Σε «σημείο καμπής» συνολικά για το πολιτικό σκηνικό μπορεί να αναδειχθεί η εκλογική εβδομάδα στην οποία εισέρχεται με τη σημερινή, πρώτη ψηφοφορία για την ανάδειξη προέδρου το ΠΑΣΟΚ, υπό δύο όρους: Πρώτον, η επόμενη ημέρα, ανεξαρτήτως νικητή, να μη συνοδευτεί από φαινόμενα εσωστρέφειας ανάλογα εκείνων που ταλανίζουν τους τελευταίους έντεκα μήνες τον ΣΥΡΙΖΑ. Δεύτερον, να λειτουργήσει το φαινόμενο του πολιτικού ελατηρίου, δηλαδή η δημοσιότητα που συγκέντρωσε η Χαριλάου Τρικούπη σε συνδυασμό με τα διαλυτικά φαινόμενα στην Κουμουνδούρου να οδηγήσουν το ΠΑΣΟΚ τις επόμενες εβδομάδες σε ποσοστά που θα προσεγγίζουν το 20% –σενάριο ενδεχομένως ρεαλιστικό, καθώς για παράδειγμα η MRB στην έρευνα του Σεπτεμβρίου το εμφανίζει στο 15,5% με αναγωγή–, κρίνοντας οριστικά υπέρ του τη μάχη με τον ΣΥΡΙΖΑ για την ηγεμονία στον χώρο της Κεντροαριστεράς. Στην περίπτωση που οι δύο ανωτέρω προϋποθέσεις πληρωθούν, οι μεταβολές στην κεντρική πολιτική σκηνή θα είναι, όπως προαναφέρθηκε, σημαντικές.
– Η Ν.Δ. θα βρεθεί για πρώτη φορά μετά τις εκλογές του 2023 αντιμέτωπη με μια αντιπολίτευση με δυνητική προοπτική εξουσίας. Η συγκεκριμένη εξέλιξη εμπεριέχει την «απειλή» η σταθερή τα τελευταία χρόνια πολιτική ηγεμονία του Κυρ. Μητσοτάκη να αμφισβητηθεί, αλλά μπορεί να έχει και θετικές επιπτώσεις για τη Ν.Δ., με βασικότερη την προοπτική επανασυσπείρωσης της εκλογικής της βάσης.
– Το τοπίο των πιθανών συνεργασιών σε περίπτωση μη αυτοδυναμίας στις προσεχείς εθνικές εκλογές θα αναδιαταχθεί. Πριν από τις εκλογές του 2019 και του 2023 το βασικό σενάριο εργασίας σε περίπτωση μη αυτοδυναμίας της Ν.Δ. προέβλεπε μια πιθανή συγκυβέρνηση με το ΠΑΣΟΚ ως τον μικρότερο πόλο. Είναι προφανές πως πλέον η όποια στρατηγική συνεργασιών της Ν.Δ. –προφανώς και του ΠΑΣΟΚ– δεν μπορεί να έχει τα χαρακτηριστικά του πρόσφατου παρελθόντος. Τα δύο κόμματα θα πρέπει να αναζητήσουν άλλους πιθανούς εταίρους. Oπως επισημαίνει εσχάτως ο Ευάγγ. Βενιζέλος, το ζήτημα τι γίνεται σε περίπτωση μη επίτευξης αυτοδυναμίας αφορά πλέον τους πάντες.
– Το ενδεχόμενο εκλογικής συνεργασίας μεταξύ Χαριλάου Τρικούπη και Κουμουνδούρου με ορίζοντα τις προσεχείς εθνικές κάλπες βγαίνει από το τραπέζι, καθώς ο όποιος επικεφαλής του ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει λόγους να «διαπραγματευτεί» με έναν αποδυναμωμένο ΣΥΡΙΖΑ. Μάλιστα η συγκεκριμένη εξέλιξη, κατά πολλούς, ακυρώνει και τα σενάρια περί ολικής επαναφοράς του Αλ. Τσίπρα, που θα μπορούσε να ηγηθεί ενός συμμαχικού σχήματος ως υποψήφιος πρωθυπουργός.
