Περίπου στις 9 απόψε στο ΠΑΣΟΚ είναι πιθανό να βρεθούν αντιμέτωποι με μια κατάσταση που θα θυμίζει παρένθεση στον χρόνο. Αν οι κάλπες βγάλουν νικητή τον Νίκο Ανδρουλάκη, τι θα σημαίνει αυτό; Οτι το κόμμα αναλώθηκε σε μια διαδικασία μηνών για να βρεθεί εκεί από όπου ξεκίνησε αμέσως μετά τις ευρωεκλογές;
Ολοι και πρωτίστως ο ίδιος ο Νίκος Ανδρουλάκης γνωρίζουν ότι τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι. Εάν απόψε βγει νικητής, αύριο θα είναι πρόεδρος σε ένα διαφορετικό κόμμα. Αντίστοιχα, εάν στις σημερινές κάλπες επικρατήσει ο Χάρης Δούκας, η πραγματικότητα και οι προκλήσεις που θα κληθεί να αντιμετωπίσει είναι πολύ διαφορετικές από τα δεδομένα που ίσχυαν λίγους μήνες πριν, όταν μπήκε στην προεκλογική κούρσα.
Οι δύο κύριες διαφορές σε σχέση με τη βραδιά των ευρωεκλογών, όταν και ετέθη θέμα ηγεσίας, είναι αφενός ότι το κόμμα διαθέτει πλέον δυνάμει πόλους εσωκομματικής αντιπολίτευσης, που μπορούν να ακουστούν ηχηρά, και, αφετέρου, ότι ενώ στις ευρωεκλογές ήρθε τρίτο, δημοσκοπικά δείχνει να εδραιώνεται στη δεύτερη θέση. Καλείται έτσι να ανταποκριθεί στην αυξημένων προσδοκιών θέση του δυνάμει κόμματος αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Τόσο ο Παύλος Γερουλάνος όσο και η Αννα Διαμαντοπούλου κατέγραψαν ισχυρή επίδοση στην εσωκομματική κάλπη, που καθιστά κομβική την παρουσία τους την επόμενη μέρα και τους βάζει αυτόματα στο κάδρο των στελεχών που θα βρεθούν σε θέσεις-κλειδιά. Ενα βασικό ορόσημο για το επόμενο διάστημα στο ΠΑΣΟΚ, ανεξαρτήτως ηγεσίας, είναι η διοργάνωση συνεδρίου, προκειμένου να αποτυπωθεί ο νέος συσχετισμός δυνάμεων και να τεθούν οι βασικές αρχές με τις οποίες θα πορευθεί στη συνέχεια.
Ο Νίκος Ανδρουλάκης σε συνομιλητές του εμφανίζεται να αναγνωρίζει τα διαφορετικά δεδομένα που ισχύουν πλέον, καθώς και την ανάγκη για βαθιές αλλαγές στο κόμμα. Σε πρόσωπα, δομές, οργάνωση, λειτουργία. Αφήνεται να εννοηθεί από συνεργάτες του ότι θα αξιοποιήσει σε κομβικούς ρόλους τους ανθυποψηφίους του, ενώ σε απάντηση της κριτικής που δέχθηκε για λειτουργία του κόμματος με όρους μιας κλειστής ηγετικής ομάδας, εμφανίζεται έτοιμος για ριζικές αλλαγές και ενίσχυση των κομματικών οργάνων. Για μεγάλες αλλαγές γίνεται επίσης λόγος στο επικοινωνιακό κομμάτι, ώστε να φθάνουν στην εκλογική βάση οι παρεμβάσεις και οι πολιτικές προτάσεις του κόμματος. Τέλος, εφόσον κερδίσει ο κ. Ανδρουλάκης, αναμένεται να αξιοποιηθεί η εμπειρία από την οργανωτική ανασυγκρότηση κομμάτων του εξωτερικού με στοιχεία κοντά στο ΠΑΣΟΚ, ώστε να ανταποκρίνεται η δομή στα σύγχρονα δεδομένα.
Ορόσημο για το επόμενο διάστημα η διοργάνωση συνεδρίου, για να αποτυπωθεί ο νέος συσχετισμός δυνάμεων και να τεθούν οι βασικές αρχές με τις οποίες θα πορευθεί το ΠΑΣΟΚ.
