έχει μεγαλύτερη σημασία για το ΠΑΣΟΚ από όση έχει η τοποθέτηση ενός δεδομένου οπαδού του και, πολύ περισσότερο, οπαδού ενός εκ των υποψηφίων.
Οποιος δεν βλέπει την πολιτική με οπαδικούς όρους έχει αντιληφθεί ότι η απουσία εναλλακτικής πρότασης απέναντι στην κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας. Η δε συστηματική αποδυνάμωση κάθε θεσμικού αντιβάρου καθιστά επιτακτική ανάγκη την ύπαρξη ενός αξιόπιστου πολιτικού αντιπάλου, αν δεν θέλουμε η σημερινή εξουσία να γίνει πλήρως ανεξέλεγκτη και, εντέλει, μοιραία. Τέτοιος αντίπαλος δεν μπορεί να είναι ένα κόμμα που θα χρησιμεύσει ως δεκανίκι του Μητσοτάκη, ούτε βέβαια ένα κόμμα που θα γίνει όχημα επιστροφής του ΣΥΡΙΖΑ, με οποιαδήποτε μετάλλαξη, στην εξουσία. Αλλωστε, μόνο ο φόβος αυτής της επιστροφής εμποδίζει πολλούς πολίτες να σταθούν απέναντι στη σημερινή κυβέρνηση.
Και είναι ακριβώς αυτοί οι πολίτες που πρέπει να ενδιαφέρουν το ΠΑΣΟΚ. Τα μέλη του θα αποφασίσουν ποιος θα είναι αυτός που θα αποτελέσει μια εναλλακτική πρόταση εξουσίας, όμως είναι οι υπόλοιποι πολίτες που πρέπει να πειστούν.
Ως ένας τέτοιος πολίτης θεωρώ ότι ο Παύλος Γερουλάνος μπορεί, περισσότερο από κάθε άλλον, να πείσει. Απολύτως συνεπής όλα αυτά τα χρόνια, αντιπολιτεύτηκε και τον ΣΥΡΙΖΑ και τη Ν.Δ. με ευπρέπεια και πολιτικό λόγο. Τον σέβονται και τον εκτιμούν φίλοι και αντίπαλοι και μπορεί να απευθυνθεί σε όλους τους πολίτες. Και, κυρίως, δεν έχει δώσει κανένα δείγμα μεγαλομανίας και βουλιμίας για την εξουσία. Γιατί αυτό χρειαζόμαστε επειγόντως. Κάποιον που θα πολιτευθεί μετρημένα και με ήθος. Και που μπορεί να σταθεί μέσα και έξω ως πρωθυπουργός ή να αποτελέσει έναν σοβαρό και αξιόπιστο κυβερνητικό εταίρο και όχι συνέταιρο στη νομή της εξουσίας.
*Ο κ. Αντύπας Καρίπογλου είναι δικηγόρος.
Την Αννα Διαμαντοπούλου
Του Μάνου Ματσαγγάνη
Θεωρώ ότι η επικράτηση της Αννας ∆ιαμαντοπούλου στην ψηφοφορία για την εκλογή αρχηγού του ΠΑΣΟΚ θα έχει σταθεροποιητική επίδραση στο πολιτικό σύστημα της χώρας, ενώ θα είναι ευεργετική για το ίδιο το κόμμα.
Τα οφέλη για την πολιτική σταθερότητα θα είναι ανάλογα με εκείνα της ανάδειξης το 2016 του Κυριάκου Μητσοτάκη στην ηγεσία της Ν.Δ. Μια ισχυρή αντιπολίτευση, με επικεφαλής μια έμπειρη πολιτικό με κατάρτιση, ευγένεια και διεθνές κύρος, ικανή να δημιουργεί συναινέσεις, είναι προς το συμφέρον του τόπου, και ως τέτοια θα έπρεπε να υποστηριχθεί από κάθε πολίτη που νοιάζεται για τη δημοκρατική ομαλότητα. Υπό την ηγεσία της Αννας Διαμαντοπούλου το ΠΑΣΟΚ μπορεί να ανακτήσει την ηγεμονία στον χώρο αριστερά του Κέντρου, στη βάση μιας σύγχρονης πολιτικής πλατφόρμας που προβάλλει τα καίρια ζητήματα από τα οποία εξαρτάται η μελλοντική ευημερία της χώρας, σε μαχητική αντιπαράθεση με τον αριστερό λαϊκισμό και τον δεξιό εθνικισμό. Αυτή την ελάχιστη, μα κρίσιμη προϋπόθεση για την ενίσχυση του κεντρομόλου προσανατολισμού του χώρου οι συνυποψήφιοί της δεν είναι σε θέση να την εγγυηθούν. Ο μεν σημερινός αρχηγός του κόμματος δεν μπόρεσε να το πετύχει, ο δε δήμαρχος Αθηναίων δεν φαίνεται καν να το επιθυμεί.
