Με «α λα καρτ» διαχείριση θα αντιμετωπίσει το Μέγαρο Μαξίμου τυχόν νέες διαφοροποιήσεις βουλευτών της Ν.Δ., στον απόηχο της ερώτησης των «11» για τα κόκκινα δάνεια και της διαγραφής Σαλμά. Οπως λέγεται, η κοινοβουλευτική δράση των βουλευτών δεν πρόκειται να «ποινικοποιηθεί». Ομως, θα υπάρχει αντίδραση στην περίπτωση κατά την οποία υπερβαίνουν συγκεκριμένα όρια και δημιουργούν εικόνα «βαβέλ» στο κυβερνητικό στρατόπεδο. Πάντως, παρότι η εκτίμηση που κυριαρχεί είναι πως βασικό κίνητρο των βουλευτών που «γκρινιάζουν» δημοσίως ή στο παρασκήνιο είναι η πικρία τους για το γεγονός ότι δεν έχουν υπουργοποιηθεί, η στάση τους αποδίδεται πλέον και σε άλλες παραμέτρους: Πρώτον, εκτιμάται πως ορισμένοι βλέπουν το κύμα του λαϊκισμού στην Ευρώπη αλλά και στις ΗΠΑ να φουσκώνει πολιτικά και έχουν επιλέξει να το ακολουθήσουν. Επίσης, μετά την υποχώρηση των ποσοστών της Ν.Δ. στις πρόσφατες ευρωεκλογές επανακάμπτει η επιχειρηματολογία πως η Ν.Δ. πρέπει να «αναζητήσει» το 10% που έχασε στην κάλπη, όχι προς το Κέντρο, αλλά προς τα δεξιά της, υιοθετώντας μια περισσότερο «φιλολαϊκή» ατζέντα. Και τούτο, παρά το γεγονός ότι με τη στρατηγική του ο Κυρ. Μητσοτάκης έχει οδηγήσει τη Ν.Δ. σε έξι διαδοχικές εκλογικές νίκες. Ανάλογη δυναμική δεν αναπτύσσεται για πρώτη φορά στα πολιτικά πράγματα της χώρας: περί το 2008, επί πρωθυπουργίας Κ. Καραμανλή, η έως τότε ακολουθούμενη στρατηγική του «μεσαίου χώρου» αμφισβητήθηκε από τη λεγόμενη «λαϊκή δεξιά» της Ν.Δ. Επίσης, μετά τις εκλογές του 2000 ο Κ. Σημίτης προσέκρουσε στο «παραδοσιακό» ΠΑΣΟΚ και υποχρεώθηκε σε αναδίπλωση όταν επιχείρησε τη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού. Πάντως, η κυβέρνηση έχει ένα πολιτικό πλεονέκτημα στη μάχη κατά της εσωστρέφειας. Εχει ακολουθήσει εμπροσθοβαρή πολιτική και στον ορίζοντα δεν υπάρχουν «δύσκολα» νομοσχέδια ή μέτρα, παρότι κάποιες «γκρίνιες» δεν αποκλείονται κατά την επερχόμενη συζήτηση επί του προϋπολογισμού. Στον αντίποδα, από τον Ιανουάριο θα ανοίξει πιθανότατα η συζήτηση για τη Συνταγματική Αναθεώρηση και, βεβαίως, εκείνη της προεδρικής εκλογής, που προσφέρονται για κινήσεις εντυπωσιασμού από τους βουλευτές, καθώς πρόκειται για πεδία όπου έχουν κατοχυρωμένη ελευθερία επιλογής. Πάντως, αναφορικά με την προεδρική εκλογή θα πρέπει να επισημανθεί πως για πρώτη φορά από το 1995 και την εκλογή του Κ. Στεφανόπουλου μπορεί να έχουμε ανάδειξη Προέδρου της Δημοκρατίας χωρίς ευρύτερη συναίνεση: στο ντιμπέιτ ο Ν. Ανδρουλάκης ουσιαστικά «απαίτησε» ο επόμενος Πρόεδρος να προέρχεται από τον χώρο της Κεντροαριστεράς, δεσμεύοντας σε μεγάλο βαθμό στην ίδια θέση όποιον κι αν επικρατήσει στη μάχη της ηγεσίας στο ΠΑΣΟΚ. Ετσι, εάν ο Κυρ. Μητσοτάκης επιλέξει υποψήφιο από την Κεντροδεξιά, όπως πιθανότατα τον Κ. Τασούλα, η συναίνεση θα είναι αδύνατη, καθώς –υπό τον όποιο επικεφαλής– ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι εξαιρετικά δύσκολο στο συγκεκριμένο θέμα να διαφοροποιηθεί από το ΠΑΣΟΚ.