Κομβικό στοιχείο θεωρείται η αμφίπλευρη διεύρυνση από τη βάση αλλά και η ριζική ανασυγκρότηση της νεολαίας, προκειμένου το κόμμα να επανασυνδεθεί με ένα ολόκληρο σώμα ψηφοφόρων που γνώρισαν το ΠΑΣΟΚ μακριά από την εποχή που ήταν κυρίαρχη πολιτική δύναμη και έχουν στραφεί σε άλλες επιλογές. Ο κ. Ανδρουλάκης θεωρεί ότι το σημαντικότερο πλεονέκτημα που θα έχει στη διάθεσή του, εφόσον κερδίσει τις εκλογές, είναι ο χρόνος. Στο επιτελείο του επαναλαμβάνουν ότι το κόμμα βρέθηκε την τελευταία διετία σε έναν κύκλο διαδοχικών εκλογικών αναμετρήσεων, γεγονός που δεν άφησε περιθώρια για να γίνουν ουσιαστικές παρεμβάσεις στην οργάνωση και στη λειτουργία του. Τώρα, με δεδομένο ότι, εκτός απροόπτου, οι επόμενες εθνικές εκλογές θα γίνουν το 2027, υπάρχει χρόνος. Και σίγουρα μια πρόσθετη παράμετρος είναι η αυξημένη εσωκομματική πίεση από το νέο τοπίο που έχει διαμορφωθεί.
Σε μια ενδεχόμενη ήττα στη σημερινή εκλογική αναμέτρηση, ο κ. Ανδρουλάκης θα κινηθεί με τον τρόπο που ζήτησε προεκλογικά να δεσμευθούν οι υπόλοιποι υποψήφιοι: θα παραμείνει στο κόμμα σε όποιο ρόλο του επιφυλάξει η νέα ηγεσία.
Ο Χάρης Δούκας έχει μιλήσει πάρα πολύ για την ανάγκη να κινηθεί το ΠΑΣΟΚ ενεργά στην κατεύθυνση ανασύνθεσης της μεγάλης προοδευτικής παράταξης. Βεβαίως και οι δικές του κινήσεις, σε περίπτωση ανάδειξής του στην ηγεσία, τελούν υπό τον περιορισμό της εξισορρόπησης των εσωκομματικών τάσεων και φωνών. Ωστόσο, συνεργάτες του επισημαίνουν ότι η εξωστρέφεια είναι ένα κομβικό στοιχείο που θα επιδιώξει για το ΠΑΣΟΚ. Επιπλέον ότι θα κινηθεί με άξονα την αξιοποίηση των στελεχών και την οργάνωση ομάδων που θα εργάζονται για το πρόγραμμα, για την παραγωγή κοινοβουλευτικού έργου, για την οργάνωση της αντιπολιτευτικής στρατηγικής κ.λπ. Με δεδομένο ότι ο ίδιος ο κ. Δούκας έχει δεσμευθεί ότι θα παραμείνει στον Δήμο Αθηναίων εάν κερδίσει, σίγουρα θα απαιτηθεί ένα διαφορετικό οργανωτικό μοντέλο για τη λειτουργία του κόμματος αλλά και κατανομή αναβαθμισμένων ρόλων σε στελέχη. Οι συνεργάτες και συνομιλητές του κάνουν λόγο για μια προσπάθεια που θα επικεντρωθεί στη μετάβαση του κόμματος στη νέα εποχή, με ένα μοντέλο αποκεντρωμένης λειτουργίας στο επίκεντρο της δομής του.
Εάν ο κ. Δούκας χάσει τις εκλογές για την ανάδειξη ηγεσίας, θα παραμείνει στον δήμο. Ούτως ή άλλως παραμένει ένα ανοιχτό στοίχημα η επιτυχημένη ολοκλήρωση της θητείας του εκεί, καθώς η εκλογή του έγινε με βάση συγκεκριμένες προσδοκίες από την υλοποίηση του προγράμματος που είχε παρουσιάσει.