Τα οφέλη για το ΠΑΣΟΚ μου φαίνονται το ίδιο προφανή. Για να σταθεί γερά στα πόδια του στο παρόν, και για να σχεδιάσει το μέλλον, κάθε πολιτικό κόμμα οφείλει να αναμετρηθεί με το παρελθόν του, ρητά ή έστω υπόρρητα. Συχνά το ΠΑΣΟΚ μοιάζει ακόμη ζαλισμένο από τις απανωτές ήττες της προηγούμενης δεκαετίας που το απείλησαν με εξαφάνιση, ανήμπορο να αποφασίσει γιατί ηττήθηκε. Η Αννα Διαμαντοπούλου μπορεί να διεκδικήσει μαχητικά τις καλύτερες στιγμές της υπερεικοσαετούς πασοκικής διακυβέρνησης (από την αναθεώρηση του οικογενειακού δικαίου το 1983 έως την εθνικά υπεύθυνη –και εκλογικά αυτοκτονική– στάση του την περίοδο 2010-2015), προτείνοντας ένα αφήγημα που εμψυχώνει το φρόνημα των μελών και των ψηφοφόρων του κόμματος, καλλιεργώντας ταυτόχρονα μια ηγεμονική συνείδηση για το τι σημαίνει να είναι κανείς προοδευτικός σήμερα. Στον κρίσιμο για την Κεντροαριστερά τομέα της κοινωνικής πολιτικής, το έργο της ως Ευρωπαίας επιτρόπου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (1999-2004), και ως προέδρου της Επιτροπής Σοφών για το μέλλον της κοινωνικής προστασίας και του κράτους πρόνοιας στην Ευρωπαϊκή Ενωση (2022-2023), δείχνει ότι βρίσκεται έτη φωτός μπροστά από τους συνυποψηφίους της.
Για όλους αυτούς τους λόγους, η εκλογή της Αννας Διαμαντοπούλου στην ηγεσία του κόμματος θα τονώσει τον εκλογικό ανταγωνισμό μεταφέροντάς τον στο κέντρο, βάζοντας τέλος στη χωρίς αντίπαλο κυριαρχία της Ν.Δ.
*Ο κ. Μάνος Ματσαγγάνης είναι καθηγητής Δημόσιας Οικονομικής στο Πολυτεχνείο του Μιλάνου και επικεφαλής του Παρατηρητηρίου Ελληνικής και Ευρωπαϊκής Οικονομίας του ΕΛΙΑΜΕΠ.
Τον Χάρη Δούκα
Του Παναγιώτη Καρκατσούλη
Τον Χάρη ∆ούκα τον παρακολουθώ ως ακαδημαϊκό στις παρεμβάσεις του για τα ζητήματα της ενέργειας. Μου αρέσει ο τρόπος δόμησης των προβλημάτων που ακολουθεί –επικέντρωση στα πραγματικά δεδομένα, ικανότητα συσχέτισης παραγόντων που επιδρούν στη δημιουργία αλλά και στη λύση τους, σαφήνεια στις εναλλακτικές ώστε να κατανοεί κανείς τα υπέρ και τα κατά της κάθε μίας– αλλά και η σύνδεση των «τεχνικών» ζητημάτων με την κοινωνία και την πολιτική. Ο Χ. Δούκας αρνείται τόσο τον κάθετο διαχωρισμό μεταξύ «τεχνοκράτη» και «πολιτικού» (ενώ σέβεται τις διαφορετικές ποιότητές τους), όσο και τον ισοπεδωτισμό της κατάργησης των ιδεολογικών και πολιτικών σημάνσεων στην κοινωνική δράση.