Η ακτινογραφίατων απωλειών
Κυρίαρχη άποψη εντός και εκτός Ν.Δ. αποτελεί πως οι απώλειες που καταγράφει το κυβερνών κόμμα προς τους σχηματισμούς που κινούνται δεξιά του έχουν ως αφετηρία ότι μερίδα των ψηφοφόρων επιθυμεί «σκληρότερες» πολιτικές στα ζητήματα ασφάλειας, στο μεταναστευτικό και στα εθνικά θέματα. Oμως, από το Μέγαρο Μαξίμου επισημαίνεται πως η κυβερνητική απάντηση στα συγκεκριμένα προβλήματα είναι ισχυρή και αποτελεσματική: Οι ποινές για παραβατικές συμπεριφορές έχουν αυστηροποιηθεί, οι μεταναστευτικές ροές είναι περιορισμένες σε σχέση με το παρελθόν και ο φράχτης στον Eβρο προχωράει, ενώ προωθείται ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο εξοπλιστικό πρόγραμμα. Ως εκ τούτου, ίσως έχει σημασία η παρατήρηση έμπειρων αναλυτών που έχουν δεσμούς με τη Ν.Δ., σύμφωνα με την οποία οι «διαρροές» της προς τα δεξιά έχουν σε σημαντικό βαθμό οικονομικό υπόβαθρο. Οι συγκεκριμένες πηγές επικαλούνται μεταξύ άλλων και την τελευταία έρευνα της εταιρείας Prorata, σύμφωνα με την οποία οι δυνάμεις της Ν.Δ. υποχωρούν σημαντικά στο 21% των ερωτηθέντων που δηλώνει σε σχετική ερώτηση ότι «δυσκολεύεται να τα βγάλει πέρα». Oπως επισημαίνεται, στο συγκεκριμένο ερώτημα η Ν.Δ. υποχωρεί στην τρίτη θέση με 12,5%, ενώ ενισχυμένα εμφανίζονται κόμματα τόσο στο δεξιό όσο και στο αριστερό άκρο του πολιτικού φάσματος. Ειδικότερα, ως πρώτη δύναμη καταγράφεται η Ελληνική Λύση με 14%, το ΚΚΕ ως δεύτερη με 13%, ενώ στο συγκεκριμένο υποσύνολο του σώματος των εκλογέων η Πλεύση Ελευθερίας συγκεντρώνει 7,5% και η Φωνή Λογικής 5%. Επίσης, σύμφωνα με άλλες έρευνες, σαφώς χαμηλότερη του δημοσκοπικού μέσου όρου της είναι η επίδοση της Ν.Δ. και στους νέους ψηφοφόρους, που εστιάζουν στο πρόβλημα της στέγης.
Ως εκ τούτου, ο περιορισμός των εκλογικών απωλειών για τη Ν.Δ. ενδεχομένως δεν σχετίζεται τόσο με το δίλημμα «στροφή προς τα δεξιά ή επιμονή στη στρατηγική του Κέντρου», αλλά με την επίτευξη του κομβικού στόχου που έχει θέσει ο Κυρ. Μητσοτάκης για «καλύτερους μισθούς για όλους μέχρι το τέλος της τετραετίας» και βεβαίως με την ανάσχεση της ακρίβειας.
Πώς «σταυρώνουν» οι 4 στον ΣΥΡΙΖΑ
Σε αχαρτογράφητα νερά κινείται ο ΣΥΡΙΖΑ στην πορεία προς τις εσωκομματικές εκλογές του Νοεμβρίου, καθώς το επερχόμενο συνέδριο μπορεί να ανοίξει τον ασκό του Αιόλου, οδηγώντας ακόμη και σε διάσπαση πριν από τις προεδρικές κάλπες. Εάν, πάντως, οι Κασσάνδρες της Κουμουνδούρου διαψευστούν και ο ΣΥΡΙΖΑ φθάσει συντεταγμένα στην αναμέτρηση της 24ης Νοεμβρίου, δύο είναι τα κρίσιμα στοιχεία της «αριθμητικής» των εκλογών: Οπως ισχύει και για το ΠΑΣΟΚ, η σύνθεση των ψηφοφόρων που θα προσέλθουν στην κάλπη. Και, πώς θα λειτουργήσουν έναντι των δύο «φαβορί», του Στ. Κασσελάκη και του Σ. Φάμελλου, οι υποψηφιότητες των δύο «αουτσάιντερ»: του Π. Πολάκη και του Ν. Φαραντούρη. Οπως προκύπτει από τις τρέχουσες δημοσκοπήσεις, ο Στ. Κασσελάκης θα έχει το προβάδισμα εάν ψηφίσουν όσοι επέλεξαν τον ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές του Ιουνίου. Αντίθετα, τον Σ. Φάμελλο ευνοεί να προσέλθουν στις κάλπες παλαιότεροι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ – πρωτίστως εκείνοι που στην τελευταία αναμέτρηση δεν ψήφισαν άλλα κόμματα, αλλά επέλεξαν την αποχή. Οσο για τις υποψηφιότητες Πολάκη και Φαραντούρη, έμπειρα στελέχη της Κουμουνδούρου εκτιμούν πως ο πρώτος –που πάντως έχει αναφορές και στον κομματικό μηχανισμό στον οποίο επενδύει ο Σ. Φάμελλος–, αλλά κυρίως ο δεύτερος, θα «κόψουν» ψήφους στον πρώτο γύρο από τον Στ. Κασσελάκη. Ομως, είναι αρκετά πιθανό, ανεξαρτήτως της «γραμμής» που ενδεχομένως θα δώσουν δημοσίως ή παρασκηνιακά οι Π. Πολάκης και Ν. Φαραντούρης, οι ψηφοφόροι τους να στραφούν προς τον έκπτωτο πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ τη δεύτερη Κυριακή των εκλογών.
