Με τον Νίκο Ανδρουλάκη να έχει εξασφαλίσει ένα ισχυρό προβάδισμα οκτώ ποσοστιαίων μονάδων έναντι του Χάρη Δούκα, οι δύο μονομάχοι για την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ διαμορφώνουν τη στρατηγική τους για τον δεύτερο γύρο της προσεχούς Κυριακής. Κοινή παραδοχή στα επιτελεία τους είναι πως πρόκειται για μια εντελώς διαφορετική διαδικασία, για μια νέα μάχη με άλλα χαρακτηριστικά, που απαιτεί και τις ανάλογες προσαρμογές.
Το πόσοι και ποιοι θα πάνε να ψηφίσουν παραμένει, όπως και στον πρώτο γύρο, το κύριο ζητούμενο. Και σε αυτή την παράμετρο μεγάλη βαρύτητα έχει η κινητοποίηση των μηχανισμών των δύο υποψηφίων και μια πιθανή στήριξη από τους ηττημένους του πρώτου γύρου. Αν και έχει καταστεί σαφές ήδη από το βράδυ της Κυριακής ότι δεν πρόκειται να υπάρξει δημόσια στήριξη, στο παρασκήνιο γίνονται προσπάθειες να εξασφαλιστεί έστω και σιωπηρή κινητοποίηση υπέρ του ενός ή του άλλου. Ούτως ή άλλως, μια δημόσια δήλωση στήριξης είναι αμφίβολο αν θα έφερνε αποτέλεσμα όσον αφορά την πειθάρχηση των ψηφοφόρων. Προεξοφλείται ότι η συμμετοχή στον δεύτερο γύρο θα είναι μικρότερη σε σχέση με αυτή της περασμένης Κυριακής.
Η μεγάλη μάχη ανάμεσα στους κ. Ανδρουλάκη και Δούκα θα δοθεί στην Αττική. Στο λεκανοπέδιο ψήφισαν περίπου 95.000 ψηφοφόροι, σχεδόν το ένα τρίτο της συνολικής συμμετοχής. Ο Νίκος Ανδρουλάκης ήταν τρίτος, πίσω από τον Παύλο Γερουλάνο και την Αννα Διαμαντοπούλου, με 20,81%, και ο Χάρης Δούκας τέταρτος, με 17,93%. Η ενίσχυση της επιρροής τους στο λεκανοπέδιο είναι και θέμα γοήτρου, καθώς και οι δύο γνωρίζουν ότι χωρίς ισχυρή παρουσία στο λεκανοπέδιο το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να διεκδικήσει με αξιώσεις την ηγεσία. Για τον κ. Δούκα έχει ιδιαίτερη σημειολογία, καθώς φιλοδοξούσε να επαναλάβει την επιτυχία του Δήμου Αθηναίων ευρύτερα στην Αττική, ενώ το επιτελείο του προσδοκούσε καλύτερα αποτελέσματα και δεδομένης της συνεργασίας με τον Μανώλη Χριστοδουλάκη.
Οι δύο μονομάχοι θα αναμετρηθούν σε τηλεοπτικό ντιμπέιτ, το οποίο έσπευσε να ζητήσει χθες ο κ. Δούκας, ενώ ο κ. Ανδρουλάκης δήλωσε ότι το βλέπει θετικά και μένει να συμφωνηθούν οι λεπτομέρειες. Και οι δύο υποψήφιοι στις λίγες ημέρες μέχρι την Κυριακή δίνουν μεγάλη βαρύτητα στις εμφανίσεις τους σε μέσα ενημέρωσης και κυρίως στην τηλεόραση, για να αυξήσουν την προβολή τους.
Η κρίσιμη αναμέτρηση στην Αττική, το νέο ντιμπέιτ, οι περιοδείες και οι προσπάθειες για οικοδόμηση συμμαχιών στο παρασκήνιο.
