Ενας αδιάκριτος δημοσιογράφος γνώρισε την Ολγα Κεφαλογιάννη κάποια Χριστούγεννα στην αρχή της οικονομικής κρίσης σε μια παρέα με δύο άλλους τότε βουλευτές της Ν.Δ., τον Κώστα Τασούλα, νυν πρόεδρο της Βουλής, και τον καθηγητή Κωνσταντίνο Αρβανιτόπουλο, πρώην υπουργό και νυν διευθυντή του Ιδρύματος Κωνσταντίνος Καραμανλής. Από τότε δεν έτυχε να συναντηθούν ποτέ ξανά, παρά μόνο φευγαλέα ανάμεσα σε άλλες χαιρετούρες στο περιθώριο εκδηλώσεων και βιβλιοπαρουσιάσεων. Προ ημερών, με αφορμή τα μαγικά χαλιά που απογειώνουν την αισθητική του υπουργικού γραφείου της, η Ολγα τηλεφώνησε στον δημοσιογράφο από το Τόκιο όπου βρισκόταν.
«Οταν συναντηθήκαμε σε εκείνη την παρέα, σου φάνηκα arrogant (αλαζών) όπως λες ότι λένε κάποιοι για μένα;». «Οχι, αλλά σε θυμάμαι να στολίζεις με κοσμητικά επίθετα έναν κοινό μας φίλο που δεν ήταν παρών». Εβαλε τα γέλια. «Α, εντάξει, δεν σου είπα ότι είμαι και ζεν, Κρητικιά είμαι, θα πω αυτό που θέλω, αλλά άρογκαντ δεν είμαι». Αλλη μια επίκληση του κρητικού εξαιρετισμού από ένα τέκνο της Κρήτης για να δικαιολογηθεί η κρητική έφεση στη χρήση των γαλλικών. Από την άλλη πλευρά, ισχύει και για την Ολγα ό,τι ισχύει για πολλές γυναίκες, ότι αν ήταν άνδρες δεν θα συζητούσαμε καθόλου κάποιες αιχμές στη συμπεριφορά τους.
Από το Τουρισμού στο Τουρισμού
Η υπουργός Τουρισμού δεν απασχόλησε ιδιαίτερα την επικαιρότητα έπειτα από την περυσινή επιστροφή της στο υπουργείο Τουρισμού, το ίδιο υπουργείο που διακόνησε και επί Σαμαρά (2012-2015). Προς Θεού. Δεν λέμε ότι «κάνει τουρισμό» σπαταλώντας τις θυσίες των φορολογουμένων, όπως πολλοί φαντάζονται ότι κάνουν όλοι οι υπουργοί Τουρισμού της χώρας μας. Απλώς οι πρωτοβουλίες και οι αποφάσεις της ερεθίζουν μόνο το εξειδικευμένο ρεπορτάζ. Για να απασχολήσεις την επικαιρότητα σήμερα, δεν αρκεί να είσαι δραστήρια υπουργός. Πρέπει να κάνεις και να πεις πράγματα σκανδαλώδη, έτσι ώστε να «ρίξεις το Ιντερνετ». Αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο.
Η πολιτικός γνωρίζει ότι πολλοί τη γλωσσοτρώνε καταλογίζοντάς της έπαρση (π.χ. επειδή αρνήθηκε να αναλάβει το υπουργείο Τουρισμού το 2019 – θα επανέλθουμε σε αυτό). Παρ’ όλα αυτά επέλεξε «χαμηλή πτήση» τα τελευταία τρία-τέσσερα χρόνια και τουλάχιστον δημοσίως κράτησε τα λόγια της μετρημένα (με αποτέλεσμα να κινδυνεύει να την ξεχάσουμε). Συνέβαλε σε αυτό ο δεύτερος γάμος της, με τον συνθέτη και διάδοχο της ομώνυμης δισκογραφικής δυναστείας, Μίνωα Μάτσα, αλλά και η απόκτηση διδύμων τον Σεπτέμβριο του 2021. Ο γάμος έμελλε να κλυδωνιστεί την Παρασκευή και μάλιστα με γραπτή ανακοίνωση της ίδιας της υπουργού, γνωστοποίησε ότι η συμβίωσή της «περνάει κρίση». Ταυτόχρονα δήλωσε αφοσιωμένη στα παιδιά της και στα καθήκοντά της και ζήτησε το ανέφικτο: να γίνει σεβαστή η ιδιωτικότητά της. Στο μιντιακό περιβάλλον της πρωινής ζώνης και των κοινωνικών δικτύων, η έκκληση ακούστηκε μόνο ως ευχολόγιο. Η ξαφνική «κρίση γάμου» –και όχι πια οι πιεστικές ανάγκες της ανακαίνισης του υπουργικού γραφείου της («κόντευε να καταρρεύσει», όπως λέει)– φέρνει στο κέντρο της σκηνής τη βουλευτή Α΄ Αθηνών της Ν.Δ. που εκλέγεται ανελλιπώς από το 2012 (πολλές φορές –αλλά όχι το 2023– στην πρώτη θέση), ενώ μπήκε για πρώτη φορά στη Βουλή το 2007 ως βουλευτής Ρεθύμνου.
