Πριν από 112 χρόνια, την 5/10/1912, εκηρύχθη υπό του 4μερούς Συνασπισμού (Ελλάδα, Βουλγαρία, Μαυροβούνιο, Σερβία) ο πόλεμος κατά της Τουρκίας, ο Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος, με τα γνωστά αίτια και αφορμές, με απώτερο σκοπό την απελευθέρωση εδαφών και των κατατυρρανουμένων λαών τους.
Το διάγγελμα του Βασιλέως, της 5/10/1912, για την κήρυξη του Πολέμου, σκιαγραφούσε τον στρατηγικό στόχο της συμμαχίας. «Η Ελλάς πάνοπλος μετά των συμμάχων αυτής, εμπνεομένων υπό των αυτών αισθημάτων και συνδεομένων διά κοινών υποχρεώσεων, αναλαμβάνει τον ιερόν αγώνα του δικαίου και της ελευθερίας των καταδυναστευομένων λαών της Ανατολής».
Ο Στόλος του Αιγαίου υπό την αρχηγία του υποναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη κατέπλευσε την προτεραίαν 4η Οκτ. στον όρμο Φαλήρου, εν αναμονή του κατευοδίου του Βασιλέως και της πολιτικής ηγεσίας οι οποίοι επέβησαν επί του Θ/Κ Αβέρωφ την επαύριον, περί ώραν 10.00. Αξίζει να συγκρατηθούν οι προτροπές/κελεύσματα του πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου και του υπουργού Ναυτικών Ν. Στράτου προς τον αρχηγό, αξιωματικούς, υπαξιωματικούς και ναύτες.
Ο Π/Θ Ε. Βενιζέλος: «Η Πατρίς δεν αναμένει από εσάς απλώς να αποθάνητε υπέρ αυτής. Αυτό θα ήταν το ολιγότερον. Αξιοί να νικήσετε». Ο υπουργός επί των Ναυτικών Ν. Στράτος: «Ο Ελληνικός Στόλος καλείται όπως αντεπεξέλθη μόνος και άνευ συναγωνιστών και καταπολεμήση τον κοινόν εχθρόν. Καλείσθε να εξασφαλίσητε τον εφοδιασμόν του κατά ξηράν Ελληνικού Στρατού και να παρακωλύσητε τον εφοδιασμό του εχθρού και να παραλύσητε την συμπλήρωσιν της κινητοποιήσεώς του, ασφαλίζοντες ούτω την οριστικήν νίκην ημών και των συμμάχων και φίλων στρατιωτικών δυνάμεων. Θα αγωνισθήτε εν τω πελάγει, όπερ απηχεί τους νικητηρίους παιάνας των Ελληνικών Στόλων και τας οιμωγάς των συντριβέντων επιδρομέων. Η Πατρίς εμπιστεύεται εις τον Στόλον της την τιμήν της Σημαίας της, την ασφάλειαν της οριστικής νίκης της, την τελικήν πλήρωσιν των απ’ αιώνων ονείρων της Ελληνικής Φυλής».
Μετά το κατευόδιο και σύμφωνα με το απόσπασμα ημερολογίου του Θωρηκτού και Αρχηγίδος του Στόλου την «12.15: Απέβη η Α.Μ. ο Βασιλεύς εις την ξηράν. Υποστολή μικρού Σημαιοστολισμού. Αποβίβασις υπουργών και Γεν. Επιθεωρητού, 13.20: Εις τάξιν απάρσεως» (Ναυτική Επιθεώρηση τ. 581, 2012).
Μετά την άπαρση, ο Στόλος έπλευσε για ανάληψη της αποστολής του, η επιτυχής εκπλήρωση της οποίας έμελλε να απελευθερώσει τα νησιά του Αιγαίου (πλην της, από τον Μάιο 1912, υπό Ιταλική κατοχή Δωδεκανήσου) και της Αθωνίτιδος χερσονήσου του Αγίου Ορους με 2 ναυτικά αγήματα και με πρώτον στρατιωτικό και πολιτικό Διοικητή τον αρχηγό του αγήματος του επινείου των Καρυών (λιμήν Δάφνης), και να αποτελέσει βασικό κομβικό σημείο στη γεωγραφική διαμόρφωση του ελληνικού κράτους.
