ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. «Ανοιξε» ο δρόμος για τα Τίρανα σε ό,τι αφορά τα επόμενα βήματα της ενταξιακής τους πορείας στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Δεν συνέβη το ίδιο με τη Βόρεια Μακεδονία, λόγω του συνεχιζόμενου «βέτο» της Βουλγαρίας και ως εκ τούτου φαίνεται ότι θα υπάρξει αποσύνδεση (decoupling) για το έως τώρα «ζεύγος» των δύο υποψηφίων για ένταξη χωρών στην Ε.Ε. Την είδηση επιβεβαίωσε χθες δημοσίως ο πρέσβης της Ε.Ε. στα Τίρανα, Σίλβιο Γκοντζάτο, και ενώ είχαν ήδη προκληθεί αντιδράσεις στα Σκόπια.
Η Αθήνα ήρε τις επιφυλάξεις της μετά την πρόσφατη απελευθέρωση του εκλεγμένου πλέον ευρωβουλευτή της Ν.Δ. Φρέντη Μπελέρη.
Το «ξεμπλοκάρισμα», πάντως, για την επόμενη φάση της ενταξιακής διαδικασίας για την Αλβανία φαίνεται ότι επετεύχθη μετά την πρόσφατη απελευθέρωση του εκλεγμένου πια ευρωβουλευτή της Νέας Δημοκρατίας Φρέντη Μπελέρη, καθώς η Ελλάδα συναίνεσε –κατά τη συνεδρίαση των μονίμων αντιπροσώπων (Coreper) την περασμένη Τετάρτη– να αποσταλεί κοινή επιστολή των 27 κρατών-μελών της Ε.Ε. προς την Αλβανία για την έναρξη των διαπραγματεύσεων επί της πρώτης δέσμης ενταξιακών κεφαλαίων. Πριν από εννέα μήνες η Αθήνα «μπλόκαρε» την αποστολή της συγκεκριμένης επιστολής, ενώ κατέθεσε γραπτή δήλωση στο Coreper, ζητώντας τότε να αναλάβει άμεσα καθήκοντα ο εκλεγμένος δήμαρχος Χειμάρρας Φρέντη Μπελέρης, να υπάρξει σεβασμός στο δικαίωμά του για δίκαιη δίκη και στο τεκμήριο αθωότητας. Μετά την εκλογή του Μπελέρη και την απελευθέρωσή του, η Αθήνα δεν είχε ουσιαστικά λόγο να συνεχίζει να φέρει αντιρρήσεις στην έναρξη των διαπραγμα-τεύσεων των Τιράνων.
Τα επόμενα στάδια για την Αλβανία, πάντως, είναι αρκετά, επισημαίνουν στην «Κ» Ευρωπαίοι διπλωμάτες. Εως τη διενέργεια της δεύτερης διακυβερνητικής διάσκεψης, που πιθανότατα θα λάβει χώρα στα μέσα Οκτωβρίου, η Αλβανία θα πρέπει να καταθέσει τη διαπραγματευτική της θέση και η Ε.Ε. να υιοθετήσει ομόφωνα την κοινή θέση με την υποψήφια χώρα, προσθέτουν. Η πρώτη άλλωστε «δέσμη» για τα θεμελιώδη ζητήματα, που πρέπει να επιλύσει ως υποψήφια χώρα, περιλαμβάνει πέντε κρίσιμα κεφάλαια –που αφορούν ιδιαιτέρως την ελληνική πλευρά–, όπως:
1. Δικαστική εξουσία και θεμελιώδη δικαιώματα.
2. Δικαιοσύνη, ελευθερία και ασφάλεια.
3. Δημόσιες προμήθειες.
4. Στατιστικές.
5. Οικονομικός έλεγχος.
«Κλειδί» για τη συναινετική και απρόσκοπτη πλέον πορεία των Τιράνων στην επόμενη φάση θα είναι να συνεκτιμηθούν στο πλαίσιο αυτό οι ξεκάθαρες θέσεις της Αθήνας για το περιουσιακό και τα δικαιώματα της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία, που θα έχουν και τη «σφραγίδα» της Κομισιόν. Αλλωστε, για τα περισσότερα κεφάλαια η Ε.Ε. θέτει κριτήρια αναφοράς κλεισίματος (closing benchmarks) που θα πρέπει να ικανοποιεί η υποψήφια χώρα, προτού κλείσουν οι διαπραγματεύσεις για κάθε κεφάλαιο.
Την ίδια στιγμή, ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας Χρίστιαν Μίτσκοσκι αντέδρασε έντονα στην απόφαση της Κομισιόν για τη χώρα του, τονίζοντας ότι η Ε.Ε. επιχειρεί να «υποδείξει» στα Σκόπια τι να κάνουν και ότι δεν θα αποδεχθεί περαιτέρω καθυστέρηση για τις ενταξιακές συνομιλίες. «Η μπάλα είναι πλέον στο γήπεδο της Βόρειας Μακεδονίας», σχολίασε Ευρωπαίος διπλωμάτης αναφερόμενος στην κατ’ απαίτηση της Σόφιας συνταγματική αλλαγή, προκειμένου να αναγνωριστεί από τα Σκόπια βουλγαρική μειονότητα.