Ο Νίκος Ανδρουλάκης, που δεσμεύθηκε χθες (Mega) ότι εφόσον κερδίσει θα προχωρήσει σε όλες τις απαραίτητες αλλαγές και διορθώσεις για να ανταποκριθεί το ΠΑΣΟΚ «στα νέα του όρια», αλλά και ότι θα αξιοποιηθούν όλοι οι συνυποψήφιοι την επόμενη μέρα, σχεδιάζει πολλές επισκέψεις σε γειτονιές της Αττικής για να ενισχύσει την επαφή του με τη βάση και να διεκδικήσει ψηφοφόρους που επέλεξαν άλλους υποψηφίους στον πρώτο γύρο.
Παράλληλα, προγραμματίζει στοχευμένες κινήσεις για το στενό κομματικό ακροατήριο που κατευθύνθηκε προς άλλες υποψηφιότητες. Την κεντρική συγκέντρωση της Αττικής θα την κάνει στα δυτικά προάστια, εκεί που εκλέγεται η Νάντια Γιαννακοπούλου. Πέραν αυτού, σίγουρη θεωρείται μια περιοδεία στον Πύργο Ηλείας, όπου πολύ ενισχυμένος ήταν στον πρώτο γύρο ο Μιχάλης Κατρίνης. Είναι σαφές ότι επιδιώκει να αξιοποιήσει τη δουλειά που έχει γίνει από τους δύο συνυποψηφίους του στην κομματική βάση και να επιχειρήσει να φέρει τους ψηφοφόρους τους στην κάλπη.
Κινητοποίηση
Στο επιτελείο του Χάρη Δούκα, ο οποίος χθες επικοινώνησε τηλεφωνικώς με κάποιους από τους συνυποψηφίους που έμειναν εκτός, εστιάζουν στην εντατική κινητοποίηση του μηχανισμού για επικοινωνία με όσο το δυνατόν περισσότερους ψηφοφόρους.
Ενα βασικό ερώτημα είναι αν θα διατηρηθεί σε αυτή τη δεύτερη εβδομάδα το κατά κοινή ομολογία καλό επίπεδο πολιτικού πολιτισμού που αποτυπώθηκε στον πρώτο γύρο. Φαίνεται ότι και οι δύο πλευρές αναγνωρίζουν πως δεν πρόκειται κανείς να κερδίσει από την επιλογή σύγκρουσης και τοξικότητας. Είναι σαφές, σε κάθε περίπτωση, ότι δεν πρόκειται να μείνει τίποτα αναπάντητο. Στην αναφορά του Χάρη Δούκα, ήδη από το βράδυ της Κυριακής, ότι το 70% των ψηφοφόρων στις εσωκομματικές κάλπες ζήτησε αλλαγή ηγεσίας, η απάντηση συνεργατών του Νίκου Ανδρουλάκη ήταν ότι το 80% των ίδιων ψηφοφόρων δεν επέλεξε τον Χάρη Δούκα για επικεφαλής του κόμματος.
«Κέρδη» και «ζημίες» μετράει η Χαριλάου Τρικούπη
Η εικόνα ενός τετράπτυχου, που σκιαγραφήθηκε γλαφυρά από το εκλογικό αποτέλεσμα του πρώτου γύρου των εσωκομματικών εκλογών του ΠΑΣΟΚ, και η επιβεβαίωση του διχασμού σε «κόμμα περιφέρειας» και «κόμμα Αττικής» αποτυπώνουν τη δύσκολη επόμενη ημέρα για τη Χαριλάου Τρικούπη και επιβεβαιώνουν εκείνους που με σκεπτικισμό παρατηρούσαν όλο το τελευταίο διάστημα ότι προέχει η αντιμετώπιση άλλων ζητημάτων, πριν τεθεί θέμα ηγεσίας.
