Επειτα από έναν συγκινητικό λόγο του δημοσιογράφου των New York Times και επικεφαλής του γραφείου της εφημερίδας στο Παρίσι, Ρότζερ Κόεν, που έκλεισε με το ποίημα του Γ. Χ. Οντεν «The more loving one» και την ευχή, σε μια εποχή έντονης αστάθειας και διαφιλονικίας, να αγαπάμε τους συνανθρώπους μας περισσότερο, το 12ο Athens Democracy Forum ολοκληρώθηκε με πάνελ από την «Καθημερινή» και το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών.
Τέσσερις δημοσιογράφοι των New York Times –η Λιζ Αλντερμαν, επικεφαλής του οικονομικού ρεπορτάζ για την Ευρώπη, ο κ. Κόεν, η αρθρογράφος Πάμελα Πολ και η Τζιότι Θοτάμ, μέλος της συντακτικής ομάδας της εφημερίδας– αντάλλαξαν απόψεις για την έκβαση των αμερικανικών εκλογών και το μέλλον των ΗΠΑ και του κόσμου μετά τις εκλογές, σε μια συζήτηση που συντόνισε ο διευθυντής της «Κ», Αλέξης Παπαχελάς.
Σε περίπου μία ώρα, οι ομιλητές αναφέρθηκαν σε πολλά: από το αν η δημοφιλία του τέως προέδρου και υποψηφίου των Ρεπουμπλικανών για την προεδρία, Ντόναλντ Τραμπ, αποτελεί αντίδραση στη woke κουλτούρα και το αν η πολιτική και δημοσιογραφική ελίτ έχει αρχίσει να ακούει και απόψεις με τις οποίες διαφωνεί μέχρι την πιθανή έκβαση του πολέμου στην Ουκρανία.
Οι εκλογές δεν θα κριθούν τόσο από τις φυλετικές διαφορές των ΗΠΑ, τόνισε η κ. Πολ, όσο από τις ταξικές. «Δεν είναι μόνο η λευκή εργατική τάξη που έλκεται από τον Τραμπ, αλλά και οι Λατίνοι και οι Αφροαμερικανοί που ανήκουν στην ίδια τάξη», υπογράμμισε. Παρότι η κ. Θοτάμ σημείωσε ότι πρέπει να θυμόμαστε πως στο παρελθόν οι ΗΠΑ δέχθηκαν πολύ μεγαλύτερα μεταναστευτικά κύματα από ό,τι τώρα, ο κ. Κόεν δήλωσε ότι η υποψηφιότητα του Τραμπ μπορεί να εξισωθεί με το μεταναστευτικό ζήτημα. «Από εκεί ξεκίνησε», τόνισε, «και είναι ενδεικτικό ότι στο πιο ισχυρό κράτος της Γης, πριν από μια κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση, μετά το μοναδικό ντιμπέιτ μεταξύ των δύο υποψηφίων, η ατάκα που έμεινε είναι ότι μετανάστες τρώνε σκύλους και γάτες».
Τέσσερις δημοσιογράφοι των New York Times συζήτησαν για τα σημεία που θα κρίνουν την έκβαση των προεδρικών εκλογών του Νοεμβρίου.
Η οικονομική ανισότητα έχει αυξηθεί σημαντικά στις ΗΠΑ, είπε η κ. Αλντερμαν, και είναι ένας από τους λόγους που πολύς κόσμος θα ψηφίσει τον Τραμπ, παρότι τα ΜΜΕ προσπαθούν πολλές φορές να υποδείξουν τα ψέματα και τις ανακρίβειες που επαναλαμβάνει προεκλογικά. «Οι ψηφοφόροι του θεωρούν ότι αποτελεί προσπάθεια των φιλελεύθερων ΜΜΕ να αλλοιώσουν την αλήθεια», εξήγησε, παρότι συμπλήρωσε ότι ακολουθούν την ίδια τακτική και για τυχόν ανακρίβειες της αντιπροέδρου και υποψήφιας των Δημοκρατικών για την προεδρία, Κάμαλα Χάρις. Συμφώνησαν πως πλέον έχει γίνει δύσκολο να καταρρίπτονται δημοφιλείς θεωρίες συνωμοσίας και ότι η ρητορική του Τραμπ έχει διεισδύσει σε τέτοιο βαθμό στον δημόσιο λόγο που δεν ανατρέπεται εύκολα.