Ωστόσο, από το επιτελείο του επισημαίνουν ότι σίγουρα θα διεκδικήσει αναβαθμισμένο ρόλο και στη λειτουργία του κόμματος, με δεδομένο ότι κατάφερε να περάσει στον δεύτερο γύρο και να αναδειχθεί η πρότασή του ως η βασική εναλλακτική πρόταση για την επόμενη μέρα του ΠΑΣΟΚ. Οπως, άλλωστε, υπενθυμίζουν οι συνομιλητές του, δεν είναι καινούργιος στο ΠΑΣΟΚ, αλλά έχει πίσω του θητεία αρκετών ετών και σημαντικό έργο στην παραγωγή πολιτικής, προτάσεων και προγράμματος. Θεωρούν, δηλαδή, ότι έχει ήδη αποδείξει πως μπορεί να προσφέρει στο κόμμα από όποια θέση του ζητηθεί, και σε αυτή την κατεύθυνση θα κινηθεί και μετά την ολοκλήρωση της εσωκομματικής διαδικασίας.
Νίκος Ανδρουλάκης
Οι πέντε καλύτερες περιφέρειες
61,78% Κρήτης
40,62% Βορείου Αιγαίου
32,59% Αν. Μακεδονίας & Θράκης
32,04% Θεσσαλίας
31,71% Δυτικής Μακεδονίας
Οι πέντε χειρότερες περιφέρειες
20,81% Αττικής
24,25% Δυτικής Ελλάδας
25,16% Ιονίων Νήσων
26,87% Ηπείρου
27,75% Κεντρικής Μακεδονίας
Χάρης Δούκας
Οι πέντε καλύτερες περιφέρειες
30,94% Ηπείρου
29,70% Νοτίου Αιγαίου
28,28% Θεσσαλίας
28,16% Πελοποννήσου
27,86% Στερεάς Ελλάδας
Οι πέντε χειρότερες περιφέρειες
11,81% Κρήτης
17,93% Αττικής
18,76% Βoρείου Αιγαίου
19,11% Δυτικής Μακεδονίας
21,68% Δυτικής Ελλάδας
Παύλος Γερουλάνος: Ο χαμένος που μετράει τα κέρδη του
«Το μόνο που με καίει αυτή τη στιγμή είναι η συζήτηση για τον προϋπολογισμό. Είναι μια ευκαιρία για το ΠΑΣΟΚ να δείξει στη Βουλή τη σοβαρότητά του». Λίγες ημέρες μετά την αναμέτρηση του πρώτου γύρου για τις εσωκομματικές εκλογές του ΠΑΣΟΚ, ο Παύλος Γερουλάνος μιλάει σαν να έχει ήδη αφήσει πίσω του όλα όσα προηγήθηκαν: την προεκλογική εκστρατεία και τον οριακό αποκλεισμό του από τον δεύτερο γύρο. Είναι, άραγε, κάποια άμυνα απέναντι σε μια πικρία που εύλογα θα υπέθετε κανείς ότι έχει ένας άνθρωπος που για μερικές εκατοντάδες ψήφους έχασε την ευκαιρία να διεκδικήσει την ηγεσία; Μάλλον είναι μια στάση πιο κοντά στο μότο «δεν αξίζει να κλαις πάνω από το γάλα που έχει χυθεί». Η, όπως ο ίδιος το περιγράφει στους συνομιλητές του, «αυτό είναι, έγινε. Καλώς ή κακώς. Δεν υπάρχει πικρία». Υπάρχουν, όμως, δεύτερες σκέψεις; «Πάντα μπαίνει το ερώτημα “θα μπορούσα να κάνω κάποια πράγματα παραπάνω;”», αναγνωρίζει.
«Και ναι, και όχι»
Στον απόηχο του αποτελέσματος του πρώτου γύρου δεν ήταν λίγοι εκείνοι που μίλησαν για τρεις νικητές, βάζοντας στο κάδρο τον Παύλο Γερουλάνο, τον οριακό αποκλεισμό του και το ποσοστό που κατάφερε να εξασφαλίσει, διαψεύδοντας αρκετές δημοσκοπικές εκτιμήσεις της προεκλογικής περιόδου. «Και ναι, και όχι», είναι η αντίδραση του ιδίου όταν ερωτάται αν αισθάνεται νικητής. Και εξηγεί ότι πολλοί ήταν εκείνοι που δεν πίστευαν πως η υποψηφιότητά του θα κατάφερνε αυτό το αποτέλεσμα. «Εμείς το πιστεύαμε. Δεν πίστεψα ούτε για μια στιγμή τις δημοσκοπήσεις, ήταν άλλες οι προσλαμβάνουσες που είχα από τον κόσμο. Και το λέω και για το ΠΑΣΟΚ ότι αν το πιστέψουμε ότι θα κερδίσουμε τις εκλογές, θα τις κερδίσουμε», επιμένει σταθερά.