Νίκος Ανδρουλάκης και Χάρης Δούκας πήραν το εισιτήριο για τον δεύτερο γύρο και θα διεκδικήσουν την ηγεσία την προσεχή Κυριακή. Ομως, αυτό που μένει από τον πρώτο γύρο είναι ότι τέσσερις υποψήφιοι, καθένας από τους οποίους εκφράζει μια διαφορετική πολιτική πρόταση, κατάφεραν να συγκεντρώσουν υψηλό ποσοστό. Το 29,64% του Νίκου Ανδρουλάκη, το 21,41% του Χάρη Δούκα, το 21,12% του Παύλου Γερουλάνου και το 19,52% της Αννας Διαμαντοπούλου φιλοτεχνούν αθροιζόμενα ένα τετράπτυχο, που καλύπτει όλο το πολιτικό φάσμα από τα όρια της Κεντροδεξιάς μέχρι και την Κεντροαριστερά. Ενσαρκώνει την πολυπόθητη πολυσυλλεκτικότητα, συνθήκη αναγκαία για κάθε κόμμα που επιδιώκει να διεκδικήσει την εξουσία, την οποία πολυσυλλεκτικότητα όμως, όπως προκύπτει από το αποτέλεσμα της προχθεσινής διαδικασίας, κανείς δεν πείθει ότι μπορεί να εκφράσει πειστικά ώστε να αποκτήσει αδιαμφισβήτητο προβάδισμα. Ακόμη και η διακριτή διαφορά που εξασφάλισε ο κ. Ανδρουλάκης από τον δεύτερο Χάρη Δούκα, της τάξεως των οκτώ ποσοστιαίων μονάδων, περισσότερο θεωρείται αποτέλεσμα του ισχυρού μηχανισμού που διαθέτει ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και λιγότερο ένδειξη ευρύτερης διείσδυσής του σε διαφορετικά πολιτικά ακροατήρια.
Η αδυναμία των υποψηφίων να λειτουργήσουν πολυσυλλεκτικά, ο «διχασμός» μεταξύ λεκανοπεδίου – περιφέρειας και η αυξημένη σε σύγκριση με το 2021 συμμετοχή.
Αν η διαδικασία ανάδειξης νέας ηγεσίας έδειξε ότι το ΠΑΣΟΚ διαθέτει ικανό αριθμό στελεχών και πλουραλισμό προτάσεων, το αποτέλεσμα του πρώτου γύρου διαμορφώνει ένα ιδιαίτερα απαιτητικό εσωκομματικό τοπίο για την επόμενη ημέρα και μια μεγάλη πρόκληση για τον νικητή του δεύτερου γύρου, ο οποίος καλείται να μορφοποιήσει την ενιαία πολιτική πρόταση, που θα αγκαλιάσει όλες τις επιμέρους τάσεις, εάν επιθυμεί να κερδίσει και τα αντίστοιχα ακροατήρια. Η αποτυπωμένη και μετρημένη στην κάλπη δύναμη των υπόλοιπων διεκδικητών φτιάχνει εν δυνάμει «δελφίνους» ή, τουλάχιστον, στελέχη, των οποίων πιθανές διαφοροποιήσεις ή προτάσεις για άλλη πολιτική γραμμή θα ακούγονται πιο ηχηρά από ό,τι μέχρι τώρα.