Ο Στόλος του Ιονίου με τη ναυτική μοίρα του Αμβρακικού προέβη σε ναυτικό αποκλεισμό των ακτών της Ηπείρου από Πρεβέζης μέχρι τον Αυλώνα. Η Ελλάδα, ως η μόνη χώρα έχουσα πολεμικό ναυτικό, εκαλείτο να αξιοποιήσει τη ναυτική της ισχύ προκειμένου να κυριαρχήσει στο Αιγαίο, Ιόνιο και Αν. Μεσόγειο και να κατισχύσει επί του τουρκικού στόλου και να απαγορεύσει τις μεταφορές τουρκικών στρατευμάτων και ενισχύσεων. Η εξέλιξη των πολεμικών επιχειρήσεων του Ελληνικού Στρατού και Στόλων Αιγαίου και Ιονίου και οι επιδέξιοι πολιτικοί χειρισμοί για την αξιοποίηση της νικηφόρου εκβάσεώς τους δικαιολόγησαν κάθε αισιόδοξη πρόβλεψη. Το κλέος των Ελλήνων ναυμάχων και στρατιωτών του Ελληνικού Στρατού περιγράφεται στις χρυσές σελίδες της ελληνικής και παγκόσμιας Ιστορίας.
Το σήμα του ναυάρχου Π. Κουντουριώτη της 030900 ΔΕΚ «με την δύναμιν του Θεού και τας ευχάς του Βασιλέως και εν ονόματι του Δικαίου, πλέω μεθ’ ορμής ακαθέκτου και με την πεποίθησιν της νίκης εναντίον του εχθρού του Γένους» είχε καθοριστική σημασία στην ψυχολογία των πληρωμάτων και στην έκβαση της ναυμαχίας της «Ελλης». Το επιθετικό πνεύμα του Π. Κουντουριώτη, τα ηγετικά του χαρίσματα και η ναυτική τακτική του επέβαλαν την κυριαρχία του ελληνικού Στόλου στις ελληνικές θάλασσες και μέχρι το Port Said και Lattakia.
Οι νικηφόροι κατά θάλασσα αγώνες προτάσσουν στην εκάστοτε πολιτική ηγεσία και το Π.Ν. ιδιαίτερη επιφροσύνη και άνευ γραφειοκρατικών και δημοσιονομικών αγκυλώσεων δρομολόγηση και υλοποίηση των προγραμμάτων εξοπλισμού και εκσυγχρονισμού του Στόλου που εξήγγειλε ο ΥΕΘΑ την 19/9/2024 στη Λοριάν της Γαλλίας. Ορθώς ο ΥΕΘΑ καθόρισε τον επιχειρησιακό ορίζοντα του Ναυτικού μας πέραν του Αιγαίου, Βαλκανίων, Κύπρου και Μεσογείου και στον Περσικό/Αραβικό Κόλπο, Ερυθρά Θάλασσα και Υποσαχάρια Αφρική μετά των θαλασσίων εγγύς και μακράν προσβάσεών τους. Εύχομαι η πολιτική βούληση του ΥΕΘΑ να τύχει του κατάλληλου και αναλόγου δημοσιονομικού χώρου, παρακάμπτοντας την μέχρι τούδε πεπατημένη και ατελέσφορο εκ του αποτελέσματος πενιχρά επίχρωση (σάλπισμα νομής) των επιτακτικών αναγκών του ανελαστικού προγράμματος εκσυγχρονισμού του Στόλου μας, αυτών του Π/Υ του Π.Ν. καθώς και της μέριμνας επί των αποδοχών και συντάξεων των στελεχών των Ε.Δ. Η ασφάλεια και η οικονομική ευημερία είναι αλληλένδετες και αλληλοεξαρτώμενες, ιδιαίτερα για ένα θαλάσσιο έθνος όπως η Ελλάδα.
Ας τεθούν όλα τα προγράμματα υλικού και προσωπικού «εις τάξιν απάρσεως» με «Πρόσω πάση δυνάμει» προς υλοποίησή τους, ειδάλλως θα παρατηρούμε μόνον άπαρση προσωπικού εκ των τάξεων των Ε.Δ. Η αποδυνάμωση της εθνικής ισχύος οδηγεί σε γεωπολιτικό αφανισμό.
* Ο κ. Π. Χηνοφώτης είναι ναύαρχος (ε.α.) Π.Ν., επίτιμος αρχηγός ΓΕΕΘΑ, πρώην υφυπουργός Εσωτερικών – βουλευτής Επικρατείας.