Ο εμφύλιος της ταμπλέτας
Η μάχη του ντιμπέιτ ολοκληρώθηκε στο ΠΑΣΟΚ και πλέον την τελευταία εβδομάδα της προεκλογικής κούρσας, οι έξι διεκδικητές της ηγεσίας θα εστιάσουν στην κινητοποίηση των «μηχανισμών» ώστε να οδηγήσουν στην κάλπη τον μεγαλύτερο δυνατό αριθμό υποστηρικτών τους. Η κούρσα της ηγεσίας έδωσε πόντους στο ΠΑΣΟΚ, καθώς χαρακτηρίστηκε από πολιτικό πολιτισμό –ειδικά εν συγκρίσει με τα τεκταινόμενα στον ΣΥΡΙΖΑ– παρότι παρασκηνιακές στιγμές εντάσεων υπήρξαν, κυρίως με επίκεντρο τη δεύτερη μάχη ύστερα από εκείνη του ντιμπέιτ: τη μάχη των τάμπλετ, που δόθηκε μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας και τελικά έληξε με συμβιβασμό μεταξύ των βασικών υποψηφίων. Το πώς μοιράστηκαν τα τάμπλετ στα εκλογικά κέντρα ανά την επικράτεια εμφανίστηκε ως τεχνικό θέμα, αλλά δεν είναι. Οταν είναι πολλά σε κάποιο εκλογικό κέντρο, ευνοούν τη ροή της ψηφοφορίας και άρα τον υποψήφιο που έχει μεγάλη δύναμη στη συγκεκριμένη περιοχή. Οταν είναι λίγα, οδηγούν σε καθυστερήσεις και αποτρέπουν τους πιθανούς ψηφοφόρους από το να συμμετάσχουν, λειτουργώντας εις βάρος κάποιου άλλου υποψηφίου που έχει ισχυρές δυνάμεις εκεί. Πάντως, με όλα τα διαδικαστικά ζητήματα να έχουν επιλυθεί, το ΠΑΣΟΚ οδεύει προς την κάλπη της Κυριακής χωρίς αδιαμφισβήτητο φαβορί – απόδειξη ότι στην παρούσα φάση δεν διαθέτει τη χαρισματική εκείνη προσωπικότητα που θα επικρατούσε με άνεση στην επερχόμενη αναμέτρηση.
Το διαβατήριο του «πόθεν έσχες»
Σε ένα ακόμη κρίσιμο ορόσημο οδεύει ο ΣΥΡΙΖΑ, καθώς οι «87» θα πρέπει το αμέσως επόμενο διάστημα να «ομογενοποιήσουν» τη στάση τους έναντι της υποψηφιότητας Κασσελάκη. Να καταλήξουν δηλαδή, εάν με βάση και τις αποφάσεις της τελευταίας Κ.Ε. θα επιχειρηθεί να μην του επιτραπεί να είναι υποψήφιος στις εσωκομματικές κάλπες ή εάν θα αντιμετωπιστεί «πολιτικά» με στόχο να ηττηθεί από τον Σ. Φάμελλο ή τον Π. Πολάκη στην αναμέτρηση της 24ης Νοεμβρίου. Πάντως, μία ισχυρή τάση στο εσωτερικό των «87» εκτιμά πως δεν πρέπει να γίνει προσπάθεια να αποκλειστεί ο Στ. Κασσελάκης, για δύο λόγους. Πρώτον, πρόκειται για μια μάχη με αβέβαιη έκβαση, με δεδομένο το ρευστό τοπίο στον ΣΥΡΙΖΑ ενόψει του επερχόμενου συνεδρίου. Δεύτερον, τυχόν απόπειρα ακύρωσης της υποψηφιότητας Κασσελάκη θα ενισχύσει την επιχειρηματολογία του τέως προέδρου ότι «αδικήθηκε», με τον κίνδυνο να αποκτήσει νέα δυναμική στους δυνητικούς ψηφοφόρους της προεδρικής εκλογής. Ανεξαρτήτως των τελικών αποφάσεων των «87» ωστόσο το θέμα του «πόθεν έσχες» του Στ. Κασσελάκη θα παραμείνει στο προσκήνιο, εάν αρνηθεί –ή καθυστερήσει– να το καταθέσει. Εξάλλου η επιλογή του Π. Πολάκη να προσκομίσει πέραν των απαιτούμενων 30 υπογραφών μελών της Κ.Ε. και το «πόθεν έσχες» του, ασκεί όχι μόνο πολιτική, αλλά και ηθική πίεση στον τέως πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ.