Oταν βρέθηκε στη θέση του επικεφαλής του μεγαλύτερου δήμου της χώρας ακολούθησε την ίδια γραμμή σκέψης και δράσης: γνώση των προβλημάτων, ιεράρχηση, σχέδιο επίλυσης, παρακολούθηση της εφαρμογής, αξιολόγηση των αποτελεσμάτων και επανασχεδιασμός όπου χρειάζεται. Βεβαίως, όταν ο ορθολογισμός βρίσκεται αντιμέτωπος με συσσωρευμένα προβλήματα, τα περισσότερα εκ των οποίων απαιτούν τη συνέργεια και την επικοινωνία κρατικών και περιφερειακών δομών που λειτουργούν ως silo, τότε χρειάζεται όχι μόνο επίταση των προσπαθειών αλλά και ενεργοποίηση κάθε κοινωνικής ικμάδας.
Αλλά και στη νέα επιλογή του ως υποψήφιος αρχηγός του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, ο Χ. Δούκας συνεχίζει να αναδεικνύει δύο κεφαλαιώδους σημασίας αλληλεξαρτώμενα ζητήματα που απαιτούν ορθολογισμό και ενσυναίσθηση: τις νέες προκλήσεις της εποχής μας και την επίδρασή τους στο πρόβλημα της προοδευτικής διακυβέρνησης. Στις θέσεις του αναδεικνύει ως προτεραιότητα τη γνώση των νεοπαγών πεδίων πολιτικής (κλιματική αλλαγή, ενέργεια, πολιτική προστασία, τεχνητή νοημοσύνη), την ανάπτυξη του ανθρώπινου κεφαλαίου, καθώς και των υποδομών και των δομών που απαιτούνται για την επίλυση του περίπλοκου μωσαϊκού που συνθέτει τις ειδικότερες δημόσιες πολιτικές για την ασφάλεια.
Η σύνδεση των νέων διακινδυνεύσεων (αλλά και ευκαιριών) με την ποιότητα της διακυβέρνησης είναι κρίσιμη σήμερα που διατυπώνονται φόβοι για τη ρευστοποίηση του συνόλου του πολιτικού συστήματος. Η χώρα μας, όμως, βρίσκεται αντιμέτωπη όχι μόνο με τις πολυ-κρίσεις και τις καταστροφές, αλλά και με άλυτα ζητήματα στη διακυβέρνησή της, μετά από δεκαετίες.
Είναι κοινός τόπος ότι το βασικό πρόβλημα της χώρας μας είναι το πελατειακό σύστημα διοίκησής της. Η ευνοιοκρατία και η αναξιοκρατία λειτουργώντας εν είδει παρασίτου υπονομεύουν ευρωπαϊκές και εθνικές, συλλογικές, είτε ατομικές, προσπάθειες ανάπτυξης και προόδου.
Τολμηροί μεταρρυθμιστές έχουν δώσει μάχες κατά του πελατειασμού, άλλες εκ των οποίων έχουν χαθεί και άλλες κερδηθεί. Η έμφαση του Χ. Δούκα σε μια διοίκηση συνεργατική και δικτυωμένη, με κανόνες, πόρους και αποφάσεις που δεν θα συγκρούονται μεταξύ τους, αλλά θα μπορούν να εφαρμοστούν μέσα από μια διαρκή διαβούλευση με την κοινωνία των πολιτών και τον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας είναι ορθή και επιβεβλημένη.
Καμία επιμέρους πολιτική (υγεία, παιδεία, περιβάλλον) δεν θα αποδώσει με το αρχαϊκό σύστημα διακυβέρνησης που παραμένει αλώβητο. Η διοικητική μεταρρύθμιση αποτέλεσε απόλυτη προτεραιότητα για εκείνους τους πολιτικούς, όπως ο Αναστάσης Πεπονής, ο Στέφανος Μάνος, ο Αντώνης Τρίτσης και ο Αλέκος Παπαδόπουλος, που οραματίστηκαν μια αντι-πελατειακή Ελλάδα που αναπτύσσεται και προοδεύει με κοινωνική ευαισθησία και συμπερίληψη των πιο αδύναμων.
Ο Χάρης Δούκας προσέρχεται στη χορεία των μεταρρυθμιστών και αξίζει την υποστήριξή μας γι’ αυτό.
*Ο κ. Παναγιώτης Καρκατσούλης είναι πρώην βουλευτής, εμπειρογνώμων Δημόσιας Διοίκησης.