Ενας τρίμηνος μαραθώνιος, με επισκέψεις σχεδόν σε όλη τη χώρα, με συγκεντρώσεις, περιοδείες, ομιλίες, συνεντεύξεις. Τι μένει από όλο αυτό; Πέρα από το μετρήσιμο αποτέλεσμα στην κάλπη, ο Παύλος Γερουλάνος δείχνει να θεωρεί ότι το πολιτικό κεφάλαιο που μπορεί κάποιος να χτίσει μέσα από μια τέτοια διαδικασία είναι για λίγους μήνες. Συνηθίζει να λέει ότι η πολιτική δεν λειτουργεί ευθύγραμμα για να μπορεί κάποιος να μιλήσει για παρακαταθήκη που θα την αξιοποιήσει μετά από χρόνια. Ομως, τελικά, κέρδισε. «Κέρδισα σε επικοινωνία με τον κόσμο, κέρδισα γιατί ωρίμασαν κάποιες ιδέες που είχαμε και, κυρίως, γιατί αποκτήσαμε ακροατήριο σε όλη την Ελλάδα, που ακούει αυτά που έχουμε να πούμε». Ισως αυτό το τελευταίο να είναι το πιο σημαντικό. «Η προσοχή του κόσμου είναι κεφάλαιο», του αρέσει να λέει.
Και εκεί είναι ένα σημαντικό στοίχημα για την επόμενη μέρα του κόμματος. Στις κάλπες ήρθε αρκετός κόσμος και η διαδικασία ανάδειξης ηγεσίας έδειξε να κεντρίζει το ενδιαφέρον και να κερδίζει την προσοχή πολύ περισσότερων. Είναι, όμως, ευθύνη και πρόκληση του επόμενου αρχηγού του ΠΑΣΟΚ το κατά πόσο θα τους πείσει να ψηφίσουν ΠΑΣΟΚ στις εθνικές κάλπες. Ενα σημείο με το οποίο ο Παύλος Γερουλάνος δείχνει να διαφωνεί είναι οι αναφορές ορισμένων στελεχών του κόμματος σε έναν κόσμο που πήγε στις κάλπες της εσωκομματικής διαδικασίας χωρίς να έχει ρίζες στο ΠΑΣΟΚ και χωρίς να συνδέεται με αυτό. Δεν θεωρεί ότι, τουλάχιστον όσον αφορά τον ίδιο, κάτι τέτοιο ισχύει. «Οι δικοί μου ψηφοφόροι είναι ψηφοφόροι ΠΑΣΟΚ. Δεν με ψήφισαν άνθρωποι που, για παράδειγμα, πιστεύουν στην προοπτική μιας συγκυβέρνησης με τον Κ. Μητσοτάκη».
Το «δισκοπότηρο»
Η συζήτηση για το αύριο του ΠΑΣΟΚ έχει αλλάξει επίπεδο μέσα στους τρεις μήνες της εσωκομματικής προεκλογικής διαδικασίας. «Ξεκινήσαμε ψάχνοντας αρχηγό τρίτου κόμματος και φθάσαμε στις κάλπες με το ζητούμενο να είναι αρχηγός αξιωματικής αντιπολίτευσης», λέει, προσδιορίζοντας και τις αναβαθμισμένες ευθύνες και προσδοκίες από τη νέα ηγεσία. Και επιμένει ότι το ΠΑΣΟΚ έχει ό,τι χρειάζεται για να αποκτήσει περπατησιά. Το προσδιορίζει, μάλιστα, στις καταβολές του κόμματος, στο «πολύ ισχυρό DNA του». Ποιο είναι αυτό; «Τα κείμενα της πρώτης περιόδου και η παρακαταθήκη του Ανδρέα Παπανδρέου για Ελληνίδες και Ελληνες ελεύθερους εθνικά, κοινωνικά, με ισότητα σε ευκαιρίες και πρόσβαση. Διαχρονικό αίτημα. Αυτό είναι το Ιερό Δισκοπότηρο. Οχι νοσταλγικά, αλλά με προσαρμογή διαρκή στις μεταβαλλόμενες συνθήκες. Αποκλεισμοί και ανισότητες υπήρχαν και τότε, υπάρχουν και σήμερα, ζήτημα εθνικής ελευθερίας είναι π.χ. το χρέος», καταλήγει.