Από απόψεως πολιτικής βίας, οι ΗΠΑ διανύουν μια δύσκολη περίοδο, επισήμανε η κ. Θοτάμ, με την κ. Πολ να σημειώνει ότι η οπλοκατοχή έχει αυξηθεί και τον κ. Κόεν να υπογραμμίζει ότι ο Τραμπ έχει δηλώσει πως αν χάσει τις εκλογές θα ακολουθήσει αιματοχυσία. «Η πιθανότητα της βίας σε περίπτωση που δεν κερδίσει», είπε χθες, «μου φαίνεται πραγματική». Για τον ίδιο, αν ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ είναι ο Τραμπ, τίποτα καλό δεν θα ακολουθήσει παγκοσμίως. «Ο κόσμος αυτή τη στιγμή είναι πολύ πιο επικίνδυνο μέρος από ό,τι ήταν το 2016», ανέφερε, τονίζοντας ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν κάνει τον υποψήφιο πρόεδρο ό,τι θέλει. «Θα τιμωρήσει όσους δεν τον υποστήριξαν και θα βάλει την “Αμερική πρώτη”, ακόμη περισσότερο από πριν», σχολίασε η κ. Αλντερμαν, με την κ. Πολ να συμπληρώνει ότι οι άνθρωποι που συγκρατούσαν την ορμή του Τραμπ σε πολλά θέματα, τώρα δεν θα βρίσκονται μαζί του, θα είναι πιο απρόβλεπτος. Σχετικά με τη Χάρις, οι ομιλητές τόνισαν ότι πολλά πράγματα που έχει σκοπό να κάνει αν εκλεγεί παραμένουν αδιευκρίνιστα, αλλά ανέφεραν ότι δεν θα διστάσει, ακόμη και αν στην κυβέρνησή της έχει παρόμοια άτομα με την τωρινή, να ακολουθήσει διαφορετικές πολιτικές.
Οι δύο πόλεμοι
Οσον αφορά τους δύο πολέμους, σημειώθηκε ότι ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου θέλει να κερδίσει τις εκλογές ο Τραμπ, ενώ αναφορικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία, κανείς εκ των ομιλητών δεν μπορεί να δει ένα καθαρό τέλος. «Ο Ζελένσκι, πάντως, είναι ξεκάθαρο ότι προετοιμάζεται για τις μάχες που έπονται και όχι γι’ αυτές που εκτυλίσσονται τώρα», είπε η κ. Θοτάμ. Η ίδια επισήμανε ότι είναι σίγουρο πως μεταξύ ΗΠΑ – Κίνας υπάρχει ανταγωνισμός, αλλά δεν είναι απαραίτητο να οδηγήσει σε σύγκρουση, κάτι που μπορεί να θέλει ο Τραμπ. Σχετικά με την Ελλάδα, η κ. Αλντερμαν, η οποία κάλυψε την οικονομική κρίση εκτενώς, ανέφερε ότι πριν από 10 χρόνια κανείς δεν θα φανταζόταν ότι η χώρα θα αποτελούσε έναν από τους ηγέτες της Ευρώπης.
Η συζήτηση έκλεισε με τις προβλέψεις των δημοσιογράφων των NYT, οι οποίες μετά τη συζήτηση που προηγήθηκε δεν αποτέλεσαν έκπληξη για το ακροατήριο. Παρότι τόνισαν ότι το εκλογικό αποτέλεσμα δεν θα κριθεί μέχρι την τελευταία στιγμή γιατί οι πολίτες είναι διχασμένοι, και πέραν της κ. Θοτάμ η οποία είπε ότι αδυνατεί να προβλέψει ποιος θα κερδίσει, οι υπόλοιποι τρεις βλέπουν επόμενο πρόεδρο τον Ντόναλντ Τραμπ.