Δύο διαφορετικοί κόσμοι
Ακόμη μεγαλύτερη πρόκληση ίσως αναδειχθεί η γεφύρωση του χάσματος ανάμεσα σε περιφέρεια και λεκανοπέδιο, που είναι σαν δύο διαφορετικοί κόσμοι, όπως φάνηκε από το εκλογικό αποτέλεσμα. Νίκος Ανδρουλάκης και Χάρης Δούκας άντλησαν τις περισσότερες δυνάμεις τους στην περιφέρεια και ηττήθηκαν στο λεκανοπέδιο. Ο ένας από τους δύο, βέβαια, θα κληθεί από την προσεχή Δευτέρα να λύσει τον γόρδιο δεσμό και να καταφέρει να γίνει πειστικός για το ακροατήριο του λεκανοπεδίου. Ο λόγος είναι πολύ απλός: χωρίς την Αττική, εκλογές δεν κερδίζονται. Το ΠΑΣΟΚ βλέπει σταθερά το εκλογικό ακροατήριο του λεκανοπεδίου να του γυρίζει την πλάτη. Η ρήξη που επήλθε στη σχέση του με τα μεγάλα λαϊκά στρώματα την εποχή της οικονομικής κρίσης δεν αποκαταστάθηκε ποτέ. Αν δεν γίνουν οι κατάλληλες διορθωτικές κινήσεις γρήγορα, το διαζύγιο με αυτή την εκλογική βάση θα παγιωθεί και η κατάσταση ίσως γίνει μη αναστρέψιμη.
Ο πρώτος γύρος των εσωκομματικών εκλογών αφήνει μια γλυκόπικρη αίσθηση στο κόμμα. Ολοι οι υποψήφιοι για την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ θεωρούσαν ότι το κόμμα μπορεί να προσελκύσει μεγάλη συμμετοχή στις κάλπες, δεδομένων και των απογοητευτικών εξελίξεων στον ΣΥΡΙΖΑ. Το ψυχολογικό όριο των 300.000 ψηφοφόρων ξεπεράστηκε οριακά και η αύξηση από τις 270.000 που συμμετείχαν στις προηγούμενες εσωκομματικές εκλογές είναι μεν σημαντική, δεν είναι όμως αρκετή για να αποτελέσει ένα πολιτικό γεγονός που μπορεί να σηματοδοτήσει από μόνο του ανακατατάξεις στον πολιτικό χάρτη. Το ΠΑΣΟΚ κατάφερε, ωστόσο, να επιβεβαιώσει ότι είναι εδώ, ότι διατηρεί ερείσματα και μια συμπαγή εκλογική βάση. Αυτό, βεβαίως, δεν είναι ικανή συνθήκη για την πολιτική αλλαγή που το κόμμα ευαγγελίζεται. Οι εκλογές της Κυριακής λειτούργησαν σαν ένας ακόμη κρίκος στην αλυσίδα άθροισης μικρών επιπλέον ποσοστών στις δυνάμεις του κόμματος και όχι σαν την πολυαναμενόμενη έκρηξη συμμετοχής και στήριξης, που θα φέρει ανατροπή.
Στα θετικά, από την άλλη, δεν μπορεί να παραγνωριστεί ότι το κόμμα κατάφερε να διεκπεραιώσει την εσωκομματική διαδικασία με όρους σοβαρότητας και θεσμικής αρτιότητας, κάτι που αποκτά πολύ μεγαλύτερη αξία όταν γίνεται σύγκριση με όσα εξελίσσονται στον ΣΥΡΙΖΑ για περισσότερο από ένα χρόνο τώρα. Κατά την προεκλογική περίοδο, οι υποψήφιοι πέτυχαν να διατηρήσουν ένα υψηλό επίπεδο πολιτικού διαλόγου, χωρίς ιδιαίτερες συγκρούσεις και, κυρίως, χωρίς τοξικότητα. Και τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου δεν διατάραξαν αυτή την ατμόσφαιρα. Οι ηττημένοι της κάλπης κράτησαν χαμηλούς τόνους, εστιάζοντας στην επόμενη ημέρα και στην ανάγκη ενότητας και κοινής προσπάθειας. Ιδιαίτερης αναφοράς χρήζει η στάση του Παύλου Γερουλάνου, ο οποίος σεβάστηκε απολύτως το αποτέλεσμα, παρά το γεγονός ότι η δεύτερη θέση κρίθηκε υπέρ του Χάρη Δούκα για μερικές εκατοντάδες ψήφους και δεν μπήκε σε λογική αμφισβητήσεων και επανακαταμέτρησης.