Η τσαμπουκαλίδικη συμπεριφορά που πολλοί της αποδίδουν ίσως είναι ο τρόπος που έχει για να κουβαλάει από παιδί στους ώμους της δύο βαριά επώνυμα. Είναι κόρη του πολιτικού και πρώην υπουργού της Ν.Δ. Γιάννη Κεφαλογιάννη (που έφυγε από τη ζωή το 2012) και της Ελένης Βαρδινογιάννη, μέλους της οικογένειας Βαρδινογιάννη, αδελφής του Βαρδή και του Γιώργου Βαρδινογιάννη. Στο παρελθόν ο σοβαρός Τύπος ασχολήθηκε συχνά τόσο με τις τσάντες Chanel, Miu Miu και Bottega Veneta, στις οποίες επενδύει μέρος της περιουσίας της, όσο και με τις τολμηρές ενδυματολογικές επιλογές της.
Για παράδειγμα, το μακρινό 2013 ως υπουργός Τουρισμού «αποτελείωσε» τον Τούρκο ομόλογό της Εγκεμέν Μπαγίς επιστρατεύοντας ένα εκρηκτικό μαύρο σατέν μπούστο. Ορισμένοι δεν θα ξεχάσουν την έξαρση φιλελληνισμού που προκάλεσε στον πρόεδρο Ομπάμα όταν έπεσε πάνω της το 2014 στον Λευκό Οίκο στην εκδήλωση της 25ης Μαρτίου. «Είμαι η υπουργός Τουρισμού της Ελλάδας». «Είσαι πολύ όμορφη, είσαι ό,τι πρέπει για τους φωτογράφους». Μήπως όμως κάπου εκεί εξαντλείται η προσφορά της στην πολιτική; Μήπως έχει ήδη φτάσει στο ψηλότερο σκαλί στη νεοδημοκρατική σκάλα της ποιήσεως; Οι γνώμες διίστανται.
Η Ολγα δεν είναι εύκολος άνθρωπος. Αλλά ακόμα κι αν είναι ένα κακομαθημένο κορίτσι που αισθάνεται κατοχυρωμένη και δεν την πειράζει ιδιαίτερα να κάνει εχθρούς (όπως λένε οι εχθροί της), είναι παράλληλα μια γυναίκα με ανεξάρτητο πνεύμα που δεν κάθεται σε ησυχία (όπως λένε οι φίλοι της). Μπορεί, όπως έχει πει η ίδια, να κατατρύχεται από το σύνδρομο της καλής μαθήτριας (είναι απόφοιτη του Κολλεγίου Αθηνών και αργότερα πήρε τρία πτυχία, από τη Νομική Αθηνών, το King’s College του Λονδίνου και το Tufts της Βοστώνης), αλλά είναι μεγάλο πειραχτήρι και συχνά εκδηλώνει έντονα συναισθήματα, ανάλογα με τις περιστάσεις, πότε με μένος και θυμό και πότε με γέλιο και χαρά. «Ηταν πιο δύσκολο παιδί στο παρελθόν, αλλά έχει εξελιχθεί και έχει βελτιώσει τη συμπεριφορά της», λέει άνθρωπος του τουρισμού που τη γνωρίζει πάνω από δέκα χρόνια. «Το σημαντικό είναι ότι είναι ικανή, έξυπνη και μπορεί να σταθεί στο ύψος του ρόλου της».
Με γραπτή ανακοίνωσή της, ζήτησε το ανέφικτο: να γίνει σεβαστή η ιδιωτικότητά της. Στο μιντιακό περιβάλλον της πρωινής ζώνης και των κοινωνικών δικτύων, η έκκληση ακούστηκε μόνο ως ευχολόγιο.
Προτού γίνει βουλευτής εργάστηκε στη Νομική Υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και στο Νομικό Γραφείο του πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή. Ούτε ο πατέρας της ούτε η μητέρα της ήθελαν να γίνει πολιτικός, αλλά εκείνη επέμενε. Προφανώς είχε πρότυπο τον πατέρα της, όπως σχεδόν όλες οι χαϊδεμένες θυγατέρες. Η φράση της στην κηδεία του το 2012 είναι δηλωτική για τον τρόπο που σκέφτεται και για τη «συναισθηματική αρχιτεκτονική» που την ορίζει: «Μια αστραπή είναι η ζωή, πατέρα, μα προλαβαίνουμε».
Η σχέση της υπουργού με τον πρωθυπουργό είναι τυπικά καλή, αλλά υπάρχουν καλά πληροφορημένοι άνθρωποι που ψιθυρίζουν στα αυτιά των αδιάκριτων δημοσιογράφων ότι δεν ταιριάζουν ιδιαίτερα ως χαρακτήρες. «Η Ολγα δεν έχει απόθεμα καλής θέλησης μέσα στο σύστημα», λέει ένας μυημένος σε υψηλό βαθμό στον νεοδημοκρατικό εσωτερισμό. «Στον Μητσοτάκη δεν αρέσει η ωραιοπάθεια και το ύφος “δεν δίνω λογαριασμό σε κανέναν” και σε κάθε περίπτωση τα σοβαρά θέματα του τουρισμού τα “τρέχει” απευθείας το ίδιο το Μαξίμου». Από την άλλη πλευρά, αυτό το τελευταίο δεν σημαίνει τίποτα ιδιαίτερο, αφού τα σοβαρά θέματα σχεδόν κάθε υπουργείου δεν «τρέχουν» χωρίς την εποπτεία του πρωθυπουργικού γραφείου.
Τελευταία υπάρχει μουρμούρα στον τουρισμό επειδή τσούζει το τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση ή επειδή περιορίστηκαν τα προγράμματα συνδιαφήμισης του ΕΟΤ με τουριστικούς διαχειριστές (tour operators). Αλλά πολλοί γνώστες του τουρισμού λένε ότι η στρατηγική που άπλωσε η Ολγα το 2012 για την ανάπτυξη του τουρισμού εφαρμόστηκε λίγο-πολύ και τα επόμενα χρόνια και πήγε καλά. Οτι τώρα ξεδιπλώνει τη στρατηγική της βιωσιμότητας. Θυμίζουν ότι η πολιτικός έχει μιλήσει για τον κίνδυνο της υπερσυγκέντρωσης (που οδηγεί σε υπερτουρισμό) και για τον πληθωρισμό κρουαζιέρας και Airbnb ήδη από το 2014.
Το ποντάρισμα του 2019
Η Ολγα συζητήθηκε αρνητικά την επαύριον των εκλογών του 2019, όταν κυκλοφόρησε η πληροφορία ότι αρνήθηκε το υπουργείο Τουρισμού επιμένοντας ότι πρέπει να αναλάβει από κοινού και το υπουργείο Πολιτισμού. Το αποτέλεσμα ήταν να μείνει στην απέξω για τέσσερα χρόνια. Το 2023, όντας σοφότερη, δεν σήκωσε μπαϊράκι.
«Είχα πάντα πολύ καλή σχέση με τον Μητσοτάκη, αλλά το ’19 μπήκαν στη μέση κάποιοι τρίτοι», φέρεται να έχει εξηγήσει με νόημα σε εχέμυθο συνομιλητή της. Το πιπεράτο κουτσομπολιό είναι ότι κατά τον σχηματισμό της κυβέρνησης το 2019 δεν της τηλεφώνησε ο πρωθυπουργός για να της πει ότι άλλαξε γνώμη και δεν θα συνενώσει τελικά το Πολιτισμού με το Τουρισμού, αλλά ένας συνεργάτης του, ο οποίος της είπε ορθά-κοφτά: «Πάρε το Τουρισμού ή άντε γεια». Τι; Βρέθηκε κάποιος που θα πει «άντε γεια» στην Κρητικιά, στο μελαχρινό αγοροκόριτσο; Του είπε εκείνη ένα ακόμα πιο βροντερό «άντε γεια» και του το έκλεισε στα μούτρα. Ας αναλογιστούμε α λα Κούντερα πώς ένα απειροελάχιστο «άντε γεια» μπορεί να αλλάξει την ιστορία. Η Ολγα ξεκαθαρίζει ότι όλα αυτά είναι περασμένα ξεχασμένα. «Ο Μητσοτάκης τηλεφώνησε για να μου ευχηθεί όταν γέννησα τα δίδυμα το 2021 και με κάλεσε στο Μαξίμου για καφέ. Ξαναήρθαμε κοντά με τον πιο γλυκό τρόπο. Είμαστε πολιτικοί, αλλά πάνω απ’ όλα είμαστε άνθρωποι. Οχι, δεν ξαναμιλήσαμε ποτέ για το ’19».
Ολα αυτά δεν σημαίνουν ότι ο Μητσοτάκης δεν βλέπει την ώρα να επισκεφθεί το υπουργείο Τουρισμού για να περπατήσει πάνω στα περσικά χαλιά της Μοιραράκη από μαλλί και μετάξι εμβαδού 12,925 και 9,97 τετραγωνικών μέτρων και συνολικού κόστους 17.980 ευρώ (με την έκπτωση 20%). Προφανώς κανείς δεν θέλει τα υπουργεία να έχουν κουρελούδες, ούτε χαλιά από τη λαϊκή. Από την άλλη πλευρά, δεν μπορεί ο κόσμος να ζαλίζεται μπαίνοντας στα σούπερ μάρκετ και στα υπουργεία να χορεύουν τα χιλιάρικα. Νουνεχείς κυβερνητικοί εξήγησαν στην Ολγα ότι θα μπορούσε να εξασφαλίσει τα χαλιά και την απαραίτητη ανακαίνιση (βάλε άλλα 60 χιλιάρικα) μέσα από μια επίσημη χορηγία. Η ίδια σκέφτηκε αμέσως ότι θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί η χορηγία –έστω κατόπιν εορτής– μέσω του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ). «Τώρα άσ’ το όπως είναι, γιατί θα γίνει χειρότερο», ήταν η απάντηση που εισέπραξε.
Ασφαλώς, η υπουργός υπερασπίζεται σθεναρά τις αποφάσεις της. «Εδώ και δεκαέξι χρόνια είχε γίνει μόνο ένα βάψιμο. Οταν ήμουν ξανά υπουργός, επί Σαμαρά, άλλαξα μόνο μια κλειδαριά με 30 ευρώ και ήταν τέτοιο το κλίμα της εποχής που πήγαν να με κρεμάσουν. Δεχόμαστε καθημερινά πρόσωπα διεθνούς κύρους. Το γραφείο του υπουργού είναι η εικόνα της Ελλάδας. Πουλάμε μιζέρια; Το γραφείο πρέπει να είναι λιτό, αλλά με κύρος. Και ό,τι αγοράστηκε είναι περιουσία του κράτους και του φορολογουμένου. Στο ίδιο γραφείο με τα ίδια χαλιά θα μπει και ο επόμενος υπουργός».
Η υπουργός πήρε παραμάσχαλα 500 αντίτυπα του έργου του Καζαντζάκη «Ταξιδεύοντας στην Ιαπωνία» μεταφρασμένου στα γιαπωνέζικα και την εβδομάδα που μας πέρασε ανέβηκε πάνω στα μαγικά χαλιά της και έφθασε στο Τόκιο. Η Ελλάδα ήταν τιμώμενη χώρα στη μεγάλη τουριστική έκθεση στο πλαίσιο του Ετους Πολιτισμού και Τουρισμού Ελλάδας – Ιαπωνίας 2024. Εγιναν επίσημες συναντήσεις με τον ιαπωνικό ΣΕΒ (Ομοσπονδία Ιαπωνικών Επιχειρήσεων – KEIDANREN), με τον Ιάπωνα ομόλογό της υπουργό Υποδομών, Χωροταξίας και Τουρισμού Τετσούο Σαΐτο, ακόμα και με πριγκίπισσες του ιαπωνικού βασιλικού οίκου. Εχει ήδη επιστρέψει στην Αθήνα. Εικάζουμε ότι μαζί με το γιαπωνέζικο τσάι και τα κιμονό έφερε στις αποσκευές της και λίγο βουδιστικό ζεν που σίγουρα θα της χρησιμεύσει. Πέφτει ήδη πάνω της καυτός ο προβολέας της αδηφάγου περιέργειας για την ιδιωτική της ζωή. Αυτού του είδους η δημοσιότητα είναι ανελέητη, ακόμη και για ένα πολιτικό πρόσωπο σκληραγωγημένο στον κυνισμό των media. Ο,τι κι αν έχεις καταφέρει –ή ό,τι κι αν έχεις υποφέρει–, έρχεται ένα σύννεφο κουτσομπολιού και το επισκιάζει. Ερχεται ένα διαζύγιο και τα βάζει όλα κάτω από το χαλί.
